Έλεν Κέλερ

Η Έλεν Άνταμς Κέλερ, [Helen Adams Keller], Αμερικανίδα λέκτορας, συγγραφέας και διάσημη υπερασπίστρια των ανθρώπινων δικαιωμάτων, γεννήθηκε στις 27 Ιουνίου 1880, στο κτήμα Άιβι Γκριν, [Ivy Green που σημαίνει Πράσινος Κισσός] στην Tuscumbia, της πολιτείας Alabama και πέθανε στη διάρκεια του μεσημεριανού ύπνου της την 1η Ιουνίου 1968, στο Γουέστπορτ του Arcan Ridge της πολιτείας του Κονέκτικατ. Η σορός της αποτεφρώθηκε και οι στάχτες της φυλάσσονται στο παρεκκλήσι St. Joseph of Arimathea στον καθεδρικό ναό της Ουάσιγκτον, δίπλα στην τεφροδόχο της «δασκάλας» της, Άνν Σάλιβαν. Πριν το θάνατο της είχε κτυπηθεί από μια σειρά από εγκεφαλικά επεισόδια το 1961 και έκτοτε πέρασε τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής της στο σπίτι της.

Έλεν Κέλερ

Βιογραφία

Γονείς της ήταν οι μεσοαστοί και μορφωμένοι, γερμανικής καταγωγής, μετανάστες στην Αμερική, ο Captain Arthur H.Keller και η Kate Adams Keller. Ο πατέρας της καταγόταν από τον Γκασπάρ Κέλλερ που γεννήθηκε στην Ελβετία και αποίκησε στην Αλαμπάμα, όπου αγόρασε μεγάλες εκτάσεις γης. Ήταν βετεράνος αξιωματικός με το βαθμό του λοχαγού στον Αμερικανικό στρατό και πολέμησε στη διάρκεια του Αμερικανικού εμφυλίου, ενώ ζούσε την οικογένεια του από το εισόδημα της φυτείας βαμβακιού που διατηρούσε. Αργότερα έγινε εκδότης μιας εβδομαδιαίας τοπικής εφημερίδας και πέθανε στα τέλη του καλοκαιριού του 1896, έπειτα από σύντομη ασθένεια. Ένας απ' τους Ελβετούς προγόνους της οικογένειας ήταν ο πρώτος δάσκαλος για κουφούς στη Ζυρίχη κι έγραψε ένα βιβλίο πάνω στο θέμα της εκπαιδεύσεως τους.

Η Έλεν ήταν η πρωτότοκη από τις δύο κόρες του Άρθουρ και της Κάθριν Άνταμς Κέλερ, η άλλη ονομάζονταν Μίλτρεντ κι είχε ένα μικρότερο αδεφλό τον Phillips Brooks, καθώς και δύο μεγαλύτερα ετεροθαλή αδέλφια, παιδιά του πατέρα της από τον πρώτο του γάμο. Γεννήθηκε υγιής, έχοντας τις αισθήσεις της οράσεως, της ομιλίας και της ακοής. Σύμφωνα με μαρτυρίες ξεκίνησε να λέει τις πρώτες της λέξεις σε ηλικία 6 μηνών, ενώ πριν κλείσει τον πρώτο χρόνο ζωής περπατούσε κανονικά. Στην ηλικία των δεκαοκτώ μηνών, απώλεσε την όραση και την ακοή της από υψηλό «εγκεφαλικό πυρετό» που την ταλαιπωρούσε επί πολλές μέρες, δίχως να είναι σαφές αν επρόκειτο για οστρακιά ή μηνιγγίτιδα κι αργότερα απώλεσε και τη δυνατότητα της ομιλίας. Έκτοτε μοναδική της συντροφιά ήταν η εξάχρονη κόρη του μάγειρα του κτήματος, η Martha Washington, με τη βοήθεια της οποίας σε ηλικία επτά ετών έμαθε εξήντα νοήματα προκειμένου να επικοινωνεί με την οικογένειά της.

Σπουδές

Το 1886, μια αφήγηση από το οδοιπορικό του Τσαρλς Ντίκενς, [Charles Dickens], «American Notes» για την επιτυχημένη διδασκαλία ενός άλλου κουφού και τυφλού παιδιού, της Laura Bridgman, ήταν η αφορμή ώστε η οικογένειά της να ταξιδέψει στη Βαλτιμόρη, στον δόκτορα Τζούλιαν Κίζολμ, [Julian Chisolm], έναν ειδικό οφθαλμολόγο. Με τη βοήθειά του ήρθαν σε επαφή με τον Alexander Graham Bell, [Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ], που εργαζόταν με κουφά παιδιά, ο οποίος συμβούλευσε τους γονείς της να επικοινωνήσουν με τον Μάικλ Άναγνο, διευθυντή στο Ινστιτούτο Perkins για τους κωφούς στην Νότια Βοστόνη, γνωστό από την εργασία του Σάμουελ Γκρίντλεϋ με τη Δώρα Μπρί­τζμαν και ο Michael Anagnos, διόρισε την 20χρονη Anne Sullivan, [Άνν Μάνσφηλντ Σάλλιβαν], πρώην μαθήτρια της σχολής με προβλήματα όρασης, ως εκπαιδευτή της.

Στις 3 Μαρτίου 1887, άρχισε να τη διδάσκει σχηματίζοντας λέξεις στο χέρι της, ξεκινώντας με την λέξη «doll» για την κούκλα που της είχε φέρει ως δώρο, όμως συνάντησε την οργισμένη αντίσταση της σε κάθε προσπάθεια να τη διδάξει. Το πρώτο μάθημα που διδάχθηκε ευπείθειας, με το οποίο έμαθε να ελέγχει τις εκρηκτικές αντιδράσεις της, για τις οποίες την αποκαλούσαν «μικρο άγριο άλογο». Η Sullivan ζήτησε την άδεια από τον πατέρα να την απομονώσει από την υπόλοιπη οικογένεια, σε ένα μικρό σπίτι στον κήπο τους, επιδιώκοντας να διδάξει πειθαρχεία στο κακομαθημένο κορίτσι. Τελικά τον Απρίλιο η Έλεν κατάλαβε ότι οι κινήσεις που έκανε η δασκάλα της στο ένα χέρι, καθώς έτρεχε κρύο νερό στο άλλο, συμβόλιζαν την λέξη «νερό» και τρία χρόνια, την άνοιξη του 1890, έμαθε να μιλά, με δυσκολία και η πρώτη πρόταση που είπε ήταν «Κάνει ζέστη» .

Χρησιμοποιώντας την μέθοδο Tadoma, έμαθε να «μιλά» παρακολουθώντας τα χείλη και τον λαιμό των άλλων, και συνδύαζε το συλλαβισμό με τα δάχτυλα στην παλάμη της. Ως τη νύχτα της ίδιας μέρας είχε μάθει 30 λέξεις, ενώ στους πρώτους έξι μήνες είχε μάθει 625 λέξεις. Αργότερα με τη μέθοδο «Braille», [Μπρέιγ] και μέσω αυτής Αγγλικά, Γαλλικά, Ελληνικά και Λατινικά. Τον Μάιο του 1888, γράφηκε στο Ινστιτούτο Perkins για τυφλούς στη Βοστώνη και τον Οκτώβριο του 1894, μαζί με την Ann Sullivan μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη, όπου φοίτησε στο Ράιτ Χάμασον, [Wright-Humason School for the Deaf] και στο Horace Mann, σχολεία για κωφούς και διδάχθηκε, επίσης, αριθμητική, γεωφυσική, Γαλλικά και Γερμανικά. Τον Οκτώβριο του 1896 επέστρεψαν με τη δασκάλα της στη Μασσαχουσέτη, όπου η Κέλερ εισήχθη στο «Cambridge School for Young Ladies» και από το 1900 ξεκίνησε τις σπουδές της στο κολέγιο «Radcliffe» στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, από το οποίο αποφοίτησε το 1904 με τη διάκριση «cum laude», (μετ' επαίνου). Ο συγγραφέας Mark Twain, ο οποίος ήταν θαυμαστής της, την γνώρισε στον Henry Huttleton Rogers, [Χένρι Χάτλτον Ρότζερς], στέλεχος της εταιρείας πετρελαίων «Standard Oil», ο οποίος μαζί με τη γυναίκα του πλήρωσε τις σπουδές της και το 1904 αποφοίτησε από το «Radcliffe», και έγινε το πρώτο άτομο κωφό και τυφλό που απέκτησε το πτυχίο Καλών Τεχνών. Μετά τις σπουδές της αγόρασε ένα αγρόκτημα, όπου συνέχισε τη μελέτη ξένων γλωσσών, φιλοσόφων και συγγραφέων. Το 1905, η Σάλιβαν παντρεύτηκε με τον Τζον Μέισι, λέκτορα στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, και η Κέλερ μετακόμισε στο σπίτι τους.

Κοινωνική δράση

Έλεν Κέλερ

Το 1915 ίδρυσε μαζί με τον πολεοδόμο George Kessler το ίδρυμα «Helen Keller International», σε μια προσπάθεια για να αντιμετωπισθούν οι επιπτώσεις του υποσιτισμού αλλά και της τυφλώσεως, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση για την πρόληψη της τύφλωσης, ενώ το 1920, έγινε μέλος και βοήθησε έκτοτε στη δημιουργία της Ενώσεως πολιτικών ελευθεριών της Αμερικής, της «American Civil Liberties Union». Τον επόμενο χρόνο το 1921, σχηματίστηκε η αμερικανική ένωση για τους τυφλούς, η γνωστή «American Federation for the Blind», στην οποία η Κέλερ έγινε μέλος το 1924 και περιοδεύει στη χώρα για να συγκεντρώσει κονδύλια και να αυξήσει την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού σε θέματα που είχαν να κάνουν με τη ζωή των τυφλών. Την ίδια εποχή προσχωρεί και σε μια σειρά ακόμα από φιλανθρωπικούς οργανισμούς αφιερωμένους στην ανακούφιση και τη βοήθεια των λιγότερο προνομιούχων ανθρώπων.

Το 1936, πέθανε η Αν Σάλιβαν και η Polly Thompson, η γραμματέας της Κέλερ ήδη από το 1914, έγινε μόνιμη συνοδός της. Τον ίδιο χρόνο με την ιδιότητα της συμβούλου σε διεθνή ζητήματα έως το 1957, της Αμερικανικής Ένωσης Τυφλών, άρχισε περιοδείες και διαλέξεις, ενώ επισκέφθηκε περισσότερες από 35 χώρες, μεταξύ τους και την Ελλάδα, ώστε να συγκεντρώσει χρήματα και να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τα προβλήματα των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Σε ένα από τα ταξίδια της στην Ευρώπη, γνωρίστηκε με το συγγραφέα Μπέρναρ Σω και ανακηρύχθηκε επίτιμη διδάκτορας στη Σκοτία. Για δεκαπέντε χρόνια ήταν πρόεδρος της εταιρίας «Τζον Μίλτον», με αντικείμενο την μόρφωση 300.000 τυφλών στις Η.Π.Α. και περίπου 15.000.000 στον υπόλοιπο κόσμο. Το 1955, πραγματοποίησε ένα 5μηνο ταξίδι 65.000 χιλιομέτρων στην Ασία, πραγματοποιώντας καθημερινές ομιλίες και δημόσιες εμφανίσεις.

Επίσκεψη στην Ελλάδα

Η επίσκεψη της στην Ελλάδα, ήταν τμήμα μιας παγκόσμιας περιοδείας σε όλες τις χώρες που συμμετείχαν στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, προκειμένου να βοηθήσει στην αποκατάσταση των τυφλών του πολέμου. Σύμφωνα με στοιχεία που είχε δώσει στη δημοσιότητα η Κέλερ, οι τυφλοί συνεπεία του πολέμου υπολογίζονταν σε 1.300 στην Αμερική, 600 στην Αγγλία, 352 στην Γαλλία, 250 στην Ιταλία και 10.000 στην Ρωσία. Έφτασε στην Αθήνα στις 20 Νοεμβρίου 1946, προερχόμενη από την Ιταλία και στις 21 Νοεμβρίου επισκέφθηκε το ίδρυμα «Οίκος Τυφλών», το σημερινό ΚΕ.Α.Τ., στην Καλλιθέα, συνοδευόμενη από τον Κότσανο, τότε υπουργό Υγείας. Την υποδέχθηκε η τότε Διευθύντρια του ιδρύματος Παπαδοπούλου η οποία την ξενάγησε στο και την ενημέρωσε για το έργο του Ιδρύματος, ενώ αποχωρώντας, υπέγραψε με την υπογραφή της στο βιβλίο επισκεπτών –που φυλάσσεται στο γραφείο του πρόεδρου ΚΕ.Α.Τ.- και έβγαλε αναμνηστική φωτογραφία στα εξωτερικά σκαλιά μαζί με το προσωπικό και τους μαθητές. Φεύγοντας από την Ελλάδα διατήρησε αλληλογραφία με τον Eric Boulter, τον άνθρωπο που την φιλοξένησε στην Ελλάδα, ο οποίος ήταν ο υπεύθυνος της UNRRA και του Near East Fountation. Η επίσκεψη της συνέβαλε ώστε να δημιουργηθεί στις αρχές του 1948, το πρώτο «Ειδικό τμήμα τυφλοκωφαλάλων» με μια μαθήτρια και δασκάλα την Μίνα Δημητριάδη.

Αγάπησε την αρχαία ελληνική γραμματεία και υποστήριξε ότι η ελληνική γλώσσα είναι η τελειότερη όλων, καθώς όπως έλεγε, «...Αν δεχτούμε ότι το βιολί είναι το τελειότερο μουσικό όργανο, τότε η ελληνική γλώσσα είναι το βιολί της ανθρώπινης σκέψης..».. Στο έργο της «Η Ιστορία της Ζωής μου» σημειώνει, «...Η Ελλάδα, η αρχαία Ελλάδα, εξασκούσε μια μυστηριώδη γοητεία επάνω μου ....Η Ιλιάδα έκανε για μένα την Ελλάδα παράδεισο. .. Όταν διαβάζω κομμάτια της Ιλιάδας μια ψυχική δύναμη με ανεβάζει πάνω από τα μικρά και καθημερινά ....Ένα μετάλλιο με τον Όμηρο κρέμεται στο γραφείο μου, αρκετά χαμηλά για να μπορώ να το πιάνω εύκολα και να αγγίζω με σεβασμό το όμορφο, λυπημένο πρόσωπό του..... Αυτά τα τυφλά μάτια ψάχνουν να βρουν το φως και τους γαλάζιους ουρανούς της αγαπημένης του Ελλάδας...».

Διακρίσεις

Στο Εθνικό Μουσείο Αμερικανικής Ιστορίας βρίσκεται το ειδικό ρολόι της, φτιαγμένο για να διαβάζει ο κάτοχος την ώρα στο σκοτάδι και μόνο με την αφή, το οποίο της χάρισε το 1892, ο Τζον Χιτζ, πρώην διπλωμάτης και πρόεδρος της Ένωσης κωφών της Ουάσινγκτον. Είναι ένα ελβετικό ρολόι αφής, το οποίο έχει περιμετρικά μικρά καρφάκια που αντιστοιχούν στις ώρες με ένα περιστρεφόμενο δείκτη, ο οποίος σταματούσε σε ένα σημείο μεταξύ των ακροδεκτώνκαι αντιστοιχούσε στην ώρα και κατά προσέγγιση στα λεπτά.

Έλεν Κέλερ quarter

Είχε βραβευθεί με δεκάδες τιμητικές και ακαδημαϊκές διακρίσεις. Της έχουν απονεμηθεί,

• Theodore Roosevelt Distinguished Service Medal, το 1936,
• «Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας», [«Presidential Medal of Freedom»], στις 14 Σεπτεμβρίου 1964, η μεγαλύτερη διάκριση για Αμερικανό υπήκοο, από τον Πρόεδρο Λίντον Τζόνσον,

ενώ έχει συμπεριληφθεί ως μέλος στο

• Women's Hall of Fame, το 1965.

Τιμήθηκε με διδακτορικούς τίτλους από τα πανεπιστήμια της Γλασκόβης, του Βερολίνου, του Νέου Δελχί, του Γιοχάνεσμπουργκ και το 1955, «Ως εξέχουσα προσωπικότητα», από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Η Έλεν και η δασκάλα της έγιναν γραμματόσημο, αλλά και κέρμα που κυκλοφόρησε στην πολιτεία της Αλαμπάμα, όπου τον Οκτώβριο του 2009 στήθηκε ένα προς τιμήν της μπρούτζινο άγαλμα, το οποίο την απεικονίζει σε ηλικία επτά ετών δίπλα από μια αντλία νερού, που ήταν η πρώτη λέξη που έμαθε, ενώ το νοσοκομείο Helen Keller Hospital στην γενέτειρά της την Αλαμπάμα, είναι αφιερωμένο στη μνήμη της. Το όνομά της έχει δοθεί σε δρόμους στην Ελβετία, την Πορτογαλία, το Ισραήλ και την Γαλλία. Η αυτοβιογραφία της αποτέλεσε το θέμα τηλεοπτικής σειράς το 1957, με τίτλο, «The miracle worker», ενώ το 1959 μετατράπηκε σε θεατρικό έργο στο Μπρόντγουεϊ, που παίχθηκε στην Ελλάδα με τον τίτλο «Το θαύμα της Άννυ Σάλιβαν» και το 1962 γυρίστηκε σε κινηματογραφική ταινία με τίτλο, «The miracle worker», η οποία βραβεύτηκε με Όσκαρ Α' και Β' γυναικείου ρόλου και προβλήθηκε στην Ελλάδα, με τίτλο, «Τα χρόνια στο σκοτάδι».

Συγγραφικό έργο

Έγραψε 13 έργα που μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και δημοσίευσε πολλά άρθρα σε ειδικά περιοδικά, καθώς και την αυτοβιογραφία της.

Μεταξύ τους περιλαμβάνονται,

• «Ο βασιλιάς του πάγου», το 1892, το οποίο δημοσιεύθηκε σε περιοδικό του ιδρύματος Perkings.

H ιστορία του βιβλίου είναι ίδια με το έργο «Οι Νεράιδες του Πάγου» της Μάργκαρετ Τ. Κάνμπυ, το οποίο είχε δημοσι­ευθεί πριν τη γέννηση της στο βιβλίο «O Μπέρτη και οι φίλοι του». Οι δυο ιστορίες έμοιαζαν στη σκέψη και τη γλώσσα, τόσο, που όπως γράφει η Κέλλερ, «...ηταν φανερο ότι ή ιστορία της Μιςς Κάνμπυ μου ήτανε γνωστη και η δική μου ήταν λογοκλοπή....» .

• «Στον κόσμο που ζώ», το 1908,
• «Στα μισά του δρόμου»,
• «Η ιστορία της ζωής μου» , δημοσιεύθηκε το 1904 στο περιοδικό «Το σπίτι της γυναίκας» και στη συγγραφή του τη βοήθησε και την ενθάρρυνε ο κα­θηγητής της των αγγλικών Τσαρλς Τάουνσεντ Κόπλαντ και ο κριτικός Τζων Άλμπερτ Μέισυ.

• «Απαισιοδοξία»,
• «Η θρησκεία μου», το 1927,
• «Στο μέσο του ποταμού»,
• «Τα ώριμα χρόνια της ζωής μου», το 1929,
• «Η μετέπειτα ζωή μου», το 1930,
• «Ειρήνη στα περιστατικά μας», το 1933,
• «Η Helen Keller στη Σκoτία», το 1933,
• «Το ημερολόγιο της Έλεν Κέλερ», [«The Story of My Life»], το 1938, το οποίο έγραψε με τη βοήθεια της Αν και του συζύγου της Τζον Άλφρεντ Μέισι, λέκτορα στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ,
• «Η δασκάλα», το 1955,
• «Το φως στην σκοτάδι μου», το 1960,
• «Ειρηνικό βραδινό»,
• «Αφήστε με να έχω εμπιστοσύνη».

Μετά την αποφοίτηση της από το κολέγιο, υπό την επίδραση του αριστερού καθηγητή Τζον Μέισι έγινε μέλος του Σοσιαλιστικού Κόμματος και από το 1909-1921, έγραψε μια σειρά από άρθρα και δοκίμια για τον σοσιαλισμό, τα οποία θα εκδοθούν αργότερα σε τόμο, με τίτλο

• «Out of the Dark», [«Έξω από το σκοτάδι»], το 1913, όπου περιγράφει τις απόψεις της για την πολιτική ιδεολογία αλλά και τον τρόπο που βλέπει τα διεθνή ζητήματα.

Εξωτερικές συνδέσεις

• Perkins School
• Έλεν Κέλερ, η επίσκεψη στην Ελλάδα 5ο Δημοτικό Σχολείο Ζωγράφου
• Η Ελεν Κέλλερ φέρνει το πρώτο ακίτα στην Αμερική
• Βίντεο στο Youtube
• Αντιπολεμική διάλεξη της Κέλερ
• Η ομιλία της στο Carnegie Hall
  

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org