Αλέξανδρος Τσιριντάνης

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Αλέξανδρος Τσιριντάνης, Έλληνας εθνικιστής νομικός, Πανεπιστημιακός καθηγητής, Ορθόδοξος Χριστιανός φιλόσοφος κορυφαίος των Χριστιανών διανοουμένων, από τους εισηγητές της συνυπάρξεως Χριστιανισμού και πολιτικής σε μια συντηρητική κατεύθυνση, αλλά και πολιτικός που εκλέχθηκε βουλευτής και διατέλεσε Υπουργός, ο νομομαθής που θεωρείται ως ο εισηγητής του ιδιωτικού ασφαλιστικού δικαίου στην Ελλάδα, γεννήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 1903 στην Ιεράπετρα της Κρήτης και πέθανε [1] στις 24 Σεπτεμβρίου 1977 στην Αθήνα. Η κηδεία του έγινε στις 24 Σεπτεμβρίου στον ιερό ναό των Αγίων Θεοδώρων στο Α' νεκροταφείο Αθηνών, όπου και τάφηκε.

Ήταν παντρεμένος.

Αλέξανδρος Τσιριντάνης

Βιογραφία

Παππούς του Αλέξανδρου από την πλευρά της μητέρας του ήταν ο Νικόλαος Κατσουλός, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με τα πρώτα νάματα της πίστεως και τον κατήχησε στα εκκλησιαστικά αναγνώσματα. Πατέρας του Αλέξανδρου ήταν ο Νικόλαος Τσιριντάνης, γιατρός, ένθερμος οπαδός του Ελευθερίου Βενιζέλου και αγωνιστής της Μεγάλης Ιδέας, ενώ είχε μια μικρότερη αδελφή, τη Δέσποινα, μετέπειτα σύζυγο του εθνικιστή ψυχιάτρου Αρίστου Ασπιώτη.

Το 1922 ο Αλέξανδρος ενεγράφη στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και αργότερα, για τέσσερα χρόνια, πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι, στο Μόναχο, στο Βερολίνο, κοντά σε διάσημους καθηγητές του Ασφαλιστικού, Ναυτικού και Εμπορικού Δικαίου, καθώς και στο Αμβούργο, όπου στις 3 Οκτωβρίου 1930, ανακηρύχθηκε διδάκτορας, αποσπώντας το «Μέγα Έπαινο» [«magna cum laude»] του Πανεπιστημίου. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία και στη συνέχεια από το 1930 άρχισε να ασκεί τη δικηγορία στην Αθήνα, όμως επέλεξε να ακολουθήσει ακαδημαϊκή καριέρα και το 1933 εκλέχθηκε Υφηγητής του Εμπορικού Δικαίου στη Νομική Σχολή Αθηνών, ενώ το 1939 εκλέχθηκε έκτακτος καθηγητής και το 1942 τακτικός, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1968, οπότε παραιτήθηκε και αποχώρησε με τον τίτλο του Ομότιμου καθηγητή. Την ακαδημαϊκή περίοδο 1951-52 διετέλεσε κοσμήτορας της Νομικής σχολής.

Το 1959 ίδρυσε την «Ένωση Ελληνικός Πολιτισμός» και εξέδωσε το περιοδικό «Συζήτησις», το οποίο κυκλοφόρησε έως το 1977, τη χρονιά που πέθανε ο δημιουργός του, από τις στήλες του οποίου εξέφραζε τη δυσφορία του για τη χαμένη ευκαιρία του Χριστιανισμού να αναλάβει ηγετική παρουσία στο ιστορικό γίγνεσθαι μετά τον πόλεμο. Περιλαμβάνονταν στα ιδρυτικά μέλη του συλλόγου «H Ελληνική Παιδεία» [2], καθώς και του συλλόγου «Χριστιανικός Κοινωνικός Κύκλος». Με τη σύσταση του συλλόγου «Ελληνικόν Φως» προσπάθησε να απευθυνθεί προς τα μορφωμένα μέλη της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και στη διεθνή κοινότητα.

Πολιτική

Στη διάρκεια του καθεστώτος της «4ης Αυγούστου» του Ιωάννη Μεταξά, συμμετείχε στις υπό την εποπτεία των Παντελή Πρεβελάκη και Σοφίας Γεδεών περιοδείες και ομιλίες, στις οποίες τους ακολουθούσαν και άλλα επίλεκτα μέλη της Εθνικής διανοήσεως, όπως ήταν οι Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Ιωάννης Κακριδής, Κωνσταντίνος Δημαράς με ομιλία για «Το νόημα της Ελευθερίας», και ο Άγγελος Σικελιανός με τη διάλεξη του για «Το βαθύτερο νόημα της Πνευματικής Επιστρατεύσεως», τους οποίους είχε γοητεύσει η ρητορική του καθεστώτος του Ιωάννη Μεταξά, καθώς και η προσδοκία της αναγεννήσεως του Έθνους. Μαζί τους ήταν ακόμη οι Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, Στίλπων Κυριακίδης, Θρασύβουλος Βλησίδης -που το 1943 ήταν υπότροφος της Γερμανίας, Νικόλαος Λούρος, Νικόλαος Εξαρχόπουλος και ο Φαίδων Κουκουλές, συγγραφέας του «Διατί ενικήσαμεν και διατί θα νικήσωμεν».

Μέσω του Ιερώνυμου [Κοτσώνη], μετέπειτα Επισκόπου Αθηνών και προκαθημένου της Ελλαδικής εκκλησίας, που ήταν τότε πρωθιερέας των ανακτόρων, ήρθε σε επαφή με το βασιλιά Παύλο και τη βασίλισσα Φρειδερίκη. Ο γαμπρός του Αρίστος Ασπιώτης είπε, απευθυνόμενος στον Χρήστο Γιανναρά:

«.....ο κύριος Αλέξανδρος .... Είχε τρεις φορές την πρόταση να αναλάβει τον σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης με απεριόριστη θητεία, και αρνήθηκε...» [3]

Συμμετείχε στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Δόβα τον Οκτώβριο του 1961, ως

  • υπουργός Δικαιοσύνης [4], από τις 20 Σεπτεμβρίου έως τις 4 Νοεμβρίου 1961, στην κυβέρνηση που διενήργησε τις εκλογές του 1961, που ο Γεώργιος Παπανδρέου κατάγγειλε ως βίας και νοθείας.

Θεωρείται ότι υπήρξε ο εμπνευστής του «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» [5], βασικής κατευθυντήριας γραμμής του καθεστώτος της «21ης Απριλίου» 1967, που είχε επικεφαλής το Γεώργιο Παπαδόπουλο [6].

Νεολαία

Στις 14 Οκτωβρίου 1965, κατά τη διάρκεια διαλέξεως με θέμα «Η σημερινή νεολαία ως πρόβλημα», ο Τσιριντάνης συνόψιζε τα επτά βασικότερα σημεία των «νοσηρών εκδηλώσεων» των νέων, που θεωρούσε ότι ήταν, ο τεντυμποϋσμός, δηλαδή ο υποβιβασμός του σεβασμού προς τους πρεσβυτέρους, η ηθελημένη παραμέλησις της εμφανίσεως, ανυπαρξία καλής συμπεριφοράς, το συγκρότημα των Μπητλς, που συνδυάζονταν με τη ροπή της νεολαίας να αποθεώνει με υστερικές κραυγές, χειρονομίες και γκριμάτσες τους τσαρλατάνους. Τα οργισμένα νιάτα, η πάλη η οποία διέπει την νεολαία και τους πρεσβυτέρους, ωσάν εκδήλωση εμφυλίου πολέμου, ο οποίος έχει βάλει αναίτια τους μαθητάς των σχολείων αντιμέτωπους μας. Η ασυνέπεια, δηλαδή η ανευθυνοϋπεύθυνη τακτική, βάσει της οποίας αρέσκονται οι νέοι να διατάζουν, ενώ παραλλήλως δεν ανέχονται να διατάζονται. Η έλλειψις προσπάθειας, καθώς εκείνη την εποχή που το μέλλον ήταν χρυσό, εφαρμόζονταν η τακτική της ολιγόωρου εργασίας έναντι παχυλού μισθού, ούτως ώστε η σύγχρονος νεολαία να αριστερίζει ιδεολογικά αλλά είναι συνάμα και σνομπ, πράγματα ασυμβίβαστα και αλληλοσυγκρουόμενα. Τέλος η ανυπαρξία προτύπων μορφών, καθώς δεν συγκινούν οι ήρωες της αρχαίας Ελληνικής ιστορίας, εις την θέσιν των υπάρχουν είδωλα του ποδοσφαίρου και του κινηματογράφου.

Εκκλησία

Καταλόγιζε ως ιστορικά σφάλματα, εξ αιτίας των οποίων η Ορθόδοξη Εκκλησία κινδυνεύει να αποτύχει στην αποστολή της, τις δογματικές διαμάχες, την ανόητη προσέγγιση των σχέσεων των δύο φύλων ως προβλήματος αμαρτίας, το τυφλό πάθος εναντίον των αιρέσεων, που με την πάροδο των χρόνων εκφυλίστηκε σε άγονο φανατισμό, και κατέληξε σε μίσος για τους αιρετικούς, το οποίο μετάλλαξε τον Χριστιανισμό σε θρησκεία μίσους, τη μετεξέλιξη των λατρευτικών τύπων σε τυποκρατία, καθώς και την απάθεια της Χριστιανικής Εκκλησίας απέναντι στην κοινωνική και οικονομική ανισότητα, ιδίως δε την ανισότητα των δύο φύλων στους κόλπους της Εκκλησίας [7].

Απόψεις & θέσεις

Μετά τον συμμοριτοπόλεμο, δηλαδή μετά το 1949, ο Τσιριντάνης ήταν ένα από τα επικεφαλής μέλη της εκκλησιαστικής Αδελφότητος Θεολόγων «Ζωή», την οποία ίδρυσε ο Αρχιμανδρίτης Ευσέβιος Ματθόπουλος, μαζί τον γαμπρό του Αρίστο Ασπιώτη, τον Γεώργιο Ράμμο και τον Θεόδωρο Μερτικόπουλο. Στο περιοδικό «Ακτίνες» της Αδελφότητος «Ζωή», ο Τσιριντάνης, με το ψευδώνυμο «Π.Μελίτης» δημοσίευσε από το 1947 έως το 1950 άρθρα με θέματα όπως «Ο Χριστιανικός κοινωνισμός», «Κατηγορώ τους Χριστιανούς», «Μπροστά στο κοινωνικό πρόβλημα», «Το αίτημα της κοινωνικής δικαιοσύνης» και άλλα, μέσα από τα οποία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι «...Ο Χριστιανισμός δεν είναι και δεν μπορεί να είναι σοσιαλισμός... Αλλά ο σοσιαλισμός μόνο μέσα στο Χριστιανισμό, μόνο με τη χρησιμοποίηση των χριστιανικών πνευματικών αξιών μπορεί να ξεκινήση...». Στις δύσκολες ώρες συνήθιζε να αναφέρει το τηλεγράφημα του Στρατάρχη Φοξ προς τον πρωθυπουργό Κλεμανσώ για την τραγική κατάσταση του γαλλικού στρατού. «Το δεξιόν μέτωπο καταρρέει. Το αριστερόν διαλύεται. Το κέντρον υποχωρεί. Εμείς; Μαχόμεθα.» Και επεξηγούσε πως σε κάθε κρίσιμη δοκιμασία, σημασία δεν έχει το τι γίνεται γύρω μας αλλά ποια στάση κρατάμε μέσα μας. Απ’ αυτό θα εξαρτηθεί όπως και τότε, στην παγκόσμια εκείνη σύρραξη, η τελική έκβαση του πολέμου, ενώ θεωρεί ότι «..ο καπιταλισμός είναι υλισμός με συνέπεια, που κόβει κάθε πνευματική εκδήλωση στη ζωή».

Εργογραφία

Ο Τσιριντάνης υπήρξε μέλος νομοπαρασκευαστικών επιτροπών και των ειδικών επιτροπών για την σύνταξη Ασφαλιστικού, Ναυτικού και Πτωχευτικού Κώδικα, πρόεδρος της Ενώσεως Ναυτικού Δικαίου, του Νομικού Συμβουλίου στην Τράπεζα της Ελλάδος, Πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Ασφαλιστικής Επιστήμης και του Ελληνικού Συλλόγου Ευρωπαϊκής Νομικής Συνεργασίας Δίκαιο Ε.Ο.Κ. το 1962, μέλος της θρησκευτικής αδελφότητας «Ζωή» [8] και πρόεδρος της Ένωσης Ναυτικού Δικαίου. Διατέλεσε Πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου της Ασφαλιστικής Επιστήμης, Πρόεδρος του Ελληνικού Συλλόγου Ευρωπαϊκής Νομικής Συνεργασίας, Μέλος της International Law Association, της Cοmité Maritime Internationale και της Société Européenne de Culture, ενώ θεωρείται ο ιδρυτής του Ιδιωτικού Ασφαλιστικού Δικαίου στην Ελλάδα. Υπήρξε διαπρεπής εμπορικολόγος, με πολύπλευρη δράση, ώστε ο «Σύνδεσμος Ελλήνων Εμπορικολόγων», τιμώντας τον στις 26 Ιανουαρίου 1981, εξέδωσε «Τιμητικό τόμο Αφιέρωμα» σε 670 σελίδες κι έκανε επιστημονικό μνημόσυνο στην αίθουσα της Αρχαιολογικής Εταιρίας.

Διέθετε ευρεία μόρφωση και βαθιά φιλοσοφική κατάρτιση κι ασχολήθηκε κοσμοθεωριακά αλλά και πρακτικά ζητήματα, όπως παιδείας και πολιτισμού. Αρθρογραφούσε στο περιοδικό «Ακτίνες» [9] της «Ενώσεως Χριστιανών Επιστημόνων». Έγραψε πολλές διατριβές πάνω στα θέματα της επιστήμης του, που είχαν το χαρακτηριστικό να δένουν τη θεωρία με τη σύγχρονη πρακτική. Άφησε πλούσιο συγγραφικό έργο, στο οποίο περιλαμβάνονται τα έργα:

  • «Προς ένα χριστιανικό πολιτισμό», το οποίο μεταφράστηκε στα αγγλικά με τίτλο «Towards a Christian Civilization».

Όπως αναφέρει ο Χρήστος Γιανναράς 1200 αντίτυπα του έργου προωθήθηκαν σε πνευματικές προσωπικότητες του εξωτερικού, ως μέσον ενός ευρύτερου έργου διαφωτίσεως, της θρησκευτικής οργανώσεως «Ζωή», προς την διεθνή κοινότητα.

  • «Που πηγαίνει ο πολιτισμός μας»,
  • «Εμπρός εις την κρίσιμον καμπήν: Ένα μήνυμα από περιοδικόν Συζήτησις», Πάσχα του 1967.

Αυτοτελής τόμος 135 σελίδων που περιλαμβάνει σειρά πέντε άρθρων που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό από τον Δεκέμβριο του 1966 μέχρι τον Απρίλιο του 1967, το Πάσχα του 1967. Ο Δημήτριος Πάλλας χαρακτηρίζει το βιβλίο ως «...το θεωρητικό και πολιτικό μανιφέστο της 21ης Απριλίου 1967» και «...εγκόλπιο της προπαγάνδας της...».

  • «Εμείς οι Έλληνες»,
  • «Οι νέοι και η εποχή μας», το 1971. Το βιβλίο κωδικοποιούσε απόψεις τις οποίες ο Τσιριντάνης είχε διατυπώσει στο παρελθόν, κυρίως μέσω του περιοδικού «Συζήτησις».
  • «Για μια πορεία με επίγνωση», το οποίο αποτελεί ολοκληρωμένη χριστιανική κοσμοθεωρία.

Το βιβλίο μεταφράσθηκε στην αγγλική γλώσσα με τίτλο «Knowing Where We Are Going–Contemporary Problems and the Christian Faith», και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Cassell» το 1977, στο Λονδίνο, ενώ αργότερα μεταφράστηκε από τον Ευθύμιο Βρυζάκη στα γαλλικά με τίτλο «Savoir où nous allons».

  • «Ο Ανθρωπισμός», έργο σε τρεις τόμους,
  • «Για να επιζήση η Δημοκρατία»,
  • «Η Πίστις ως βίωμα», έργο σε δέκα τόμους,
  • «Μελέται εμπορικού δικαίου»,
  • «Για τα Ελληνικά νιάτα»,
  • «Θα κριθούμε από τον Ένα».

Μνήμη Αλεξ. Τσιριντάνη

Ο Τσιριντάνης υπήρξε διαπρεπής προσωπικότητα διεθνούς βεληνεκούς, νομικός, φιλόσοφος, ακαδημαϊκός, με πλούσιο συγγραφικό έργο. Οραματίστηκε την αναδιάρθρωση της Ελληνικής κοινωνίας-κράτους μέσα από την πνευματική αναγέννηση των πολιτών, η οποία έχει ως οδηγό τα ιδεώδη του Αρχαίου Ελληνικού πνεύματος, του Ρωμαϊκού δικαίου και της Ορθοδοξίας. Σε μια προσπάθεια διεθνούς προβολής της Ελλάδος, επιβεβαίωνε τα λόγια του Paul Valery, ότι ο ευρωπαϊκός πολιτισμός συντίθεται από τα στοιχεία της αρχαίας Ελληνικής καλλιέργειας, της Χριστιανικής πίστεως και του Ρωμαϊκού Δικαίου. Ως κορυφαίο στέλεχος της Θεολογικής Αδελφότητας «Ζωή», μέσα από την οποία θέλησε να υλοποιήσει την ανάκαμψη του Ελληνικού έθνους και να προβάλλει τα ιδεώδη του Χριστιανισμού στην διεθνή κοινότητα. Απώτερος στόχος του, ήταν η πνευματική αναγέννηση των Ελλήνων, στα πλαίσια της «χριστονομίας», ώστε να αναγεννηθεί σύσσωμη η Ελληνική κοινωνία. Ο Τσιριντάνης διατηρούσε μονίμως απόσταση από τα πολιτικά δρώμενα και στις ομιλίες του διακήρυττε πως ήταν αντίθετος σε κάθε πνεύμα ολοκληρωτισμού και υπέρμαχος της δημοκρατίας, του πλουραλισμού και φιλελευθερισμού. Ο καθηγητής Τσιριντάνης σε συνεδρίαση της οργανώσεως «Ελληνικόν Φως» είχε διακηρύξει, παρουσία του Βασιλέως Παύλου Α' και πρωθυπουργού Αλέξανδρου Παπάγου: «Ουδέποτε άλλοτε υπήρξε βασιλεύς της πνευματικότητος του βασιλέως Παύλου».

θεωρείται πατέρας του ιδιωτικού ασφαλιστικού δικαίου στην Ελλάδα. Ήταν μέλος της μονίμου νομοπαρασκευαστικής επιτροπής και των ειδικών επιτροπών για την σύνταξη του ασφαλιστικού, ναυτικού και πτωχευτικού κώδικα, πρόεδρος του Ελληνικού συλλόγου της ασφαλιστικής επιστήμης και πρόεδρος του Ελληνικού συλλόγου ευρωπαϊκής νομικής συνεργασίας. Ήταν ιδιαίτερα προσφιλής και αγαπητός, στους συναδέλφους, τους φοιτητές και τον απλό κόσμο της Ελλαδικής Εκκλησίας. Υπήρξε προσωπικότητα διεθνούς κύρους και διατηρούσε εξαιρετικές σχέσεις και διασυνδέσεις με επιφανείς παράγοντες της πολιτικής και πνευματικής ελίτ της Ελλάδος, ακόμα και με το Βασιλικό οίκο. Του είχε προταθεί τρεις φορές να αναλάβει τον σχηματισμό υπηρεσιακής κυβερνήσεως, με απεριόριστη θητεία, ωστόσο αρνήθηκε. Στο πλούσιο συγγραφικό του έργο είναι εμφανής η ευρυμάθειά, η κριτική ικανότητα και η αγάπη του για τον άνθρωπο. Στη διάρκεια της ζωής του αγωνίστηκε εναντίον του ρεύματος, με στόχους τον υλισμό και τον κομμουνισμό, με σκοπό να αναστρέψει ή να αφοπλίσει το κατεστημένο ψεύδος και να προβάλλει τις εθνικές αξίες και παραδόσεις, την ανύψωση της ορθοδόξου πίστεως, την υπεράσπιση της πνευματικής ελευθερίας, της ηθικής ανεξαρτησίας και της ιερότητας του ανθρώπινου προσώπου. Ο Τσιριτάνης δεν ήταν αντίθετος με τον φεμινισμό και πίστευε όχι απλώς στην ισότητα, αλλά στην ισοτιμία των δύο φύλων.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Διαβάστε τα λήμματα

4η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1936 Cover-lite.jpg

Πολιτικά πρόσωπα

Πρωθυπουργός

Υπουργοί

Υποστηρικτές (1ο)

Οργανώσεις

Κανελλόπουλος Αλέξανδρος

Πολιτικά στελέχη

Αξιωματικοί

Λογοτέχνες

Καλλιτέχνες

Υποστηρικτές (2ο)
  • Θεολόγοι
  • Πανεπιστημιακοί
  • Πολιτικοί


Ορθοδοξία

21η Απριλίου 1967

21η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967 21april1967.png

Αξιωματικοί (επαναστάτες)

21η Απριλίου 1967

25η Νοεμβρίου 1973

Αξιωματικοί

Δολοφονημένοι

Πολιτικά πρόσωπα

Πρωθυπουργοί

Υπουργοί

Υποστηρικτές

25η Νοεμβρίου 1973

Διάφορα πρόσωπα
  • Επίσκοποι
  • Μητροπολίτες
  • Θεολόγοι
  • Πανεπιστημιακοί καθηγητές


Παραπομπές

  1. [«Πέθανε ομότιμος καθηγητής πανεπιστημίου» Εφημερίδα «Μακεδονία», 25 Σεπτεμβρίου 1977, σελίδα 24η. (Ανακτήθηκε Τετάρτη, 10 Φεβρουαρίου 2021).]
  2. [Η ιστορία του Συλλόγου «H Ελληνική Παιδεία»]
  3. [«Καταφύγιο Ιδεών», Χρήστος Γιανναράς]
  4. Κυβέρνησις ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΔΟΒΑ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
  5. «Η γέννηση του Χριστιανοφασισμού στην Ελλάδα», Γεώργιος Μουστάκης Ολόκληρο το βιβλίο
  6. [«Η γέννηση του Χριστιανοφασισμού στην Ελλάδα», Γεώργιος Μουστάκης]
  7. [«Για μια πορεία με επίγνωση», σελίδα 117]
  8. [Η οργάνωση «Ζωή» ιδρύθηκε το 1907 από τον αρχιμανδρίτη Ευσέβιο Ματθόπουλο ως συσπείρωση μιας ομάδας κληρικών και λαϊκών θεολόγων. Στα τέλη της δεκαετίας του 1940 έφτασε στην πλήρη ακμή της έχοντας αναδειχθεί, σε «....ευρύτατο θρησκευτικό κίνημα με απρόσμενες κοινωνικές διαστάσεις, άρτια δικτυωμένο σε επιμέρους σωματεία με αυστηρή μεθόδευση κεντρικού ελέγχου, εκπληκτικούς αριθμούς στρατευμένων μελών και ολοκληρωτικές δομές πειθάρχησης τους....». Το 1954, πέθανε ο προϊστάμενος της «Ζωής» Σεραφείμ Παπακώστας, γεγονός που προκάλεσε εσωτερικό «πόλεμο» στα ανώτερα κλιμάκια της οργανώσεως σχετικά με τη διαδοχή του. Από τη μία πλευρά βρέθηκαν οι «γέροντες», οι παλιοί συνεργάτες του ιδρυτή της «Ζωής» Ευσέβιου Ματθόπουλου, που είχαν παραγκωνιστεί τα προηγούμενα χρόνια, που υποστήριζαν την κατηχητική και κηρυκτική δραστηριότητα της, και από την άλλη όσοι επηρεάζονταν από τον Αλέξανδρο Τσιριντάνη, που επί ηγεσίας Παπακώστα είχε αναδειχθεί σε σημαντικό στέλεχος της οργανώσεως. Οι τελευταίοι τάσσονταν υπέρ μιας πολιτικής και θρησκευτικής μεταρρυθμίσεως, την οποία η «Ζωή» με τις τεράστιες δυνατότητες και τους μηχανισμούς της θα υλοποιούσε, στην προοπτική δημιουργίας μιας ελληνικής Πολιτείας, οργανωμένης με τις πνευματικές προδιαγραφές του χριστιανικού πολιτισμού. Τότε ένας μεγάλος αριθμός στελεχών που συνιστούσαν την «παλαιά φρουρά» της οργανώσεως αποχώρησε από την αδελφότητα ιδρύοντας την οργάνωση «Σωτήρ», ενώ τα μέλη που παρέμειναν στη «Ζωή», απαλλαγμένα από τους διαφωνούντες, αντιμετώπισαν ελκυστικά την προοπτική δημιουργίας ενός «κλειστού χριστιανικού κράτους» με την άνοδο στην εξουσία όχι των ίδιων ως ατόμων, αλλά της ιδεολογίας την οποία πρέσβευαν.] «Ορθοδοξία και Δύση στη Νεότερη Ελλάδα», Χρήστος Γιανναράς, 1992, Αθήνα, σελίδα 362η κ.ε.]
  9. [Το περιοδικό «Ακτίνες» ιδρύθηκε το 1938 από την κίνηση Θεολόγων «Ζωή». Η ύλη του κάλυπτε χώρους ευρύτερους από την κηρυκτική, διδαχή, όπως Φιλοσοφία, Επιστήμη, Κοινωνικά ζητήματα και τις Τέχνες. Ψυχή του ήταν ο Αλέξανδρος Τσιριντάνης και ο Αλέξανδρος Γκιάλας. Μεταπολεμικά έφτασε τους 40.000 συνδρομητές και αποτέλεσε το επίσημο όργανο της «Ενώσεως Χριστιανών Επιστημόνων», που ιδρύθηκε το 1946.] «Ορθοδοξία και Δύση στη Νεότερη Ελλάδα», Χρήστος Γιανναράς, 1992, Αθήνα, σελίδα 373η.]