Αντίοχος Ευαγγελάτος

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Αντίοχος Ευαγγελάτος, Έλληνας κορυφαίος μουσουργός, μουσικός παιδαγωγός και αρχιμουσικός, ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της Εθνικής μουσικής σχολής, γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 1903 [1] στο Ληξούρι της Κεφαλλονιάς και πέθανε στις 17 Δεκεμβρίου 1981 στην Αθήνα.

Ήταν παντρεμένος με την αρπίστρια Ξένη Mπουρεξάκη και παιδιά τους είναι οι γνωστοί καλλιτέχνες, η Δάφνη και ο Σπύρος Ευαγγελάτος.

Αντίοχος Ευαγγελάτος

Βιογραφία

Πατέρας του ήταν ο δάσκαλος Διονύσιος Ευαγγελάτος. Το 1910 εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του στην Αθήνα και άρχισε μαθήματα βιολιού στο Ωδείο Αθηνών με τον Τόνυ Σούλτσε. Τελειώνοντας το Γυμνάσιο γράφηκε αρχικά στην Ιατρική σχολή και ένα χρόνο αργότερα τη Νομική, όμως αν και δεν αποφοίτησε, πήγε στη Λειψία για ανώτερες νομικές σπουδές, όπου αντί για νομικά διδάχθηκε Ιστορία της Τέχνης και μουσική από τον συνθέτη-αρχιμουσικό και μαθητή του του Μαξ Ρέγκερ, τον Μαξ Λούντβιχ. Γράφτηκε στο Ωδείο Λειψίας, όπου σπούδασε θεωρητικά και σύνθεση με τον Χέρμαν Γκράμπνερ, πιάνο με τον Βάινράιχ και διεύθυνση ορχήστρας με το Χοχ Κόφλερ και αποφοίτησε διπλωματούχος το 1928. Ταυτόχρονα επεξεργαζόταν τη σύνθεση της 1ης Συμφωνίας του, η οποία παρουσιάστηκε στην Αθήνα το 1930 από τον Δημήτρη Μητρόπουλο. Το 1930-31 βελτίωσε τη θεωρητική του κατάρτιση στη Βιέννη και το 1931-32 μαθήτευσε στη Βασιλεία της Ελβετίας κοντά στον διάσημο αρχιμουσικό Φέλιξ φον Βάινγκάρτνερ (Felix Weingartner).

Το 1932 επέστρεψε στην Ελλάδα και
  • ανέλαβε καθηγητής, από το 1937 συνδιευθυντής και στη συνέχεια καλλιτεχνικός διευθυντής και διευθυντής ορχήστρας του Ωδείου Αθηνών από το 1933-1974,
  • ίδρυσε τη «Νέα Συμφωνική Ορχήστρα», την οποία αρχικά χρηματοδότησε ο Γρηγόρης Λιβιεράτος,
  • διορίστηκε αρχιμουσικός της Εθνικής Λυρικής Σκηνής από το 1940 μέχρι το 1972,
  • διορίστηκε μουσικός διευθυντής του Εθνικού Ιδρύματος Ραδιοφωνίας από το 1954-1959.

Το 1954 είχε την ιδέα της ίδρυσης του Γ' Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας.

Ήταν για είκοσι χρόνια γενικός γραμματέας με πρόεδρο τον Μανώλη Καλομοίρη και από το 1957 ως το 1980 πρόεδρος της Ε.Ε.Μ., ενώ διατέλεσε πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Μουσικής και του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου. Υπήρξε μέλος κριτικών επιτροπών σε Διεθνείς Μουσικούς διαγωνισμούς όπως στη Βαρκελώνη, στη Γενεύη, στην Τεργέστη, στο Βουκουρέστι, στο Σόφια και τη Μόσχα.

Εργογραφία

Στο έργο του περιλαμβάνονται πολλές συνθέσεις συμφωνικών έργων, μουσικής δωματίου, καθώς και σκηνική μουσική για αρχαίες τραγωδίες και ως αρχιμουσικός είχε διευθύνει όλες τις ελληνικές αλλά και ξένες ορχήστρες.

Το 1925 εκδόθηκε η ποιητική συλλογή «Ιμπρεσσιόνες» ενώ συμμετείχε ως ιδρυτικό μέλος του περιοδικού «Μούσα».

Ορχηστρικά

  • «Συμφωνιέτα» σε σολ ελλάσονα το 1927,
  • «Συμφωνία αρ. 1» σε ντο μείζονα, το 1929-1930,
  • «Επιτύμβιο» το 1930-1931,
  • «Λαργκέτο και Σκέρτσο» το 1932,
  • «Σουίτα» σε ρε ελάσσονα το 1934,
  • «Βυζαντινή μελωδία» για έγχορδα το 1936, σε Α΄ εκτέλεση από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στις 30 Ιανουαρίου 1998,
  • «Εισαγωγή σ' ένα δράμα» το 1937,
  • «Παραλλαγές και φούγκα στο δημοτικό τραγούδι» «Σαράντα παλληκάρια» το 1947,
  • «Ακρογιάλια και βουνά της Αττικής», συμφωνικό ποίημα το 1953-54,
  • «Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα» το 1957-58,
  • «Πρελούντιο και Ρόντο τζιοκόζο» το 1960,
  • «Τρίπτυχο» για έγχορδα το 1964-65,
  • «Συμφωνία αρ. 2» το 1967.

Μουσική δωματίου

  • «Κουαρτέτο εγχόρδων σε λα ελάσσονα το 1930,
  • «Σεξτέτο εγχόρδων σε σολ ελάσσονα το 1932,
  • «Φαντασία για άρπα» το 1939-40,
  • «Σονάτα για βιολί και πιάνο» το 1955-56,
  • «Τρία φθινοπωρινά σχέδια» για πιάνο το 1967-68.

Φωνητικά

  • «Λυγερή κι ο Χάρος» σε κείμενο δημοτικό, για υψίφωνο ή μεσόφωνο και ορχήστρα το 1941,
  • «Memoriam» αφιερωμένο στους νεκρούς του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, σε κείμενα του συνθέτη, για χορωδία και ορχήστρα εγχόρδων το 1945,
  • «Ευαγγελίζου» για χορωδία και ορχήστρα το 1946.

Τραγούδια για φωνή & πιάνο

«Πάρτε και φέρτε με»,
«Μέσ’ στου χειμώνα την καρδιά»,
«Γραμματικέ με το χαρτί»,
«Η ποθούλα»,
«Ο αυγερινός και η πούλια»,
«Ύπνε που παίρνεις τα παιδιά»,
«Το κυπαρίσσι»,
«Ο λαβωμένος κλέφτης»,
«Στου παπά τα παραθύρια»,
«Ποιος ήταν που τραγούδαγε»,
«Η προσευχή του ταπεινού,
«Αναδυομένη»,
«Η αυτοκτονία του Ατζεσιβάνο μαθητή του Βούδδα»,
«Δικό μου ήταν το φταίξιμο»,
«Αννέζα».

Σκηνική μουσική

Έγραψε μουσική για τις αρχαίες τραγωδίες «Πέρσες» το 1933-34, «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή το 1939, «Εκάβη» το 1943, «Ηλέκτρα» Ευριπίδη το 1969 επίσης, την υπόκρουση για άρπα στον «Ύμνο στην Αθήνα» του Κωστή Παλαμά το 1937 και το 1954 τη μουσική υπόκρουση στη μορφωτική κινηματογραφική ταινία «Ο δρόμος των 100 ημερών».

Διακρίσεις

Τιμήθηκε με:

  • τον Χρυσό Σταυρό του Γεωργίου Α',
  • τον Ταξιάρχη του Φοίνικα,
  • Βραβείο συνθέσεως από την Ακαδημία Αθηνών το 1934.

Υπήρξε ο πρώτος που παρουσίασε στο Ελληνικό κοινό με την Εθνική Λυρική Σκηνή τις όπερες του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ αλλά και μια σειρά από την εγχώρια λυρική δημιουργία όπως η «Ρέα», ο «Βασιλιάς Ανήλιαγος», η «Λεστενίτσα», το «Κρίνο στο Ακρογιάλι», η «Διδώ» και ο «Φακανάπας».

Τα έργα του έχουν παρουσιασθεί στο Λονδίνο, το Παρίσι, το Τόκιο, τη Μόσχα, τη Ρώμη, τη Φρανκφούρτη, την Ιερουσαλήμ και σε πολλές πόλεις των ΗΠΑ και διακρίνονται για την άρτια τεχνική όσο και για ειλικρίνεια της εμπνεύσεως τους.

Εξωτερικές συνδέσεις

Βιβιλιογραφία

  • «Αντίοχος Ευαγγελάτος» του Γιώργου Λεωτσάκου, βιβλίο που εκδόθηκε το 1982 και στο οποίο παρουσιάζεται το έργο του.

Παραπομπές

  1. [H ημερομηνία αναφέρεται στο παλαιό ημερολόγιο]