Αντονίν Ντβόρζακ
Ο Αντονίν Λέοπολντ Ντβόρζακ, [Antonín Leopold Dvořák], Τσέχος μουσικοσυνθέτης της ρομαντικής περιόδου, ο αποκαλούμενος και «πατέρας του Τσέχικου μουσικού Εθνικισμού» [1], που θεωρείται από τους κορυφαίους μουσικοσυνθέτες της Τσεχίας, γεννήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1841 στο Νελαχότσεβες στην υπό Αυστριακή κατοχή Βοημία, ένα χωριό στον ποταμό Μολδάβα βόρεια της Πράγας και πέθανε νωρίς το απόγευμα την 1η Μαΐου 1904 στην Πράγα, από σκλήρυνση των εγκεφαλικών αρτηριών. Έχει ταφεί στο Κοιμητήριο, [Vysehrad], Βίσεχραντ της Πράγας, και στον τάφο του υπάρχει προτομή του, δημιουργία του Τσέχου γλύπτη Λάντισλαβ Σάλουν.
Ήταν παντρεμένος από το 1873 με την Άννα Τρερμάκοβα, με την οποία απέκτησε εννέα παιδιά.
Βιογραφία
Ήταν το πρωτότοκο από τα οκτώ παιδιά του κρεοπώλη και πανδοχέα Φράντισεκ Ντβόρζακ και της Άννας Ζντένεκ. Άρχισε τις μουσικές του σπουδές με δάσκαλο τον Antonín Liehmann και από το 1857 συνέχισε στη Σχολή Εκκλησιαστικού Οργάνου της Μουσικής Εταιρείας της Εκκλησίας της Βοημίας στην Πράγα. Αποφοίτησε το 1860 και εξασφάλιζε τα δίδακτρα του, συμμετέχοντας σε μικρές ορχήστρες που έδιναν παραστάσεις σε δημόσιους χώρους.
Σε ηλικία 21 χρόνων προσλήφθηκε δάσκαλος της βιόλας στο Εθνικό θέατρο της Πράγας, ενώ το 1862 έγινε μέλος της ορχήστρας του Επαρχιακού Θεάτρου της Βοημίας, που από το 1866 διηύθυνε ο Bedrich Smetana. Στο Εθνικό Θέατρο του δόθηκε η δυνατότητα να μελετήσει σύνθεση και να βελτιώσει τα οικονομικά του καθώς παράλληλα διορίστηκε οργανίστας στον ναό του Αγίου Άνταλμπερτ στην Πράγα. Το ταλέντο του προκάλεσε το ενδιαφέρον του υπουργού Καλών Τεχνών της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας, που με την παρότρυνση του Γιοχάνες Μπραμς, [Johannes Brahms], φρόντισε να καταβάλλεται στον Ντβόρζακ μηνιαίο επίδομα. Το 1874 παίχτηκε η πρώτη του όπερα «Ο βασιλιάς και ο καρβουνιάρης» που προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον. Ακολούθησαν οι περιοδείες του στο εξωτερικό και το 1884 έκανε την πρώτη από τις 10 επισκέψεις στην Αγγλία, όπου η επιτυχία των έργων του, κυρίως χορωδιακών, ήταν τεράστια και πήρε μέρος σε πολλά φεστιβάλ, με μεγάλη επιτυχία. Το 1890 επισκέφθηκε τη Μόσχα όπου ο φίλος του Pyotr Ilyich Tchaikovsky, διοργάνωσε δύο συναυλίες προς τιμή του.
Το 1892 αποδέχθηκε πρόσκληση και μαζί με την οικογένεια του εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου ανέλαβε τη διεύθυνση του Εθνικού Ωδείου, [National Conservatory of Music], με ετήσιο μισθό 15.000 δολάρια, που ήταν 20 φορές υψηλότερες από τις ετήσιες απολαβές του στην Ευρώπη. Παρά τις μεγάλες επιτυχίες του στην Αμερική, υπέφερε από το γεγονός ότι ζούσε μακριά από την πατρίδα του και στις 16 Απριλίου 1895 επέστρεψε στη Βοημία. Στις 4 Ιανουαρίου 1896 διηύθυνε [2] την πρώτη συναυλία της Czech Philharmonic Orchestra, της Φιλαρμονικής Ορχήστρας της Τσεχίας στο Ρουντολφίνουμ της Πράγας. Τον ίδιο χρόνο επισκέφθηκε το Λονδίνο για τελευταία φορά και στις 19 Μαρτίου παραβρέθηκε στην πρεμιέρα του έργου του «Κοντσέρτου για τσέλο, έργο 104 σε Σι ελάσσονα», που είναι το πλέον παιγμένο έργο στην ιστορία του βιολοντσέλου.
Το 1901 διαδέχτηκε τον Αντονίν Μπένεβιτς και διορίστηκε διευθυντής του ωδείου της Πράγα, ενώ τα τελευταία έτη της ζωής του αφοσιώθηκε στη σύνθεση όπερας και μουσικής δωματίου. Το Μουσείο Ντβόρζακ στεγάζεται σε μια έπαυλη σε χρώματα ώχρας και κόκκινου χτισμένη σε ρυθμό μπαρόκ, στην Πράγα.
Διακρίσεις
Τιμήθηκε με τον τίτλο
- του επίτιμου διδάκτορα φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Charles της Πράγας
και το 1981 ονομάστηκε
- επίτιμος διδάκτορας της μουσικής του Πανεπιστημίου του Cambridge.
Ήταν μέλος
- του Κοινοβουλίου,
- της επιτροπής για τα Αυστριακά Κρατικά Βραβεία,
- επίτιμο μέλος πολλών Τσέχικων και Μοραβικών χορωδιών και έχει συμπεριληφθεί στον κατάλογο των διεθνών επετείων της UNESCO.
Εργογραφία
Στη μουσική και το συνθετικό του έργο χρησιμοποίησε το μουσικό ιδίωμα και τις μελωδίες της Μοραβίας καθώς και της γενέτειράς του, της Βοημίας, ενώ το έργο του είναι επηρεασμένο από τη λαϊκή μουσική παράδοση και άλλων κεντροευρωπαϊκών χωρών, όπως η Μοραβία, η Σλοβακία, η Πολωνία και η Ρωσία. Η μεγάλη του παραγωγή περιλαμβάνει εννιά συμφωνίες, όπερες, τρία κοντσέρτα, ένα για βιολί, ένα για πιάνο και ένα για βιολοντσέλο, μπαγκατέλες για αρμόνιο, πέντε συμφωνικά ποιήματα και πολλές ραψωδίες και σερενάτες.
Γνωστά έργα του:
- «The Heirs of the White Mountain», πατριωτικός ύμνος, για τον οποίο απέσπασε το θαυμασμό των κατοίκων της Βοημίας,
- «Βάντα» το 1877,
- «Ντιμίτρι» το 1882 και
- «Γιακομπίν» το 1889, όπερες,
- «Συμφωνία αριθμός 9», αγαπημένο μουσικό έργο του Αμερικανού αστροναύτη Νηλ Άρμστρονγκ [3], που ήταν ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στο έδαφος της Σελήνης. Η συμφωνία είναι γνωστή ως «Του Νέου Κόσμου» καθώς γράφηκε από τον Ιανουάριο έως το Μάιο του 1893 στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και θεωρείται από τα σημαντικότερα έργα της συμφωνικής μουσικής, ενώ είναι η πλέον γνωστή Ενάτη, μετά από αυτή του Λούντβιχ Μπετόβεν. Η πρεμιέρα του έργου δόθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 1893 στο «Κάρνεγκι Χολ» από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης, με διεύθυνση του μαέστρου Άντον Σεντλ.
- «Αμερικάνικο Κουαρτέτο Εγχόρδων»,
- «Κοντσέρτο για βιολοντσέλο και ορχήστρα, έργο 104», που είναι κι αυτά γραμμένα στη διάρκεια της παραμονής του στην Αμερική,
- «Σλαβονικός χορός op. 46 Νο1»,
- «Στάμπατ Μάτερ», [Stabat Mater], λειτουργία σε ρε μείζονα το 1887,
- «Ρέκβιεμ»,
- «Αλφρέδος», μελόδραμα,
- «Ρούσαλκα», [μελόδραμα, στα τσεχικά σημαίνει νεράιδα. Κλασική όπερα, που βασίζεται σε ποιητικό κείμενο του Γιάροσλαφ Κβάπιλ, αναφέρεται σε γεγονότα που διαδραματίστηκαν τον 19ο αιώνα. Έχει ως πρωταγωνιστή έναν πρίγκιπα που αδυνατεί να ερωτευτεί μια γυναίκα και απαγορεύεται να ζήσει με τον άνδρα που ποθεί. Το έργο αντλεί αρκετά στοιχεία από την «Ουντίνε» του Φρίντριχ ντε λα Μοτ Φουκέ. Πρωτοπαρουσιάστηκε στο Εθνικό Θέατρο της Πράγας στις 31 Μαρτίου 1901].
Πλήρης κατάλογος των έργων του, τον οποίο συνέταξε ο Jamil Burghauser υπάρχει στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» [4] και περιλαμβάνει τα ολοκληρωμένα και ημιτελή έργα του, στοιχεία των πρώτων εκδοτών, την τοποθεσία των χειρόγραφων, την ενορχήστρωση έργων και τη διάρκεια εκτελέσεως τους.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Παραπομπές
