Αρχιεπίσκοπος Θεόφιλος

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Κυρός Θεόφιλος [κατά κόσμον Θεόδωρος Βλαχοπαπαδόπουλος], Έλληνας Θεολόγος, που εκλέχθηκε Μητροπολίτης Αιτωλίας & Ακαρνανίας και στη συνέχεια διατέλεσε 3ος στη σειρά Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος [1] [2], μετά την ανακήρυξη του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος, Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Ελλάδος, του ανώτατου θεσμικού οργάνου διοικήσεως, καθώς και της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, γεννήθηκε το 1790 στην Πάτρα και πέθανε την 1η Ιουλίου 1873 [3] ή σύμφωνα με άλλη πηγή στις 15 Ιουλίου 1873, στην Αθήνα, ενώ κατείχε τη θέση του Αρχιεπισκόπου.

Αρχιεπίσκοπος Θεόφιλος (ο Βλαχοπαπαδάκης)
Συνοπτικές πληροφορίες
Γέννηση: 1790
Τόπος: Πάτρα (Ελλάδα)
Θάνατος: 15 Ιουλίου 1873
Τόπος: Αθήνα
Υπηκοότητα: Ελληνική
Συνοπτικές πληροφορίες αξιώματος
* 3ος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών *
Έναρξη Θητείας : 8 Ιουλίου 1862
Λήξη θητείας : 1η Αυγούστου 1873 [4]
Προκάτοχος
Διάδοχος

Βιογραφία

Πατέρας του ήταν ο Αντώνιος Βλαχοπαπαδόπουλος. Ο Θεόδωρος, που είχε άλλα τρία αδέρφια τα οποία διέπρεψαν στην κοινωνία των Πατρών, τέθηκε σε νεαρή ηλικία υπό την προστασία του Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανού του Γ', που τον πήρε ως προστατευόμενο του. Ο Θεόδωρος με σύσταση του Παλαιών Πατρών Γερμανού φοίτησε στην Πατριαρχική σχολή της Κωνσταντινουπόλεως από την οποία αποφοίτησε το 1819. Τον ίδιο χρόνο χειροτονήθηκε διάκονος από τον πνευματικό του πατέρα και του δόθηκε το εκκλησιαστικό όνομα Θεόφιλος, ενώ στη συνέχεια ανέλαβε καθήκοντα διακόνου του Μητροπολίτη Παλαιών Πατρών Γερμανού Γ'. Ο Θεόφιλος ήταν παρών στην συνάντηση της Βοστίτσας, τον Ιανουάριο του 1821, και στη συνέχεια αναχώρησε μαζί με τον Γερμανό Γ΄ τον οποίο συνόδευσε στο ταξίδι του στην Ιταλία.

Σύμφωνα με τα αρχεία της Ιεράς Μονής της Αγίας Λαύρας ο τότε διάκονος Θεόφιλος περιλαμβάνονταν μεταξύ των μαρτύρων [5] που έχουν καταγραφεί και πιστοποίησαν τη χρησιμοποίηση του λάβαρου της Μονής ως σημαίας των εξεγερμένων Ελλήνων της περιοχής, της ίδιας της εξεγέρσεως 21ης Μαρτίου 1821 καθώς και της ορκωμοσίας των αγωνιστών [6]. Στη διάρκεια της Εθνεγερσίας του 1821 ασθένησε από τύφο όμως σώθηκε. Μετά την επιστροφή του στην Πάτρα και μέχρι το 1828 διετέλεσε Επίσκοπος του χηρεύοντος Μητροπολιτικού θρόνου των Πατρών και το 1832 διορίστηκε τοποτηρητής του Θρόνου της Μητροπόλεως Πατρών και παράλληλα ως το 1851, είχε καθήκοντα Πρωτοσύγκελου της Μητροπόλεως Πατρών. Στη συνέχεια εκλέχθηκε και χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας.

Αρχιεπίσκοπος Αθηνών

Στις 8 Αυγούστου 1862 εξελέγη Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος και μετατέθηκε στη Μητρόπολη Αθηνών. Ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τις φτωχές οικογένειες των Αθηνών και τις ενίσχυε οικονομικά. Επί των ημερών του επίσης ανοικοδομήθηκε και ο μεγαλοπρεπής Ιερός Ναός των Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης Ομονοίας.

Το 1871, υποδέχθηκε το λείψανο του Πατριάρχου Γρηγορίου Ε' που μεταφέρθηκε από τη Ρωσία στην Αθήνα, με δική του πρωτοβουλία, προκειμένου να τιμηθούν τα πενήντα χρόνια της Ελληνικής Εθνεγερσίας. Κατά την τελετή της υποδοχής του λειψάνου ο Αρχιεπίσκοπος Θεόφιλος ανέφερε: «… ο αείμνηστος Παλαιών Πατρών Μητροπολίτης, ο συμπολίτης σου, ο ποτέ ιεροδιάκονος σου, και κατόπιν συνάδελφος και συλλειτουργός σου, πρώτος ανταπεκρίθη εις τα ευγενή και γενναία αισθήματά Σου. Εκεί, εν τη Αγία εκείνη Μονή κατασκευάσας εθνικήν σημαίαν από το ράσον του και την φουστανέλλα του Ζαϊμη, εχάραξεν επ΄αυτής τον Άγιον και Ζωοποιόν Σταυρόν και κρατών με την αριστεράν χείρα του τα πρακτικά της προ μικρού συγκροτηθείσης μυστικής εν Αιγίω συνελεύσεως, και με την δεξιάν την σημαίαν του Σταυρού, αναγεγραμμένον έχουσα το σύνθημα «Ελλάς ανάστηθι ανεξαρτησίαν ή θάνατον ομνύομεν επί τω ονόματι Σου» ως από πυρσού τότε ουρανοκρύφου, μετά των συν αυτώ περιβλέπτων Αχαιών και Αρκάδων κατηλέκτρισεν άπασαν την Ελληνικήν φυλήν δια του θείου κηρύγματός του. «Δεύτε λάβετε φως εκ της λαμπάδος της υπέρ πίστεως και πατρίδος αναφθείσης και αναγγείλατε πάσιν τοις έθνεσιν, ότι η φωνή μου, είναι φωνή αυτού του κυρίου παντοκράτορος…..».

«Σύναξη των Πρεσβυτέρων»

Τους τελευταίους μήνες του 1870, ο Αρχιεπίσκοπος Θεόφιλος βρέθηκε αντιμέτωπος με τη «Σύναξη των Πρεσβυτέρων», που είχε ως σκοπό την κατήχηση της νεολαίας και την πνευματική καλλιέργεια του λαού. Η «Σύναξη των Πρεσβυτέρων» ήταν κίνηση λαϊκών αλλά και εγγάμων ιερέων, οι οποίοι τον Οκτώβριο του 1870 οργανώθηκαν σε Εταιρεία με στόχους τη βελτίωση της οικονομικής και της κοινωνικής θέσης των κληρικών, τη θρησκευτική διαπαιδαγώγηση των παιδιών, στο πρότυπο των προτεσταντικών Σχολείων με την ίδρυση Κυριακών Σχολείων, δηλαδή Κατηχητικών, τη γενίκευση του εκκλησιαστικού Κηρύγματος με σκοπό «... μετὰ τῆς Ἐκκλησίας μεγαλυνθῇ καὶ πάλιν ἡ πατρὶς ἡμῶν καὶ δοξασθῇ», καθώς και τη βελτίωση της μουσικής [7]. Η Εταιρεία είχε αστικό προσανατολισμό και εξέφραζε τις θρησκευτικές ιδέες, με τις οποίες εμφορούνταν η ανώτερη κοινωνία των Αθηνών. Οι προτάσεις της Εταιρείας έγιναν αποδεκτές από τον μητροπολίτη Αθηνών Θεόφιλο, όμως τους πρώτους μήνες του 1871, μετά από πιέσεις διαφόρων κύκλων, μεταξύ των οποίων οι άγαμοι ιερείς, που αποκλείονταν από την Εταιρεία, ο Θεόφιλος ζήτησε επιτακτικά τη διάλυσή της, καθώς η προσπάθεια η οποία θεωρήθηκε επικίνδυνη και ότι εξέφραζε ευσεβιστικές και προτεσταντικές ιδέες.

Το τέλος του

Ο Θεόφιλος υπήρξε κληρικός γεμάτος προτερήματα και απολάμβανε τη γενική συμπάθεια και τον κοινό σεβασμό. Η δράση του συνδέεται με την φιλανθρωπία και το ενδιαφέρον του για τη θρησκευτική διαπαιδαγώγηση του λαού και τη βελτίωση της θέσεως των κληρικών. Τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο του Ελληνικού Βασιλείου. Πέθανε στη διάρκεια της Αρχιεπισκοπίας του. Στο αρχείο της οικογένειας Βλαχοπαπαδόπουλου, το οποίο δημοσιεύθηκε από τον Κωνσταντίνο Ν. Τριανταφύλλου, σώζεται και φυλάσσεται στο Εθνολογικό Μουσείο Πατρών και περιλαμβάνει την άμεση μαρτυρία του Θεοφίλου για την Εθνεγερσία του 1821, ενώ περιέχει και σημαντικές πληροφορίες για την περιοχή της γενέτειρας του.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

  1. Αρχιεπίσκοποι Αθηνών-Πρόεδροι Ιεράς Συνόδου. Εκκλησία της Ελλάδος.
  2. [Ιστορικά ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Α' (ο Παπαδόπουλος) είναι ο ο πρώτος «Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος», καθώς όλοι οι προγενέστεροι απ' αυτόν ήταν Μητροπολίτες Αθηνών που απλώς έφεραν τον τίτλο και «Πάσης Ελλάδος» και συγκαλούσαν μεν την Ιεραρχία, αλλά δεν είχαν ακόμη τον τίτλο του Αρχιεπισκόπου.]
  3. Αρχειακός κατάλογος Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών
  4. Αρχειακός κατάλογος Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών
  5. [Στο Αρχείο της Οικογενείας Βλαχοπαπαδόπουλου, που βρίσκεται στο Εθνολογικό Μουσείο Πατρών, περιλαμβάνεται η άμεση μαρτυρία του Θεοφίλου για το γεγονός.]
  6. [Οι μάρτυρες που έχουν καταγραφεί και πιστοποίησαν τα γεγονότα της 21ης Μαρτίου 1821, σύμφωνα με τα αρχεία της Ιεράς Μονής Αγίας Λαύρας είναι οι, Διάκονος Θεόφιλος Βλαχοπαπαδόπουλος, Αντιστράτηγος Β.Πετιμεζάς, Σπύρος Καρασπύρος, Μπολιαρίτης, Σταμάτης Μποτιώνης, Καλλιμάνης εκ Σαββανών, Θεοδ. Ανδρικόπουλος, Π. Κασκανδραμης, Π. Θεοδωρόπουλος από του Φίλια, Πρόκριτος Κ. Παπαδαίος από Μαζέικα, Γιαννάκης Λαμπρόπουλος εκ Παγκρατίου, Αν Παπανικολάου, Απ.Παναγόπουλου εκ Βυσωκάς, και ο Αλεξ. Δεσποτόπουλος από το Αίγιο.] Το Λάβαρο της Αγίας Λαύρας μέσα από ιστορικά αρχεία. kalavrytanews.com, Νίκος Κυριαζής
  7. [Στα μέλη της Εταιρείας «Σύναξη των Πρεσβυτέρων» περιλαμβάνονταν ο Παύλος Καλλιγάς καθηγητής της Νομικής Σχολής, τέως Υπουργός Εκκλησιαστικών και Παιδείας που διατέλεσε Διοικητής της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, ο οπαδός της Μεγάλης ιδέας Μάρκος Ρενιέρης διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, ο Α. Οικονόμου ανώτερος δικαστικός, ο Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος καθώς και σαράντα τέσσερις έγγαμοι κληρικοί της Μητροπόλεως Αθηνών. Βασικός υποστηρικτής θεωρήθηκε ο θεολόγος Κυριακός.]




Αρχιεπίσκοποι Αθηνών & Πάσης Ελλάδος
Αρχιεπίσκοπος Νεόφυτος (ο Μεταξάς) | Αρχιεπίσκοπος Μισαήλ (ο Αποστολίδης) | Αρχιεπίσκοπος Θεόφιλος (ο Βλαχοπαπαδόπουλος) | Αρχιεπίσκοπος Προκόπιος Α' (ο Γεωργιάδης) | Αρχιεπίσκοπος Γερμανός (ο Καλλιγάς) | Αρχιεπίσκοπος Προκόπιος Β' (ο Οικονομίδης) | Αρχιεπίσκοπος Θεόκλητος Α' (ο Μηνόπουλος) | Αρχιεπίσκοπος Μελέτιος (ο Μεταξάκης) | Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Α' (ο Παπαδόπουλος) | Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος (ο Φιλιππίδης) | Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός (ο Παπανδρέου) | Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων (ο Βλάχος) | Αρχιεπίσκοπος Δωρόθεος (ο Κοτταράς) | Αρχιεπίσκοπος Θεόκλητος Β' (ο Παναγιωτόπουλος) | Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος (ο Βαβανάτσος) | Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β' (ο Χατζησταύρου) | Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Α' (ο Κοτσώνης) | Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ (ο Τίκας) | Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος (ο Παρασκευαΐδης) | Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Β' (ο Λιάπης)