Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Α'

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Κυρός Χρυσόστομος Α' [κατά κόσμον Χρυσόστομος Παπαδόπουλος], Έλληνας Θεολόγος, Πανεπιστημιακός καθηγητής και Ακαδημαϊκός [1] από τη σύσταση της Ακαδημίας Αθηνών, που εκλέχθηκε και διατέλεσε 9ος στη σειρά Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος [2] [3], μετά την ανακήρυξη του Αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ελλάδος, Προκαθήμενος της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος, Πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Ελλάδος, του ανώτατου θεσμικού οργάνου διοικήσεως, καθώς και της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, γεννήθηκε την 1η Ιουλίου 1868 στο χωριό Μάδυτος της υπό Τουρκική κατοχή Ανατολικής Θράκης και πέθανε στις 22 Οκτωβρίου 1938 στην Αθήνα, μετά από σύντομη και βαριά ασθένεια.

Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος (ο Παπαδόπουλος)
Συνοπτικές πληροφορίες
Γέννηση: 1η Ιουλίου 1868
Τόπος: Μάδυτος, Ανατολική Θράκη (Τουρκία)
Θάνατος: 22 Οκτωβρίου 1938
Τόπος: Αθήνα (Ελλάδα)
Υπηκοότητα: Ελληνική
Συνοπτικές πληροφορίες αξιώματος
* 9ος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών *
Έναρξη Θητείας : 10 Μαρτίου 1923
Λήξη θητείας : 22 Οκτωβρίου 1938
Προκάτοχος
Διάδοχος

Βιογραφία

Ο Χρυσόστομος παρακολούθησε τα μαθήματα της εγκυκλίου εκπαιδεύσεως στη γενέτειρα του και στη συνέχεια σπούδασε στις σχολές, Ιωακείμειο Ιερατική Σχολή της Κωνσταντινουπόλεως, στη Σχολή του Σταυρού στην Ιερουσαλήμ από το 1887 έως το 1888, στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης, από το 1888 έως το 1889, στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το 1889 έως το 1891, καθώς και, υπό την προστασία της Βασίλισσας Όλγας, στις Θεολογικές ακαδημίες του Κιέβου, από το 1891 έως το 1893 και της Αγίας Πετρούπολης, από το 1893 έως 1895, όπου και αναγορεύτηκε διδάκτορας.

Ακαδημαϊκή δραστηριότητα

Διετέλεσε Καθηγητής στη Θεολογική Σχολή του Σταυρού Ιεροσολύμων το 1895, έχοντας υποβάλει διδακτορική διατριβή με θέμα τα συγγράμματα του αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου από φιλολογικής απόψεως, και μετά για τέσσερα χρόνια διατέλεσε διευθυντής της σχολής, για την οποία αρνήθηκε θέση καθηγητή στη Θεολογική Ακαδημία της Αγίας Πετρούπολης. Το 1900 χειροτονήθηκε διάκονος και λίγο καιρό αργότερα πρεσβύτερος και διατέλεσε προϊστάμενος του Ιερού Ναού της Ευαγγελίστριας στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, διευθυντής στη Ριζάρειο Σχολή της Αθήνας το 1911 και από το 1914 έως το 1923 ήταν Καθηγητής της Εκκλησιαστικής Ιστορίας στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη θέση του Αναστάσιου Διομήδη Κυριακού, ενώ το ακαδημαϊκό έτος 1915-16, διατέλεσε και Κοσμήτορας της Σχολής [4].

Εκκλησιαστική δράση

Ως αρχιμανδρίτης το 1917, όρκισε την Κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου που αρνήθηκε να ορκιστεί από τον Αρχιεπίσκοπο Θεόκλητο Α', μετά την καθαίρεση του οποίου και όταν τέθηκε θέμα πληρώσεως της θέσεως του Μητροπολίτη Αθηνών ο Χρυσόστομος, υποδείχθηκε ως μέλος στο τριπρόσωπο, όμως η κυβέρνηση επέλεξε ως Αρχιεπίσκοπο τον Μελέτιο Μεταξάκη. Το 1920, με την ιδιότητα του επισκέπτη, ο Χρυσόστομος παρέστη στο προκαταρκτικό συνέδριο της Παγκοσμίου κινήσεως «Ζωή και Εργασία», η οποία διεξήχθη από τις 9 έως τις 12 Αυγούστου, στη Γενεύη της Ελβετίας, στη διάρκεια της οποίας ο Σόδερμπλομ, Λουθηρανός αρχιεπίσκοπος Ουψάλας Σουηδίας, αναφέρθηκε στις ανεπίσημες συναντήσεις που είχε ο Χρυσόστομος, ο μετέπειτα Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Μελέτιος (ο Μεταξάκης) και ο καθηγητής Αμίλκας Αλιβιζάτος με Αγγλικανούς επισκόπους, το 1919 στην Αμερική, και επαίνεσε την πρωτοβουλία τους.

Tο 1922, με πρωτοβουλία του Ελληνικού κράτους συγκροτήθηκε Επιτροπή για να μελετήσει την δυνατότητα αποδοχής του Νέου ημερολογίου και από την Εκκλησία της Ελλάδος. Η Επιτροπή αυτή στην οποία μετείχε και ο τότε αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «..η Εκκλησία της Ελλάδος, ως και αι λοιπαί Ορθόδοξοι Εκκλησίαι, αν και ανεξάρτητοι εσωτερικώς, είναι όμως στενώς συνδεδεμέναι προς αλλήλας και ηνωμέναι δια της αρχής της πνευματικής ενότητος της Εκκλησίας, αποτελούσαι μίαν και μόνην, την Ορθόδοξον Εκκλησίαν, και συνεπώς ουδεμίας τούτων δύναται να χωρισθή των λοιπών και αποδεχθή νέον ημερολόγιον, χωρίς να καταστή σχισματική απέναντι των άλλων».

Το 1926 ο Χρυσόστομος διορίσθηκε και αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από τη σύσταση της [5].

Αρχιεπίσκοπος Αθηνών

Μετά την Μικρασιατική καταστροφή και την επικράτηση του κινήματος των Στυλιανού Γονατά, Νικολάου Πλαστήρα και του Δημητρίου Φωκά, αποφασίστηκε η απομάκρυνση του Μητροπολίτη Αθηνών Θεόκλητου Μηνόπουλου, και η τότε πολιτική ηγεσία επέλεξε τον Χρυσόστομο ως διάδοχο του, που ζήτησε η εκλογή του να εγκριθεί από την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος και ο τίτλος του αναβαθμίστηκε από Μητροπολίτης Αθηνών σε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος [6].

Στις 23 Φεβρουαρίου 1923 καταρτίστηκε το τριπρόσωπο για την εκλογή νέου Μητροπολίτη Αθηνών, στο οποίο συμπεριελήφθη με τρεις ψήφους και ο Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος. Μειοψήφησαν δύο αρχιερείς, ο Δημητριάδος Γερμανός και ο Θεσσαλιώτιδος Ευθύμιος, οι οποίοι ψήφισαν αρνητικά καθώς εναντίον του Χρυσόστομου είχε διατυπωθεί κατηγορία για αίρεση και είχε εκδιωχθεί μαζί με τον Μελέτιο Μεταξάκη από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Δαμιανό. Την ίδια ημέρα ο Χρυσόστομος εκλέχθηκε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, καθώς η Κυβέρνηση των Νικολάου Πλαστήρα και Στυλιανού Γονατά πρόκρινε την υποψηφιότητα του. Στις 10 Μαρτίου 1923 οι τρεις Συνοδικοί Μητροπολίτες, οι Τρίκκης Πολύκαρπος, Ναυπακτίας Αμβρόσιος και Σύρου Αθανάσιος, τον χειροτόνησαν Μητροπολίτη Αθηνών, ενώ στη χειροτονία του παρέστησαν μόνο ο Λατίνος επίσκοπος Louis Petit και ο αγγλικανός Wiyram

Παλαιό ημερολόγιο

Το όνομα του έχει συνδεθεί με την αλλαγή του ημερολογίου από το Ιουλιανό, το λεγόμενο Παλαιό ημερολόγιο στο Γρηγοριανό που είχε υιοθετήσει η πολιτεία. Αρχικά, υπερασπίστηκε την πλήρη αλλαγή του ημερολογίου συμπεριλαμβανομένης και της αλλαγής για τον υπολογισμό του Πάσχα, όμως μετά την ανάδειξή του στη θέση του Αρχιεπισκόπου τάχθηκε υπέρ της αλλαγής του ημερολογίου χωρίς να συμπεριληφθεί ο εορτασμός του Πάσχα [7]. Ένα μήνα μετά την εκλογή του στις 16 Απριλίου 1923, ο Χρυσόστομος συγκάλεσε την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος και έθεσε θέμα αλλαγής του Παλαιού ημερολογίου, με τη προσθήκη σ' αυτό 13 ημερών. Η Σύνοδος της Ιεραρχίας απεφάσισε ομόφωνα να προσθέσει τις 13 μέρες, χωρίς όμως να μεταβάλλει το Πασχάλιο και το εορτολόγιο.

Η απόφαση της Ιεραρχίας ανέφερε, ότι αν το Πανορθόδοξο συνέδριο, που θα γίνονταν στην Κωνσταντινούπολη το Μάιο του 1923, πάρει άλλη απόφαση για το Πασχάλιο, που θα είναι σύμφωνη με την σχετική απόφαση της Α' Οικουμενικής Συνόδου, τη παράδοση και τους Κανόνες, την αποδέχεται εκ των προτέρων. Στις 3 Μαρτίου 1924, ο Χρυσόστομος απέστειλε Εγκύκλιο στους Ιεράρχες με την οποία τους ανακοίνωνε την αλλαγή του ημερολογίου και καθόρισε ότι η 10η Μαρτίου, θα ονομασθεί 23η Μαρτίου. Για την αλλαγή αυτή ο Χρυσόστομος είχε εξασφαλίσει την συγκατάθεση του Πατριαρχείου, το οποίο στις 25 Φεβρουαρίου 1923 ανακοίνωσε ότι αλλάζει και αυτό το Παλαιό Ημερολόγιο, όπως είχε αποφασίσει το λεγόμενο «Πανορθόδοξο Συνέδριο».

Το ζήτημα του ημερολογίου προκάλεσε εντάσεις καθώς αποσχίστηκε τμήμα του ποιμνίου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος, που θεώρησε ότι η αλλαγή του ημερολογίου οδηγεί την επίσημη εκκλησία στην αίρεση του οικουμενισμού. Το πρωί της 21ης Μαΐου 1927 στον Πειραιά, στον Ναό των Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης, ζηλωτής του Παλαιού ημερολογίου επιτέθηκε εναντίον του Χρυσοστόμου και με ψαλίδι αποπειράθηκε να του κόψει τη γενειάδα, ενώ άλλοι υποστηρικτές του Παλαιού ημερολογίου αποδοκίμαζαν τον Χρυσόστομο. Ο δράστης συνελήφθη από αστυνομικούς και προφυλακίστηκε για απόπειρα δολοφονίας του Αρχιεπισκόπου, όμως στη δίκη που ακολούθησε αθωώθηκε καθώς θεωρήθηκε μειωμένης αντιλήψεως.

Υποδοχή Νέων Χωρών

Το 1928, η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος και η Πατριαρχική Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου ενέκριναν την επέκταση των διοικητικών δικαιωμάτων της Εκκλησίας της Ελλάδος στις αποκαλούμενες «Νέες Χώρες», στα εδάφη που προσαρτήθηκαν στο Ελληνικό κράτος μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, δηλαδή στην Ήπειρο, τη Μακεδονία, την Κρήτη και στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.

Υστεροφημία

Κατέλαβε το θρόνο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών παρέμβαση των Βασιλικών Ανακτόρων κι αναδείχθηκε σε προστάτη των ευσεβιστικών κινημάτων. Προβλήθηκε ως «το πρόσωπο της αλλαγής», έβγαλε την Εκκλησία από το κοινωνικό περιθώριο, στην οποία έδωσε μορφωμένη ηγεσία κι αξιοπρεπή παρουσία. Εισήγαγε στην Εκκλησιαστική ζωή τις παρεκκλησιαστικές οργανώσεις και όρισε τον επικεφαλής μιας απ' αυτές ως ιεροκήρυκα στη Μητρόπολη Αθηνών. Πολλοί από τους Μητροπολίτες που χειροτόνησε τις επόμενες δεκαετίες αποτέλεσαν αφορμές θορυβωδών σκανδάλων σεξουαλικής ιδιαιτερότητας.

Ως αρχιεπίσκοπος ανέδειξε νέους Μητροπολίτες και φρόντισε για τη σύνταξη Καταστατικού Χάρτη της Εκκλησίας. Επέλυσε σοβαρά ζητήματα, όπως η μισθοδοσία του κλήρου, η σύσταση οργανισμού για τη διαχείριση της εκκλησιαστικής περιουσίας, [Ο.Δ.Ε.Π.], και δημιούργησε τα εκκλησιαστικά δικαστήρια. Υπήρξε σημαντική προσωπικότητα με πλούσια δράση και συγγραφικό έργο. Μιλούσε Ρωσικά, γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά και αρκετές από τις Σλαβικές γλώσσες. Αμέσως μετά την εκλογή του στη θέση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, του απονεμήθηκε ο τίτλος του επίτιμου διδάκτορα [8] από τη Θεολογική Σχολή Αθηνών. Ο Χρυσόστομος δέσποσε για αρκετά χρόνια στον εκκλησιαστικό βίο και στη Θεολογία της Ελλάδας του Μεσοπολέμου.

Εργογραφία

Έγραψε περί τα 500 θεολογικά έργα. Το πρώτο του έργο που είχε θέμα την ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Μάδυτο, το δημοσίευσε τα χρόνια που ήταν φοιτητής. Στη διάρκεια της παραμονής του στη Ρωσία εργάστηκε ως ανταποκριτής εφημερίδων της Κωνσταντινουπόλεως, προκειμένου να εξασφαλίζει τα αναγκαία για τη ζωή του, ενώ στη διάρκεια της παραμονής του στην Ιερουσαλήμ, δημοσίευε εκκλησιαστικές και ιστορικές μελέτες στο περιοδικό «Νέα Σιών», του οποίου υπήρξε εκδότης. Έγραψε διατριβές για εκκλησίες της Ανατολικής Ευρώπης. Μετά την εκλογή του στη θέση του αρχιεπισκόπου, ίδρυσε τα περιοδικά «Θεολογία» [9] και «Εκκλησία». Δημοσίευσε δίτομο έργο για τον Απόστολο Μακράκη, τον Απολλινάριο και τον Θεόδωρο Στουδίτη. Πολλά από τα έργα του μεταφράστηκαν στα αγγλικά, τα ρουμανικά, τα σερβικά και τα σουηδικά.

Συγγραφικό έργο

Μεταξύ άλλων έγραψε και τα έργα,

  • «Η εκκλησία Ιεροσολύμων κατά τους τέσσαρας τελευταίους αιώνας: [1517-1900]», το 1900,
  • «Ιστορία της εκκλησίας Ιεροσολύμων», το 1910,
  • «Η Μικρά Ασία ως κοιτίς του χριστιανικού ελληνικού πολιτισμού: Λόγος εις το μνημόσυνον των ιδρυτών ευεργετών και καθηγητών του Πανεπιστημίου», το 1919,
  • «Ιστορία της εκκλησίας της Ελλάδος», το 1920,
  • «Η εκκλησία Αθηνών», το 1928,
  • «Το εικοσιένα»,
  • «Έλεγχος παραποιήσεως Συνοδικών Πράξεων καί Πατριαρχικών εγγράφων» [10],
  • «Η διόρθωσις του Ιουλιανού ημερολογίου» [11],
  • «Η εκκλησία Κύπρου επί τουρκοκρατίας (1571-1878)», το 1929,
  • «Το Πάσχα εις τα Ιεροσόλυμα κατά τον τέταρτον αιώνα»,
  • «Ο Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας», το 1933,
  • «Η Εκκλησία και η Ελληνική Παιδεία κατά τους μετά την άλωσιν χρόνους (25 Μαρτίου 1935)»
  • «Ιστορία της εκκλησίας της Αλεξανδρείας: (62-1934)», το 1935,
  • «Ο ιερεύς του χωριού», το 1938, μελέτη για το ομώνυμο έργο του Νορβηγού ποιητή Μπιόρνσον,
  • «Κύριλλος Λούκαρις», το 1939,
  • «Ιστορία της εκκλησίας Αντιοχείας / εκ των καταλοίπων Χρυσοστόμου Α. Παπαδοπούλου», το 1951.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

  1. Τακτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών κατά σειρά εκλογής.
  2. Αρχιεπίσκοποι Αθηνών-Πρόεδροι Ιεράς Συνόδου. Εκκλησία της Ελλάδος.
  3. [Ιστορικά ο Χρυσόστομος Α' (ο Παπαδόπουλος) είναι ο ο πρώτος «Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος», καθώς όλοι οι προγενέστεροι απ' αυτόν ήταν Μητροπολίτες Αθηνών που απλώς έφεραν τον τίτλο και «Πάσης Ελλάδος» και συγκαλούσαν μεν την Ιεραρχία, αλλά δεν είχαν ακόμη τον τίτλο του Αρχιεπισκόπου.]
  4. Θεολογική σχολή-Διατελέσαντες κοσμήτορες
  5. Τακτικά μέλη της Ακαδημίας Αθηνών κατά σειρά εκλογής.
  6. [Ιστορικά ο Χρυσόστομος Α' (ο Παπαδόπουλος) είναι ο ο πρώτος «Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος», καθώς όλοι οι προγενέστεροι απ' αυτόν ήταν Μητροπολίτες Αθηνών και απλώς έφεραν τον τίτλο και και «Πάσης Ελλάδος».]
  7. [Το Πάσχα μαζί και όλες οι εορτές που εξαρτώνται από αυτό, εξακολουθεί να εορτάζεται σύμφωνα με το Ιουλιανό ημερολόγιο.]
  8. Θεολογική σχολή-Επίτιμοι Διδάκτορες.
  9. Περιοδικό «Θεολογία».
  10. «Έλεγχος παραποιήσεως Συνοδικών Πράξεων καί Πατριαρχικών εγγράφων» Ολόκληρο το βιβλίο.
  11. «Η διόρθωσις του Ιουλιανού ημερολογίου» Ολόκληρο το βιβλίο.




Αρχιεπίσκοποι Αθηνών & Πάσης Ελλάδος
Αρχιεπίσκοπος Νεόφυτος (ο Μεταξάς) | Αρχιεπίσκοπος Μισαήλ (ο Αποστολίδης) | Αρχιεπίσκοπος Θεόφιλος (ο Βλαχοπαπαδόπουλος) | Αρχιεπίσκοπος Προκόπιος Α' (ο Γεωργιάδης) | Αρχιεπίσκοπος Γερμανός (ο Καλλιγάς) | Αρχιεπίσκοπος Προκόπιος Β' (ο Οικονομίδης) | Αρχιεπίσκοπος Θεόκλητος Α' (ο Μηνόπουλος) | Αρχιεπίσκοπος Μελέτιος (ο Μεταξάκης) | Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Α' (ο Παπαδόπουλος) | Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος (ο Φιλιππίδης) | Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός (ο Παπανδρέου) | Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων (ο Βλάχος) | Αρχιεπίσκοπος Δωρόθεος (ο Κοτταράς) | Αρχιεπίσκοπος Θεόκλητος Β' (ο Παναγιωτόπουλος) | Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος (ο Βαβανάτσος) | Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β' (ο Χατζησταύρου) | Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Α' (ο Κοτσώνης) | Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ (ο Τίκας) | Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος (ο Παρασκευαΐδης) | Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Β' (ο Λιάπης)