Δημήτριος Μάξιμος
Ο Δημήτριος Μάξιμος, Έλληνας οικονομολόγος και πολιτικός που διατέλεσε πρωθυπουργός, γεννήθηκε στις 8 Ιουλίου 1873 στην Πάτρα και πέθανε από συγκοπή καρδιάς στις 16 Οκτωβρίου του 1955 στην Αθήνα. Η κηδεία του πραγματοποιήθηκε στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών όπου και ενταφιάστηκε.
Ήταν παντρεμένος με την Ειρήνη Μανούση, η οποία τον παντρεύτηκε στο 2ο της γάμο, και δεν απέκτησαν παιδιά. Ανιψιός του ήταν ο Γεώργιος Οικονομόπουλος, υπουργός Δικαιοσύνης στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας.
| Συνοπτικές πληροφορίες αξιώματος |
|---|
| Έναρξη Θητείας : 24 Ιανουαρίου 1947 |
| Λήξη θητείας : 29 Αυγούστου 1947 |
| Προκάτοχος |
|
|
| Διάδοχος |
|
|
Περιεχόμενα
Βιογραφία
Πατέρας του Δημητρίου Μάξιμου ήταν ο Επαμεινώνδας Μάξιμος, γόνος οικογένειας εμπόρων και πολιτικών από τη Χίο, η γιαγιά του ήταν το γένος Ροδοκανάκη, και μητέρα του ήταν η Ασπασία Λόντου, κόρη του προέδρου της Βουλής και δημάρχου Πατρέων, Ανδρέα Χ. Λόντου, των οποίων ήταν το δεύτερο παιδί. Ο Δημήτριος που ήταν πρώτος εξάδελφος των Δημητρίου Λόντου, βουλευτή και υπουργού και Γεωργίου Στρέιτ, νομομαθή και υπουργού, ολοκλήρωσε τα μαθήματα της Βασικής εκπαιδεύσεως στην Πάτρα και αποφοίτησε από το Β' Γυμνάσιο Πατρών. Σπούδασε νομικά, οικονομικά και πολιτικές επιστήμες στην Αθήνα και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Παρίσι.
Τραπεζικός
Το 1891, προσλήφθηκε ως υπάλληλος στην Εθνική Τράπεζα, υποδιοικητής της οποίας την περίοδο 1889-1896 και διοικητής της ως το 1911 ήταν ο θείος του Στέφανος Στρέιτ, σύζυγος της Βικτωρίας Λόντου, αδερφής της μητέρας του, και έγινε διευθυντής του υποκαταστήματος Πατρών και αργότερα Σπάρτης, ενώ το 1901 έγινε μέλος της λιμενικής επιτροπής Πατρών. Το 1911 έγινε διευθυντής του κεντρικού καταστήματος της τράπεζας στην Αθήνα, το 1914 έγινε υποδιοικητής μαζί με τον Ιωάννη Δροσόπουλο, και το 1920 εκλέχθηκε διοικητής από τη Γενική Συνέλευση των μετόχων, ως το 1923 οπότε και απομακρύνθηκε από την επαναστατική κυβέρνηση Νικόλαου Πλαστήρα.
Πολιτική δράση
Μετά την απομάκρυνσή του από την Τράπεζα, μαζί με τη σύζυγό του εγκαταστάθηκαν στη Φλωρεντία της Ιταλίας, όπου συνέταξε οικονομολογικές μελέτες και όταν το 1927 επέστρεψε στην Ελλάδα, προσλήφθηκε ως οικονομικός σύμβουλος στο «Λαϊκό Κόμμα», όπου ανήκαν οι εξάδελφοι του Δημήτριος Λόντος, βουλευτής και υπουργός, και Γεώργιος Στρέιτ, νομικός και βουλευτής. Λόγω των οικονομικών του γνώσεων ήταν αποδεκτός και διατηρούσε ικανοποιητικό επίπεδο σχέσεων με όλες τις πολιτικές παρατάξεις της εποχής.
Η διαφωνία του σχετικά με τα χρυσά καλύμματα της Εθνικής Τράπεζας, ανάγκασε τον Αύγουστο του 1927, τα μέλη του Λαϊκού κόμματος να αποχωρήσουν από την οικουμενική κυβέρνηση. Στις 8 Ιουλίου 1931, συναντήθηκε μυστικά με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος του ζήτησε να πείσει τον Παναγή Τσαλδάρη, αρχηγό του λαϊκού κόμματος να αναγνωρίσει το πολίτευμα. Σε ανταπόδοση τον Σεπτέμβριο του 1931, μετά την παραίτηση του Διομήδη από την διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας, ο Ελευθέριος Βενιζέλος, τον πρότεινε για διοικητή της, όμως αρνήθηκε διαφωνώντας με τον τρόπο διοικήσεως της, όπως επίσης αρνήθηκε τον Απρίλιο του 1932 μετά την παραίτηση Μαρή, να αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών.
Υπουργός Εξωτερικών
Στις 7 Μαρτίου στο σπίτι του, το μετέπειτα γνωστό ως Μέγαρο Μαξίμου, συναντήθηκαν οι Αλέξανδρος Οθωναίος και Παναγής Τσαλδάρης, που δεν είχε σχηματίσει επίσημα κυβέρνηση, μετά τις νικηφόρες εκλογές του 1933, για να συζητήσουν για την παροχή αμνηστίας στο Νικόλαο Πλαστήρα. Συμμετείχε από τις 10 Μαρτίου 1933 ως εξωκοινοβουλευτικός υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος και στις 31 Μαρτίου εκλέχθηκε αριστίνδην γερουσιαστής έως την 1η Απριλίου 1935, όταν διαλύθηκε η Γερουσία. Με δική του εισήγηση την οποία αποδέχθηκε ο αρχηγός του Λαϊκού κόμματος, παρασχέθηκε αμνηστία στον Ελευθέριο Βενιζέλο, για τη συμμετοχή του στο κίνημα του 1933, ενώ και η γενικότερη στάση του στη θητεία του ως υπουργός Εξωτερικών, βελτίωσαν την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό. Στις 14 Σεπτεμβρίου 1933, υπέγραψε με τον Τούρκο ομόλογό του το ελληνοτουρκικό σύμφωνο αμοιβαίας εγγυήσεως της εδαφικής ακεραιότητας των δύο χωρών ενώ άρχισαν και οι συζητήσεις για την υπογραφή συμφώνου μεταξύ των βαλκανικών χωρών.
Η Βουλγαρική κυβέρνηση αρνήθηκε τη συμμετοχή της, ενώ ο Μάξιμος τον Δεκέμβριο του 1933 συναντήθηκε με τον Αλέξανδρο, βασιλιά της Γιουγκοσλαβίας. Στη συνέχεια πραγματοποίησε διερευνητικά ταξίδια στη Ρώμη και το Λονδίνο, και όταν επέστρεψε στην Ελλάδα, σε συμβούλιο πολιτικών αρχηγών, αποφασίστηκε η υπογραφή συμφώνου μεταξύ Ελλάδας, Γιουγκοσλαβίας, Ρουμανίας και Τουρκίας, το οποίο υπογράφηκε στις 9 Φεβρουαρίου 1934, παρά τις Αγγλικές και Ιταλικές αντιρρήσεις. Τελικά η κυβέρνηση δεν υπέγραψε τις στρατιωτικές συμβάσεις με τις άλλες χώρες, προκειμένου να αποφύγει το ενδεχόμενο της πολεμικής αντιπαραθέσεως με την Ιταλία. Παραιτήθηκε από τη θέση του στο υπουργείο τον Ιανουάριο του 1935, για λόγους υγείας και ταξίδεψε στο εξωτερικό, όμως η παραίτησή του έγινε δεκτή στις 2 Μαρτίου 1935, και στις 13 Ιουλίου του ίδιου χρόνου αποσύρθηκε από τη θέση του Υπουργού Εξωτερικών.
Γερμανική κατοχή
Στη διάρκεια της κατοχής ήταν μεταξύ των πολιτικών που προσκάλεσε και τον επισκέφθηκαν, ο στρατηγός Γεώργιος Τσολάκογλου, πρώτος κατοχικός πρωθυπουργός. Ανάλογη πρόσκληση είχαν αποδεχθεί και οι Θεόδωρος Πάγκαλος, Στυλιανός Γονατάς, Κωνσταντίνος Τσαλδάρης και Γεώργιος Παπανδρέου. Υπήρξε μάρτυρας στη δίκη των κατηγορούμενων για δοσολογισμό στη διάρκεια της τριπλής κατοχής και σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Λογοθετόπουλο δεύτερο κατοχικό πρωθυπουργό κατέθεσε [1] «Κατ' αρχας ενόμιζον ότι δεν έπρεπε να σχηματισθη Κυβέρνηση κατοχής, όταν όμως είδον ότι οι Γερμανοί επέπεσαν ως όρνεα εις την Ελλάδα, επείσθην ότι εαν δεν εσχηματίζετο Κυβέρνησις, θα αφιέμεθα εις ουχί ισχυράς χείρας, διότι επρόκειτο να ανατεθη η διοίκησις εις υπαλληλίσκους, καθ' όσον οι ανώτεροι υπάλληλοι δεν θα εδέχοντο να αναλάβουν την Διοίκησιν και είπα τότε εις τον κ. Ράλλην ότι καλόν θα ήτο να δεχθή τον σχηματισμόν Κυβερνήσεως. Όλοι οι αποτελούντες τας Κυβερνήσεως κατέβαλον εξαιρετικάς προσπάθειας να εξυπηρετήσουν τον Λαόν και να βοηθήσουν τους συμπολίτας των...{...}... επαναλαμβάνω ότι όλοι επι κατοχής εκυβέρνησαν τον τόπο απο λόγους πατριωτικούς...{...}...».
Πρωθυπουργός
Στις 24 Ιανουαρίου 1947 με Αμερικανική ανοχή και βοήθεια, ανέλαβε εξωκοινοβουλευτικός πρωθυπουργός και σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού με μέλη και από τα επτά κόμματα που συμμετείχαν στη σύνθεση της τότε Βουλής, για να αντιμετωπιστεί η κομμουνιστική απειλή. Η «Επτακέφαλη Κυβέρνηση» είχε αντιπροέδρους τους Κωνσταντίνο Τσαλδάρη και Σοφοκλή Βενιζέλο και υπουργούς μεταξύ άλλων τους Γεώργιο Παπανδρέου, υπουργό Εσωτερικών, Στυλιανό Γονατά, υπουργό Δημοσίων Έργων, Παναγιώτη Κανελλόπουλο, υπουργό Ναυτικών, Ναπολέοντα Ζέρβα, υπουργό Δημοσίας Τάξεως και Κωνσταντίνο Καραμανλή, υπουργό Εργασίας.
Στις 15 Φεβρουαρίου 1947, τα Αγγλικά στρατεύματα αποχώρησαν από την Ελλάδα και στις 12 Μαρτίου ο Αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν εξήγγειλε το «Δόγμα Τρούμαν», ενώ τον Απρίλιο πέθανε ο βασιλιάς Γεώργιος Β' και τον διαδέχθηκε ο αδελφός του Παύλος. Η αποτυχία των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων του Ελληνικού Στρατού, οι οποίες είχαν στόχο τους αντάρτες του λεγόμενου «Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος», [Δ.Σ.Ε.], καθώς και η άρνηση του Τσαλδάρη να το αίτημα των Βενιζέλου, Παπανδρέου και Κανελλόπουλου να αποπεμφθούν από την κυβέρνηση οι «ακραίοι» και αντιπαθείς στους Αγγλο-αμερικανούς Ζέρβας και Στράτος, τον εξανάγκασαν στις 29 Αυγούστου 1947, να υποβάλλει την παραίτηση του και έκτοτε μέχρι το θάνατό του, ιδιώτευσε.
Το τέλος του
Τάφηκε δίχως καμία ιδιαίτερη επισημότητα, καθώς μετά από παράκληση της οικογένειας του δεν του αποδόθηκαν τιμές πρωθυπουργού. Τάφος της οικογένειας Μαξίμου υπάρχει και στο Α΄ νεκροταφείο Πατρών όπου είναι ενταφιασμένος ο πατέρας του Επαμεινώνδας, δίπλα σε αυτούς των συγγενικών τους οικογενειών Λόντου και Χαραλάμπη, στον λόφο των αγωνιστών. Η βιβλιοθήκη του περιήλθε μετά τον θάνατό του στον δήμο Πατρέων και αναφέρεται μεταξύ των δωρητών της βιβλιοθήκης και στην πόλη της Πάτρας δόθηκε το όνομά του σε έναν δρόμο κοντά στο Σκαγιοπούλειο.
Μέγαρο Μαξίμου
Το 1891, στην οδό Ηρώδου του Αττικού, στον χώρο που μέχρι τότε χρησιμοποιείται ως βασιλικός λαχανόκηπος, κτίστηκαν τα Ανάκτορα του Διαδόχου, για να στεγάσουν την οικογένεια του τότε διαδόχου Κωνσταντίνου Α', και της πριγκίπισσας Σοφίας, κόρης του Κάιζερ Φρειδερίκου της Γερμανίας. Τον σχεδιασμό του ανέλαβε ο Ερνέστος Τσίλλερ. Το 1912 ο εφοπλιστής Αλέξανδρος Μιχαληνός αγόρασε το οικόπεδο στη γωνία των οδών Ηρώδου του Αττικού και Διοχάρους, σημερινή οδός Βασιλέως Γεωργίου Β', αρχίζει η ανοικοδόμηση του μεγάρου, για να χρησιμεύσει ως κατοικία του ιδιοκτήτη του. Λίγα χρόνια αργότερα, η χήρα του Ειρήνη, το γένος Μανούση, παντρεύεται τον Δημήτριο Μάξιμο και το 1916 πωλεί το οικόπεδο της οδού Ηρώδου του Αττικού με την ημιτελή οικοδομή στον Λεωνίδα Ανδρ. Εμπειρίκο, πατέρα του ποιητού πατέρα του ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκου. Προφανώς επρόκειτο για εικονική πώληση καθώς το 1921, η οικογένεια Μαξίμου το επαναγόρασε ημιτελές και αφού ολοκλήρωσε τις εργασίες, εγκαταστάθηκε σε αυτό. Το 1952 το Ελληνικό Δημόσιο έρχεται σε συνεννόηση με τον Δ. Μάξιμο προκειμένου να αγοράσει την κατοικία του με σκοπό τη φιλοξενία των επιφανών ξένων καλεσμένων του. Για την εκτίμηση του ακινήτου συστήνεται επιτροπή από τους καθηγητές του Ε.Μ.Π. Κ. Κιτσίκη και Ε. Ρουσσόπουλο και τον οικονομικό έφορο Π. Σταυρόπουλο.
Η επιτροπή εκτιμά την αξία του ακινήτου σε 11 δισεκατομμύρια δραχμές. Στη συνέχεια, ο Υπουργός των Οικονομικών Χ. Ευελπίδης επισκέφθηκε τον Μάξιμο, οποίος του δήλωσε ότι δέχεται να πουλήσει την κατοικία του στο Δημόσιο αντί του ποσού των 5,75 δισεκατομμυρίων δραχμών, δηλαδή στο μισό περίπου της εκτίμησης της επιτροπής. Επιπλέον δε προσφέρει στο Κράτος όλη την επίπλωση της κατοικίας του, καθώς και τους πίνακες που βρίσκονται σ’ αυτήν, προκειμένου να το χρησιμοποιήσει ως «Κυβερνητικόν Μέγαρον» και για τη φιλοξενία ξένων υψηλών προσώπων. Ο τότε πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας, σε ευχαριστήρια επιστολή του προς τον Μάξιμο για τη γενναιόδωρη προσφορά του, δηλώνει ότι το κτήριο θα διατηρήσει το όνομά του, ως «Οικία Μαξίμου». Στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής κατοικήθηκε, ύστερα από την επίταξή του, από Γερμανό Ναύαρχο επικεφαλής του Στόλου στο Αιγαίο, ενώ μετά την ήττα του Άξονα, χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία του Αμερικανού πρεσβευτή. Τα χρόνια της κυβέρνησης της κυβερνήσεως του Εθνικού καθεστώτος της 21ης Απριλίου έγινε η προσθήκη του 1ου ορόφου καθώς και σημαντικές βελτιώσεις στον εσωτερικό διάκοσμο. Στο Μέγαρο διέμενε ο τότε Αντιβασιλεύς Γεώργιος Ζωιτάκης και η οικογένεια του. Ο πρώτος ξένος ηγέτης που φιλοξενήθηκε στο Μαξίμου ήταν ο Τούρκος Πρόεδρος Τζελάλ Μπαγιάρ, ενώ μέχρι το 1981 το Μέγαρο χρησιμοποιήθηκε ως ξενώνας για πρωθυπουργούς και προέδρους άλλων χωρών που επισκέπτονταν την Αθήνα, όπως το 1980 η συντηρητική Βρετανίδα πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ. Το 1982 ο Μένιος Κουτσόγιωργας, τότε υπουργός Εσωτερικών της νεοεκλεγμένης κυβερνήσεως του Πα.Σο.Κ., πρότεινε και έγινε δεκτό να μετατραπεί σε έδρα και κατοικία του εκάστοτε πρωθυπουργού, με τον Ανδρέα Παπανδρέου να εγκαθίσταται στο Μέγαρο.
Παραπομπές
- ↑ «Ιδού η αλήθεια» Κωνσταντίνος Λογοθετόπουλος
