Δημήτριος Ράλλης

O Δημήτριος Ράλλης, Έλληνας πανεπιστημιακός και πολιτικός, που διετέλεσε βουλευτής, υπουργός, πρόεδρος της Βουλής και πέντε φορές πρωθυπουργός της Ελλάδος, γεννήθηκε στις 14 Απριλίου 1842, όπως αναγράφεται στον τάφο του ή το 1844 σύμφωνα με άλλες πηγές, στην Αθήνα και πέθανε στις 5 Αυγούστου 1921 στο Διόνυσο Αττικής, από καρκίνο. Η κηδεία του έγινε στις 6 Αυγούστου με δημόσια δαπάνη και τάφηκε στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών.

Ήταν παντρεμένος με τη Λουκία Μαύρου-Ράλλη με την οποία έγιναν γονείς τεσσάρων τέκνων, της Άννας Ράλλη, του κατοχικού πρωθυπουργού Ιωάννη Ράλλη, του Γεωργίου Ράλλη και της Μαρίκας Ράλλη, ενώ ήταν παππούς του επίσης πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη.

Δημήτριος Ράλλης

Βιογραφία

Πατέρας του Δημητρίου Ράλλη ήταν ο νομικός και πολιτικός Γεώργιος Αλέξανδρου Ράλλης, πανεπιστημιακός καθηγητής του Εμπορικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας, που είχε διατελέσει υπουργός Δικαιοσύνης, τρεις φορές, Οικονομικών και Εξωτερικών και μητέρα του η Πηνελόπη Ράλλη, το γένος Ζώη Πάνου. Η οικογένεια του κατάγονταν από το Φανάρι και ανήκε στον αθηναϊκό κλάδο της βυζαντινής οικογένειας των Ράλληδων. Αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, και του Πανεπιστημίου στο Παρίσι, όπου υπέβαλε διδακτορική διατριβή «Περί Ναυτικών Δανείων» και το 1866 ανακηρύχθηκε διδάκτορας της Νομικής. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1868 και ανακηρύχθηκε υφηγητής του Εμπορικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο, ενώ άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου.

Πολιτική δράση

Ασχολήθηκε με την πολιτική από τα φοιτητικά του χρόνια και το 1862 αναφέρεται ως πρωταγωνιστής επεισοδίου, στη διάρκεια των ταραχών εκείνης της χρονιάς για την παραχώρηση Συντάγματος, στο οποίο κάλεσε δημόσια τον πατέρα του να παραιτηθεί από υπουργός. Εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής το 1872, στην περιφέρεια Αττικοβοιωτίας όπου εκλέγονταν ως το τέλος της ζωής του, με μοναδική εξαίρεση τις εκλογές της 11ης Μαρτίου 1912 όταν εκλέχθηκε βουλευτής Αρκαδίας, και για το λόγο αυτό του αποδόθηκε ο χαρακτηρισμός «Αττικάρχης», ενώ το 1874 η εκλογή του ακυρώθηκε. Εντάχθηκε στο κόμμα του Χαρίλαου Τρικούπη το 1875 και ορίστηκε Υπουργός Παιδείας, ενώ συμμετείχε στην κυβέρνηση Τρικούπη και το 1882 ως υπουργός Δικαιοσύνης και Ναυτικών, όμως το 1884 αποσκίρτησε από το Τρικουπικό κόμμα, καταγγέλλοντας τον αρχηγό του για αυταρχισμό και συγκεντρωτισμό. Διατέλεσε μέλος της Γ' Εθνοσυνελεύσεως.

Δημιούργησε το «Τρίτο Κόμμα» ή «Νεοελληνικό Κόμμα» με καθαρά προσωπική γραμμή, με το οποίο κατάφερε να γίνει σημαντικός παράγοντας του Δημόσιου βίου και στις 15 Νοεμβρίου 1891 εμφανίστηκε για πρώτη φορά ως αρχηγός στη Βουλή. Εκλέχθηκε δύο φορές πρόεδρος της Βουλής, την πρώτη από τις 9 Δεκεμβρίου 1902 έως και τις 3 Μαΐου 1903 και τη δεύτερη από τις 4 Ιουνίου 1903 έως τις 16 Ιουνίου του ιδίου έτους, όταν υπέβαλε την παραίτηση του από κοινού με την κυβέρνηση του Θεοδώρου Δηλιγιάννη. Μετά τη χρεοκοπία του 1893 ανέλαβε το υπουργείο Εσωτερικών στην κυβέρνηση του Σωτηρίου Σωτηρόπουλου, η οποία παρέδωσε στο Χαρίλαο Τρικούπη. Στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου διατέλεσε υπουργός στις κυβερνήσεις των Αλεξάνδρου Ζαΐμη και Στέφανου Σκουλούδη. Σε όλη τη διάρκεια της δημόσιας ζωής του είχε τη φήμη του σκληρού Δημοκράτη, έχει στο ενεργητικό του το γεγονός ότι με τη δημιουργία του κόμματος του έφερε ισορροπία στην πολιτική ζωή και διατέλεσε επίσης, αρχηγός της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως.

Πρωθυπουργός

Ο Δημήτριος Ράλλης διατέλεσε πρωθυπουργός

• από τις 18 Απριλίου έως τις 21 Σεπτεμβρίου 1897, [διαδέχθηκε τον Θεόδωρο Δηλιγιάννη. Η κυβέρνηση του διαπραγματεύτηκε τους όρους ανακωχής μετά τον άτυχο πόλεμο του ίδιου χρόνου και παρέδωσε στον Αλέξανδρο Ζαΐμη ],
• από τις 28 Ιουνίου έως τις 6 Δεκεμβρίου 1903, [διαδέχθηκε τον Γεώργιο Θεοτόκη και διατήρησε και το υπουργείο Εσωτερικών, ενώ παρέδωσε στον ίδιο].

Όταν ο Δημήτριος Καλαποθάκης, ιδρυτής του «Μακεδονικού Κομιτάτου», δημοσιογράφος-εκδότης της εφημερίδας «Εμπρός» και συγγραφέας, συγκέντρωνε εθελοντές για το Μακεδονικό αγώνα, του ζήτησε ακρόαση και στην επίσκεψή του τον συνόδευαν, αξύριστοι οπλισμένοι, Μανιάτες και Κρητικοί. Στην παρατήρηση του Πρωθυπουργού, «Τι είναι αυτοί που μού έφερες εδώ πέρα;», απάντησε, «Κύριε Πρωθυπουργέ, την πρώτην ημέραν ανεζήτησα εθελοντάς εις την Ακαδημίαν. Ουδείς εδέχθη! Την δευτέραν ημέραν ανεζήτησα εθελοντάς εις το Πανεπιστήμιον. Ουδείς εδέχθη. Την τρίτην ημέραν αυτοί εδέχθησαν»!.

• από τις 9 Ιουνίου έως τις 8 Δεκεμβρίου 1905, [διατήρησε και το υπουργείο Εξωτερικών, όπως αργότερα το Οικονομικών. Διαδέχθηκε στην πρωθυπουργία τον Θεόδωρο Δηλιγιάννη, που δολοφονήθηκε και παρέδωσε στον Γεώργιο Θεοτόκη],
• από τις 7 Ιουλίου έως τις 15 Αυγούστου 1909, [διαδέχθηκε τον Γεώργιο Θεοτόκη και διατήρησε επίσης τη θέση του υπουργού των Οικονομικών. Τη θητεία του διέκοψε η στρατιωτική επανάσταση του 1909 και η εμφάνιση του Ελευθέριου Βενιζέλου στην πολιτική ζωή του τόπου. Αρνήθηκε να διαπραγματευθεί με το Στρατιωτικό Σύνδεσμο, και έδιωξε την επιτροπή αξιωματικών που τον επισκέφθηκαν λέγοντας «...δεν υποκύπτω εγώ εις την βίαν. Προτιμώ να πετάξω τα μυαλά μου εις τον αέρα.»],
• από τις 4 Νοεμβρίου 1920 έως τις 24 Ιανουαρίου 1921, [διατήρησε και τα υπουργεία Εξωτερικών και Δικαιοσύνης, την εποχή που ο Ελληνικός στρατός πολεμούσε στη Μικρά Ασία. Διαδέχθηκε τον Νικόλαο Καλογερόπουλο και επιλέχθηκε διότι θεωρήθηκε ο ηπιότερος εκπρόσωπος των αντιπάλων του Ελευθερίου Βενιζέλου στον οποίο παρέδωσε όταν παραιτήθηκε, λόγω των διαφωνιών του με τον Δημήτριο Γούναρη, κορυφαίο αντίπαλο του Βενιζέλου.].

Πολιτικές μονομαχίες

Ο Ράλλης πρωταγωνίστησε σε τουλάχιστον τρεις μονομαχίες με πιστόλια. Η πρώτη με άγνωστο αντίπαλο στην Κέρκυρα, για την οποία ο Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος, τότε εισαγγελέας του νησιού, άσκησε δίωξη σε βάρος του και διέταξε την προφυλάκιση του. Η δεύτερη με το βουλευτή Λακωνίας Λεωνίδα Πετροπουλάκη, τον οποίο τραυμάτισε στην ωμοπλάτη, ενώ η τρίτη έγινε με τον ίδιο τον Κωνσταντίνο Κωνσταντόπουλο. Η αντιδικία τους άρχισε το Φεβρουάριο του 1892, όταν ήρθε σε ρήξη με τον Κωνσταντόπουλο, που στο μεταξύ είχε αποδεχθεί βασιλική εντολή για το σχηματισμό κυβερνήσεως την οποία ο Ράλλης αποκάλεσε «αυλικοφωλιά». Νωρίτερα το Νοέμβριο του 1891, ο Ράλλης ήταν ο ιδρυτής, αρχηγός και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος «Τρίτο Κόμμα» ή «Νεοελληνικό Κόμμα» που κατάφερε να σπάσει την έως τότε κυριαρχία των Χαρίλαου Τρικούπη και Θεόδωρου Δηλιγιάννη, στην πολιτική σκηνή της Ελλάδος.

Το Νοέμβριο του 1893, από την οξύτατη κριτική του στη Βουλή σε βάρος του Κωνσταντόπουλου, δημιουργήθηκε επεισόδιο με αφορμή το οποίο οδηγήθηκαν σε μονομαχία με πιστόλια, που έγινε στις 9 το πρωί της 19ης Νοεμβρίου 1893 στου Γουδή. Μάρτυρες παραστάθηκαν οι συνταγματάρχες Πεζικού, Γεώργιος Μαυρομιχάλης και Χρήστος Μπότσαρης για λογαριασμό του Κωνσταντόπουλου και οι βουλευτές Γεώργιος Κρεστενίτης, της Ηλείας και Αριστόβουλος Μάνεσης, της Τριχωνίας, από την πλευρά του Ράλλη, ενώ ήταν παρόντες οι γιατροί Αμπελάς και Βελλίνης. Οι βολές των όπλων τους δεν βρήκαν στόχο και η μονομαχία τους τερματίσθηκε χωρίς συμφιλίωση.

Το τέλος του

Ο Δημήτριος Ράλλης αποσύρθηκε από την πολιτική αμέσως μετά την παραίτηση του, από την τελευταία πρωθυπουργική θητεία, ενώ λίγο καιρό αργότερα στο Παρίσι, έγινε διάγνωση της ασθένειας του η οποία βρίσκονταν σε προχωρημένο στάδιο. Πέθανε σε πλήρη διαύγεια και έχοντας στο πλάι του την οικογένεια του.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [Δημήτριος Ράλλης Παναγιώτα Λάγγα, Εργασία Μεταπτυχιακών Σπουδών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org