Ερρίκος Σλήμαν

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Ερρίκος Σλήμαν, [Johann Ludwig Heinrich Julius Schliemann], διάσημος Γερμανός αρχαιολόγος, γεννήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 1822 στο Νοϋμπούκοφ, [Neubukow], του Μεκλεμβούργου Σβέριν και πέθανε στις 15/26 Δεκεμβρίου 1890 στη Νάπολη της Ιταλίας. Σύμφωνα με προσωπική του επιθυμία, τάφηκε στο Α' νεκροταφείο Αθηνών σε ειδικό μαυσωλείο.

Heinrich Schliemann

Το 1853 στη Ρωσία παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο την Γεκατερίνα Λίσιν, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά, δυο κόρες και ένα γιο. Παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο στις 23 Σεπτεμβρίου 1869, την τότε 17χρονη Σοφία Εγγαστρωμένου ή Καστριώτη, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά ένα γιο, τον Αγαμέμνονα και μία κόρη την Ανδρομάχη Σλήμαν, μετέπειτα σύζυγο του Λέοντα Μελά.

Βιογραφία

Ο Ερρίκος Σλήμαν, που ήταν γιος ευαγγελιστή πάστορα, το 1836 εγκατέλειψε το σχολείο λόγω οικονομικών δυσκολιών και αναγκάστηκε να εργασθεί ως υπάλληλος παντοπωλείου, ναυτικός και υπάλληλος εμπορικού γραφείου, όμως παράλληλα φρόντισε και για τη μόρφωσή του και έμαθε αρκετές ευρωπαϊκές γλώσσες ανάμεσά τους τα Ελληνικά και τα Ρωσικά. Στη συνέχεια εργάστηκε ως λογιστής σε μεγάλο εμπορικό οίκο. Το 1848 ο ιδιοκτήτης της επιχειρήσεως στην οποία εργαζόνταν τον έστειλε στην Πετρούπολη ως αντιπρόσωπό του, όπου σταδιακά κατόρθωσε να ιδρύσει δικό του εμπορικό γραφείο. Στη διάρκεια του πολέμου της Κριμαίας, ασχολήθηκε με τις στρατιωτικές συμβάσεις και κατόρθωσε να αποκτήσει μεγάλη περιουσία, ενώ ταξίδεψε στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής όπου το 1850 απέκτησε την ιδιότητα του υπηκόου.

Το 1854 είχε ήδη ετήσιο εισόδημα 250.000 φράγκων, το οποίο του επέτρεψε να επιδοθεί στην πραγματοποίηση ενός παιδικού του ονείρου, να μάθει αρχαία και νέα ελληνικά και να ταξιδέψει στην Ελλάδα, προκειμένου να ασχοληθεί με τον μυκηναϊκό πολιτισμό, που γνώρισε και θαύμαζε από τα ομηρικά έπη. Αναζητώντας σύζυγο, πριν το γάμο με τη Σοφία τη δεύτερη σύζυγό του, την οποία διάλεξε από μια φωτογραφία, έγραφε «...Πρέπει να έχει μαύρα μαλλιά και να είναι ει δυνατόν όμορφη. Δεν μ’ ενδιαφέρει αν είναι φτωχή, πρέπει όμως να αγαπά την μόρφωση και να είναι λάτρις του Ομήρου... αλλά το κυριότερο είναι να έχει καλή καρδιά... να είναι ένα πλάσμα στοργικό, ευπειθές και υπάκουο....». . «[...]...Την περίοδο των ανασκαφών στις Μυκήνες απασχολούσε περίπου 120 εργάτες. Ένας εργάτης λοιπόν, ο κ. Αντωνόπουλος, ευτύχησε να αποκτήσει ένα κοριτσάκι εκείνες τις ημέρες...Ζήτησε λοιπόν από τον Σλήμαν να του το βαπτίσει. Εκείνος πράγματι, έφυγε μια μέρα από την ανασκαφή και πήγε να βαπτίσει το κοριτσάκι...Και του έδωσε το όνομα ΜΥΚΗΝΑ, προς τιμήν των Μυκηνών! Η μικρή Μυκήνα Αντωνοπούλου, ήταν η μητέρα του ηθοποιού Άγγελου Αντωνόπουλου. Την ιστορία την διηγήθηκε ο ηθοποιός σε εκπομπή αφιέρωμα στην ΕΤ-1. [...]...» [1].

Αρχαιολογική έρευνα

Ο Σλήμαν επισκέφτηκε για πρώτη φορά την Ελλάδα το 1859 και την ξαναεπισκέφθηκε το 1863, συνεχίζοντας το ταξίδι του προς την Ασία, όπου επισκέφθηκε την Ινδία, την Κίνα και την Ιαπωνία. Στα χρόνια από το 1868 έως το 1870 σπούδασε Ελληνική αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι. Τα ομηρικά έπη τον επηρέασαν βαθιά και έθεσε σκοπό της ζωής του ν' ανακαλύψει τις πόλεις που αναφέρει η Ιλιάδα και η Οδύσσεια. Το 1868 ήρθε για τρίτη φορά στην Ελλάδα, και έκανε ανασκαφές στην Ιθάκη.

Στις 23 Οκτωβρίου του 1871 η «Εφημερίς των Συζητήσεων», δημοσιογραφικό όργανο του τότε πρωθυπουργού Επαμεινώνδα Δεληγεώργη, πληροφορεί τους αναγνώστες της ότι «...Ο γνωστός αρχαιολόγος κ. Ερρίκος Σχλίεμαν αποκατασταθείς πρότινος οριστικώς εν Ελλάδι, μετέβη εσχάτως εις Τρωάδα όπως επαναλάβει τας αρχαιολογικάς ανασκαφάς του». Η εφημερίδα στη συνέχεια, δημοσίευσε από το 1871 έως το 1873, 17 ανταποκρίσεις-επιστολές του Σλήμαν σε άπταιστη καθαρεύουσα, 16 από τον τόπο της ανασκαφής, το Ισαρλίκ και μία που έγραψε στην Αθήνα. Οι επιστολές δημοσιεύτηκαν σε τόμο από τις εκδόσεις «Ωκεανίδα», με τίτλο «Ανταποκρίσεις από την Τροία», μαζί με ένα κείμενά του δημοσιευμένα, ένα στο περιοδικό «Παρνασσός», σε μετάφραση του συγγενούς του Π. Καστρωμένου, με τίτλο «Περιήγησις ανά την Τρωάδα κατά τον Μάιον του 1881», ένα για τις ανασκαφές του στην Πύλο και Φυγάλεια, καθώς και κείμενο του για την ανασκαφή του στις Μυκήνες. Λίγο καιρό πριν το θάνατό του είχε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στα αυτιά, υπέφερε από σοβαρή πάθηση, στην οποία υποβλήθηκε στη Γερμανία.

Τροία

Το 1871 ταξίδεψε στη Μικρά Ασία, όπου άρχισε ανασκαφές κοντά στο σημερινό χωριό Ισσαρλίκ, με βοηθό τον επίσης Γερμανό αρχαιολόγο Νταίρπφελντ, και απέδειξε ότι εκείνο που μέχρι τότε το θεωρούσαν μύθο και πλάσμα της φαντασίας του Ομήρου, ήταν αναμφισβήτητη πραγματικότητα. Κατά τις ανασκαφές βρέθηκαν στην Τροία καθαρά ίχνη επτά διαδοχικών συνοικισμών, από τους οποίους ο πρώτος έφτανε χρονολογικά μέχρι το 3000 π.Χ. Ανάμεσα σ' αυτούς τους συνοικισμούς υποστήριξε ότι αναγνώρισε και τα λείψανα της ομηρικής Τροίας τα λείψανα, όμως πρόσφατες ανασκαφές Αμερικανών αρχαιολόγων, απέδειξαν ότι η πόλη που κυριεύτηκε από τους Αχαιούς ήταν η πρώτη φάση του έβδομου οικισμού. Τον Μάιο του 1873 ανακαλύπτει πλήθος νομισμάτων και αντικειμένων, που ονόμασε θησαυρό του Πριάμου. Τα αντικείμενα μεταφέρθηκαν λαθραία στο Λονδίνο και αργότερα στο Βερολίνο όπου στην διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου εξαφανίζονται και τη δεκαετία του 1990 παρουσιάστηκαν σε έκθεση τέχνης στη Μόσχα, καθώς είχαν κατασχεθεί από τα Ρωσικά στρατεύματα με την πτώση της Γερμανίας, στο τέλος του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.

Μυκήνες

Το 1874, με άδεια που του παρεχώρησε η Ελληνική Κυβέρνηση, ο Σλήμαν ανασκάπτει τις Μυκήνες. Στις 16 Νοεμβρίου του 1876, ο Ερρίκος Σλήμαν αποστέλλει τηλεγράφημα στον Γεώργιο Α’ όπου μεταξύ άλλων ανακοινώνει την ανακάλυψη των τάφων του Αγαμέμνονα, του Ευρυμέδοντα, της Κασσάνδρας και γράφει «Εύρον εντός των Τάφων μεγάλους θησαυρούς αρχαϊκών αντικειμένων εκ καθαρού χρυσού. Οι θησαυροί ούτοι αρκούν και μόνον να γεμίσουν ένα μεγάλο μουσείον, που θα είναι το αξιολογώτερον του κόσμου. Και το οποίον ανά τους αιώνας θα ελκύει εις Ελλάδαν χιλιάδας ξένους από όλας τας χώρας…»…. Οι ανασκαφές του έφεραν στο φως τον περίφημο ταφικό κύκλο Α με τους χρυσοφόρους βασιλικούς τάφους, τους περίφημους 5 βασιλικούς τάφους και το θολωτό τάφο της Κλυταιμνήστρας. Το 1881 ανακάλυψε στον έκανε στον Ορχομενό Βοιωτίας, τον περίφημο θησαυρό του Μινύα, το 1884 ανακάλυψε τα Ανάκτορα της Τίρυνθας και συνέχισε ως το 1886, τις έρευνες στο χώρο της Τίρυνθας και κατόπιν γύρισε πάλι στις Μυκήνες. Σήμερα το Εθνικό Μουσείο της Αθήνας, στην ειδική Μυκηναϊκή Αίθουσα, στεγάζει τα πολύτιμα ευρήματα των ανασκαφών του. Μέχρι το θάνατό του πίστευε ότι είχε ανακαλύψει τους τάφους του Αγαμέμνονα και των συντρόφων του. Αυτό όμως είναι αναληθές σύμφωνα με τα επιστημονικά δεδομένα.

Διδάκτορας

Οι εργασίες αυτές έκαναν διάσημο σε όλη την Ευρώπη. Το 1879 ανακηρύχτηκε επίτιμος διδάκτορας του πανεπιστημίου του Ροστόκ και το 1881 επίτιμος πολίτης του Βερολίνου, στο Εθνολογικό Μουσείο του οποίου χάρισε το μεγαλύτερο μέρος των κινητών ευρημάτων, τα οποία απέκτησε, αφού πλήρωσε 55.000 φράγκα ως αποζημίωση στην τουρκική κυβέρνηση. Μία μικρή συλλογή, αγγείων κυρίως, δώρισε και στο Εθνικό Μουσείο της Αθήνας.

Ιλίου Μέλαθρον

Η αγάπη του για την Ελλάδα τον οδήγησε να χτίσει στην Αθήνα τη μόνιμη κατοικία του, το «Ιλίου Μέλαθρον», στην σημερινή οδό Πανεπιστημίου. Η ανέγερση του ξεκίνησε το 1878, με εντολή του στον Ερνέστο Τσίλλερ να το ανεγείρει λέγοντας πως «έζησα όλο μου τον βίον εν μικρά οικία, θέλω όμως να διέλθω, τα υπολοιπόμενά μου έτη εν μεγάλη οικία». Τα εγκαίνια του «Ιλίου Μέλαθρον» έγιναν στα τέλη Ιανουαρίου 1881 με μεγαλοπρέπεια. Το κτίσμα που κόστισε 439.650 δραχμές της εποχής, αγοράστηκε από το Ελληνικό Δημόσιο το 1926 και στέγασε το Συμβούλιο της Επικρατείας, τον Άρειο Πάγο και το Εφετείο, στη συνέχεια παραχωρήθηκε το 1983, από την Κτηματική Εταιρεία του Δημοσίου, στο υπουργείο Πολιτισμού ανακαινίστηκε και από το 1991 στεγάζει το Νομισματικό Μουσείο. Τα εγκαίνια του προκάλεσαν σφοδρές αντιδράσεις καθώς ήταν στο επίκεντρο το ζήτημα της απελευθευθερώσεως της Θεσσαλίας και οι δεξιώσεις προκαλούσαν την οργή της Αθηναϊκής κοινωνίας. Χαρακτηριστικά εφημερίδα της εποχής, με τίτλο «Οι Σερπιέρο Σλήμαν χοροπηδώντες», έγραψε «εσπερίδας μετά χορού δίδουν εκείνοι των ξένων, οι οποίοι εύρον άσυλον και πακτωλόν χρυσού εν Ελλάδι χορεύοντες και αγαλλόμενοι διά την αμάθειαν και αβελτηρίαν μας», όταν «οι αδελφοί μας της Θεσσαλίας και της Ηπείρου φονεύονται, ληστεύονται και καταδιώκονται απηνώς».

Συγγραφικό έργο

Δημοσίευσε τα αρχαιολογικά του πορίσματα σε συγγράμματα, σπουδαιότερα από τα οποία είναι

  • «Ιθάκη, Πελοπόννησος και Τροία»,
  • «Τρωικαί αρχαιότητες»,
  • «Μυκήναι»,
  • «Ίλιον»,
  • «Ορχομενός»,
  • «Τροία»,
  • «Τίρυνς».

Γνώμες

Το 1980 ο δόκτορας Βίλφριντ Μπέλκε, [Wilfried Bölke], πέτυχε τη μετατροπή του πατρικού σπιτιού του Ερρίκου Σλήμαν σε μουσείο, το οποίο το 1986 αναβαθμίστηκε σε πλήρες. Ο ίδιος δηλώνει «...Ο Σλήμαν ήταν εξαιρετικά ευφυής, διέθετε μοναδική μνήμη που του επέτρεπε μαθαίνει σχετικά εύκολα ξένες γλώσσες. Μάλιστα έγραφε αργότερα ημερολόγια από τα ταξίδια του ως έμπορος ή ως αρχαιολόγος στη γλώσσα της χώρας διαμονής του. Στο τέλος της ζωής του ήξερε 20 γλώσσες. Αξίζει όντως τον κόπο να τον θαυμάζεις.»

Εξωτερικές συνδέσεις

Βιβλιογραφία

  • «Ο θησαυρός του Πριάμου», [Εκδόσεις «Κονιδάρης», Philipp Vandeberg],
  • «Ερρίκος Σλήμαν-Οι χαμένοι θησαυροί της Τροίας», [Εκδόσεις «Κάκτος», της Caroline Moorhead],
  • «Ο μπακαλόγατος που ανακάλυψε την Τροία», [Εκδόσεις «Κέδρος», Πόπη Μαγουλά].
  • «Σλήμαν και Σοφία», [Εκδόσεις Καστανιώτης, Δανάη Κουλμάση. Το βιβλίο μελετά τη συμβίωση τους και κυκλοφόρησε αρχικά στη Γερμανία. Η Ελληνική έκδοση παραθέτει τις επιστολές του Σλήμαν στο πρωτότυπο, ο οποίος γράφει σε αρχαϊζουσα καθαρεύουσα ή στα αρχαία ελληνικά, ενώ η Σοφία γράφει στην καθαρεύουσα ή στην καθομιλουμένη των καιρών τους.]

Παραπομπές

  1. [Πηγή: Fcb.pBlogs ]