Εχετλαίος
Ο Εχετλαίος ή Έχετλος, [πιθανώς από την εχέτλη [1], τη λαβή του αρότρου που λέγεται ότι κρατούσε για να πολεμά με τους Πέρσες], είναι ο επιθετικός προσδιορισμός της ιδιότητος ενός ανώνυμου κι αγνώστου ήρωα της Μάχης του Μαραθώνα, με την οποία οι Αθηναίοι, τους οποίους βοήθησαν οι Πλαταιείς από τους υπόλοιπους Έλληνες, αναχαίτισαν την εισβολή των Περσών στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ήπειρο.
Περιεχόμενα
Ιστορικά στοιχεία
Tον περιγράφουν ως ένα γιγαντόσωμο «αγροίκο», με αγροτικά ρούχα,καπέλο και μακριά γενειάδα που κάλυπτε την ασπίδα του, άγνωστο σε όλους του πολεμιστές, που κρατούσε τη μεγάλη λαβή ενός αρότρου της εποχής. Ο Εχετλαίος κατέβηκε με ορμή από το βουνό σκορπώντας το θάνατο στους Πέρσες και κατόρθωσε να φτάσει στο κέντρο της μάχης, όπου ενώθηκε με τους 2.000 Αθηναίους που διοικούσαν ο Θεμιστοκλής και ο Αριστείδης. Αναφέρεται ότι ήταν αγρότης και στην εικόνα του Πάναινου, αδελφού του Φειδία που βρισκόταν στην Ποικίλη Στοά απεικονιζόταν μεταξύ των ηρώων της συγκεκριμένης μάχης.
Ιστορικές Αναφορές
Ο Παυσανίας, ιστορικός και περιηγητής των αρχαίων χρόνων, επισκέφτηκε και είδε την «Ποικίλη Στοά των Αθηνών» η οποία ονομαζόταν έτσι λόγω της ποικιλίας των τοιχογραφιών που διέθετε, όπου σε αναπαράσταση απεικονίζονταν όλοι εκείνοι που είχαν πολεμήσει στις 17 Σεπτεμβρίου του 490 π.Χ. στην μάχη του Μαραθώνα [2], δηλαδή 700 χρόνια πριν την επίσκεψη του Παυσανία. Η αναπαράσταση ήταν έργο των ζωγράφων Πάναινου και Μίκωνα, οι οποίοι φρόντισαν να ξεχωρίζουν ο Πολέμαρχος Καλλίμαχος, ο Στρατηγός Μιλτιάδης και ακόμα ένας ήρωας για τον οποίον δεν είχαν στοιχεία, τον οποίον ονόμασαν Εχετλαίο.
Σύμφωνα με την περιγραφή του, «...συνέβη δὲ ὡς λέγουσιν ἄνδρα ἐν τῇ μάχῃ παρεῖναι τὸ εἶδος καὶ τὴν σκευὴν ἄγροικον· οὗτος τῶν βαρβάρων πολλοὺς καταφονεύσας ἀρότρῳ μετὰ τὸ ἔργον ἦν ἀφανής· ἐρομένοις δὲ Ἀθηναίοις ἄλλο μὲν ὁ θεὸς ἐς αὐτὸν ἔχρησεν οὐδέν, τιμᾶν δὲ Ἐχετλαῖον ἐκέλευσεν ἥρωα. πεποίηται δὲ καὶ τρόπαιον λίθου λευκοῦ. τοὺς δὲ Μήδους Ἀθηναῖοι μὲν θάψαι λέγουσιν ὡς πάντως ὅσιον ἀνθρώπου νεκρὸν γῇ κρύψαι, τάφον δὲ οὐδένα εὑρεῖν ἐδυνάμην· οὔτε γὰρ χῶμα οὔτε ἄλλο σημεῖον ἦν ἰδεῖν, ἐς ὄρυγμα δὲ φέροντες σφᾶς ὡς τύχοιεν ἐσέβαλον... », δηλαδή, «... {...}... Λέγουν επίσης πως έτυχε να είναι παρών στη μάχη ένας άνδρας με παλαιική εμφάνιση κι ενδύματα. Σκοτώνοντας πολλούς από τους ξένους με την εχέτλη, εξαφανίστηκε μετά τη μάχη. Σαν ρώτησαν οι Αθηναίοι το μαντείο, ο θεός απλά τους έδωσε την εντολή να τιμήσουν τον Εχετλαίο ως ήρωα. Ανήγειραν και μνημείο μάλιστα με λευκό μάρμαρο. Αν και οι Αθηναίοι βεβαιώνουν πως έθαψαν τους Πέρσες, γιατί σε κάθε περίσταση ο θείος νόμος εντέλει πως το νεκρό σώμα θα πρέπει να θάβεται κάτω από τη γη, ωστόσο τάφο δεν βρήκα. Μήτε υπήρχε τύμβος ή άλλο χνάρι φανερό, καθώς οι νεκροί όπως να 'ναι πετάχτηκαν σε κάποιο χαντάκι...» [3].
Στην αναπαράσταση αυτή οι φημισμένοι ζωγράφοι Πάναινος και Μίκων φρόντισαν να ξεχωρίζει ο Πολέμαρχος Καλλίμαχος, ο Στρατηγός Μιλτιάδης και ακόμα ένας ήρωας για τον οποίον δεν είχαν στοιχεία, τον οποίον ονόμασαν Εχετλάιο. Με το περίεργο όνομα αυτό λοιπόν τίμησαν οι Αθηναίοι τον άγνωστο ήρωα ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην την νίκη των Ελλήνων κατά των Περσών. Ο Ηρόδοτος περιγράφει ότι στην μάχη του Μαραθώνα, στην οποία σκοτώθηκαν 6.400 Πέρσες και 192 Αθηναίοι, «…συνήνεικε δε αυτόθι θώμα γενέσθαι τοιόνδε, Αθηναίον άνδρα Επίζηλον τών Κουφαγόρεω εν τή συστάσι μαχόμενόν τε και άνδρα γινόμενον αγαθόν τών ομμάτων στερηθήναι, ούτε πληγέντα ουδέν τού σώματος ούτε βληθέντα, και το λοιπόν τής ζόης διατελέειν από τούτου τού χρόνου εόντα τυφλόν. Λέγειν δε αυτόν περί τού πάθεος ήκουσα τοιόνδε τινά λόγον, άνδρα οι δοκέειν οπλίτην αντιστήναι μέγαν, τού το γένειον την ασπίδα πάσαν σκιάζειν, το δε φάσμα τούτο εωυτόν μεν παρεξελθείν, τον δε εωυτού παραστάτην αποκτείναι. Ταύτα μεν δη Επίζηλον επυθόμην λέγειν...». Δηλαδή, «...συνέβη δε να γίνει εκεί το εξής θαύμα: Κάποιος Αθηναίος ο Επίζηλος, ο υιός τού Κουφαγόρου, ο οποίος πολεμούσε σ’αυτή την σύγκρουσι και έδειξε μεγάλη ανδρεία, έχασε το φώς του, χωρίς να πληγωθεί ή να κτυπηθή σε κάποιο σημείο τού σώματός του, και από τότε μέχρι το τέλος τής ζωής του, έμεινε τυφλός. Άκουσα δε ότι ο ίδιος, διηγούμενος το πάθημά του, έλεγε το εξής: τού φάνηκε ότι είδε απέναντί του έναν οπλίτη μεγάλου αναστήματος, τού οποίου τα γένεια εσκίαζαν ολόκληρη την ασπιδα. Αυτό δε το φάσμα προσπέρασε μεν τον ίδιον, εφόνευσε δε εκείνον που στεκόταν πλησίον του. Αυτά πληροφορήθηκα ότι έλεγε ο Επίζηλος...» [4]. Οι Αθηναίοι έστελναν πρεσβεία και ρώτησαν το Μαντείο των Δελφών, ποιος ήταν ο άγνωστος ήρωας και το Μαντείο τους απάντησε ότι έπρεπε να τιμούν τον ήρωα Εχετλαίο.
Εκτιμήσεις
Σύμφωνα με τον ερευνητή Αθανάσιο Χ. Πουρναρόπουλο, Ηλεκτρονικό Μηχανικό, το «Ησιόδειο Άροτρο», η εχέτλη, θυμίζει ένα υπερσύγχρονο όπλο, όπως προκύπτει από μία παράσταση αρόσεως αγρού σε ένα αρχαίο αγγείο χρονολογίας 460-450 π.Χ., το οποίο κατά την εκτίμηση του δεν ήταν πολυβόλο όπλο με εκρηκτικά βλήματα, διότι οι Αθηναίοι θα έλεγαν ότι ο ήρωας πολεμούσε με «κεραυνούς», ούτε κάποιο είδος «φλογοβόλου», διότι θα έλεγαν ότι πολεμούσε με πύρινη ρομφαία. Πιθανώς το όπλο του Εχετλαίου εκτόξευε κάποιο είδος ακτίνας και για το λόγο αυτό τύφλωσε μόνιμα τον Επίζηλο και σκότωσε τον παραστάτη του.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Παραπομπές
- ↑ [Η εχέτλη είναι η λαβή, το χέρι, το πιάσιμο, οποιουδήποτε εργαλείου, κυρίως του αλετριού. Εξ ου και «Εχετλαίος», αυτός που κρατά στο χέρι του κάτι σαν αλέτρι ή δρεπάνι] Δ. Σκαρλάτου του Βυζαντίου, «Επίτομο Λεξικό της Ελληνικής Γλώσσας», έκδοση 1839, Αθήνα
- ↑ [Η Μάχη του Μαραθώνα, σύμφωνα με μελέτες Αμερικανών αστρονόμων, έγινε στις 12 Αυγούστου του 490 π.Χ., ενώ στις 12 Αυγούστου 1943, έγινε «Το Πείραμα της Φιλαδέλφειας», στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.]
- ↑ [Ἐχϵτλαἲος, Παυσανίας βιβλίο 1 «Αττικά», κεφάλαιο 32, § 5.]
- ↑ [Ηρόδοτος, βιβλίο ΣΤ' «Ερατώ» § 117]
