Ηρακλής

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Ηρακλής ή Αλκαίος ή Αλκείδης [αρχ.ελλην.: Ἡρακλῆς], Έλληνας ήρωας της ιστορικής αρχαιότητος, που θεωρείται ως ο μέγιστος των Ελλήνων ηρώων και ο κατ' εξοχήν ημίθεος των Ελλήνων, γεννήθηκε στη Θήβα.

Ηρακλής [1]

Βιογραφία

Ο Ηρακλής ήταν γιος του Αμφιτρύωνα, βασιλέα της Τίρυνθας και της Αλκμήνης, συζύγου του Αμφιτρύωνα και βασίλισσας των Μυκηνών, όμως ο θρύλος τον θέλει να είναι γιος του Δία και της Αλκμήνης, κόρης της Αναξώς, κόρης του Αλκαίου, που ήταν γιος του Περσέα και της Ανδρομέδας, και της Αστυδάμειας. Η μητέρα του Ηρακλή, η Αλκμήνη, ήταν παντρεμένη με τον Αμφιτρύωνα, με τον οποίον κατέφυγαν στη Θήβα, επειδή ο Αμφιτρύωνας είχε δολοφονήσει τον Ηλεκτρύωνα, πατέρα της Αλκμήνης και γιο του Περσέα, κατά λάθος. Ο Δίας πήρε τη μορφή του Αμφιτρύωνα και κοιμήθηκε με την Αλκμήνη. Πριν γεννηθεί ακόμη ο Ηρακλής, ο Δίας ανήγγειλε στους Θεούς ότι θα γεννηθεί από την Αλκμήνη απόγονος του Περσέα, που θα βασιλεύσει στον Θρόνο των Περσίδων. Όταν γεννήθηκε ο Ηρακλής, η Ήρα, η γυναίκα του Δία, η οποία τον ζήλευε για τις απιστίες του, έστειλε στην κούνια του δύο φίδια, αλλά το βρέφος τα στραγγάλισε. Ο θετός πατέρας του Ηρακλή, ο Αμφιτρύωνας, ο οποίος ανέλαβε να τον μεγαλώσει, τον δίδαξε την τέχνη του ηνιόχου, ο Κάστορας του δίδαξε την οπλασκία, ο Αίλυκος την πάλη, ο Εύρυτος το τόξο, ο κένταυρος Χείρωνας τις Επιστήμες και ο Λίνος τη Μουσική.

Σύμφωνα με τον Ξενοφώντα, ο Ηρακλής καθισμένος σε κάποιο σταυροδρόμι, είδε να περνούν από μπροστά του δύο πανέμορφες κοπέλες. Η μια, η Κακία, του έδειξε έναν εύκολο δρόμο, που αν τον ακολουθούσε θα χαιρόταν τη ζωή, αλλά θα διέπραττε κακές πράξεις που θα τον καταδίκαζαν στην κρίση των ανθρώπων. Η άλλη κόρη, η Αρετή, του έδειξε το δύσκολο δρόμο, αυτόν που ήταν γεμάτος με κοφτερές πέτρες και αγκάθια, στενός και δύσβατος, που θα τον περπατούσε με δυσκολία, όμως στο τέλος του θα κατακτούσε την αναγνώριση και την καταξίωση των συνανθρώπων του. Ο Ηρακλής ακολούθησε την Αρετή. Ως έφηβος προκάλεσε τον πόλεμο μεταξύ της Θήβας με το βασίλειο του Ορχομενού. Ως ανταμοιβή για τη νίκη του εναντίον του Ορχομενού, πήρε για γυναίκα του τη Μεγάρα, κόρη του βασιλιά της Θήβας, με την οποία απέκτησε τρία (κατ' άλλους περισσότερα) παιδιά. Η Ήρα όμως τον τρέλανε, με αποτέλεσμα να σκοτώσει τη γυναίκα του και τα παιδιά του. Όταν συνειδητοποίησε τι έκανε, αποφάσισε να πάει στο Μαντείο των Δελφών, ώστε να μάθει με ποιον τρόπο θα μπορούσε να εξαγνισθεί. Σύμφωνα με τους Ιερείς, ο Ηρακλής έπρεπε να υπηρετήσει για δώδεκα χρόνια τον Ευρυσθέα, βασιλιά των Μυκηνών, και να πραγματοποιήσει τους άθλους που θα του πρόσταζε εκείνος.

Άθλοι του Ηρακλέους

Ο Ηρακλής αναφέρεται ότι

  • σκότωσε το λιοντάρι της Νεμέας,
  • σκότωσε τη Λερναία Ύδρα,
  • έπιασε το γοργό ελάφι της Κερύνειας,
  • σκότωσε τον Ερυμάνθιο Κάπρο,
  • καθάρισε τους στάβλους του Αυγεία,
  • σκότωσε τις Στυμφαλίδες Όρνιθες,
  • έπιασε τον άγριο ταύρο της Κρήτης,
  • έκλεψε τα άγρια άλογα του Διομήδη,
  • πήρε τη ζώνη της Ιππολύτης,
  • έφερε τα βόδια του Γηρυόνη στον Ευρυσθέα,
  • άρπαξε τα μήλα των Εσπερίδων, και τέλος
  • έφερε τον Κέρβερο από τον Άδη.

Εκτός από τους άθλους του, ο Ηρακλής πραγματοποίησε και μια σειρά από κατορθώματα. Πήρε μέρος στην Αργοναυτική εκστρατεία κι ελευθέρωσε την Ησιόνη, κόρη του Τρώα βασιλιά Λαομέδοντα, από ένα θαλάσσιο τέρας, όμως αποσύρθηκε πριν το τέλος της εκστρατείας. Στη Λιβύη νίκησε τον γίγαντα Ανταίο, γιο του Ποσειδώνα και της Γης, ο οποίος αντλούσε δύναμη πατώντας στη Γη, το κορμί της μητέρας του. Ο Ηρακλής, καταλαβαίνοντας σε τι οφειλόταν η δύναμή του, τον σήκωσε στον αέρα με τα δυνατά μπράτσα του και τον έπνιξε χωρίς δυσκολία. Ύστερα από αυτό το κατόρθωμα, ο Ηρακλής, κουρασμένος, έπεσε να κοιμηθεί. Τότε οι Πυγμαίοι, ένας λαός νάνων, τον αλυσόδεσαν και τον κάρφωσαν στη γη. Όταν ξύπνησε ο Ηρακλής, τινάχτηκε επάνω κι αρπάζοντάς τους στη χούφτα του, τους τύλιξε όλους στο τομάρι του λέοντα της Νεμέας που φορούσε. Ο Ηρακλής ελευθέρωσε ακόμη και τον Προμηθέα, που τον είχε δέσει ο Δίας στον Καύκασο για να τον τιμωρήσει επειδή είχε χαρίσει στους ανθρώπους το μυστικό της φωτιάς και σκότωσε τον αετό που έτρωγε το συκώτι του Τιτάνα. Εφερε από τον Άδη την Άλκηστη, την γυναίκα του βασιλιά των Φερών Αδμήτου, η οποία, για να σώσει τον άντρα της, δέχτηκε να πεθάνει αντί γι' αυτόν, όμως ο Ηρακλής, που έτυχε να περνά εκείνες τις μέρες από τις Φερές για να επισκεφτεί τον φίλο του τον βασιλιά, την ελευθέρωσε αφού πάλεψε με τον Χάρο. Ο Ηρακλής σκότωσε, για να απαλλάξει τους ανθρώπους από την τυραννία, τον αιμοβόρο τύραννο της Αιγύπτου Βούσιρι και ελευθέρωσε τον Θησέα από τη φυλακή του βασιλιά των Μολοσσών στην Ήπειρο. Το τελευταίο από τα κατορθώματα του Ηρακλέους ήταν ο φόνος του κενταύρου Νέσσου, ο οποίος προσπάθησε να κλέψει τη γυναίκα του, την όμορφη Διηάνειρα.

Το τέλος του

Σύμφωνα με το μύθο, μετά τον τελευταίο άθλο του Ηρακλέους, τη στιγμή που ο Νέσσος ξεψυχούσε από τα δηλητηριασμένα βέλη του Ηρακλή, εκμυστηρεύθηκε στη Δηιάνειρα ότι ο σύζυγός της δεν την αγαπούσε πια, και ότι για να ξανακερδίσει την αγάπη του, έπρεπε να του δώσει να φορέσει έναν χιτώνα, αφού τον βουτήξει πρώτα μέσα στο αίμα του νεκρού κενταύρου. Η Δηιάνειρα, η οποία δεν ήξερε ότι το αίμα του Νέσσου ήταν δηλητηριασμένο από τα βέλη, έδωσε τον χιτώνα στον ήρωα. Οι πόνοι του Ηρακλή ήταν τόσο φρικτοί, ώστε τρελάθηκε. Μάζεψε ξύλα και παρακαλούσε κάποιον να τον κάψει. Ο Φιλοκτήτης τότε τον λυπήθηκε και άναψε την φωτιά πάνω στην κορυφή του βουνού Οίτη, και ο Ηρακλής κάηκε ζωντανός. Έκτοτε η ψηλότερη κορυφή αυτού του βουνού ονομάζεται Πυρά. Μετά το θάνατό του, ο Ηρακλής αποθεώθηκε, έγινε δηλαδή θεός της δυνάμεως και της ρώμης, και αρχηγός των ηρώων. Ο Δίας τον πήρε στον Όλυμπο και τον πάντρεψε με τη θεά της νιότης, την Ήβη, έτσι η Ήρα τον έκανε παιδί της.

Μνήμη Ηρακλέους

Στο πρόσωπό του Ηρακλέους η μυθοπλασία των Ελλήνων συγκέντρωσε όλα τα χαρακτηριστικά της ταυτότητός τους. Οι δώδεκα μεγάλοι άθλοι του, που τον οδήγησαν στην θεοποίηση, αποτελούν διδακτικούς συμβολισμούς για τον βίο των Ελλήνων. Οι αρχαίοι Έλληνες τον παρίσταναν συνήθως ντυμένο με τη λεοντή, να κρατά ένα ρόπαλο στο χέρι, με παράστημα γίγαντα και σώμα δυνατό, νεανικό και εύρωστο, ενώ από τους Ορφικούς θεωρείται ο δημιουργός του Θεών και του Κόσμου και λέγεται "Δράκων ελικτός". Δια μέσου των αιώνων ο Ηρακλής συμβολίζει την εξουσία και τις αρετές των ηγεμόνων. Διακρίνονταν για την υπερφυσική σωματική του δύναμη, την επιθετικότητά του, και τα υψηλά χαρίσματα της ευγενείας, του θάρρους, της καρτερικότητας και της αρετής. Ανά την Ελληνική επικράτεια υπήρχαν κατά τους αρχαίους χρόνους ναοί προς τιμήν του Ηρακλέους, όπως στην Δωδώνη, στην Νεμέα, στο σημείο Πυρρά Ηρακλέους στο όρος Οίτη, και αλλού. Με τον χρόνο η λατρεία του εξαπλώθηκε σε όλη την Μεσόγειο, μέχρι την κεντρική Ευρώπη και πέρασε στην μυθολογία των Ρωμαίων. Σώζονται ναοί του Ηρακλέους των ρωμαϊκών χρόνων στην επικράτεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Εξωτερικοί συνδεσμοι

Παραπομπές

  1. [Παράσταση από ελληνικό μελανόμορφο αμφορέα.]