Κωνσταντίνος Μπαστιάς

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Αιμίλιος-Κωνσταντίνος Μπαστουνόπουλος, γνωστός με το λογοτεχνικό ψευδώνυμο Κωστής Μπαστιάς, Έλληνας εθνικιστής λογοτέχνης-πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης, εκδότης, αρχισυντάκτης και χρονογράφος μεγάλων αθηναϊκών εφημερίδων, συνεργάτης του Εθνικού καθεστώτος της 4ης Αυγούστου και γενικός διευθυντής Γραμμάτων και Τεχνών του υπουργείου Παιδείας της κυβερνήσεως του Ιωάννη Μεταξά, όπως επίσης γενικός διευθυντής του Βασιλικού Θεάτρου, ένθερμος υποστηρικτής του δημοτικισμού, γεννήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 1901 στην Ερμούπολη της Σύρου και πέθανε [1] στις 25 Δεκεμβρίου 1972 στο νοσοκομείο Αρεταίειο στην Αθήνα, από καρδιακή ανεπάρκεια. Η κηδεία του έγινε στο Μητροπολιτικό ναό Αθηνών με δημόσια δαπάνη, και τάφηκε στις 5:30 το απόγευμα της ίδιας ημέρας στο Α' νεκροταφείο Αθηνών.

Συνοπτικές πληροφορίες
Κωστής Μπαστιάς
Κωστής Μπαστιάς.jpg
Γέννηση: 5 Φεβρουαρίου 1901
Τόπος: Ερμούπολη, Σύρος (Ελλάδα)
Υπηκοότητα: Ελληνική
Ασχολία: Λογοτέχνης-Πεζογράφος, Εκδότης
Κριτικός, Δημοσιογράφος.
Θάνατος: 25 Δεκεμβρίου 1972
Τόπος: Αθήνα, Αττική (Ελλάδα)

Παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο το 1924 με την Κατίνα Μπαστουνοπούλου και χώρισε το 1934. Η Κατίνα ήταν πρώτη εξαδέλφη του και πρωταθλήτρια του σκι και καθώς η ορθόδοξη εκκλησία δεν επέτρεπε το γάμο, ο Μπαστιάς ασπάστηκε τον καθολικισμό και ζήτησε από τον Γεώργιο Χαλαβαζή, προσωπικό του φίλο, τότε τιτουλάριο επίσκοπο Θεοδωρουπόλεως που ήταν ο ηγέτης των ελληνόρρυθμων καθολικών Ανατολικής Θράκης, να λάβει άδεια από το Βατικανό, προκειμένου να τελεστεί το μυστήριο, σε ελληνόρρυθμη καθολική εκκλησία, στο παρεκκλήσι των Ουνιτών της Αθήνας. Το Δεκέμβριο του 1935 παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο που διήρκησε έως το 1941, με την Έφη Φερεντίνου και από το γάμο τους γεννήθηκε ο Γιάννης Μπαστιάς στις 15 Ιανουαρίου 1936. Στην Οττάβα του Καναδά, παντρεύτηκε το 1949 σε τρίτο γάμο, εκ νέου με την Έφη Φερεντίνου, από την οποία πήρε δεύτερο διαζύγιο το 1954, διότι υπήρχαν έντονες ιδεολογικές διαφορές μεταξύ τους, καθώς η σύζυγός του ήταν ενεργό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, ενώ το 1954 παντρεύτηκε σε τέταρτο γάμο στην Αθήνα, με την Ελένη Χριστοπούλου, που ήταν μακρινή του ανιψιά με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Αιμίλιο Μπαστιά.

Βιογραφία

Πατέρας του Κωστή ήταν ο Ιωάννης Θ. Μπαστουνόπουλος ανώτατος αξιωματικός του Στρατού, που είχε γεννηθεί και μεγαλώσει στην Αλαγονία της Μεσσηνίας και μητέρα του η Αιμιλία το γένος Μάρκου Παπαδόπουλου, των οποίων ήταν το τέταρτο κατά σειρά αλλά το δεύτερο παιδί που επέζησε κι είχε μία μεγαλύτερη αδελφή την Αγγελική (Κική). Παρακολούθησε μαθήματα σε καθολικά σχολεία όπου τον έστειλε η μητέρα του, για να μάθει τη Γαλλική γλώσσα, παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του, ο οποίος εξέφραζε τους φόβους του ότι «..θα φραγκέψει το παιδί..», αλλά και στο Γυμνάσιο της Ερμούπολης στη Σύρο. Το 1914 ακολούθησε την οικογένεια του κι εγκαταστάθηκε στο Ναύπλιο, λόγω της μεταθέσεως του αξιωματικού-πατέρα του. Εκεί παρακολούθησε τη «Δίκη των Αθεϊκών» με κατηγορούμενο τον Αλέξανδρο Δελμούζο, ο οποίος δικάζονταν από κοινού με άλλους στο Κακουργιοδικείο για αθεϊσμό και αντεθνική διδασκαλία στο Ανώτερο Παρθεναγωγείο Βόλου.

Ολοκλήρωσε τις Γυμνασιακές του σπουδές μετά την επιστροφή της οικογένειας στη Σύρο, όπου επηρεασμένος από τα γεγονότα του Ναυπλίου, ανέπτυξε σοσιαλιστική δραστηριότητα, και ο βενιζελικός ποιητής-νομάρχης Νικόλαος Πετιμεζάς-Λαύρας ο πατέρας του Ηρακλή Πετιμεζά γνωστός ως Νικόλαος Λαύρας, τον έσωσε από την εξορία. Τον Απρίλιο 1918, εξέδωσε στη Σύρο το δεκαπενθήμερο φιλολογικό και κοινωνιολογικό, με σοσιαλιστική κατεύθυνση, περιοδικό «Αναγέννησις» όπου δημοσίευε και κείμενα των Μαρξ και Λασάλ, καθώς είχε ήδη έλθει σε επαφή με τη σοσιαλιστική «Φεντερασιόν» της Θεσσαλονίκης του Αβραάμ Μπεναρόγια. Στη Σύρο ασχολήθηκε ερασιτεχνικά με το θέατρο και συνεργάστηκε στη δημιουργία του Μορφωτικού Εργατικού Ομίλου Σύρας, του Εργατικού Κέντρου Κυκλάδων και της εφημερίδας «Ο Εργάτης», βοήθησε στην απεργία των κλωστοϋφαντουργών, ενώ το 1918 πήρε μέρος στον πρώτο εορτασμό της εργατικής Πρωτομαγιάς στο νησί κι εκφώνησε τον πανηγυρικό της ημέρας.

Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από το καλοκαίρι του 1919 κι αργότερα θέατρο στο Παρίσι, αλλά από το 1919 επιδόθηκε στη δημοσιογραφία και τη λογοτεχνία, μέσα από τις στήλες της εφημερίδος «Ακρόπολις» του Βλάση Γαβριηλίδη. Το καλοκαίρι του 1920, κλητεύθηκε και πήρε μέρος στην εκστρατεία της Μικράς Ασίας και συμμετείχε στην προέλαση προς τον Σαγγάριο μέχρι τον τραυματισμό του, απ’ όπου επέστρεψε στην Ερμούπολη, μετά την υποχώρηση και την καταστροφή των Ελληνικών στρατευμάτων. Τότε οι γονείς του και κυρίως η μητέρα του της οποίας ικανοποίησε τη χάρη, τον ανάγκασαν να διακόψει τις νομικές σπουδές και δίχως την παραμικρή προθυμία γράφτηκε στη νεοσύστατη Σχολή Αστυνομίας Πόλεων στην Κέρκυρα, όπου εισχώρησε στους σοσιαλιστικούς και φιλολογικούς κύκλους, γνωρίζοντας σημαντικούς ανθρώπους του πνεύματος κι έγραψε το πρώτο του θεατρικό έργο. Στη συνέχεια εργάστηκε στο πρώτο αστυνομικό τμήμα που δημιουργήθηκε στον Πειραιά αλλά μετά από ένα χρόνο παραιτήθηκε.

Δημοσιογραφική δράση

Μετά την παραίτηση του από την Αστυνομία, ο Μπαστιάς αφοσιώθηκε στη δημοσιογραφία και τη συγγραφή μελετών και θεατρικών έργων, ενώ επέλεξε το λογοτεχνικό όνομα «Μπαστιάς», που προήλθε από τη σύντμηση του επιθέτου του ή από το όνομα της συριανής καθολικής εκκλησίας «Σα Μπαστιά», εξοργίζοντας τον στρατιωτικό πατέρα του. Εργάστηκε σε πολλές εφημερίδες της Αθήνας, όπως το 1925 στις «Δημοκρατία» και «Εσπέρα» του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, «Ελεύθερος Τύπος» του Χρήστου Καβαφάκη, «Έθνος», «Εστία» των αδελφών Κύρου, «Πρωία» των αδελφών Πεσμαζόγλου, «Καθημερινή» του Γεωργίου Αγγ. Βλάχου και τη «Βραδυνή» αρχικά του Δ. Αραβαντινού, από το 1936 ως το 1972, και του Τζώρτζη Αθανασιάδη. Συνεργάστηκε επίσης με τα περιοδικά «Πειθαρχία» και «Θεατής» και με τις εφημερίδες «Πρώτη» και «Ημερήσιος Κήρυξ».

Εξέδωσε τα περιοδικά «Αναγέννησις» το 1917 στη Σύρο και «Ελληνικά Γράμματα» με συνεκδότη το Βασίλη Μαλατάκη, ένα δεκαπενθήμερο μαχητικό περιοδικό της δημοτικής. Το περιοδικό κυκλοφόρησε από τις 15 Ιουνίου 1927 έως τις 15 Φεβρουαρίου 1930 και στέγασε την ομάδα του Αλέξανδρου Δελμούζου μετά τη διάσπαση του Εκπαιδευτικού Ομίλου, και ο Μπαστιάς δέχθηκε τις επιθέσεις της ελληνικής αριστεράς που με προεξάρχοντα τον Δημήτριο Γληνό, θεωρούσαν ότι αυτός και οι συνεργάτες του «...αντιπροσωπεύουν την αντίδραση..». Όπως εξηγούσε ο Μπαστιάς, σκοπός του ήταν η δημιουργία ενός μαχητικού περιοδικού της δημοτικής, που θα έθετε τον ιδεαλισμό, τον εθνισμό, την εθνική κληρονομιά, τις ελληνικές παραδόσεις, το Γερμανικό ιδεαλισμό, τον αντικομμουνισμό και το χριστιανισμό ως αντίβαρο στο μαρξισμό [2]. Από τις 23 Οκτωβρίου 1930 έως τις 23 Σεπτεμβρίου 1932 συνεργάστηκε με το περιοδικό «Εβδομάς», δημοσιεύοντας μια σειρά από συνομιλίες του με ανθρώπους των Γραμμάτων και των Τεχνών, υπό το γενικό τίτλο «Φιλολογικοί περίπατοι» [3], ενώ την 1 Μαρτίου 1935 και έως τις 14 Αυγούστου 1936, εξέδωσε την εφημερίδα «Ηχώ της Ελλάδας» με αρχισυντάκτη τον ανθολόγο της ελληνικής ποίησης Ηρακλή Αποστολίδη και ίδρυσε την εβδομαδιαία φιλολογική εφημερίδα «Τα Νέα», η οποία κυκλοφόρησε από τις 12 Απριλίου έως τις 17 Μαΐου 1930 έξι οκτασέλιδα φύλλα.

Το 1930, όταν ιδρύθηκε το Εθνικό θέατρο, τότε Βασιλικό Θέατρο, ο Γεώργιος Παπανδρέου τον διόρισε γενικό γραμματέα με διευθυντή τον Ιωάννη Γρυπάρη και σκηνοθέτη τον Φώτο Πολίτη, από το οποίο αποχώρησε το Δεκέμβριο του 1934, μετά το θάνατο του Φώτου Πολίτη, όμως επανήλθε σ' αυτό τον Οκτώβριο του 1935, μία εβδομάδα πριν την ανατροπή της κυβερνήσεως του Παναγή Τσαλδάρη, ως εισηγητής δραματολογίου ενώ από το 1935 έως το 1937 εργάστηκε ως καθηγητής της Ιστορίας του Θεάτρου. Το όνομά του περιλαμβάνεται ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών καθώς και στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ενώσεως Ελλήνων Λογοτεχνών.

Καθεστώς 4ης Αυγούστου

Ο Κωστής Μπαστιάς (χαιρετά, δεξιά στο ίδιο σκαλοπάτι με το Μεταξά)

Ο Κωστής Μπαστιάς, που συμπεριλαμβάνεται από τον David H. Close στον πολύ στενό κύκλο του Μεταξά μαζί με τον Θεολόγο Νικολούδη και τον Ιωάννη Διάκο [4], γνώριζε τον Ιωάννη Μεταξά ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 και είχε δημοσιεύσει συνεντεύξεις του, στις εφημερίδες που εργάζονταν κατά καιρούς.

Στις 7 Σεπτεμβρίου 1937 διορίστηκε,

  • γενικός διευθυντής του Βασιλικού θεάτρου, θέση στην οποία αντικατέστησε τον παραιτηθέντα Κλέανδρο Καθραίο

και από τον Ιούνιο του 1939,

  • γενικός διευθυντής Γραμμάτων και Τεχνών του Υπουργείου Παιδείας,

από το καθεστώς της «4ης Αυγούστου» του Ιωάννη Μεταξά, θέσεις τις οποίες διατήρησε έως τις 6 Μαΐου 1941. Το ίδιο χρονικό διάστημα ήταν τακτικός συνεργάτης που περιοδικού «Νέον Κράτος», που ήταν το ιδεολογικό όργανο του καθεστώτος. Παράλληλα, από κοινού με τους Αχιλλέα Κύρου, Νίκο Κιτσίκη, πρόεδρο στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, [Τ.Ε.Ε.], επί Ελευθερίου Βενιζέλου, πρύτανη στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο, [Ε.Μ.Π.], επί καθεστώτος Ιωάννη Μεταξά και μεταπολεμικά βουλευτή του κόμματος «Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά», [Ε.Δ.Α.], συμμετείχε στο «Ανώτατον Γνωμοδοτικόν Συμβούλιον της Πνευματικής Επιστρατεύσεως», ενώ «Μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής επί κεφαλής τομέων» ήταν ο Γιώργος Σεφέρης, ο παλαιός βενιζελικός Λέων Μακκάς, ο θεολόγος Νικόλαος Λούβαρις, ο Παντελής Πρεβελάκης και η Σοφία Γεδεών. Σύμφωνα με διήγηση του Τάκη Χορν στο Γιάννη Μπαστιά, γιο του Κωστή, εκείνη την εποχή, «...ήταν μια κλίκα, ο Μινωτής, η Παξινού και ο Ροντήρης, που εμάχοντο τον πατέρα σου, και προπαντός ήθελαν να φράξουν το δρόμο στην Παπαδάκη. Ήθελαν να άρχουν μες στο θέατρο...».

Ως διευθυντής του Θεάτρου καθιέρωσε τα φεστιβάλ αρχαίου δράματος, τις παραστάσεις στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού και το 1938, για πρώτη φορά από την αρχαιότητα, χρησιμοποίησε το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου ανεβάζοντας την παράσταση «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή σε σκηνοθεσία Δημήτρη Ροντήρη. Ίδρυσε τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών το 1937, εγκαινίασε την Πανελλήνια Καλλιτεχνική Έκθεση στο Ζάππειο το 1938, ενώ τον Αύγουστο του 1938, καθιέρωσε το θεσμό των κρατικών λογοτεχνικών βραβείων και ανακοίνωσε τα ονόματα της πρώτης επιτροπής, στην οποία εκτός από τον ίδιο, συμμετείχαν και οι Παντελής Πρεβελάκης, Γρηγόριος Ξενόπουλος, Μιλτιάδης Μαλακάσης, Θόδωρος Συναδινός, Άριστος Καμπάνης και Λέων Κουκούλας. Συμμετείχε από κοινού με τους Αλέξανδρο Κανελλόπουλο, Κεντρικό Επίτροπο της Εθνικής Οργανώσεως Νεολαίας [Ε.Ο.Ν.], την ηθοποιό Μαρίκα Κοτοπούλη και το συνθέτη Πέτρο Πετρίδη, στην επιτροπή βραβείων των καλλιτεχνικών αγώνων Νεολαίας που διοργάνωνε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου.

Δημιούργησε το περιοδεύον θέατρο «Άρμα Θέσπιδος», εγκαινίασε στις 14 Μαΐου 1938 το Βασιλικό θέατρο Θεσσαλονίκης το οποίο λειτούργησε το 1940, και στις 8 Δεκεμβρίου 1939 ίδρυσε τη Λυρική Σκηνή τον ίδιο χρόνο. Καθιέρωσε το Εθνικό Θεάτρο ως ένα από τα σημαντικότερα θέατρα της Ευρώπης και το 1939 πραγματοποίησε περιοδείες σε διάφορες πόλεις όπως η Αλεξάνδρεια, το Κάιρο, η Οξφόρδη, το Καίμπριτζ, το Λονδίνο, η Φρανκφούρτη και το Βερολίνο. Τον Ιούνιο του 1940, μετά από προτροπή της συμβούλου de Hidalgo άκουσε τη μόλις δεκαέξι ετών Μαριάννα Καλογεροπούλου, την μετέπειτα κορυφαία δραματική υψίφωνο. Μέσα σε μία εβδομάδα είχε υπογράψει το πρώτο της συμβόλαιο ως χορωδός της Λυρική, αλλά με εντολή του Μπαστιά να μη συμμετέχει στις εργασίες της χορωδίας, για να συνεχίσει τις σπουδές της. Τον Ιανουάριο του 1941, ο Μπαστιάς έδωσε στην Κάλλας τη δυνατότητα να εμφανιστεί ως επαγγελματίας, σε απογευματινή παράσταση του έργου «Βοκκάκιος» του Φραντς φον Σουπέ.

Το Φεβρουάριο του 1941 μαζί με τους Παντελή Πρεβελάκη, Τάκη Μπαρλά, Μιχάλη Αργυρόπουλο, Θ. Ν. Συναδινό, Μανώλη Καλομοίρη, Μαρίκα Κοτοπούλη, Αιμίλιο Βεάκη, Ειρήνη η Αθηναία, Πέτρο Χάρη, Μίτια Καραγάτση και Πέλο Κατσέλη, υπέγραψε το αφιέρωμα στον Ιωάννη Μεταξά, του περιοδικού «Νέα Εστία» [5], το οποίο κυκλοφόρησε λίγες ημέρες μετά το θάνατο του ηγέτη του καθεστώτος της «4ης Αυγούστου», έχοντας ως εξώφυλλο, «..Δεν δύναται να υπάρξη μία φυλή αν δεν δημιουργήση πολιτισμόν ιδικόν της», Ιωάννης Μεταξάς. Τεύχος αφιερωμένο στον Ιωάννη Μεταξά. Φίλο και προστάτη των Γραμμάτων και των Τεχνών». Με την είσοδο των δυνάμεων του Άξονα στην Αθήνα, παραιτήθηκε από το Εθνικό Θέατρο και στη θέση του διορίστηκε ο δημοσιογράφος Νίκος Γιοκαρίνης, ενώ λίγο καιρό αργότερα συνελήφθη και φυλακίστηκε για «...φιλοαγγλική προπαγάνδα».

Μεταπόλεμος

Στις 12 Οκτωβρίου 1944, ΟΜπαστιάς άρχισε τη συνεργασία του με την εφημερίδα «Βραδυνή» και το καλοκαίρι του 1945 συμφώνησε με τους εθνικιστές εκδότες Λάζαρο Πηνιάτογλου, Κωνσταντίνο Βοβολίνη και Γιάννη Μήλιο, εκδότες της φιλοβασιλικής εθνικιστής εφημερίδας «Ελληνικόν Αίμα» να αναλάβει ανταποκριτής της εφημερίδος στη Μέση Ανατολή, ενώ στο τέλος Ιουνίου του 1946 εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη, ως ανταποκριτής της εφημερίδος, διαπιστευμένος στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, [Ο.Η.Ε.]. Τον Οκτώβριο του 1947, το «Ελληνικόν Αίμα» διέκοψε την έκδοσή του, όμως η ιδιοκτησία της εφημερίδος «Η Βραδυνή» προσέλαβε τον Μπαστιά. Την άνοιξη του 1949, ο ο Μπάμπης Μαρκέτος, νέος εκδότης της ημερήσιας εφημερίδας «Εθνικός Κήρυξ» της Νέας Υόρκης, ανέθεσε στον Μπαστιά και στον Αλέκο Λιδωρίκη από μία καθημερινή στήλη. Παράλληλα ο Μπαστιάς πρόσφερε αμισθί τις υπηρεσίες του ως σύμβουλος πνευματικών σχέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στην Ουάσιγκτον.

Το Σεπτέμβριο του 1954 επέστρεψε στην Αθήνα και συνέχισε να δημοσιογραφεί, ενώ σκέπτονταν και την πιθανότητα της επιστροφής του στα θεατρικά δρώμενα. Στις 22 Σεπτεμβρίου 1958, ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής τον κάλεσε και του ζήτησε να γίνει μέλος του Δ.Σ. της Λυρικής Σκηνής και τελικά, στις 17 Μαρτίου 1959 ο Μπαστιάς ανέλαβε προσωρινά τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου, ενώ με τη δημοσίευση του διορισμού του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 18 Νοεμβρίου 1959, διορίστηκε γενικός διευθυντής και πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου.

Μετακάλεσε τη Μαρία Κάλλας που ανέβασε στην Επίδαυρο τις ιστορικές πλέον παραστάσεις

  • «Νόρμα» το 1960 και
  • «Μήδεια» το 1961.

Το 1961 ο Μπαστιάς ανέλαβε τη γενική διεύθυνση στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας [Ε.Ι.Ρ.] και ασχολήθηκε με την αγορά του οικοπέδου της Αγίας Παρασκευής και την ανέγερση του ραδιομεγάρου. Μετά το 1956 συμμετείχε ως μέλος της κριτικής επιτροπής για τα κρατικά λογοτεχνικά βραβεία, μαζί με τους Αντρέα Καραντώνη, Βάσο Βαρίκα, Κ. Θ. Δημαρά, Άλκη Θρύλο, Γεώργιο Ζώρα, Άγγελο Φουριώτη, που ήταν ο γραμματέας της επιτροπής και τον τότε κυβερνητικό επίτροπο Γ. Κουρνούτος. Το Σεπτέμβριο του 1964, παύθηκε από τις θέσεις του, δέκα μήνες μετά την εκλογή της κυβερνήσεως του Γιώργου Παπανδρέου. Στις 12 Νοεμβρίου 1964 ήταν ιδρυτής, συνεκδότης μαζί με το γιο του Γιάννη Μπαστιά κι αρχισυντάκτης στο «Άλφα», εβδομαδιαίο περιοδικό ποικίλης ύλης , που εκδιδόταν από την εταιρεία «Πλειάς ΕΠΕ», κι είχε γραφεία στην οδό Ρόμβης. Το περιοδικό που κυκλοφόρησε ώς το 1968 ήταν αρχικά δεκαπενθήμερο κι αργότερα εβδομαδιαίο. Διατέλεσε αντιπρόεδρος της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών, [Ε.Σ.Η.Ε.Α], ιδρυτικό μέλος και δημιουργός του έργου εκδόσεως «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους», από την εταιρεία «Εκδοτική Αθηνών».

Το τέλος του

Λίγες μέρες πριν το θάνατό του ο Μπαστιάς είχε υποστεί καρδιακό επεισόδιο και εισήχθη για νοσηλεία στο νοσοκομείο «Αρεταίειον», όπου πέθανε το βράδυ των Χριστουγέννων. Στην κηδεία του κατατέθηκαν στεφάνια εκ μέρους του Γεωργίου Παπαδόπουλου καθώς και του Στέλιου Παττακού, αντιπροέδρου της κυβερνήσεως του στρατιωτικού καθεστώτος της «21ης Απριλίου 1967».

Τιμές

Στις 17 Δεκεμβρίου 1937 απονεμήθηκε στον Μπαστιά το παράσημο του

  • Ταξιάρχου του Φοίνικος.

Του είχαν απονεμηθεί επίσης,

  • το παράσημο του Τάγματος του Ιταλικού Στέμματος με τον βαθμό του commendatore το 1938
  • το παράσημο της Ενωμένης Γιουγκοσλαβίας από τον στρατάρχη Γιόζεφ Τίτο το 1961,
  • το παράσημο του Γαλλικού τάγματος της Λεγεώνος της Τιμής το 1963 από τον στρατηγό Σαρλ ντε Γκωλ,
  • το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του Μέλανος Αετού, εκ μέρους του Αδόλφου Χίτλερ στη διάρκεια της περιοδείας του Εθνικού Θεάτρου σε Βερολίνο και Φρανκφούρτη,
  • το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του Νείλου από τον πρεσβευτή της Αιγύπτου εκ μέρους του βασιλέα Φαρούκ,
  • το μετάλλιο της πόλης των Αθηνών από το δήμαρχο Αμβρόσιο Πλυτά,

καθώς επίσης και παράσημα των κρατών, Πολωνίας και Βουλγαρίας.

Προτομές του, έργα του γλύπτη Πραξιτέλη Τζανουλίνου, έχουν αποκαλυφθεί στη Σύρο και στην Αθήνα.

Εργογραφία

Ο Μπαστιάς δημοσίευσε διηγήματα, μυθιστορήματα, δοκίμια, θεατρικά έργα. Το 1923 η Κυβέλη ανέβασε το θεατρικό έργο του

  • «Πέτρα σκανδάλου»,

με θέμα τον Αλέξανδρο Δελμούζο και το πρότυπο παρθεναγωγείο Βόλου,

  • «Το Πουλί της Νύχτας» το 1924, επίσης από το θίασο της Κυβέλης, έργο που είχε θέμα την εκμετάλλευση των Μικρασιατών προσφύγων στον Πειραιά,
  • «Η Α.Μ. το ταλέντο» το 1925, από το θίασο της Μαρίκας Κοτοπούλη.

Διηγήματα

  • «Δύο πληγές» το 1918, δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Αναγέννησις»,
  • «Κουρσάρος στο Αιγαίο»,
  • «Κόκκινα σημάδια» το 1920,
  • «Στεριές και Θάλασσες», το 1932,
  • «Αλιευτικά» το 1935,
  • «Τα Λιμάνια» το 1937,
  • «Οι άνθρωποι και τα Ζώα», το 1949.

Μυθιστορήματα

  • «Μηνάς ο Ρέμπελος» το 1938, που τιμήθηκε με το «Μαυρογένειο» λογοτεχνικό βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών,
  • «Μπουμπουλίνα» το 1943,
  • «Αράχνη Νο 44» ή χρονικό της κατοχής, το 1946,
  • «Ο Παπουλάκος» [6], το 1952, στη διάρκεια της παραμονής του στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Το βιβλίο που δέχθηκε τις σφοδρές επιθέσεις της ελληνικής αριστεράς και των μαρξιστών ιστορικών Γιάννη Κορδάτου και Δημήτρη Φωτιάδη, αλλά και της συντηρητικής εφημερίδος «Εστία», που έγραψε ότι, «...η αδιάπτωτος γοργότης της ιστορήσεως και η γνωστή ζωηρότης του διαλόγου του κ. Μπαστιά αποτελούν σημαντικός στοιχείον επιτυχίας και δια το βιβλίον τούτο, αλλά παρ΄όλα ταύτα, θα πρέπει να ομολογηθή, ότι ο θρησκόληπτος τυχοδιώκτης του 1850 σεν ήτο άξιος τοιαύτης ηρωοποιήσεως...». Το έργο του δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στις εφημερίδες «Βραδυνή» των Αθηνών από τον Ιούλιο του 1951 και από το Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου στην εφημερίδα «Εθνικός Κήρυκας» της Νέας Υόρκης, όπου τυπώθηκε σε βιβλίο και στάλθηκε στην Ελλάδα.

Θεατρικά

  • «Μοντέλο» το 1921, τρίπρακτο δράμα, με εμφανείς τις επιρροές του Ερρίκου Ίψεν, το οποίο απέσπασε μέτριες κριτικές,
  • «Πέτρα σκανδάλου» το 1923,
  • «Το πουλί της νύχτας» το 1924,
  • «Η Α.Μ. το ταλέντο» το 1925,
  • «Ο Αριστοφάνης», κωμωδία, το καλοκαίρι του 1943,
  • «Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων» ή «Ορθοδοξία και Δυτικόπληκτοι», δραματικό σχεδίασμα, το 1958,
  • «Ο Αναστημένος Χριστός κι οι Ανανάστητοι Άνθρωποι», δραματικό σχεδίασμα, το 1958.

Δοκίμια

  • «Ο Παπαδιαμάντης» το 1962.

Επίσης έγραψε:

  • «Νέον Κυριακοδρόμιον» ή «Ερμηνεία Ευαγγελίων», το 1956 από τις εκδόσεις «Αστήρ» [7]
  • «Ο Αναστημένος Χριστός», δραματικό σχεδίασμα, το 1958.
  • «Το χρονικό του Μετσόβου» το 1956,
  • «Καπετάν Αγγελής» το 1970.

Συνεντεύξεις

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Διαβάστε τα λήμματα

4η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1936 Cover-lite.jpg

Πολιτικά πρόσωπα

Πρωθυπουργός

Υπουργοί

Υποστηρικτές (1ο)

Οργανώσεις

Κανελλόπουλος Αλέξανδρος

Πολιτικά στελέχη

Αξιωματικοί

Λογοτέχνες

Καλλιτέχνες

Υποστηρικτές (2ο)
  • Θεολόγοι
  • Πανεπιστημιακοί
  • Πολιτικοί


Παραπομπές

  1. ↑ [Πέθανε ο Κωστής Μπαστιάς Εφημερίδα «Μακεδονία», 27 Δεκεμβρίου 1972, σελίδα 3η.]
  2. ↑ [«...Το κλίμα την εποχή εκείνη ήταν αντιπαλαμικό και εγώ ήμουν και πολύ αντιαριστερός. Πολύ εναντίον του Κορδάτου. Πορευόμουν στην τροχιά του Αποστολάκη. Από εκείνον πρωτάκουσα ότι ο Μπαστιάς θα έβγαζε ένα περιοδικό. Ο Δελμούζος ήταν κοντά στον Μπαστιά. Ο Αποστολάκης, ο Φώτος Πολίτης και εγώ, νεώτερος, συμπορευόμαστε. [...] Ιδεολογικά το περιοδικό που ήμουνα ιδιαίτερα συνδεδεμένος ήταν τα Ελληνικά Γράμματα. Όταν κοιτάξεις για περιοδικά ιδεών δε βρίσκεις άλλο. Η Νέα Εστία ήταν μία καλή επιχείρηση χωρίς ιδεολογική τοποθέτηση. Τα Ελληνικά Γράμματα είχαν μία ελληνοκεντρική τοποθέτηση βασισμένη στις ιδέες του Δελμούζου, του Αποστολάκη και του Φώτου Πολίτη. Τα άλλα περιοδικά ιδεών της εποχής ήταν εκείνα που είχαν ένα κόμμα πίσω τους...»] Απόσπασμα από συνέντευξη το 1938, του καθηγητή Κ.Θ. Δημαρά, Γιάννης Κ. Μπαστιάς, «Ο Κωστής Μπαστιάς στα χρόνια του Μεσοπολέμου», «Εκδοτική Αθηνών», τόμος Β', σελίδα 472
  3. ↑ Παραλογοτεχνικές μαρτυρίες
  4. ↑ [David H. Close, «The Power-base of the Metaxas dictatorship», σελίδες 15-39]
  5. ↑ [Περιοδικό «Νέα Εστία», τεύχος 340, 16 Φεβρουαρίου 1941]
  6. ↑ «Ο Παπουλάκος» Ολόκληρο το βιβλίο
  7. ↑ «Νέον Κυριακοδρόμιον» Το νέον έργον του Κωστή Μπαστιά Εφημερίδα «Ελευθερία», Παρασκευή 18 Μαΐου 1956, σελίδα 2




Ανακτήθηκε από «http://el.metapedia.org/m/index.php?title=Κωνσταντίνος_Μπαστιάς&oldid=142323»