Κωνσταντίνος Τσαλδάρης
Ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης, Έλληνας νομικός και πολιτικός που διατέλεσε Νομάρχης, βουλευτής, υπουργός και τρεις φορές Πρωθυπουργός, γεννήθηκε το 1884 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και πέθανε το απόγευμα της Κυριακής 15 Νοεμβρίου 1970 [1] στην Αθήνα. Η νεκρώσιμη ακολουθία του τελέστηκε από τον Ιερώνυμο Κοτσώνη, Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, στις 11 το πρωί της Δευτέρας 16 Νοεμβρίου από το Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών με δημόσια δαπάνη και τιμές πρωθυπουργού εν ενεργεία. Τάφηκε στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών και την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Υφυπουργός Προεδρίας Δημήτριος Τσάκωνας [2].
Ήταν παντρεμένος με τη Ναντίν Λίνκολ Μπάαρσμαν-Τσαλδάρη [3] κι από το γάμο του είχε αποκτήσει ένα γιο, τον Αθανάσιο Τσαλδάρη, μετέπειτα βουλευτή, υπουργό, Πρόεδρο της Βουλής και υποψήφιο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας
| Συνοπτικές πληροφορίες αξιώματος |
|---|
| Έναρξη 1ης Θητείας : 18 Απριλίου 1946 |
| Λήξη θητείας : 2 Οκτωβρίου 1946 |
| Προκάτοχος |
| Διάδοχος |
|
| Έναρξη 2ης Θητείας : 2 Οκτωβρίου 1946 |
| Λήξη θητείας : 24 Ιανουαρίου 1947 |
| Προκάτοχος |
|
| Διάδοχος |
| Έναρξη 3ης Θητείας : 29 Αυγούστου 1947 |
| Λήξη θητείας : 7 Σεπτεμβρίου 1947 |
| Προκάτοχος |
| Διάδοχος |
Περιεχόμενα
Βιογραφία
Κατάγονταν από οικογένεια με μεγάλη πολιτική παράδοση, από το χωριό Καμάρι [4] του Ξυλόκαστρου Κορινθίας. Πατέρας του ήταν ο Σταύρος Τσαλδάρης, πρώτος εξάδελφος του πατέρα του και θείος του ήταν ο πρωθυπουργός Παναγής Τσαλδάρης ενώ σύζυγος του θείου του, η Λίνα Τσαλδάρη, κόρη του Πρωθυπουργού Σπυρίδωνα Λάμπρου. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και κατόπιν συνέχισε και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Βερολίνο, στο Λονδίνο και στη Φλωρεντία. Άσκησε δικηγορία στην Αθήνα.
Πολιτική δράση
Εκλέχθηκε για πρώτη φορά βουλευτής το 1916, με το «Κόμμα των Ελευθεροφρόνων» του Ιωάννη Μεταξά. Το 1928 απέτυχε στην υποψηφιότητα του ως βουλευτής στις εκλογές και κατόπιν προσχώρησε στο «Λαϊκό Κόμμα» και συμμετείχε στη δεύτερη κυβέρνηση του, ως Υφυπουργός Συγκοινωνιών την περίοδο από το 1933 έως το 1935 και ως Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ. Μετά το θάνατο του Παναγή Τσαλδάρη το 1936, έγινε μέλος της διοικούσας επιτροπής στο «Λαϊκό Κόμμα» το οποίο διέκοψε τη λειτουργία του με την επιβολή του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου του Ιωάννη Μεταξά. Από τη δεκαετία του 1910, συντάχθηκε με το Βασιλιά Κωνσταντίνο τον Α' και κατά τη διάρκεια της πρωθυπουργικής του θητείας διενέργησε δημοψήφισμα με το οποίο επανήλθε, την 1η Σεπτεμβρίου του 1946, η Βασιλευόμενη δημοκρατία και επέστρεψε στην Ελλάδα ο Βασιλιάς Γεώργιος ο Β', πρωτότοκος γιος του Κωνσταντίνου του Α'.
Το 1945 ανακηρύχθηκε αρχηγός στο «Λαϊκό Κόμμα» και ήταν ο πρώτος Έλληνας πρωθυπουργός που επισκέφτηκε τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Συγκεκριμένα το Δεκέμβριο του 1946, συναντήθηκε στον Λευκό Οίκο με τον Αμερικανό Πρόεδρο Χάρι Τρούμαν και είχε συνομιλίες με τον Υπουργό Εξωτερικών Τζέιμς Μπερνς, για την παροχή οικονομικής βοήθειας προς την Ελλάδα, συμφωνία που υπογράφηκε στις 12 Μαρτίου 1947 και έγινε γνωστή ως Δόγμα Τρούμαν. Την περίοδο από το 1947 έως το 1949, διετέλεσε επικεφαλής των ελληνικών αντιπροσωπειών στο Συνέδριο της Ειρήνης στο Παρίσι το 1946 και το 1949 στις γενικές συνελεύσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Το «Λαϊκό Κόμμα», αν και ήταν πρώτο κόμμα στις εκλογές του 1950, στις εκλογές του 1952, οι οποίες διεξήχθησαν με πλειοψηφικό σύστημα, δεν εξελέγη κανείς υποψήφιος του. Το 1958 ως επικεφαλής του σχηματισμού «Ένωση Λαϊκού Κόμματος», απέτυχε να εκλεγεί βουλευτής και αποσύρθηκε από την πολιτική ζωή και επανήλθε την περίοδο των Ιουλιανών, στα Συμβούλια του Στέμματος.
Νομάρχης
Αναμίχθηκε στην πολιτική από τη τοπική αυτοδιοίκηση την περίοδο 1915-1917,από τη θέση του Νομάρχη Πατρών και Κέρκυρας, την εποχή που καταργούνταν οι Γενικές Διοικήσεις και επανέρχονταν ο θεσμός των Νομαρχιών, οι οποίες αποκτούσαν αυξημένες αρμοδιότητες, όπως η εποπτεία και ο έλεγχος όλων των υπηρεσιών, εκτός των δικαστικών και στρατιωτικών αρχών. Υπόλογοι απέναντι των Νομαρχών ήταν ακόμη και οι τοπικοί αστυνομικοί διευθυντές για θέματα Δημόσιας Υγείας, Δημόσιας Τάξεως και Ασφάλειας.
Γενικός Διοικητής Κρήτης
Στις 14 Ιουνίου 1917 οι Νομαρχίες, με την επάνοδο του Ελευθερίου Βενιζέλου στην πρωθυπουργία, καταργήθηκαν και αντικαταστάθηκαν από τις Γενικές Διοικήσεις και επελέγη, την περίοδο 1921-22, ως Υπουργός-Γενικός Διοικητής Κρήτης.
Βουλευτής
Εκλέχθηκε
- το 1926, βουλευτής Αργολιδοκορινθίας με το «Κόμμα των Ελευθεροφρόνων» του Ιωάννη Μεταξά.
- Το 1932 βουλευτής Αθηνών με το «Λαϊκό Κόμμα»,
- Το 1936 βουλευτής Αργολοδοκορινθίας με τη «Δημοκρατική Ένωση»,
- Το 1933, 1935, 1946, 1950 και το 1951 βουλευτής Αθηνών με το «Λαϊκό Κόμμα»,
- Το 1956 βουλευτής Αργολιδοκορινθίας με τη «Δημοκρατική Ένωση», [αντίπαλος του ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής με το κόμμα «Εθνική Ριζοσπαστική Ένωσις» [«Ε.Ρ.Ε.»] και υποψήφια η Λίνα Τσαλδάρη, σύζυγος του θείου του, του Παναγή Τσαλδάρη.]
Υπουργός
- Υφυπουργός Συγκοινωνιών από τις 10 Μαρτίου 1933 μέχρι τις 20 Μαρτίου 1935, και στη συνέχεια από τις 5 Απριλίου 1935 έως τις 19 Ιουλίου 1935, στην κυβέρνηση του θείου του Παναγή Τσαλδάρη [5],
- Υπουργός Εξωτερικών και προσωρινώς Εθνικής Παιδείας, Δικαιοσύνης, Κοινωνικής Προνοίας και Υγιεινής από τις 4 Απριλίου 1946 έως τις 18 Απριλίου 1946, στην κυβέρνηση του Παναγιώτη Πουλίτσα [6]
- Υπουργός Εξωτερικών από τις 2 Οκτωβρίου 1946 έως τις 24 Ιανουαρίου 1947 στη δική του κυβέρνηση [7]
- Υπουργός Εξωτερικών και προσωρινώς επί Πολιτικού Συντονισμού παρά τω Πρωθυπουργώ, Συντονισμού, Οικονομικών, Γεωργίας και Γενικού Διοικητού Βορείου Ελλάδος από τις 24 Ιανουαρίου 1947 έως τις 29 Αυγούστου 1947, στην κυβέρνηση του Δημητρίου Μάξιμου [8],
- Υπουργός Εξωτερικών από τις 7 Σεπτεμβρίου 1947 έως τις 18 Νοεμβρίου 1948 [9], από τις 18 Νοεμβρίου 1948 έως τις 20 Ιανουαρίου 1949 [10] και από τις 20 Ιανουαρίου 1949 έως τις 14 Απριλίου 1949 [11], στις διαδοχικές κυβερνήσεις του Θεμιστοκλή Σοφούλη.
- Υπουργός Άνευ Χαρτοφυλακίου από τις 13 Σεπτεμβρίου 1950 έως τις 3 Νοεμβρίου 1950, στην κυβέρνηση του Σοφοκλή Ελευθ. Βενιζέλου [12].
Αντιπρόεδρος
Διατέλεσε αντιπρόεδρος
- από τις 24 Ιανουαρίου 1947 έως τις 29 Αυγούστου 1947, στην κυβέρνηση του Δημητρίου Μάξιμου [13],
- από τις 7 Σεπτεμβρίου 1947 έως τις 18 Νοεμβρίου 1948 [14] και από τις 18 Νοεμβρίου 1948 έως τις 20 Ιανουαρίου 1949 [15] στις δύο κυβερνήσεις του Θεμιστοκλή Σοφούλη.
Την Κυριακή 7 Μαρτίου 1948, ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης, εκπροσώπησε την Ελληνική κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό Θεμιστοκλή Σοφούλη, στην τελετή για την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στην Ελλάδα. Ο Τσαλδάρης αφού κατέθεσε στεφάνι στο Βωμό της Πατρίδας, εκφώνησε λόγο σημειώνοντας μεταξύ άλλων, '«...Η τελευταία περιπέτεια της Δωδεκανήσου, που ήρχισε την 22αν Απριλίου 1912, απεκάλυψε περισσότερον από κάθε άλλην φοράν την δύναμιν και το μεγαλείον της ελληνικής ψυχής, με την άκαμπτον αντίστασίν της και την άσβεστον φλόγα της, διά την Ελευθερίαν, η οποία εξεδηλώθη άμεσος και συνεχής. Πρώτη πάντοτε, εις τους εθνικούς αγώνας, η Δωδεκάνησος πρώτη πάλιν έτρεξε και εις την μεγάλην μάχην των Ελλήνων, όταν ήχησεν η σάλπιξ της 28ης Οκτωβρίου του 1940.
Πρώτη εις την Πίνδον, με το εκλεκτόν της τέκνον, τον νέον ήρωά της, τον Αλέξανδρον Διάκον. Τον Δωδεκανήσιον υπολοχαγόν του Πεζικού, που έπεσε μαχόμενος πρώτος εις τας επάλξεις της Τσούκας επάνω εις την Πίνδον. Δωδεκανήσιοι επίσης υπήρξαν και άλλοι αφανείς ήρωες των τελευταίων αγώνων, ο λοχαγός Φανουράκης από την Χάλκην, ο Παπαλουκάς και η Ανθούλα Ζερβού από την Ρόδον, αι ηρωίδες της Καλύμνου, ο Καζώνης ,ο Μάγγος, ο Σάββας από το Καστελλόριζον, ο ηγούμενος Χρύσανθος Μαρουλάκης από την Σύμην, ο Καπίρης από την Κω και όλοι οι θάνατοι ήρωες, που έπεσαν διά την Ελευθερίαν της Δωδεκανήσου. Η ψυχή τους θ' αναγαλλιάζη σήμερον που η Δωδεκάνησος είναι Ελλάδα. Τέσσαρες χιλιάδες χρόνια. Οι Δωδεκανήσιοι αντιμετώπισαν όλων των κατακτητών τας επιδρομάς. Δεν εδέχθησαν όμως κανενός εξ αυτών την επιρροήν. Αντιθέτως πολλούς τους εξελλήνισαν με τον πολιτισμός των.
Παλαιοί Δωριείς και Ίωνες, οι Δωδεκανήσιοι υπήρξαν συγχρόνως μαχηταί και ναυτιλλόμενοι. Σήμερον, και η διακήρυξις της Συνελεύσεως της Πάτμου, την 4ην Ιουνίου 1912, με τας υπογραφάς των 12 αντιπροσώπων των Νήσων, σήμερον ο εθνικός πόθος, ο προαιώνιος πόθος των Αιγαιέων, της ενώσεως των μετά της Μητρός Ελλάδος, πραγματοποιείται. Με ένα εθνικόν γεγονός, η ιστορική σημασία του οποίου θα μεγαλώνη, εφ' όσον ο χρόνος θα παρέρχεται. Και ο Ελληνισμός θα συνεχίζη τον ιστορικόν δρόμον που ήρχισε..».
- Από τις 30 Ιουνίου 1949 έως τις 6 Ιανουαρίου 1950 στην κυβέρνηση του Αλέξανδρου Διομήδη [16],
- από τις 13 Σεπτεμβρίου 1950 έως τις 3 Νοεμβρίου 1950 στην κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου [17].
Πρωθυπουργός
Μετά από τη διενέργεια των εκλογών της 31ης Μαρτίου 1946, ανέλαβε την Πρωθυπουργία
- από τις 18 Απριλίου έως τις 2 Οκτωβρίου 1946 [18].
Η κυβέρνηση του διενήργησε δημοψήφισμα την 1η Σεπτεμβρίου για την επάνοδο του Βασιλιά Γεωργίου Β’ που βρισκόταν εκτός Ελλάδος από την περίοδο της Κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα. Σύμφωνα με ψήφισμα της Βουλής, στο δημοψήφισμα θα υπήρχαν δύο ψηφοδέλτια, το ένα θα ανέγραφε «Βασιλεύς Γεώργιος» και το άλλο θα ήταν «λευκό». Το δημοψήφισμα έγινε την 1η Σεπτεμβρίου, σε μία εποχή που ο πόλεμος του Εθνικού στρατού για την κατάπνιξη της ενόπλου εξεγέρσεως των μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος [Κ.Κ.Ε.] βρισκόταν στο αρχικό του στάδιο. Υπέρ της επανόδου του βασιλιά ψήφισε το 68,40%, ενώ το λευκό συγκέντρωσε το 31,60% των έγκυρων ψήφων. Το Κ.Κ.Ε. με άρθρο στην εφημερίδα «Ριζοσπάστης» κάλεσε τον ελληνικό λαό να ρίξει «λευκό» στις κάλπες. Οι πολιτικοί αρχηγοί του Κέντρου, Θεμιστοκλής Σοφούλης, Γεώργιος Παπανδρέου, Σοφοκλής Ελευθ. Βενιζέλος και άλλοι, που είχαν αντιταχθεί στην επάνοδο του βασιλείας, αποδέχθηκαν τη νέα κατάσταση, αν και όπως παραδέχτηκε ο Σοφούλης «το Δημοψήφισμα τούτο στερείται του ηθικού κύρους της αδαβλήτου γνησιότητος». Ο Γεώργιος Β’ επέστρεψε στην Ελλάδα στις 28 Σεπτεμβρίου 1946.
- Από τις 2 Οκτωβρίου 1946 έως τις 24 Ιανουαρίου 1947 [19].
Η κυβέρνηση του τοποθέτησε σε θέσεις-κλειδιά του στρατεύματος βασιλόφρονες αξιωματικούς, όπως ο Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος, που ανέλαβε αρχηγός Γενικού Επιτελείου Στρατού, ενώ στα εργατικά συνδικάτα ανέλαβαν ικανά και δοκιμασμένα στελέχη, όπως ο πρώην υπουργός Αριστείδης Δημητράτος. Παράλληλα έκλεισε τα γραφεία της οργανώσεως «Χ» του Γεωργίου Γρίβα και προχώρησε στη σύλληψη του Βαγγέλη Μαγγανά, γνωστού από τη δράση του στα Τάγματα Ασφαλείας στη Νότια Πελοπόννησο.
- από τις 29 Αυγούστου του 1947 έως και τις 7 Σεπτεμβρίου 1947 [20].
Αρχείο Κωνσταντίνου Τσαλδάρη
Το αρχείο του καλύπτει την περίοδο από το 1940 μέχρι το 1957 και περιήλθε στο Ίδρυμα Καραμανλή μετά από δωρεά του Αθανασίου Κ. Τσαλδάρη και περιλαμβάνεται σε 66 φακέλλους με περιγραφικούς καταλόγους. Ο κύριος όγκος των εγγράφων επικεντρώνεται στα ιστορικά γεγονότα των ετών 1946-1952, με κυρίαρχη θέση στα στοιχεία σχετικά με τη δομή και την λειτουργία του Λαϊκού Κόμματος, από την εποχή που ήταν αρχηγός ο Παναγής Τσαλδάρης, οι συχνές εκλογικές αναμετρήσεις, θέματα οικονομικής πολιτικής με αναφορές κυρίως στην προσπάθεια της Ελλάδος να ανασυγκροτηθεί οικονομικά με τη βοήθεια της Μεγάλης Βρετανίας αρχικά και στη συνέχεια των ΗΠΑ. Σημαντική είναι η αναφορά σε ζητήματα όπως η Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων, όπου προβάλλονται οι εθνικές διεκδικήσεις της Ελλάδος, οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις, το Δόγμα Τρούμαν και το Σχέδιο Μάρσαλ.
Διακρίσεις / Ο θάνατος του
Τιμήθηκε με το
- Μεγαλόσταυρο του Γεωργίου του Α',
- Χρυσό Σταυρό του Σωτήρος
- Μεγαλόσταυρο ξένων χωρών.
Αρκετές ημέρες πριν το θάνατο του είχε μεταφερθεί για νοσηλεία στο Νοσοκομείο «Βασιλεύς Παύλος», προκειμένου να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα της υγείας του, ως συνέπεια των αυξημένων ποσοστών ουρίας. Στις 14 Νοεμβρίου 1970, ο ιερέας του νοσηλευτικού ιδρύματος, τον μετάλαβε των Αχράντων Μυστηρίων, καθώς η κατάσταση του επιδεινώθηκε και εμφανίστηκε καρδιακή ανεπάρκεια. Πέθανε το απόγευμα της Κυριακής μετά από σύντομη ασθένεια. Η σορός του μεταφέρθηκε στο παρεκκλήσιο του Αγίου Ελευθερίου, στο πλάι του Μητροπολιτικού ναού Αθηνών, όπου τέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα.
Μνήμη Κων. Τσαλδάρη
Σύμφωνα με όσα γράφει ο Σπύρος Μαρκεζίνης, «...Διάδοχός του {σ.σ. Παναγή Τσαλδάρη} εις το Λαϊκόν Κόμμα επέτυχε να γίνει ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης, σύζυγος ωραίας γυναίκας, αγνώστου προελεύσεως, πολύ φιλόδοξου όμως και ικανής, της Ναντίν. Ο Ντίνος Τσαλδάρης δεν ήτο ιδιαιτέρως μορφωμένος. Ήτο απίθανον πόσον ανορθόδοξα ωμίλει, όταν εδιάβαζε κείμενα.....Θα αναφέρω ενδεικτικώς ότι όταν ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης επρότεινεν Υπουργείον εις τον Λάμπρον Ευταξίαν, ορθώς, βεβαίως, αφού προήρχετο από μεγάλην εκλογικήν περιφέρειαν και μεγάλην οικογένειαν, εκείνος παρεκάλεσε τον Τσαλδάρην αντ’ αυτού να κάμη Υπουργόν τον Κωνσταντίνο Καραμανλήν. Ο Ντίνος Τσαλδάρης του απήντησε απορών: «Δεν γνωρίζω να προτείνεται εις κάποιον ένα Υπουργείον και αυτός να το αρνείται υπέρ άλλου». Όπως μου διηγείται ο Ευταξίας, απήντησε εις τον Τσαλδάρην ότι «αυτός ο Άνθρωπος, δηλαδή ο Καραμανλής, «έχει την φλόγα μέσα του και το πάθος του σε γοητεύει και σε φανατίζει. Πρέπει να τον βοηθήσουμε να πάει μπροστά...»
Ο Τσαλδάρης στη διάρκεια της πολιτικής του διαδρομής αποτέλεσε στόχο της κομμουνιστικής Αριστεράς, για την οποία έλεγε ότι είχε εξαπολύσει μια στοχευμένη βασιλεία τρόμου στην επαρχία. Παράλληλα κίνησε τις διαδικασίες και στις 28 Μαρτίου 1948 κατέθεσε αίτημα για τη σύσταση της Βαλκανικής Επιτροπής του Ο.Η.Ε., προκειμένου να ερευνήσει το κομμουνιστικής εμπνεύσεως παιδομάζωμα, ζήτησε την αποστολή Αμερικανικών στρατευμάτων μετά την ανακήρυξη κυβερνήσεως από τον Μάρκο Βαφειάδη, ήταν ο διαχειριστής των κρατικών υποθέσεων, λόγω του προκεχωρημένου της ηλικίας του Πρωθυπουργού Θεμιστοκλή Σοφούλη. Επίσης απάντησε αρνητικά στην προοπτική συμβιβασμού με τους συμμορίτες, με το σκεπτικό να γίνει πρωθυπουργός και να διαχειριστεί εκείνος μια ειρήνευση, ενώ ο κομμουνιστής μεγαλοδημοσιογράφος Κώστας Χατζηαργύρης, θετός γιός του Σοφούλη, γνώριζε ότι πίσω από κινήσεις για απόλυσή του από Αθηναϊκή εφημερίδα υπήρχε δάκτυλος του Τσαλδάρη.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Ιστορικό Αρχείο-Κωνσταντίνος Τσαλδάρης Ίδρυμα Κωνσταντίνου Καραμανλή
Παραπομπές
- ↑ Ο Κων. Τσαλδάρης δημοσία δαπάνη κηδεύεται σήμερον. Εφημερίδα «Μακεδονία», 17 Νοεμβρίου 1970, σελίδα 1 & 11.
- ↑ Εκηδεύθη ο Κων. Τσαλδάρης. Εφημερίδα «Μακεδονία», 18 Νοεμβρίου 1970, σελίδα 1 & 7.
- ↑ [Σύμφωνα με όσα γράφει ο Σπύρος Μαρκεζίνης, «...ο Κωνσταντίνος Τσαλδάρης, σύζυγος ωραίας γυναίκας, αγνώστου προελεύσεως, πολύ φιλοδόξου όμως και ικανής, της Ναντίν...». Η Ναντίν σε πρώτο γάμο υπήρξε σύζυγος του Αγαμέμνονα Σλήμαν, ενώ λέγεται ότι υπήρξε ερωμένη του Βασιλέως Κωνσταντίνου Α΄. Φήμες της εποχής ανέφεραν ότι ο Τσαλδάρης γνώρισε την Ναντίν, ως ημίγυμνη χορεύτρια σε ένα καφέ σαντάν στην Πάτρα. Σαγηνεύτηκε και την εμφάνισε αργότερα ως σύζυγο του στην αθηναϊκή κοινωνία. Ως σύζυγος πρωθυπουργού η Ναντίν λέγεται πως έκανε τα πάντα για να σοκάρει τους αριστοκράτες. Καυστική και ατακαδόρισσα δεν χαριζόταν σε κανέναν. Οι κακές γλώσσες έλεγαν πως δεν σταμάτησε ποτέ να κάνει τη ζωή της, αγαπώντας ιδιαίτερα τα κρυφά –αλλά και τα φανερά- φλερτ.]
- ↑ [To Καμάρι ήταν τσιφλίκι Τούρκων αγάδων και παρέμενε ακατοίκητο. Εκτός από τον έρημο πύργο του Χαλήλ Αγά, μερικά καλυβόσπιτα και ένα ερειπωμένο χάνι, δεν υπήρχε κανένα άλλο κτίσμα στην περιοχή. To 1840, εγκαταστάθηκαν εκεί οι πρώτοι οικιστές του χωριού, ο Γεώργιος Τσαλδάρης και κάποιος Καμαριώτης. Έχτισαν τα σπίτια τους, ο πρώτος βόρεια και ο δεύτερος δυτικά του σημερινού ναού του Αγίου Γεωργίου, τα οποία διασώζονται μέχρι και σήμερα.]
- ↑ Κυβέρνησις ΠΑΝΑΓΗ ΤΣΑΛΔΑΡΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΠΟΥΛΙΤΣΑ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΛΔΑΡΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ΣΟΦΟΥΛΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ΣΟΦΟΥΛΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ΣΟΦΟΥΛΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις Κυβέρνησις ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ΣΟΦΟΥΛΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ΣΟΦΟΥΛΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ ΣΟΦΟΥΛΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΛΔΑΡΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΛΔΑΡΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
- ↑ Κυβέρνησις ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΛΔΑΡΗ Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης.
