Νομός Αιτωλοακαρνανίας

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Η Αιτωλοακαρνανία ή ο Νομός Αιτωλίας & Ακαρνανίας όπως είναι η επίσημη ονομασία του βρίσκεται στο Νοτιοδυτικό άκρο της Στερεάς Ελλάδας, έχει έκταση 5.711 τ. χλμ. (ο μεγαλύτερος ανάμεσα στους 51 νομούς της χώρας, με ποσοστό εδάφους 4,1% στο σύνολο της επικράτειας), και πληθυσμό 209.500 κατοίκους, από τους οποίους το συντριπτικό ποσοστό κατοικούν μέχρι την υψομετρική ζώνη των 800 μέτρων, με πυκνότητα 35,70 κάτοικοι ανά τ.χλμ..

Νομός Αιτωλοακαρνανίας
Γεωγραφικό διαμέρισμα: Στερεά Ελλάδα
Περιφέρεια: Δυτικής Ελλάδας
Πρωτεύουσα: Μεσολόγγι
Δήμοι Νομού: 7
Πληθυσμός: 209.500 κάτοικοι [Απογραφή 2011]
Έκταση: 5.711 km²
Νησιωτική έκταση: 268 km²
Ιστοσελίδα: [Aitoloakarnania.gr]

Θέση στον Ελλαδικό χώρο

Περιβάλλεται, βόρεια από το νομό Άρτας, βορειοανατολικά από το νομό Καρδίτσας, ανατολικά από το νομό Ευρυτανίας και τους νομούς Φθιώτιδας και Φωκίδας. Νότια και Δυτικά βρέχεται από τον Πατραϊκό κόλπο και το Ιόνιο πέλαγος, αντίστοιχα.

Επικοινωνεί με την Πελοπόννησο με τη γέφυρα Αντιρρίου–Ρίου καθώς και με γραμμή ferry-boat και με το νησί της Λευκάδος, στα δυτικά του νομού, με γέφυρα.

Το όριο μεταξύ των περιοχών της Αιτωλίας και Ακαρνανίας αποτελεί ο Αχελώος ποταμός.

Στατιστικά

Ο πληθυσμός του κατατάσσει το νομό,

2ο ανάμεσα στους 7 νομούς της Στερεάς Ελλάδος (ποσοστό 5,3% του συνολικού πληθυσμού της),

2ο ανάμεσα στους 3 νομούς της Δυτικής Ελλάδος (ποσοστό 32,2%) και

6ο ανάμεσα στους 51 νομούς της Επικράτειας (ποσοστό 2,4%).

Γεωγραφικά κατέχει ποσοστό 22% στο σύνολο του διαμερίσματος της Στερεάς Ελλάδος (1ος σε έκταση ανάμεσα στους 7 νομούς της), ποσοστό 48,1% στο σύνολο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδος (1ος σε έκταση ανάμεσα στους 3 νομούς της).

Πολιτική & Διοικητική διαίρεση

Πρωτεύουσα του νομού είναι το Μεσολόγγι (12.103 κάτοικοι απογραφή 2001), όμως το μεγάλο αστικό και οικονομικό κέντρο του είναι το Αγρίνιο. Σημαντικές είναι οι πόλεις της Ναυπάκτου, της Βόνιτσας, της Αμφιλοχίας καθώς και τις σημαντικές οικονομικά και πληθυσιακά, κωμοπόλεις το Θέρμο, το Παναιτώλιο, ο Αστακός, το Αιτωλικό κ.α.

Δήμοι

Στις μέρες μας, αρχικά και μέχρι το Μάϊο του 2010, με βάσει το νόμο "Καποδίστριας" για την τοπική αυτοδιοίκηση, ήταν χωρισμένος σε 29 δήμους, οι οποίοι σε εφαρμογή του νόμου "Καλλικράτης" συγχωνεύτηκαν σε 7:

Πληθυσμιακή εξέλιξη

Απογραφή 1951: 220.138 κάτοικοι,

Δημογραφικά στοιχεία
Γεννήσεις: 2.360 [1993]]
Γάμοι: 1.102 [1993]
Θάνατοι: 2.240 [1993]
Άνδρες: 49,9%
Γυναίκες: 50,1%

Απογραφή 1961: 237.738 κάτοικοι,

Απογραφή 1971: 228.989 κάτοικοι,

Απογραφή 1981: 219.764 κάτοικοι,

Απογραφή 1991: 228.180 κάτοικοι,

Απογραφή 2001: 224.429 κάτοικοι

Νησιά & Νησίδες

Στο νομό ανήκουν και τα νησιά Κάλαμος, Καστός και Εχινάδες, ενώ στα γεωγραφικά όρια του περιλαμβάνονται 13 ακόμη νησίδες.

Πρόκειται για τις Αλυκές, την Τουρλίδα, τη Βαγιά, το Βασιλάδι, τη Θολή, το Κόμμα, τη Μπαμπάκουλα, το Νότιο Δίαυλο, το Ντολμά, τον Πόρο, τον Προκοπάνιστο, το Σχοινιά και το Φορτί.

Επαρχίες

Σύμφωνα με την παλαιά διοικητική του διαίρεση ο νομός χωριζόταν έως το 1997, σε 5 επαρχίες:

Εκκλησιαστική Διαίρεση

Στο νομό έχουν την έδρα τους δύο μητροπόλεις που ανήκουν στην Εκκλησία της Ελλάδος:

Στο νομό λειτουργούν 16 αρχιερατικές περιφέρειες με 1.089 ναούς, από τους οποίους οι 309 είναι ενοριακοί, τα Εξωκκλήσια ανέρχονται σε 776, ναοί κοιμητηρίων είναι 2 και ακόμη 2 ιδιωτικοί ναοί, ενώ λειτουργούν 14 μοναστήρια και ησυχαστήρια.

Ιστορία

Μυθολογικοί χρόνοι

Η εξέλιξη του ανθρώπου στην περιοχή ανάγεται στην εποχή του Λίθου, άλλωστε ίχνη της Λίθινης εποχής έχουν επισημανθεί και στην Ακαρνανία και στην Αιτωλία.

Στην Παλαιολιθική Εποχή, τα σπήλαια-κατοικίες και το κυνήγι εξασφάλιζαν την επιβίωση του ανθρώπου ενώ στη Νεολιθική εποχή γίνεται παραγωγικός.

Οι δημιουργοί των πολιτισμών της περιόδου του Λίθου, ανήκουν στον τύπο του «Άνθρωπου του Νεάντερνταλ» και στο διάδοχό του τον «Homo Sapiens».

Οι Έλληνες εμφανίστηκαν στην περιοχή την εποχή του Χαλκού και οι φιλολογικές πηγές, τους χαρακτηρίζουν ως Λέλεγες (μεσογειακός τύπος ανθρώπου), οι οποίοι εξαφανίσθηκαν με την παρουσία των Ινδοευρωπαίων.

Περίπου 3.000 π.Χ. εμφανίζονται οι Αίμονες και οι Ύαντες, που απορροφήθηκαν από τους Έλληνες. Το 2.000 π.χ. κατεβαίνουν από τις περιοχές της Πίνδου, τα πρώτα Ελληνικά φύλα, οι Ίωνες, οι Αχαιοί, οι Αιολείς και οι Δωριείς. Αυτοί θα είναι οι πρωταγωνιστές του Μυκηναϊκού πολιτισμού]] στην Αιτωλοακαρνανία, που αναπτύχθηκε κατά μήκος των ακαρνανικών παραλίων, που τότε άνηκαν στο βασίλειο της Ιθάκης, που ήταν αποικία των Μυκηνών.

Ιστορικοί χρόνoι

Στην εποχή του Σιδήρου, τα πρώτα Ελληνικά φύλα έχουν ήδη εγκατασταθεί σε όλη την έκταση της Αιτωλίας & Ακαρνανίας. Οι Αιτωλοί εγκαταστάθηκαν ανατολικά του Αχελώου, εκτός της Καλυδωνίας, με πρωταγωνιστές τα φύλα των Αποδωτών, Οφιονέων, Ευρυτάνων, Απεραντών και Αγραίων, ενώ οι Ακαρνάνες δυτικά του Αχελώου μέχρι τον Αμβρακικό, βόρεια από τον οποίο υπήρχε η επικράτεια των Αμφιλόχων. Οι Κουρήτες κατοικούν σε τμήμα της περιοχής με το ιδιαίτερο όνομα Αιολείς, δυτικά της Καλυδωνίας, στην Πλευρωνία, με βασιλιά τον Αιτωλό. Στην εποχή των διαδόχων του συμμετείχαν ως Αιτωλοί στην αργοναυτική εκστρατεία. Οι Λοκροί κατείχαν την περιοχή της Ναυπάκτου, που και αυτή θα κατακτηθεί αργότερα από τους Αιτωλούς και θα μείνει γνωστή με την ονομασία Επίκτητος Αιτωλία, καθώς και οι δύο περιοχές αναφέρονται στα έργα του Ηρόδοτου και του Βιργίλιου.

Οι Αιτωλοί πέρασαν διαδοχικά στην κυριαρχία των Σπαρτιατών (391 π.Χ.), των Θηβαίων και των Μακεδόνων (255 π.Χ.). Στους Περσικούς Πολέμους οι Αιτωλοί έμειναν ουδέτεροι, στον Πελοποννησιακό πόλεμο πήραν μέρος μαζί με τους Αθηναίους στην εκστρατεία στις Συρακούσες, στον πόλεμο κατά του βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππου έμειναν ουδέτεροι, ενώ στην εποχή του Μεγάλου Αλέξανδρου τάχθηκαν με τον Πολυσπέρχοντα. Το 314 π.Χ. ίδρυσαν την Αιτωλική Συμπολιτεία, το Κοινό των Αιτωλών, που η ιστορία το αναφέρει ως «Παναιτώλιο». Το 300 π.Χ. συμμάχησαν με τον Αντίγονο, ήρθαν σε σύγκρουση με τις υπόλοιπες πόλεις της Ελλάδας και τελικά τις νίκησαν. Στη Γαλατική επιδρομή έσωσαν το ναό των Δελφών από την καταστροφή και τα επόμενα χρόνια ισχυροί και ακμαίοι επιδόθηκαν σε κατακτήσεις, υποτάσσοντας πολλές πόλεις-κράτη, γειτονικά και μη, έως το 220 - 217 π.Χ. όταν συμμετείχαν στο συμμαχικό πόλεμο κατά της Αχαϊκής συμπολιτείας. Αργότερα συμμάχησαν άλλοτε με τον Φίλιππο κι άλλοτε με τους Ρωμαίους, οι οποίοι μετά τη μάχη στις «Κυνός Κεφαλές» επέβαλλαν την κυριαρχία τους στην περιοχή για 80 χρόνια. Τον 3ο μ.Χ. αιώνα η περιοχή τους υφίσταται τις επιδρομές των Γότθων.

Μεσαιωνική Εποχή

Στα βυζαντινά χρόνια η περιοχή κάνει αισθητή την παρουσία της.

Το 1571 συμμετείχαν με τον Ιωάννη τον Αυστριακό στη Ναυμαχία της Ναυπάκτου.

Η περιοχή βίωσε επίσης μεγάλες καταστροφές, γιατί επαναστάτησε εναντίον των Τούρκων κατακτητών κατ' επανάληψη (1585 μ.Χ., 1665 μ.Χ.,) άλλοτε με την υποκίνηση των καπεταναίων κλεφταρματολών της περιοχής και άλλοτε με την υποκίνηση των Βενετών ή των Ρώσων. Κατά τη βυζαντινή περίοδο η Αιτωλία και η Ακαρνανία ανήκαν σε χωριστά «θέματα». Τον καιρό της φραγκοκρατίας ήταν τμήμα του Δεσποτάτου της Ηπείρου (1204 - 1339).

Νεότερη Εποχή

Στην τουρκοκρατία οι επαρχίες Αιτωλίας & Ακαρνανίας ανήκαν στο βιλαέτι του Αλή πασά και ήταν ήταν εστίες κλεφτών και αρματολών στις περιοχές των Αγράφων και του Ξηρόμερου. Στη διάρκεια της Επανάστασης η περιοχή διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο. Στην ιστορία καταγράφηκε το Αιτωλικό (με τον Γεώργιο Καραϊσκάκη) και το Μεσολόγγι με το Μάρκο Μπότσαρη και την ηρωική έξοδο του, έως ότου το 1829 η περιοχή απέκτησε την ελευθερία της και αποτέλεσε τμήμα του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους.

Φυσική Εξέταση

Κλίμα

Το κλίμα είναι ψυχρό στα ορεινά, αλλά υγιεινό και δροσερό το καλοκαίρι. Στις πεδιάδες του νομού είναι ήπιο αλλά υγρό, ενώ στις εκβολές των ποταμών, εξαιτίας των ελών, γίνεται ανθυγιεινό.

Μορφολογία

Ο νομός είναι κυρίως ορεινός με σημαντική βλάστηση σε όλη την έκταση του.

  • Βορειανατολικά διασχίζεται από τις νοτιότερες προεκτάσεις της Πίνδου, που σχηματίζουν την περιοχή των Αγράφων (με υψηλότερη κορυφή τη Φτέρη, 2.132 μ.), τον Τυμφρηστό (με υψηλότερη κορυφή το Βελούχι 2.318 μ.) την Καλλιακούδα (2.104 μ.), το Χελιδόνι (1980 μ.) κ.α.
Ανάλυση εκτάσεων
Ορεινή έκταση: 2.431 km²
Ημιορεινή έκταση: 1.925 km²
Πεδινές εκτάσεις: 837 km²
Υδάτινες επιφάνειες: 268 km²
  • Η οροσειρά του Βάλτου, της οποίας κυριότερες κορυφές είναι η Αλίντα (1.540 μ.), η Ντουλουμπιέρα (1.645 μ.), η Πυραμίδα (1.781 μ.), η Κανάλα, γνωστή και ως Καλάνα (1.520 μ.) κ.ά.
  • Δυτικά διασχίζεται από τα Ακαρνανικά όρη (ψηλότερη κορυφή η «Ψηλή Ράχη» 1851 μ.) και από το Μακρυνόρος (950 μ.) που περιβάλλει τον Αμβρακικό κόλπο και το οποίο στα χρόνια της Τουρκοκρατίας αποτελούσε αρματολίκι κλεφτών.
  • Νότια και νοτιανατολικά υψώνονται ο Αράκυνθος ή Ζυγός (υψηλότερη κορυφή στα 985 μ.), τα όρη της Ναυπακτίας (Τρίκοβο 1736 μ. και Τσεκούρι 1786 μ.), και ο ορεινός όγκος της Βαράσοβας,ενώ στο κέντρο του νομού υψώνεται το Παναιτωλικό ή Κυρά Βγένα (υψηλότερη κορυφή τα Αραποκεφάλα 1927 μ.).

Η κατ' εξοχήν πεδινή περιοχή του νομού είναι εκείνη που απλώνεται από τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου μέχρι τη λίμνη Τριχωνίδα.

Κόλποι & Λιμάνια

Σημαντικότεροι κόλποι είναι ο Αμβρακικός, ο Πατραϊκός και ο βαθύς κόλπος του Αστακού. Πολλοί όρμοι σχηματίζονται και τα κυριότερα ακρωτήρια είναι η Παναγιά, το Χαλίκι, το Βολύκι, η Καμπλαύκα κ.ά.

Κοντά στο Μεσολόγγι, η λιμνοθάλασσα, την οποία ο Όμηρος αποκαλεί «περικαλλέα λίμνην», μπαίνει βαθιά στο έδαφος του νομού και στενεύει κλείνοντας με ένα νησί, όπου είναι χτισμένο το Αιτωλικό. Ο όρμος του Κρυονεριού κλείνει με το ακρωτήριο Αντίρριο.

Λίμνες

Στην περιοχή αυτή βρίσκονται οι λίμνες Τριχωνίδα (η μεγαλύτερη ελληνική λίμνη) και Λυσιμαχία, τις οποίες ενώνει ο ποταμός Δίμηκος ή Κύαθος, ενώ οι λίμνες του Οζερού, της Αμβρακίας και της Βουλκαρίας ή Βουλκαριάς, η αρχαία λίμνη Μυρτούντιον, βρίσκονται στην επαρχία Ξηρομέρου. Από τα χρόνια ακόμη του Στράβωνα γίνεται αναφορά στη «λίμνη των Οινιαδών», η αποστράγγιση της οποίας δημιούργησε τον πλούσιο κάμπο του Λεσινίου.

Ποταμοί

Ο Αχελώος ή Ασπροπόταμος διασχίζει το νομό εκβάλλοντας στο ομώνυμο «Δέλτα του Αχελώου», περιοχή προστατευόμενη από διεθνείς συνθήκες, στο Ιόνιο πέλαγος. Στο διάβα του ο Αχελώος δίνει, με τη δύναμη των νερών του, κίνηση σε τρία εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρισμού (στα Κρεμαστά Αιτωλοακαρνανίας, στο Καστράκι Αιτωλοακαρνανίας και στο Στράτος Αιτωλοακαρνανίας).

Μεγάλοι ποταμοί είναι ακόμη, ο Εύηνος ή Φίδαρης στο κέντρο του νομού καθώς και ο Μόρνος που βρίσκεται στα νοτιανατολικά σύνορα, τα νερά των οποίων δίνουν τις αναγκαίες ποσότητες νερού για την ύδρευση του λεκανοπεδίου Αττικής.

Μικρότεροι ποταμοί ή χείμαροι είναι ο Ίναχος ποταμός, ο Ζέρβας ποταμός, ο Κότσαλος και ο Ερμίτσας (χείμαρρος) που αποτελεί το φυσικό σύνορο του Αγρινίου με το Παναιτώλιο και τη Νέα Αβόρανη.

Πεδιάδες

Σημαντικές πεδιάδες είναι του Αγρινίου, του Παναιτωλίου, της Στράτου, (το κατά τους αρχαίους «Αιτωλών πεδίον μέγα»), της Κατοχής, του Λεσινίου, του Μεσολογγίου, της Βόνιτσας, του Αστακού, του Βάλτου, του Λουτρακίου Αιτωλοακαρνανίας που αρδεύονται από τα νερά των ποταμών Αχελώου και Εύηνου.

Ιαματικές πηγές

Ο νομός διαθέτει πολλές ιαματικές πηγές όπως των Κρεμαστών, του Άγιου Βάρβαρου Αιτωλοακαρνανίας στη Βόνιτσα, της Χούνης (κοντά στον Άγιο Βλάσιο Παρακαμπυλίων Αιτωλοακαρνανίας) και της Μυρτιάς στην πρώην επαρχία Τριχωνίδας στην Αιτωλοακαρνανία.

Οικονομία

Αγροτική Παραγωγή

Η αγροτική παραγωγή αποτελεί τη βάση της οικονομίας του νομού. Η περιοχή είναι κατά βάση γεωργική με πολλά καλλιεργήσιμα στρέμματα, όπου καλλιεργείται καπνός εκλεκτής ποιότητας, γνωστότερα ως καπνά Αγρινίου, σημαντικής οικονομικής αξίας. Καλλιεργούνται επίσης ελιές, αμπέλια (για κρασί και σταφίδες), ρύζι, βαμβάκι, σιτηρά, κηπευτικά, πατάτες, φρούτα κ.α.

Κτηνοτροφία

Η κτηνοτροφία ευδοκιμεί σε πεδινές και ορεινές περιοχές του νομού, κύριως βοοειδή, αιγοπρόβατα, χοίροι και πουλερικά, με σημαντική παραγωγή κρέατος, τυριών και βουτήρου.

Αλιεία

Ο Αμβρακικός κόλπος και η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου είναι απ' τις μεγαλύτερες αλιευτικές περιοχές της Ελλάδας. Στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου που είναι αβαθής, υπάρχουν ιχθυοτροφεία, όπου εκτρέφονται ψάρια για το ονομαστό και εύγεστο αυγοτάραχό τους, αλλά και για νωπή ή και κονσερβοποιημένη κατανάλωση με τους σπάρους και τις τσιπούρες ή τα χέλια να κυριαρχούν. Στην ευρύτερη περιοχή της λιμνοθάλασσας υπάρχουν πολλές αλυκές αλατιού.

Βιομηχανία & Βιοτεχνία

Σημαντικά για την οικονομία του νομού είναι τα εργοστάσια παραγωγής ρεύματος, ενώ παλαιότερα ήταν αξιόλογη και η καπνοβιομηχανία στο Αγρίνιο. Παράλληλα λειτουργούν μικρές βιομηχανίες επεξεργασίας αγροτικών, κτηνοτροφικών προϊόντων και αλιευμάτων.

Τουρισμός

Η τουριστική κίνηση είναι έντονη. Έλληνες και ξένοι επισκέπτονται κάθε χρόνο τα ιστορικά μέρη της αρχαίας Αιτωλίας & Ακαρνανίας, με το Μεσολόγγι να είναι στην κορυφή των προτιμήσεων τους.

Οικονομικά Στοιχεία

Συνολικά το Ακαθάριστο Αγχώριο Προϊόν (Α.Ε.Π.) (με στοιχεία του 1993) ανερχόταν σε 189,6 δις δρχ ή 55.641.970,00 €, το κατά κεφαλή ακαθάριστο εγχώριο προϊόν σε 830.950 δρχ ή 2.438,59 €, ενώ η ανεργία έπληττε το 8,9% του εργατικού δυναμικού του νομού.

Αναλυτικά στον ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΤΟΜΕΑ της οικονομίας απασχολούνταν 74.800 κάτοικοι που καλλιεργούσαν 1.206,7 τ.χλμ. (22,1% του νομού) με τους βοσκότοπους να έχουν έκταση 2.532,3 τ.χλμ. (46,37% του νομού) και τις δασικές 1.225,7 τ.χλμ. (22,32% του νομού). Ο αριθμός των αγροτεμαχίων ανερχόταν σε 105.908, με το μέσο εμβαδόν κάθε αγροκτήματος να ανέρχεται στα 9,8 στρέμματα από τα οποία το 81% ήταν ιδιόκτητη γη.

Στον ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗ ΤΟΜΕΑ της οικονομίας σημαντική θέση κατέχουν τα καταστήματα μεταποίησης προϊόντων που ανέρχονται σε 2.034 και απασχολούν 5.822 εργαζόμενους με κυριότερες βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες αυτές της καπνοβιομηχανίας, της υφαντουργίας, της μηχανουργίας, της επεξεργασίας αγροτικών και αλιευτικών προϊόντων και τις αλυκές.

Στην ηλεκτρική ενέργεια η εγκατεστημένη ισχύς (στοιχεία για το 1993) ανέρχονταν σε 21.500 Kwh, ενώ οι ανάγκες κατανάλωσης έφταναν τις 324.155 Kwh, με την οικιακή κατανάλωση να απορροφά τις 131.688 Kwh, την εμπορική τις 54.396 Kwh, τη βιομηχανική τις 54.146 Kwh, τη γεωργική τις 63.232 Kwh, οι δημόσιες αρχές να απορροφούν 11.688 Kwh και ο φωτισμός οδών 9.005 Kwh.

Φυσικός Πλούτος

Το υπέδαφος του νομού δεν έχει ερευνηθεί συστηματικά και, ως εκ τούτου, ο γνωστός Ορυκτός πλούτος είναι ελάχιστος, με πολλά κίτρινα μάρμαρα και γύψο.

Οδικό δίκτυο & Συγκοινωνίες

Εξακολουθεί να παραμένει ουσιαστική η απομόνωση της Αιτωλοακαρνανίας από τους σημαντικούς οδικούς άξονες της χώρας, παρ’ ότι στην Ε.Ο. Αντιρρίου-Κακαβιάς υπάρχει μετά το 1990, τρομακτική κυκλοφοριακή επιβάρυνση. Οι οδικοί άξονες που διασχίζουν το νομό είναι ο άξονας Ιωαννίνων-Αγρινίου-Μεσολογγίου-Ρίου-Αντιρρίου (γέφυρα ή ferry boat)-Αθηνών, ο άξονας Αγρινίου-Μεσολογγίου-Ναυπάκτου-Αθηνών και ο άξονας Αγρινίου-Ναυπάκτου-Λαμίας-Θεσσαλονίκης που αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια.

Παράλληλα με το στρατιωτικό αεροδρόμιο, όπου στάθμευε και εξακολουθεί να σταθμεύει η 132 Σμηναρχία Μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας, υπήρχε στο Αγρίνιο και το πολιτικό αεροδρόμιο που χρησιμοποιείται στις μέρες μας για τις ανάγκες της αερολέσχης της πόλεως καθώς και από ερασιτέχνες και χομπίστες. Το εσωτερικό οδικό δίκτυο του νομού είναι πυκνό και ικανοποιητικά βελτιωμένο, με ασφαλτοστρωμένους, έστω με ατέλειες και κακοτεχνίες, δρόμους να συνδέουν ακόμη και τα πλέον απόμακρα χωριά με τα οικονομικά και διοικητικά κέντρα. Λείπει παντελώς το σιδηροδρομικό δίκτυο, ενώ ελλιπείς έως ανύπαρκτες είναι οι θαλάσσιες συγκοινωνίες.

Εκπαίδευση

Στο νομό λειτουργούν 524 σχολικές μονάδες με 3.021 διδάσκοντες και 45.313 διδασκόμενους (στοιχεία 1991). Στην Προσχολική εκπαίδευση ο αριθμός των σχολικών μονάδων ανέρχονταν σε 157 με τους μαθητές να είναι 3.204, (1.643 αγόρια, και 1561 κορίτσια). Σ’ αυτό το βαθμό εκπαίδευσης ο αριθμός διδασκόντων ήταν 195, στο σύνολό τους γυναίκες. Στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση ο αριθμός σχολικών μονάδων ήταν 295, ο αριθμός των μαθητών 20.487, 10.579 αγόρια, 9.908 κορίτσια. Στον 1ο βαθμό εκπαίδευσης ο αριθμός διδασκόντων ανέρχονταν σε 1.167, 652 άνδρες και 515 γυναίκες.

Στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση:

  • τα Γυμνάσια ανέρχονταν στα 45, με τον αριθμό των μαθητών να φτάνει τις 10.072, 5.276 (ποσοστό 52%) αγόρια και 4.796 (ποσοστό 48%) κορίτσια. Οι διδάσκοντες ήταν 697, από τους οποίους 276 άνδρες (ποσοστό 40%) και 421 (ποσοστό 60%) γυναίκες.
  • Τα Λύκεια ανέρχονταν στα 25, οι μαθητές ήταν 4.774, 2.009 (ποσοστό 42%) αγόρια και 2.765 (ποσοστό 58%) κορίτσια. Ο αριθμός διδασκόντων ήταν 366, από τους οποίους 190 (ποσοστό 52%) άνδρες και 176 (ποσοστό 48%) γυναίκες.

Στο Τ.Ε.Ι. (Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα) Μεσολογγίου υπήρχαν εγγεγραμμένοι 5.647 σπουδαστές και 490 ήταν οι διδάσκοντες. Την ίδια χρονιά (1991) λειτουργούσαν οι παρακάτω σχολές και τμήματα:

  • Διοίκησης & Οικονομίας με 3.382 σπουδαστές και 286 διδάσκοντες.
  • Τεχνολογίας Γεωπονίας με 1.096 σπουδαστές και 98 διδάσκοντες.
  • Επαγγελμάτων Υγείας με 1.169 σπουδαστές και 106 διδάσκοντες.

Δημόσια Υγεία

Στο νομό λειτουργούν 5 νοσοκομεία και θεραπευτήρια, με τα νοσοκομεία Αγρινίου και Μεσολογγίου, να επιφορτίζονται το βάρος της δημόσιας υγείας. Συνολικά ο νομός διαθέτει 362 κλίνες, το 39,85 % των κλινών της Πελοποννήσου ή στο 2,65% του συνόλου της χώρας, ενώ από το 2010 λειτουργεί μονάδα εντατικής θεραπείας, στο νοσοκομείο του Αγρινίου. Ο μεγαλύτερος νομός της Ελλάδος είναι συνολικά 4ος σε μονάδες και 3ος σε κλίνες στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Στερεάς Ελλάδος.

Εξωτερικές συνδέσεις