Πέτρος Πετρίδης

Ο Πέτρος Ιωάννη Πετρίδης Έλληνας εθνικιστής με ιδιαίτερα ανεπτυγμένο εθνικό και αλυτρωτικό φρόνημα, μουσικοσυνθέτης που υπήρξε από τους πρωτεργάτες κι ένας από τους επιφανέστερους εκπροσώπους και από τους πλέον πολύγραφους συνθέτες της «Ελληνικής Εθνικής Σχολής», αρχιμουσικός και Ακαδημαϊκός , γεννήθηκε στις 23 Ιουλίου 1892 στην πόλη Νίγδη [Niğde] πρωτεύουσα της επαρχίας Νίγδης της Καππαδοκίας, στην περιοχή της Κεντρικής Ανατολίας της Τουρκίας και πέθανε στις 11:00 το πρωί του Σαββάτου 20η Αυγούστου 1977 στην Κηφισιά Αττικής, από καρκίνο του ήπατος και καρδιακή ανακοπή. Η κηδεία του έγινε την Κυριακή 21 Αυγούστου και τάφηκε στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών . Τον επικήδειο λόγο εκφώνησε ο Πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Πέτρος Χάρης, ενώ στεφάνι κατέθεσε εκπρόσωπος του Υπουργείου Πολιτισμού.

Ο Πετρίδης ήταν άγαμος και δεν απέκτησε απογόνους.

Πέτρος Ιωαν. Πετρίδης
Γέννηση: 23 Ιουλίου 1892
Τόπος: Νίγδη, Καππαδοκία (Μικρά Ασία)
Σύζυγος: Άγαμος
Τέκνα: Άτεκνος
Υπηκοότητα: Οθωμανική, Ελληνική
Ασχολία: Μουσικοσυνθέτης, Ακαδημαϊκός
Θάνατος: 20η Αυγούστου 1977
Αιτία: Καρκίνος ήπατος
Τόπος: Κηφισιά, Αττική (Ελλάδα)

Βιογραφία

Πατέρας του Πέτρου ήταν ο Ιωάννης Πετρίδης, νομικός και τραπεζικός που δραστηριοποιήθηκε στην Κωνσταντινούπολη, ενώ μητέρα του ήταν η Ελισάβετ Χατζημητέρα. Ο Πέτρος είχε πέντε αδέλφια, τον Αθανάσιο και τον Σωκράτη, οι οποίοι σπούδασαν ιατρική στη Βιέννη και στη συνέχεια δραστηριοποιήθηκαν στη Γερμανία, καθώς και την Ελένη, τη Σοφία και τον Δημήτρη, οι οποίοι μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, εγκαταστάθηκαν ως πρόσφυγες μαζί με τους γονείς τους στην Αθήνα, όπου ο Δημήτρης δραστηριοποιήθηκε ως έμπορος, ενώ οι δύο αδελφές, Ελένη και Σοφία, ασχολήθηκαν με τα οικιακά.

Νεανικά χρόνια / Σπουδές

Ο Πετρίδης έζησε και μεγάλωσε, από το 1899 έως το 1911, στην Κωνσταντινούπολη όπου έλαβε τα πρώτα μαθήματα μουσικής μέσα από την οικογένειά του, καθώς οι δύο μεγαλύτεροι αδερφοί του ήταν φιλόμουσοι και ερασιτέχνες μουσικοί. Στα δώδεκα χρόνια του διδάχθηκε αρμονία και πιάνο με τον πιανίστα Χέγκευ, που υποστήριζε ότι ήταν μαθητής του Λιστ, και με τον Ιταλό δάσκαλο της μουσικής Σελβέλλι. Φοίτησε στο Ζωγράφειο Γυμνάσιο Κωνσταντινουπόλεως από το 1902 ενώ από τον Σεπτέμβριο του 1905, συνέχισε τις σπουδές του στο αμερικανικό Robert College (Ροβέρτειο Λύκειο) από όπου και αποφοίτησε στις 14 Ιουνίου του 1911 με άριστα και γενικό μέσο όρο μαθημάτων 5.38. Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους μετέβη για Νομικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης στο Παρίσι και παράλληλα παρακολουθούσε μαθήματα Πολιτικών επιστημών στην Ελεύθερη Σχολή Πολιτικών Επιστημών.

Εθελοντής στους Βαλκανικούς πολέμους

Ο Πετρίδης διέκοψε τις σπουδές του με την έκρηξη των Βαλκανικών Πολέμων και κατατάχθηκε ως εθελοντής στον Ελληνικό στρατό συμμετέχοντας ως διερμηνέας της VIIIης μεραρχίας στην πολιορκία των Ιωαννίνων και στις μάχες της Σιάτιστας και της Αετορράχης-Μπιζανίου, όπου και τραυματίστηκε δύο φορές ενώ ως άριστος γνώστης της Τουρκικής γλώσσας χρησιμοποιήθηκε ως επίσημος διερμηνέας κατά την παράδοση του Μπιζανίου. Το 1913, έτος που απέκτησε την Ελληνική υπηκοότητα, επέστρεψε στο Παρίσι για να συνεχίσει τις σπουδές του.

Μουσικές σπουδές

Το 1914 παρακολούθησε το έργο «Λόενκριν» του Ρίχαρντ Βάγκνερ στην Όπερα της Βιέννης και απεφάσισε να εγκαταλείψει οριστικά τις Νομικές του σπουδές και να αφοσιωθεί στη μουσική. Στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου παρέμεινε στη Γαλλία. Λόγω των οικονομικών του δυσκολιών, καθώς αποκόπηκε από την οικογένεια του η οποία ήταν αντίθετη με την απόφαση του να ασχοληθεί με τη μουσική, μελέτησε από μόνος του αρμονία, αντίστιξη, μορφολογία και ενορχήστρωση αναλύοντας έργα μεγάλων συνθετών, όπως οι Μπαχ, Μπετόβεν, Φρεντερίκ Σοπέν, Σεζάρ Φρανκ και Βάγκνερ. Παράλληλα, μαθήτευσε περιστασιακά κοντά στους Αλμπέρ Βόλφ [Albert Wolff] το 1914, Φλοράν Σμιτ και Aλμπέρ Ρουσέλ [Albert Roussel] το 1919, ενώ τα πρώτα του μουσικά έργα είδαν το φως αυτή την εποχή. Ο ίδιος θεωρούσε τον εαυτό του αυτοδίδακτο στην σύνθεση. Για τη συστηματοποίηση των γνώσεων του στην ενορχήστρωση μελετούσε το έργο των Εκτόρ Μπερλιόζ, Βάγκνερ, Φραντς Λιστ, Νικολάι Ρίμσκι-Κόρσακοφ και του Ρίχαρντ Στράους.

Σταδιοδρομία

Ο Πετρίδης ασχολήθηκε με τη μουσικοκριτική και υπήρξε συνεργάτης ελληνικών, γαλλικών, αγγλικών και αμερικανικών εφημερίδων και περιοδικών επί θεμάτων μουσικής, φιλολογίας και θεάτρου. Την περίοδο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου διατέλεσε συνεργάτης, συντάκτης και στη συνέχεια για κάποια χρόνια διευθυντής εφημερίδας «Παρισινός Αγώνας».

Το 1915, ξεκίνησε την μακρόχρονη δραστηριότητά του ως μουσικοκριτικός και μουσικός αρθρογράφος, για λογαριασμό Ελληνικών, γαλλικών, αγγλικών αλλά και αμερικανικών εφημερίδων και περιοδικών εντύπων. Πιθανόν τα πρώτα άρθρα του Πετρίδη για την ελληνική μουσική, δημοσιεύτηκαν στην ελληνική εφημερίδα «Εσπερία» του Λονδίνου, από τον Μάιο ως τον Σεπτέμβριο του 1916. Πρόκειται για τα «Υπάρχει ελληνική μουσική;» στις 5 Μαΐου, «Ολίγα περί Βυζαντινής μουσικής» στις 12 Μαΐου, «Η εναρμόνισις της Βυζαντινής μουσικής» στις 19 Μαΐου, «Δημώδης μουσική» στις 2 Ιουνίου, «Η Ελληνική μουσική. Ποια η μέθοδος;» στις 16 Ιουνίου, «Κυπριακά άσματα και χοροί» στις 23 Ιουνίου, «Μάριος Βάρβογλης» στις 30 Ιουνίου, «Η Ελληνική μουσική. Παρατηρήσεις και συμπληρωματικαί επεξηγήσεις» στις 7 Ιουλίου . Φαίνεται ότι τον τελευταίο χρόνο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στον Γαλλικό στρατό

Το 1918 ανέλαβε τη διεύθυνση του γραφείου Τύπου της Ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο και ταυτόχρονα έδινε διαλέξεις για την ελληνική μουσική στο Βασιλικό Κολέγιο ενώ από το 1919 ως το 1921 δίδαξε νεοελληνική γλώσσα στη Σορβόννη. Διατέλεσε για είκοσι χρόνια ανταποκριτής στο Παρίσι των «Μουσικών Τάιμς» [«The Musical Times»] του Λονδίνου και την περίοδο από το 1925 έως το 1927, της εφημερίδας «Christian Science Monitor» της Βοστώνης. Ως μουσικοκριτικός συνεργάστηκε σποραδικά, όμως για μεγάλα διαστήματα, με τις ελληνικές εφημερίδες «Ελεύθερο Βήμα» από το 1922 έως το 1925, «Πρωία» από το 1934 έως το 1936, «Καθημερινή» από το 1939 έως το 1941, «Βήμα» από το 1955 έως το 1957. Την περίοδο 1918-19 διατέλεσε προϊστάμενος του γραφείου Τύπου και πληροφοριών της Ελληνικής πρεσβείας στο Λονδίνο, δίνοντας παράλληλα διαλέξεις για την Ελληνική λαογραφία και μουσική στο Βασιλικό Κολέγιο [King's College] του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, ενώ από το 1919 έως το 1921 διετέλεσε λέκτορας της νεοελληνικής γλώσσας και φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, διδάσκοντας νέα ελληνικά στη Σορβόννη, στο νεοσύστατο τότε Τμήμα του νεοελληνιστή Ουμπέρ Περνώ. Μετά το 1922 διέμενε είτε στην Αθήνα, είτε στο Παρίσι. Το 1930 μαζί με τους Νικόλαο Σκαλκώτα και Γεώργιο Πονηρίδη, κλήθηκαν και συμμετείχαν στην προσπάθεια του Μουσικού Λαογραφικού Μουσείου, που είχε σκοπό την καταγραφή σε πεντάγραμμο, το σχολιασμό και την ηχογράφηση της Δημοτικής μουσικής.

Καθεστώς 4ης Αυγούστου

Ο Πετρίδης συμμετείχε με τους Αλέξανδρο Κανελλόπουλο, Κυβερνητικό Επίτροπο της Εθνικής Οργανώσεως Νεολαίας [Ε.Ο.Ν.], την ηθοποιό Μαρίκα Κοτοπούλη και τον Κωστή Μπαστιά, στην επιτροπή βραβείων των καλλιτεχνικών αγώνων Νεολαίας που διοργάνωνε το καθεστώς της 4ης Αυγούστου. Μετά το 1949 διατέλεσε μέλος του Διοικητικού Ανωτάτου Συμβουλίου Μουσικής [Δ.Α.Σ.Μ.], μαζί με τους Μανόλη Καλομοίρη, Γεώργιο Πονηρίδη και Φαραντάτο.

Διακρίσεις

Το 1958 ο Πετρίδης εξελέγη αντεπιστέλλον μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών στη θέση του Γιαν Σιμπέλιους που είχε πρόσφατα πεθάνει. Τον επόμενο χρόνο εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών στην έδρα Μουσικής Συνθέσεως, μετά από πρόταση του Μανόλη Καλομοίρη, ενώ τιμήθηκε με τον Γαλλικό ταξιάρχη Γραμμάτων και Τεχνών.

Εργογραφία

Ο Πετρίδης υπήρξε σημαντική μορφή της ελληνικής μουσικής στο πρώτο μισό του 20ού αιώνος κι είχε ως πρότυτο το Γερμανό συνθέτη Σεμπάστιαν Μπαχ. Το μουσικό του έργο είναι ιδιότυπο και προσωπικό. Κύρια υφολογικά χαρακτηριστικά της μουσικής του συνιστούν η τροπικότητα της αρμονίας του, η αντιστικτικότητα της γραφής του καθώς και ένας προοδευτικός ασκητισμός. Αρχικά προβληματίστηκε ως προς την εναρμόνιση του δημοτικού τραγουδιού, ενώ αργότερα ενέταξε στοιχεία του βυζαντινού μέλους και διερεύνησε τις τροπικές κλίμακες.

Συνέθεσε πολλά έργα συμφωνικής μουσικής, μία όπερα, έργα μουσικής δωματίου και φωνητικά. Έγραψε δύο όπερες, ορατόρια, την «Ιωνική σουίτα», Κλέφτικους χορούς, συμφωνίες, κοντσέρτα, έργα για πιάνο, τραγούδια και άλλα. Έργα του παίχθηκαν στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, σε μεγάλα διεθνή φεστιβάλ, όπως στο Baden Baden το 1936, στις Bρυξέλλες το 1938, στη Φρανκφούρτη το 1939 και αλλού. Στο διάστημα από το 1944 έως το 1975 συνεργάστηκε με την «Εθνική Λυρική Σκηνή» [«Ε.Λ.Σ.»] ως αρχιμουσικός, διευθύνοντας το ορατόριο «Άγιος Παύλος», που παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο το 1951, στο πλαίσιο του Εορτασμού των 1.900 χρόνων από την άφιξη του Αποστόλου Παύλου στην Ελλάδα, καθώς και το χορόδραμα του «Ο Πραματευτής», τις περιόδους 1943-44, 1947-48 και 1957-58.

Άρχισε να γίνεται γνωστός από το 1917, συνθέτοντας ελληνικά τραγούδια, όπως τα

• «Αχτίδα»,
• «Νανούρισμα», σε στίχους του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη,
• «Η νεράιδα»,
• «Ο τρύγος», σε δημοτική ποίηση,
• «Λήθη», σε στίχους του Λορέντζου Μαβίλη.

Το 1921 αρχίζει η περίοδος των σημαντικότερων έργων του, όπως,

• «Εισαγωγή σε 3 ελληνικά θέματα»,
• «Πανηγύρι», την περίοδο 1920-24, σε 3 μέρη, από τα οποία οι «Κλέφτικοι χοροί» εκτελέστηκαν στις συναυλίες «Κολόν» του Παρισιού, υπό την διεύθυνση του φιλέλληνα Γκαμπριέλ Πιερνέ.
• «Θρύλος αγάπης», Κύκλος τραγουδιών σε στίχους του Λάμπρου Πορφύρα, το 1925.

Τα έργα του

• «13 τραγούδια σε στίχους Άγγλων ποιητών»,
• «The modal and bimodal keyboard» [«Το τροπικό και διτροπικό πληκτροφόρο»],
• «Άγιος Παύλος», ορατόριο σε δύο μέρη, για αφηγητή, σολίστ, χορωδία και ορχήστρα.

Το έργο, βασισμένο κείμενο του ίδιου του συνθέτη, είναι βασισμένο στα Ιερά Ευαγγέλια, στις Πράξεις των Αποστόλων και στις Επιστολές του Αποστόλου Παύλου, Παρουσιάστηκε στο Ηρώδειο στις 29 Ιουνίου 1951, με αφορμή τον εορτασμό της 1900ής επετείου από την άφιξη του Αποστόλου Παύλου στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με κριτική που δημοσιεύθηκε στις 8 Ιουλίου του 1951:

«Εις πλάτος εμπνεύσεως, δύναμιν εκφράσεως, βάθος ιδεών, παραστατικότητα εικόνων, η δημιουργία του Πετρίδη είναι ανταξία του μεγαλειώδους θέματος και ανταπεκρίθη απολύτως στην οικουμενική σπουδαιότητα της μεγάλης χριστιανικής επετείου. {...} Ο Πετρίδης εδίδαξε και διηύθυνε ο ίδιος το έργον του με την στοργή και την μαεστρία που δεν ήταν βέβαια δυνατόν να περιμένη από άλλους. Έχω ακόμη ζωηρή την ανάμνηση των δύο εκτελέσεων που παρηκολούθησα με πραγματική συγκίνηση. Μία εντύπωσις κυριαρχεί, η εντύπωσις ενός έργου όπου η ισχυρή διάνοια, η καθαρή συνείδησις και η αστείρευτη έμπνευσις του συνθέτου εδημιούργησαν το πρώτο Ευρωπαϊκής σημασίας Ελληνικό ορατόριο. Πίσω από την περίτεχνη πολυμορφία των εναλλασσομένων εικόνων διαφαίνεται η συνοχή των αρχιτεκτονικών αναλογιών και η ενότης της ψυχικής προσφοράς. Πνεύμα πραότητος και διάπυρης εγκαρδιότητος αναβλύζει από τις σελίδες αυτής της δημιουργίας. Είναι σαν να πλανάται ανάμεσα στους απόκοσμους φθόγγους της αόρατη η μορφή του μάρτυρος Αποστόλου».

Σις 15 Δεκεμβρίου 1964 το έργο παρουσιάστηκε στο Παρίσι. Γράφει εφημερίδα της εποχής:

«Ανεχώρησεν αεροπορικώς διά Παρισίους ο ακαδημαϊκός μουσουργός κ. Πέτρος Πετρίδης, διά να επιληφθή των τελευταίων δοκιμών και της εκτελέσεως του βυζαντινού ορατορίου «Αγιος Παύλος». Η συναυλία θα φέρη οικουμενικόν χαρακτήρα, θα γίνη δε εις την αίθουσαν Πλεϋέλ την 15ην Δεκεμβρίου. Συμπράττουν η διάσημος παρισινή χορωδία Ελιζαμπέτ Μπρασσέρ και η συμφωνική ορχήστρα Λαμουρέ.»

Το έργο ανέβασαν αργότερα οι μαέστροι Βύρων Κολάσης το 1975 και το 2004 o Βύρων Φιδετζής.

• «Βυζαντινή θυσία»,
• «Διγενής Ακρίτας», (διπλή επική συμφωνία),
• «Εισαγωγή επί Ελληνικών θεμάτων»,
• «Εισαγωγή πάνω σε δύο ελληνικά θέματα»,
• «Εισαγωγή πένθιμη και ηρωική»,
• «Εμβατήριο πορείας»,
• «Ζεφύρα, 3»,
• «Ήχος και φως»,
• «Θησέας»,
• «Ιφιγένεια εν Ταύροις»,
• «Ιωνική σουίτα»,
• «Κλέφτικη συμφωνία»,
• «Κλέφτικοι χοροί», το 1922.

Το έργο, σύμφωνα με τα λόγια του συνθέτη, αποτελεί δείγμα «…διεκπεραίωσης της ελληνικής δημοτικοφάνειας με κύριο σκοπό την κατάκτηση ορισμένων μορφών συμφωνικής μουσικής». Είναι εμπνευσμένο από γνωστά κλέφτικα δημοτικά μοτίβα. Αρχικά γράφτηκαν στα 1922, με νέα ενορχήστρωση μετά το 1926, κι είναι ένα από τα τρία βασικά συμφωνικά έργα που θεμελιώνουν τη σχέση του συνθέτη με την ελληνική μουσική παράδοση, μαζί με την Συμφωνία αρ. 1 «Ελληνική», και την «Ελληνική σουίτα». Οι Κλέφτικοι Χοροί αποτελούν έργο ενιαίου μέρους στην διάρθρωση του. Η θεματική διάρθρωση βασίζεται σε δημοτικοφανές, πρωτότυπης συλλήψεως μελωδικό υλικό, που υφίσταται συνεχή επεξεργασία κατά τρεις διαδοχικές ενότητες. Η εκμετάλλευση των ασύμμετρων ρυθμών (5/4 και 7/4) αποτελεί την προφανέστερη εκδήλωση «ελληνικότητας» στο έργο, με την διαστηματική υφή να έπεται, ενώ η θεματική μεταμόρφωση του αρχικού τροπικού μελωδικού υλικού βάσει εναλλαγής διατονικών και χρωματικών γραμμών και η καθαρά τροπική εναρμόνιση σε συνδυασμό με ελεγχόμενη χρωματικότητα και ισοκράτη, αποτελούν, επίσης, βασικά στοιχεία της εδώ γραφής του συνθέτη.

• «Κοντσέρτο αρ. 1 για πιάνο»,
• «Κοντσέρτο αρ. 2 για πιάνο»,
• «Κοντσέρτο για 2 πιάνα»,
• «Κοντσέρτο για βιολί»,
• «Κοντσέρτο για βιολοντσέλο»,
• «Κοντσέρτο γκρόσο»,
• «Κουαρτέτο εγχόρδων»,
• «Κυρά Φροσύνη»,
• «Λάργκο»,
• «Μελωδίες της Χίου, εναρμονίσεις σαράντα δημοτικών τραγουδιών»,
• «Ο θρύλος της αγάπης»,
• «Ο πραματευτής»,
• «Πανηγύρι»,
• «Πένθιμο εμβατήριο»,
• «Πέντε ελληνικές μελωδίες» (5 Mιlodies Grecques):1. Chanson des vendanges [Το τραγούδι του τρύγου], 2. La nerιide [Η νεραίδα], 3. Tombeau [Ο τάφος], 4. L'oubli [Η λήθη], 5. Trois soeurs [Τρεις αδερφές],
• «Ρέκβιεμ για τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Παλαιολόγο»,
• «Σονάτα για βιολοντσέλο και πιάνο»,
• «Σονάτα για φλάουτο και πιάνο»,
• «Σπουδές για μικτή ορχήστρα»,
• «Συμφωνία αρ. 1», «Ελληνική», το 1926 . Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στις 16 Ιανουαρίου 1933 από τη Συμφωνική ορχήστρα του Ωδείου Αθηνών με διευθυντή το Δημήτρη Μητρόπουλο.
• «Συμφωνία δωματίου»
• «Συμφωνία, αρ. 2», «Λυρική»,
• «Συμφωνία, αρ. 3», «Παρισινή»,
• «Συμφωνία, αρ. 4», «Δωρική» [Πίνδος],
• «Συμφωνία, αρ. 5», «Ποιμενική»,
• «Ελληνική σουίτα», το 1929,
• «Τέσσερις ελληνικές μελωδίες» (Quatre mιlodies Grecques): 1. La rayon [Η αχτίδα], 2. Berceuse [Νανούρισμα], 3. Chanson de sarlcage [Το τραγούδι του ξεχορταριάσματος], 4. Berceuse populaire Grecque[Νανούρισμα δημοτικό],
• «Τρίο»,
• «Χορικό και παραλλαγές αρ. 1» «Κύριε των Δυνάμεων», χορικό και παραλλαγή για ορχήστρα εγχόρδων,
• «Χορικό και παραλλαγές αρ. 2» «Χριστός Ανέστη», χορικό και παραλλαγή για ορχήστρα εγχόρδων, το 1941-43. Έργο βασισμένο στην πασίγνωστη βυζαντινή μελωδία του «Χριστός Ανέστη», που παίχτηκε σε πρώτη εκτέλεση στις 20 Μαΐου 1945.
• «Κοντσέρτο γκρόσσο για ξύλινα πνευστά, χάλκινα και τύμπανα, opus 11».

Την πρώτη προσπάθεια καταγραφής των έργων και των μουσικοκριτικών άρθρων του Πετρίδη πραγματοποίησε σε δύο φάσεις, το 1983 και το 1990, ο μαέστρος Βύρων Φιδετζής στο πλαίσιο της έκδοσης του «Τρίο για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο» του Πετρίδη και ενός άρθρου του στο περιοδικό «Μουσικολογία». Την περίοδο των σπουδών του στο Παρίσι γνωρίστηκε με τους συνθέτες Μάριο Βάρβογλη, Αιμίλιο Ριάδη και Θεόδωρο Σπάθη ενώ διατηρούσε επαφές και προσωπική φιλία με σημαίνοντα πρόσωπα του μουσικού παρισινού χώρου, όπως ο Αλμπέρ Βολφ, ο Αλμπέρ Ρουσέλ ο Μωρίς Ραβέλ και ο Σεργκέι Προκόφιεφ αλλά και τον Γεώργιο Δροσίνη.

Έγραψαν για τον Πετρίδη

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται σε άρθρο Αθηναϊκής εφημερίδος :

«...Ο Πετρίδης ανήκει στη σειρά των εξαιρετικών εκείνων ανθρώπων που νοιώθοντας τον εαυτό τους να τους καλή μια ανώτερη αποστολή, εγκαταλείπουν το παν και ρίχνονται στον αγώνα με μόνο τους εφόδιο την ιερή φλόγα που καίει μέσα των και την πίστι στην αποστολή τους..». 

Ο Ezra Pound Αμερικανός φασίστας λογοτέχνης, ο κορυφαίος των ποιητών του 20ου αιώνα, σημειώνει με αφορμή την παρουσίαση του έργου του Πετρίδη στο Παρίσι:

«..Στου Πετρίδη το «Ελληνικό Νανούρισμα» είχαμε τους λαϊκούς ρυθμούς, στους οποίους ο Ρόζιν είναι στα καλύτερά του, αν και αυτό το πρόγραμμα δεν του έδωσε την ευκαιρία, όπως συνέβη στο ρεσιτάλ με έργα Μουσόργκσκι. Στο επίπεδο των λαϊκών ρυθμών και την κυριαρχία τους στη ρωσική μουσική, κάποιος αναρωτιέται πόσο πολύ τα λεπτά και υψηλά διανοητικά ασύνδετα σχεδόν ανεπαίσθητα συναισθήματα της σύγχρονης Γαλλικής σχολής θα κρατήσουν την μόδα τους...» .

Μνήμη Πέτρου Πετρίδη

Ο Πετρίδης εκφώνησε του επιμνημόσυνο λόγο για τον Δημήτρη Μητρόπουλο, στη σχετική εκδήλωση της Ακαδημίας Αθηνών. Η παρουσία του και ο λόγος που εκφώνησε προκάλεσαν αντιδράσεις στους καλλιτεχνικούς και πνευματικούς κύκλους της εποχής του καθώς ο λόγος του ήταν απολύτως επικριτικός για τον Μητρόπουλο, του οποίου επισήμανε τις σκοτεινές πλευρές της προσωπικότητας του αλλά και της καλλιτεχνικής του διαδρομής.

Με ιδιόγραφη διαθήκη στα γαλλικά, την οποία συνέγραψε σχεδόν πέντε μήνες πριν τον θάνατό του, συγκεκριμένα στις 1 Μαρτίου του 1977 και η οποία δημοσιεύθηκε στο Πρωτοδικείο Αθηνών στις 19 Ιανουαρίου του 1978, ο Πετρίδης έχρισε κληρονόμο του την ανιψιά του (κόρη της αδερφής του Σοφίας) Έφη Γεωργίου Μαρκεζίνη. Το αρχείο αυτό πέρασε αργότερα στην κατοχή της εγγονής του Δαλιδάς Καλιοντζή, της κόρης της Έφης Γεωργίου Μαρκεζίνη, η οποία το 2015 παραχώρησε το αρχείο του Πετρίδη στη Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας «Λίλιαν Βουδούρη», όπου φυλάσσεται έκτοτε. Ορισμένα από τα έργα του είναι αχρονολόγητα και υπάρχει συγκεχυμένη πληροφόρηση από τις πηγές της εποχής, κάποια έργα ο ίδιος ο συνθέτης τα αποκήρυξε και δεν σώζονται, ενώ κάποια άλλα πιθανότατα έμειναν ως προσχέδια και στη συνέχεια χάθηκαν.

Ο Πετρίδης, που απεβίωσε στο ξενοδοχείο «Αίγλη» στην Κηφισιά ύστερα από μακροχρόνια ασθένεια, είχε ιδιαίτερα ανεπτυγμένη την Ελληνική συνείδηση και την ιδέα του αλυτρωτισμού. Κύρια γνωρίσματα της προσωπικότητος του υπήρξαν το αυστηρό προφίλ του και η έντονη αίσθηση του χιούμορ, το βαθύ θρησκευτικό του αίσθημα, η πολιτική και ιδεολογική του κατεύθυνση, η συνεπής θέση του απέναντι στην τέχνη και τον κοινωνικό της ρόλο, η στάση του κατά τη διάρκεια της έκρηξης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η σύγκρουση με σημαντικούς μουσικούς θεσμούς της Ελλάδας, η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των Ελλήνων μουσουργών και το αίσθημα δικαιοσύνης που τον διακατείχε.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [Πέτρος Πετρίδης]
• [Πέτρος Πετρίδης]
• [Πέτρος Πετρίδης Εθνική Λυρική Σκηνή]
• [P.Petridis-Symphnoy No.1 "Hellenic"-I. Allegro]
• [GreekMusic Tv-P.Petridis: Kleftikos Dances for orchestra]
• [Petros Petridis-Byzantine Offering for Orchestra-Preludio, Aria, Fuga]

Πηγή

• [«Η προσέγγιση και η χρήση της τροπικότητας του δημοτικού τραγουδιού και του βυζαντινού μέλους στο συνθετικό έργο του Πέτρου Πετρίδη» Λαμπρογιάννης Πεφάνης, διδακτορική διατριβή, ΕΚΠΑ, Φιλοσοφική Σχολή, Τμήμα Μουσικών Σπουδών.]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org