Ιωάννης Σ. Παρασκευόπουλος
Ο Ιωάννης Παρασκευόπουλος, Έλληνας σημαντικός αστρονόμος [1] με καριέρα στη Νότια Αφρική, της οποίας υπήρξε υπήκοος, γνωστός στους διεθνείς αστρολογικούς κύκλους ως «Δρ Παράς», [Dr Paras], ένας από τους πρωτοπόρους της μελέτης του διαστήματος, γεννήθηκε στις 20 Ιουνίου 1889 στον Πειραιά και πέθανε στις 15 Μαρτίου 1951 [2], στο Μπλουμφοντέιν, [Bloemfontein], της Νότιας Αφρικής, μετά από ασθένεια μικρής χρονικής διάρκειας.
Το καλοκαίρι του 1921, δύο μήνες πριν από την επιστροφή του στην Αθήνα, παντρεύτηκε με την Αμερικανίδα Αμερικανίδα Ντόροθυ Μπλοκ, [Dorothy W. Block] [3], την οποία γνώρισε στο παρατηρητήριο Yerkes, όταν και οι δύο ήταν μεταπτυχιακοί φοιτητές [4].
Περιεχόμενα
Βιογραφία
Πατέρας του Ιωάννη ήταν ο Στέφανος Παρασκευόπουλος.
Σπουδές
Ο Ιωάννης Παρασκευόπουλος σπούδασε στη Φυσικομαθηματική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε με διδακτορικό τίτλο στην Φυσική, το 1910, και στη συνέχεια εργάστηκε ως βοηθός στο εργαστήριο Φυσικής και Χημείας, ενώ εργάστηκε ως βοηθός του Καθηγητή Δημήτριου Αιγινήτη στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών. Η επιστημονική του καριέρα διακόπηκε από τα εννέα χρόνια που υπηρέτησε στον Ελληνικό στρατό, φθάνοντας ως το βαθμό του υπολοχαγού, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων και κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Πήρε μέρος σε περισσότερες από δεκατρείς μάχες και τιμήθηκε με σειρά από μετάλλια και πολεμικές διακρίσεις.
Επιστημονική καριέρα
Ο Παρασκευόπουλος αποστρατεύθηκε το 1919 και ταξίδεψε με διετή υποτροφία στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, για να μελετήσει μεθόδους αστρονομικής έρευνας και να συγκεντρώσει πληροφορίες και τιμές για την αγορά και εγκατάσταση ενός μεγάλου τηλεσκοπίου για λογαριασμό του Αστεροσκοπείου Αθηνών,
όμως τα χρήματα που υπήρχαν διαθέσιμα για αυτό το σκοπό, χάθηκαν από τις συνεχείς υποτιμήσεις του Ελληνικού νομίσματος. Τελικά παρέμεινε στην Αμερική σπουδάζοντας φασματοσκοπία, για περισσότερα από δύο χρόνια στο Αστεροσκοπείο του Γιέρκις [Yerkes], του Πανεπιστημίου του Σικάγου, όμως εργάστηκε επίσης αρκετούς μήνες στο παρατηρητήριο του Mount Wilson και στο γραφείο καιρικών συνθηκών στην Ουάσινγκτον.
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 1921, ο Παρασκευόπουλος τοποθετήθηκε επικεφαλής του Αστρονομικού Τμήματος του Αστεροσκοπείου Αθηνών, με στόχο να δημιουργήσει ένα τεράστιο τηλεσκόπιο στην Ελλάδα. Η περίοδος ωστόσο συνέπεσε με την Μικρασιατική καταστροφή, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να εξασφαλίσει τους πόρους για να ολοκληρώσει το έργο του. Το Σεπτέμβριο του 1923 ήταν ήδη ξεκάθαρο ότι το Ελληνικό κράτος δεν μπορούσε να υλοποιήσει την αγορά του τηλεσκοπίου για το Αστεροσκοπείο Αθηνών και τον ίδιο μήνα αποδέχθηκε την πρόταση που του έγινε από τον Δρα Harlow Shapley, να αναλάβει υπεύθυνος του Παρατηρητηρίου στον αστρονομικό σταθμό Μπόιντεν, [Boyden], του Πανεπιστήμιου Χάρβαρντ, [Harvard]. Στα καθήκοντά του ήταν να διερευνήσει τη δυνατότητα μεταφοράς του σταθμού Boyden, ο οποίος βρισκόταν στην Arequipa του Περού σε πιο κατάλληλη θέση. Την περίοδο από το 1923 έως το 1925, πραγματοποίησε τρεις πειραματικές αποστολές, ώστε να ερευνήσει τις συνθήκες σε υψόμετρα στη Χιλή και στο Νότιο Περού, όμως οι κλιματικές συνθήκες δυσκόλευαν πολύ το έργο των επιστημόνων και έτσι το παρατηρητήριο μεταφέρθηκε το 1927, στη Νότια Αφρική, όπου εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του, τον ίδιο χρόνο. Ανέλαβε αρχικά την ευθύνη για την επιλογή του κατάλληλου τόπου για την εγκατάσταση του σταθμού και την τοποθέτηση του εξοπλισμού και σταδιακά ο σταθμός έγινε ένα από τα καλύτερα παρατηρητήρια της Νοτίου Ημισφαιρίου.
Ο Ιωάννης Παρασκευόπουλος διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο μεταξύ των Ελλήνων που ήταν εγκαταστημένοι στη Νότια Αφρική, όπου με την πάροδο του χρόνου αναγνωρίστηκε ως ένας από τους ηγέτες της ελληνικής παροικίας, ενώ έμεινε στην ιστορία της τοπικής Ελληνικής κοινότητας για τις προσπάθειες του να συνεισφέρει με κάθε τρόπο και να συντρέξει σε ότι υπήρχε ανάγκη, στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Παρασκευόπουλος μελέτησε τους φασματοσκοπικώς διπλούς και τους μεταβλητούς αστέρες και του πιστώνεται από την επιστημονική κοινότητα η συν-ανακάλυψη δύο κομητών και του καινοφανούς αστέρα του Οκρίβαντος.
Το τέλος του
Ο Παρασκευόπουλος συνταξιοδοτήθηκε το 1951 [5]. Δύο εβδομάδες πριν το θάνατό του είχε μια ελαφρά ασθένεια και το βράδυ της 14ης Μαρτίου η υγεία του έδειχνε να βρίσκεται σε δρόμο ανάκαμψης και ως εκ τούτου η αναγγελία του θανάτου του προκάλεσε έκπληξη. Αφιέρωσε τη ζωή του στην αναζήτηση των μέσων που θα εξασφάλιζαν στους συναδέλφους του τη δυνατότητα για ακριβείς μετρήσεις με σκοπό την εξερεύνηση του σύμπαντος, των άστρων και των γαλαξιών. Μιλούσε άπταιστα έξι γλώσσες, ενώ εκφράζονταν ικανοποιητικά σε άλλες τρεις.
Στη συλλογή του Χάρβαρντ βρίσκονται περισσότερες από 100.000 φωτογραφικές πλάκες από τις αστρονομικές του παρατηρήσεις. Το όνομα του Παρασκευόπουλου πήραν δύο κομήτες που εντοπίστηκαν το 1940, ο Κομήτης C/1940 O1 (Whipple-Paraskevopoulos) και το 1941, ο Κομήτης C/1941 B2 (de Kock-Paraskevopoulos) [6], καθώς κι ένας κρατήρας της Σελήνης, ο οποίος βρίσκεται στα βόρεια υψίπεδα στη σκοτεινή της πλευρά κι έχει διάμετρο 94 χιλιόμετρα, ο [Paraskevopoulos Crater]. Ο κρατήρας με το όνομα του εντοπίζεται στην σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού στα βόρεια υψίπεδα του δορυφόρου της γης και βρίσκεται νοτιοδυτικά του νεότερου και μεγαλύτερου κρατήρα Καρνότ. Επίσης το όνομά του φέρει τιμής ένεκεν, ο αστεροειδής «5298 Paraskevopoulos» [7], ο οποίος ανακαλύφθηκε το 1966 από το Αστεροσκοπείο Μπλουμφοντάιν, [Bloemfontein].
Διακρίσεις
Ο Παρασκευόπουλος αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου του Harvard, ενώ υπήρξε μέλος
- της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας, (RAS),
- της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας,
- της Νότιααφρικανικής Αστρονομικής Ενώσεως για την Πρόοδο της Επιστήμης και
- της Γαλλικής Αστρονομικής Εταιρείας, καθώς και
- αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών,
Τιμήθηκε με
- το μετάλλιο του Τάγματος του Φοίνικος, το 1950.
Εξωτερικές συνδέσεις
Παραπομπές
- ↑ Paraskevopoulos, John University of Chicago Library, Special Collections Research Center
- ↑ Notes and Queries- Long-focus Photographic Astrometry
- ↑ Dorothy W. Block University of Chicago Library, Special Collections Research Center
- ↑ Fellows at Harvard observatory
- ↑ John Stefanos Paraskevopoulos
- ↑ Comets
- ↑ Αστεροειδείς σε... -όπουλος Εφημερίδα Το Βήμα
