Μικρά Ασία
Η Μικρά Ασία είναι το δυτικότερο τμήμα της Ασιατικής ηπείρου και χερσόνησος που τα Βόρεια όρια της εκτείνονται ως τον Εύξεινο Πόντο, Δυτικά ορίζεται από το Αιγαίο πέλαγος, Νότια από την ανατολική Μεσόγειο θάλασσα ενώ ανατολικά συνορεύει με την οροσειρά του Αντίταυρου, όπου εκεί που εκτείνεται το αρμενικό υψίπεδο. Αποτελεί προαιώνια κοιτίδα Ελληνικών φύλων, χώρος στον οποίο άκμασε ο Ελληνισμός και αναπτύχθηκε πολιτισμός με Ελληνικά γνωρίσματα και χαρακτηριστικά ενώ κυρίαρχη γλώσσα υπήρξε η Ελληνική. Άλλο όνομα της Μικράς Ασίας, το οποίο απαντάται σπανιότερα, είναι Ανατολία.
Πληθυσμιακά δεδομένα
Σήμερα, το 80% των κατοίκων της Μικράς Ασίας υπολογίζεται ότι είναι Τούρκοι. Οι υπόλοιποι είναι Κούρδοι, Λαζοί, Αρμένιοι, Έλληνες και άλλοι λαοί. Το πολιτιστικό επίπεδο των κατοίκων, στο σύνολο τους, είναι εξαιρετικά χαμηλό, με εξαίρεση, τα τελευταία χρόνια, τις μεγάλες πόλεις-λιμάνια των παραλίων του Αιγαίου Πελάγους. Σημαντικές πόλεις της Μικράς Ασίας είναι: η Κωνσταντινούπολη (τουρκική ονομασία: Ισταμπούλ, 15.450.000 εκ. κάτοικοι, τον Δεκέμβριο του 2020), η Άγκυρα (η πρωτεύουσα του Τουρκικού κράτους, 4.875.000 κάτοικοι το 2018), η Σμύρνη (4.350.000 εκ. κάτοικοι το 2019), τα Άδανα (1.715.000 εκ. κάτοικοι το 2019) και η Προύσα (2.550.000 εκ. κάτοικοι το 2019).
Ιστορική αναδρομή
Η πρώτη αναφορά της ονομασίας Μικρά Ασία για το τμήμα αυτό της Δυτικής Ασίας, γίνεται στα συγγράμματα του εκκλησιαστικού συγγραφέα Παύλου Ορόσιου, ο οποίος έζησε μεταξύ του 4ου και του 5ου αιώνα μετά τη γέννηση του Ιησού Χριστού. Η περιοχή που σήμερα βρίσκεται υπό Τουρκική κατοχή, αποτελούσε από αρχαιοτάτων χρόνων πεδίο -κάθε μορφής- δράσεως των Ελλήνων. Ονομαστές ελληνικές αποικίες ιδρύθηκαν εκεί και στα παράλια του Εύξεινου Πόντου, μεταξύ τους η Τραπεζούντα, η Σαμψούντα, η Κερασούντα, αλλά και στα ανατολικά παράλια του Αιγαίου πελάγους, όπως η Έφεσος, η Μίλητος, η Φώκαια και η Σμύρνη. Στην Μικρά Ασία έδρασε ο Μέγας Αλέξανδρος, στα εδάφη της αναπτύχθηκε η Βυζαντινή Αυτοκρατορία και θαυματούργησε η Ελληνική ζωτικότητα, ενώ άνθρωποι που μιλούσαν την Ελληνική γλώσσα έζησαν δεκάδες αιώνες στα μέρη μέχρι, τον Σεπτέμβριο του 1922, και την τραγική ώρα της Μικρασιατικής καταστροφής.
Οι μογγολικής καταγωγής Τούρκοι, που ξεκίνησαν από το Τουρκεστάν, κατέλαβαν και εγκαταστάθηκαν αρχικά στη Μικρά Ασία, και μετά την 27η Μαΐου του 1453 στην Κωνσταντινούπολη και στη συνέχεια προχώρησαν προς τη Δύση όπου αναχαιτίστηκαν από τους Ούγγρους και αργότερα συγκρούστηκαν με τους Ρώσους. Η Τουρκική Αυτοκρατορία άρχισε να παρακμάζει σχεδόν ένα αιώνα πριν την έκρηξη της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821. Η Τουρκία, το 1922, περιορίστηκε στα σημερινά σύνορά της ενώ δεν αναμίχθηκε στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και απέφυγε κάθε καταστροφή. Οι σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας υπήρξαν, και εξακολουθούν να είναι ως τις μέρες μας, σταθερά εχθρικές. Την εποχή των Ελευθερίου Βενιζέλου και Μουσταφά Κεμάλ έγινε απόπειρα να βελτιωθούν όμως μετά τη βάρβαρη εισβολή των Τούρκων στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 1974, διαταράχθηκε μάλλον οριστικά οποιαδήποτε ισορροπία είχε επέλθει και η διάρρηξη των σχέσεων φαίνεται να είναι τελεσίδικη.
Μορφολογία
Το μεγαλύτερο τμήμα του εδάφους της Μικράς Ασίας είναι ορεινό και αποτελεί, στην ουσία, ένα ψηλό οροπέδιο, με βασικές οροσειρές τον Ταύρο και τον Αντίταυρο. Στα ΝΑ υψώνεται το σβησμένο ηφαίστειο Αργαίο (3.916 μέτρα), στα Ανατολικά, στο αρμονικό οροπέδιο, υψώνεται το βιβλικό όρος Αραράτ (5.660 μέτρα), ενώ στα Βόρεια βρίσκονται οι Ποντιακές Άλπεις (3.700 μέτρα), κατάφυτες από πυκνά δάση. Στο δυτικότερο τμήμα της χερσονήσου υψώνονται μικρότερες οροσειρές, με ποικίλες κατευθύνσεις και ανάμεσα τους αναπτύσσονται εύφορες κοιλάδες. Αρκετά από τα όρη καταλήγουν, με τις διακλαδώσεις τους, στα παράλια του Αιγαίου Πελάγους, σχηματίζοντας μικρά και στενά γραφικά ακρωτήρια ή ευρείς κόλπους ασφαλή καταφύγια των ανθρώπων της θάλασσας ως φυσικά λιμάνια.
Το κεντρικό οροπέδιο καταλαμβάνεται, σχεδόν εξ ολοκλήρου, από την Αλμυρά Έρημο. Γύρω από το κεντρικό οροπέδιο πηγάζουν οι σπουδαιότεροι ποταμοί: ο Άλης (1.040 χιλιόμετρα μήκος), ο Σαγγάριος (600 χιλιόμετρα μήκος), γνωστός από τις μάχες του Ελληνικού στρατού, το 1921, στη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας, οι οποίοι εκβάλλουν στον Εύξεινο Πόντο, ενώ ο Γρανικός ποταμός, όπου ο Μέγας Αλέξανδρος κατατρόπωσε τους Πέρσες, εκβάλλει στην Προποντίδα. Ο Έρμος, ο Κάιστρος και ο Μαίανδρος εκβάλλουν στο Αιγαίο πέλαγος. Στα ανατολικά όρη έχουν τις πηγές τους οι ποταμοί Τίγρης και Ευφράτης. Όλοι σχεδόν οι ποταμοί της χερσονήσου έχουν λίγο νερό και δεν είναι πλωτοί, όμως διαθέτουν μεγάλη κλίση και ρέουν ορμητικά, γεγονός που επιτρέπει την εκμετάλλευσή τους για την παραγωγή άφθονης ηλεκτρικής ενέργειας. Στα Νότια μέρη της Μικράς Ασίας σχηματίζονται οι πεδιάδες της Κιλικίας και της Παμφυλίας.
Σπουδαιότερες λίμνες είναι η Βαν (6.300 km2 έκταση), η Αλμυρή (ή Τάτα, 1.100 km2 έκταση) που αποτελεί τεράστια αλυκή, αφού το καλοκαίρι ξεραίνεται και αφήνει πολλά στρώματα αλατιού. Κυριότεροι κόλποι είναι ο Αστακηνός στην Προποντίδα, ο Αδραμυτηνός (στα Δυτικά), ο Κεραμεικός στο Αιγαίο, ο κόλπος της Αλεξανδρέτας και της Αττάλειας στη Μεσόγειο. Πορθμοί είναι ο Ελλήσποντος και ο Βόσπορος. Το κλίμα στο εσωτερικό και στα βόρεια είναι ηπειρωτικό, με λίγες βροχές (λόγος για τον οποίο σχηματίζονται στέπες), με ψυχρό χειμώνα και θερμό καλοκαίρι. Στα παράλια του Αιγαίου πελάγους το κλίμα είναι μεσογειακό, ως εκ τούτου ήπιο.
Οικονομία
Η οικονομία της Μικράς Ασίας στηρίζεται κατά βάση στη γεωργική παραγωγή και σε ένα τμήμα της στην κτηνοτροφία, με κυριότερα γεωργικά προϊόντα τα δημητριακά, το βαμβάκι, τις βρώσιμες ελιές, το κρασί, αλλά και λαχανικά, φρούτα, ρύζι, καννάβι, λινάρι, καπνός, σύκα και διάφορα εσπεριδοειδή. Ονομαστές είναι οι Αίγες της Άγκυρας με το λεπτό μαλλί και τα πρόβατα "καραμάν". Αξιόλογη είναι επίσης η πτηνοτροφία, η σηροτροφία και η μελισσοκομία. Εκτρέφονται πρόβατα, αγελάδες, καμήλες και βουβάλια. Περίφημα είναι και τα προϊόντα της ταπητουργικής βιοτεχνίας και της βυρσοδεψίας και αρκετά προσοδοφόρα η αλιεία. Στα βόρεια κυρίως παράλια αλιεύονται άφθονα ψάρια, όπως σαρδέλες, λακέρδες και παλαμίδες. Ο δασικός πλούτος δεν είναι σημαντικός. Το υπέδαφος της είναι πλούσιο σε μέταλλα όπως μόλυβδο, γαιάνθρακες, υδράργυρο, σίδηρο, χρώμιο, ψευδάργυρο και βόρακα. Η βιομηχανική ανάπτυξη της περιοχής είναι μικρή. Από την Μικρά Ασία εξάγονται σταφίδες, σύκα, καπνά, πτηνοτροφικά και προϊόντα αλιείας, κρέατα ενώ εισάγονται γεωργικά μηχανήματα, εργαλεία, χημικά προϊόντα, αυτοκίνητα, αν και τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια να αναπτυχθεί η αυτοκινητοβιομηχανία και ηλεκτρικά είδη. Ανεπαρκής είναι και η συγκοινωνιακή ανάπτυξη καθώς στο οδικό δίκτυο της περιοχής, συνολικού μήκους 91.000 χιλιομέτρων, μόνο το 1/3 είναι ασφαλτοστρωμένο. Ικανοποιητική μπορεί να θεωρηθεί η ακτοπλοΐα της. Οι σιδηροδρομικές γραμμές φτάνουν τα 7.800 χιλιόμετρα. Η περιοχές της Μικράς Ασίας επικοινωνούν με το εξωτερικό με όλα τα μέσα κυρίως, όμως, αεροπορικώς.
