Αειφορία
Η αειφορία «είναι η βασική αρχή της Δασοπονίας που αποσκοπεί στην απόδοση του ίδιου ποσού δασικών προϊόντων ετησίως ή κατά περιόδους» [1]. Αναφερόμενοι σε αυτό τον όρο υπό την οπτική του περιβαλλοντισμού, δηλώνουμε διάρκεια, σταθερότητα, επανάληψη, και βέβαια συνέχεια. Αν και απολύτως οικονομιστική μία τέτοια οπτική, ισχύει όσον αφορά τον πολιτικό σχεδιασμό της εθνικής παραγωγής. Για τον περιβαλλοντισμό όμως, αειφορία, είναι η διασφάλιση της μακροπρόθεσμης ισορροπίας του περιβάλλοντος ως ενιαίο σύνολο, («αειφορία στη διαχείριση των υδάτων», «αειφορία διαχείρισης του περιβάλλοντος» κ.λπ.)
Σήμερα ο όρος αναφέρεται στον τρόπο διαχείρισης των δασών κυρίως και είναι αποτέλεσμα, με αφετηρία την Γερμανία, μιας συμπυκνωμένης εμπειρίας και ιδεών τριών αιώνων, που πρωτοεμφανίστηκαν σε περίοδο μεγάλης έλλειψης ξύλου. Με αφετηρία λοιπόν τη Γερμανία η αειφορία επεκτάθηκε σε όλον σχεδόν τον κόσμο και καθιερώθηκε ως βασικό αξίωμα της οργανωμένης Δασοπονίας. Έως τώρα έχουν αναπτυχθεί αρκετές μέθοδοι διαχείρισης των δασών για την εμπέδωση και εξασφάλιση της αειφορίας, και κυρίως από τις χώρες της Σκανδιναβίας. Η Σουηδία έχει σήμερα πετύχει πολύ σημαντική πρόοδο στον τομέα της δασικής προστασίας και εξάπλωσης και παράλληλα έχει σταθεροποιήσει μία πολύ υψηλή θέση στην παγκόσμια παραγωγή ξυλείας και χάρτου. Στην περίπτωση της Σουηδίας, όπως στο παρελθόν είχαν παραδεχτεί, το πολιτικό τους πρόγραμμα βασίστηκε κατά πολύ στις μελέτες Γερμανικών πανεπιστημιακών ινστιτούτων της περιόδου του Τρίτου Ράιχ.
Στην Ελλάδα η οργανωμένη διαχείριση των δασών ήταν άγνωστη. Τα δάση εκμεταλλεύονταν με έναν τρόπο απλώς για να καλύπτουν ανθρώπινες ανάγκες και όχι προσανατολισμένο στις παραγωγικές ικανότητες και δυνατότητες των Ελλήνων και της χώρας. Η πρώτη προσπάθεια για οργανωμένη διαχείριση των Δασών της Ελλάδος έγινε γύρω στο 1920 με τη σύνταξη διαχειριστικών μελετών μερικών δημοσίων δασών, αλλά και πάλι η διαχείριση δεν προχώρησε και οι μελέτες δεν εφαρμόστηκαν. Οι πρώτες αναφορές για την αειφορία γίνονται σε Προεδρικό Διάταγμα της 19-11-1928 «Περί Διαχειρίσεως Δασών, κανονισμού και τρόπου υλοτομίας, Δασικής φορολογίας του μισθώματος, διαθέσεως δασικών προϊόντων κλπ» που περιέχει ρυθμίσεις για άσκηση αειφόρου διαχείρισης, μέσω διαχειριστικών σχεδίων. Μετά τον πόλεμο θα υπάρξει ουσιαστικότερη εφαρμογή αειφόρου διαχείρισης και πρώτα στα Δημόσια Δάση των Δασαρχείων που με διάταγμα είχαν υπαχθεί σε πρότυπη δασοπονία. Τελικώς ολοκληρωμένη εννοιολογικά η αειφορία πέρασε το 1953 στις προδιαγραφές εκπονήσεως των μελετών διαχειρίσεως των δασών, αλλά και στην συνείδηση των περισσότερων Ελλήνων Δασολόγων.
Σήμερα στην Ελλάδα το καθεστώς δεν έχει επιδείξει δυστυχώς καμία πρόοδο στον τομέα αυτό, και μάλλον η κατάσταση χειροτερεύει. Παράνομη υλοτομία, καταπάτηση των εθνικών δρυμών σε μεγάλη κλίμακα, δασικές υπηρεσίες που είναι ανίκανες να ελέγξουν την κατάσταση και οι ανεξέλεγχτες πυρκαγιές, είναι μερικοί παράγοντες που αναστέλλουν κάθε πρόθεση αειφόρου ανάπτυξης.
Βιβλιογραφία
- ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΑΕΙΦΟΡΙΑ - Θεωρητικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις, Αναστασία Δημητρίου, Έκδοση: Επίκεντρο
- ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΙΑ, Ευγενία Φλογαΐτη, Έκδοση: Ελληνικά Γράμματα (2006)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Παραπομπές
- ↑ [Ο ορισμός αυτό παρατίθεται στο λεξικό του Γεωργίου Μπαμπινιώτη.]
