Σωτήριος Γκοτζαμάνης

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Σωτήρης Γκοτζαμάνης Έλληνας εθνικιστής γιατρός και πολιτικός, που διατέλεσε βουλευτής, αρχηγός πολιτικού κόμματος, υπουργός κοινοβουλευτικών αλλά και κατοχικών κυβερνήσεων, γεννήθηκε το 1885 στα Γιαννιτσά και πέθανε [1] στις 28 Νοεμβρίου 1958 από εγκεφαλική συμφόρηση και ουραιμία, στο νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός» στην Αθήνα, μετά από εικοσαήμερη νοσηλεία. Μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και κηδεύθηκε [2] στον Ιερό ναό της Αγίας Σοφίας στις 11:30 το πρωί της Κυριακής 2 Δεκεμβρίου 1958, με δαπάνες της «Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών» στην οποία κληροδότησε την περιουσία του.

Σωτήρης Γκοτζαμάνης

Βιογραφία

Κατάγονταν από οικογένεια Μακεδονομάχων. Παρακολούθησε τα μαθήματα του Δημοτικού στη γενέτειρα του και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου ολοκλήρωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Σπούδασε ιατρική στην Πάδοβα Ιταλίας, απ' όπου έστελνε στη Θεσσαλονίκη άρθρα για την ελευθερία της Μακεδονίας, τα οποία δημοσιεύονταν στην εφημερίδα «Νέαν Αλήθειαν». Η αρθρογραφία του προκάλεσε την αντίδραση των Τουρκικών αρχών κατοχής από τις οποίες καταδικάστηκε σε θάνατο, γεγονός που τον εμπόδισε να επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη. Ανάλογη ήταν η αντίδραση των Βουλγάρων οι οποίοι καταδίκασαν σε θάνατο τον ίδιο αλλά και ολόκληρη την οικογένεια του. Επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη μετά την απελευθέρωση της από τους Τούρκους, εγκαταστάθηκε μόνιμα κι εργάστηκε ως γιατρός στην πόλη.

Βουλευτής / Δήμαρχος / Αρχηγός κόμματος

Εκλέχθηκε βουλευτής Θεσσαλονίκης-Πέλλης στις εκλογές το Δεκέμβριο του 1915, με το τοπικό «Λαϊκό Κόμμα» Θεσσαλονίκης μαζί με τους Γεώργιο Μπούσιο και Φίλιππο Δραγούμη. Τον Ιούνιο του 1918 εξορίστηκε στην Κρήτη από την κυβέρνηση του Ελευθέριου Βενιζέλου και το 1919 επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, όπου σύμφωνα με το Φίλιππο Δραγούμη [3], συμμετείχε σε σχεδιασμό πραξικοπήματος εναντίον του Βενιζέλου.

Εκλέχθηκε βουλευτής στις εκλογές το Νοέμβριο του 1920 και στη συνέχεια εκλέχθηκε και διατέλεσε Δήμαρχος Γιαννιτσών. Το 1930 ήταν για πρώτη φορά υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης και συγκέντρωσε 8.396 ψήφους ή 26,11%, όμως δήμαρχος εκλέχθηκε ο Χαρίσιος Βαμβακάς, υποψήφιος του κόμματος των Φιλελευθέρων που συγκέντρωσε 13.367 ψήφους ή 41,57%. Σύμφωνα με επιστολή [4] που δημοσιεύθηκε στον Τύπο και την υπέγραφε ο Ιωάννης Παπαδόπουλος κάτοικος Γιαννιτσών, με σκοπό να ενημερώσει τους ψηφοφόρους της Θεσσαλονίκης «....κατά το 1922 ο κ. Γκοτζαμάνης, βουλευτής τότε, συμμαχίσας με τον Τούρκον συνάδελφόν του Χασάν μπέην κατώρθωσε να επιτύχη την βιαίαν έξωσιν εκ του Συνοικισμού Επισκοπής διακοσίων οικογενειών Καυκασίων προσφύγων, των οποίων τας γαίας ήθελον να καταλάβουν διάφοροι Τούρκοι. Η έξωσις των ατυχών προσφύγων εγένετο κατά μήνα Δεκέμβριον, αι δε οικογένειαί των μεταφερθείσαι εις τον σιδηροδρομικόν σταθμόν Βερτεκόπ παρέμεινον επί δίμηνον εντός των βαγονίων όπου οι περισσότεροι απέθανον εξ ασιτίας και ψύξεως. Αυτό είναι ένα από τα έργα του περιφήμου κ. Γκοτζαμάνη ως βουλευτού προσφυγομάχου, επειδή δε τώρα ο λαός της Θεσσαλονίκης πρόκειται να κατέλθει εις τας κάλπας, εθεωρήσαμεν απαραίτητον να του ανοίξωμεν τα μάτια δια να μη κάμη καμμίαν ανεπανόρθωτον γκάφαν....».

Στις 25 Σεπτεμβρίου 1932 εκλέχθηκε πρώτος βουλευτής του «Λαϊκού Κόμματος» με 5.273 σταυρούς, όμως απέτυχε να εκλεγεί στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1933, όπως ήταν αποτυχημένη η προσπάθεια του να διαδεχθεί τον Φίλιππο Δραγούμη στη θέση του Γενικού διοικητή Μακεδονίας. Στη συνέχεια συγκρότησε το κόμμα «Μακεδονική Ένωση», και συμμετείχε στις εκλογές της 9ης Ιουνίου 1935, στις οποίες απείχε το «Κόμμα των Φιλελευθέρων», καταρτίζοντας συνδυασμούς μόνο στις περιφέρειες Θεσσαλονίκης, 20.000 ψήφοι ή 26,79%, Πέλλας, 7.500 ψήφοι ή 45,18% και Κιλκίς, περισσότεροι από 2.000 ψήφοι ή 21,03%, όμως λόγω του πλειοψηφικού συστήματος δεν εξέλεξε βουλευτή. Στις εκλογές της 26ης Ιανουαρίου 1936), το «Μεταρρυθμιστικό Εθνικό Κόμμα», όπως μετονόμασε τη «Μακεδονική Ένωση», συγκέντρωσε 18.000 ψήφους ή 1,44% πανελλαδικά και κέρδισε τέσσερις έδρες στη Βουλή, μία από τις οποίες κατέλαβε ο ίδιος.

4η Αυγούστου / 2ος Παγκόσμιος πόλεμος

Στις 5 Ιανουαρίου 1939 έστειλε στον Ιωάννη Μεταξά το «Υπόμνημα περί μειονοτήτων και αφομοιώσεως πληθυσμών» [5] στο οποίο, αναφέρεται στην αναγκαιότητα της εξαλείψεως της Σλαβικής διαλέκτου στη Μακεδονία, εκφράζει την άποψη του για τον τρόπο που πρέπει να ασκούν τα καθήκοντα τους τα όργανα της Τάξεως στη Μακεδονία και προτείνει τη δημιουργία περισσοτέρων σχολείων και οικοτροφείων, την προώθηση μικτών γάμων αλλά και την εκπλήρωση της στρατιωτικής θητείας των κατοίκων της Μακεδονίας σε μονάδες της Νότιας Ελλάδος. Τον ίδιο χρόνο εξορίστηκε στην Άνδρο, καθώς θεωρούνταν φίλος του Άξονα, απ' όπου επέστρεψε μετά την κατάρρευση του μετώπου και την είσοδο στην Ελλάδα των στρατευμάτων κατοχής, ενώ στις 25 Σεπτεμβρίου 1941, δημοσίευσε στην εφημερίδα «Πρωινός Τύπος» το άρθρο «Σιώπα Γεώργιε», με το οποίο στρεφόταν κατά του βασιλιά που είχε διαφύγει με τις βρετανικές δυνάμεις στην Αίγυπτο.

Υπουργός

Λόγω των σπουδών του ήταν διαπρεπής ιταλόφιλος, με ιταλική παιδεία και με υψηλές διασυνδέσεις στην Ιταλία, όμως η πρόταση για την υπουργοποίησή του δεν έγινε από τους Ιταλούς, αλλά από τους στρατηγούς Κότση και Πλατή, τον πρώην υπουργό Θεόδωρο Τουρκοβασίλη και από τον Κωνσταντίνο Λογοθετόπουλο.

Διετέλεσε υπουργός

  • Υγιεινής-Προνοίας-Αντιλήψεως στην πρώτη Κυβέρνηση του Παναγή Τσαλδάρη, από τις 4 Νοεμβρίου 1932 έως τις 16 Ιανουαρίου 1933.

Ορκίστηκε υπουργός

Δύο ημέρες μετά την είσοδο του στην κυβέρνηση Τσολάκογλου, έγραψε «...Είναι ευτύχημα ότι η όλη συμπεριφορά των αρχών κατοχής παρέχει την βεβαιότητα ότι με την συνεργασία και την ενίσχυσίν των θα δυνηθώμεν να επιτύχωμεν την θεραπείαν των κακών και την ανόρθωσιν της Ελλάδος...» [6]. Από τον Απρίλιο ως τον Αύγουστο του 1942, περιόδευσε ολόκληρη την επαρχιακή Ελλάδα με σκοπό την καταμέτρηση της αγροτικής παραγωγής, αλλά και τον έλεγχο της επεξεργασίας της παραγωγής και των καλλιεργημένων εκτάσεων, ενώ εξέδωσε διάταγμα που απαγόρευε τον θερισμό χωρίς την άδεια των αρχών κατοχής. Συναντήθηκε με τον Μπενίτο Μουσολίνι στις 20 Ιουνίου 1942, στη διάρκεια της επισκέψεως του στην Αθήνα, ενώ πραγματοποίησε επίσημες επισκέψεις στο Βερολίνο από τις 20 Σεπτεμβρίου έως τις 2 Οκτωβρίου και στη Ρώμη από τις 2 έως τις 23 Οκτωβρίου 1942. Σκοπός και στόχος των επισκέψεων του ήταν να πείσει τις κυβερνήσεις των δύο κρατών να περιορίσουν τις απαιτήσεις τους και απέτυχε, όπως αποδείχθηκε εκ του αποτελέσματος.

Αντιτάχθηκε στην άποψη του Αδόλφου Χίτλερ που θεωρούσε ότι «...Είναι υποχρέωση της Ελλάδας να πληρώνει τα έξοδα όχι μόνο του γερμανικού στρατού κατοχής, αλλά και των εκστρατειών στην ανατολική Μεσόγειο και τη Βόρειο Αφρική...», όπως την κατέγραψε το Σεπτέμβριο του 1942, ενώ μαζί του συντάχθηκε και αντέδρασε ακόμη και ο στρατηγός Τσολάκογλου. Ο Σωτήριος Γκοτζαμάνης τάχθηκε υπέρ της συμμετοχής της Ελλάδος στον πόλεμο της Γερμανίας στο Ανατολικό μέτωπο και ήταν υποστηρικτής της απόψεως ότι η Ελλάδα, πρέπει να κηρύξει τον πόλεμο κατά της Σοβιετικής Ενώσεως [7], αποστέλλοντας σχετική επιστολή στον Γεώργιο Τσολάκογλου.

Με δική του παρέμβαση ο Λογοθετόπουλος υπέγραψε το νομοθετικό διάταγμα «Περί παραχωρήσεως χώρου του Δημοσίου εις το Σωματείον Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών», στη σημερινή οδό Εθνικής Αμύνης εκτάσεως 2.015 τετραγωνικών μέτρων κοντά στον Λευκό Πύργο, απέναντι από τη Λέσχη Αξιωματικών Φρουράς Θεσσαλονίκης, όπου αναγέρθηκε το κτίριο της Εταιρείας καθώς και η Αριστοτέλειος Εστία. Για την πράξη του ανακηρύχθηκε Μέγας Ευεργέτης από την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, ενώ στο διάστημα της υπουργίας του ιδρύθηκε η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Κατοχικό δάνειο

Η συμφωνία μεταξύ Γερμανίας και Ιταλίας υπογράφηκε στις 14 Μαρτίου 1942 στη Ρώμη από τους πληρεξούσιους στην Ελλάδα, της Γερμανίας Άλτενμπουργκ και της Ιταλίας Γκίτζι. Μ' αυτήν επιβαλλόταν υποχρεωτικά στην Ελλάδα οι όροι ότι,

  • Η Ελληνική Κυβέρνηση ήταν υποχρεωμένη να καταβάλλει κάθε μήνα έξοδα κατοχής 1,5 δισεκατομμύρια δραχμές, άρθρο 2.
  • Οι αναλήψεις από την Τράπεζα της Ελλάδος, άνω του ποσού αυτού θα χρεώνονται στις κυβερνήσεις της Γερμανίας και της Ιταλίας ως άτοκο, δάνειο της Ελλάδας προς αυτές σε δραχμές, άρθρο 3.
  • Η επιστροφή του δανείου θα γινόταν αργότερα, άρθρο 4.
  • Η συμφωνία είχε αναδρομική ισχύ από 1 Ιανουαρίου 1942. Οι δανειακές αναλήψεις θα είχαν την μορφή μηνιαίων προκαταβολών, το ύψος και η διάρκεια των οποίων δεν προσδιοριζόταν. Επίσης δεν προσδιοριζόταν πότε θα άρχιζε η εξόφληση του, ενώ προσδιοριζόταν ότι ήταν άτοκο και σε δραχμές, άρθρο 5.

Η Ελληνική κυβέρνηση ενημερώθηκε με την ρηματική διακοίνωση 160/23 Μαρτίου 1942 του Άλτενμπουργκ και το σημείωμα Νο4/6406/461/23 Μαρτίου 1942 του Γκίτζι Με το εμπιστευτικό έγγραφο 409/2 Απριλίου 1942, ο Γκοτζαμάνης έδινε εντολή στην Τράπεζα της Ελλάδος να συμμορφωθεί με τη ρηματική διακοίνωση και να καταβάλει τις προκαταβολές. Την αρχική σύμβαση ακολούθησαν 3 τροποποιήσεις με κοινή ελεύθερη βούληση των δύο συμβαλλομένων, που μετατρέπουν την αρχική αναγκαστική σύμβαση σε συμβατική. Με την πρώτη τροποποίηση στις 2 Δεκεμβρίου 1942, οριζόταν ότι τα δανειακά ποσά είναι αναπροσαρμοζόμενα και θα αρχίσουν να επιστρέφονται από τον Απρίλιο του 1943, άρθρο 2ο, παράγραφοι 2 και 3, ενώ καταβλήθηκαν και δύο εξοφλητικές δόσεις του δανείου αλλά μετά σταμάτησαν.

Παραιτήθηκε από τη θέση του στις αρχές του Απριλίου 1943 και το 1944 κατέφυγε στην Ελβετία, στη συνέχεια στην Ιταλία, πριν καταλήξει στη Γερμανία.

Δικαστήριο δοσιλόγων

Με βάση τη Συντακτική Πράξη 1/1944, «Περί επιβολής κυρώσεων κατά των συνεργασθέντων μετά του εχθρού» [8] και την τροπολογία της με τη Συντακτική Πράξη αριθμός 6 της 20ης Ιανουαρίου 1945, ο γνωστός «Νόμος περί δοσιλόγων» [9] [10], που υπογράφηκε από τον Νικόλαο Πλαστήρα και τον υπουργό Δικαιοσύνης Νικόλαο Κολυβά, η οποία αποσκοπούσε στην τιμωρία όσων συνεργάστηκαν με τις αρχές Κατοχής, παραπέμφθηκε να δικαστεί στο Ειδικό Δικαστήριο Δοσιλόγων. Το δικαστήριο αποτελούσαν οι Χρήστος Καλλέλης Αρεοπαγίτης ως Πρόεδρος, Αντώνιος Χαμάρτος Πρόεδρος Εφετών και οι Εφέτες Κωνσταντίνος Καυκάς, Αθανάσιος Παπαναστασίου, Παναγιώτης Πετρέας και Θεόδωρος Γιανουλόπουλος ως δικαστικά μέλη και οι Μ. Βαλλιάνος και Ευάγγελος Δανόπουλος ιατροί και Θεόδωρος Δασκαρόλης δικηγόρος, ως λαϊκά μέλη, ενώ καθήκοντα Ειδικού Επιτρόπου είχαν ανατεθεί στον Αντεισαγγελέα Εφετών Νικόλαο Παπαδάκη, συγγενή υπουργού του Ε.Α.Μ., συνεδρίασε από τις 21 Φεβρουαρίου 1945 [11].

Αν και το Ελληνικό Υπουργείο της Δικαιοσύνης με διάβημα του στις συμμαχικές αρχές ζήτησε τη σύλληψη και την έκδοση του στην Ελλάδα, ουδέποτε συνελήφθη ή παρέμεινε στις φυλακές. Δικάστηκε ερήμην -ωσεί παρών- και οι δικαστές τον θεώρησαν συνυπεύθυνο για την οικονομική εξάντληση του λαού και τις οικονομικές διευκολύνσεις προς τους κατακτητές -κατά παράβαση των διεθνών συμβάσεων- και για το λόγο αυτό τον καταδίκασαν το 1945, στην ποινή του θανάτου. Στις 3 Απριλίου 1951 η κυβέρνηση του Νικολάου Πλαστήρα με σχετικό νόμο εξάλειψε την ποινή του [12] και ο Γκοτζαμάνης επέστρεψε στην Ελλάδα, ενώ του επιστράφηκε η δημευθείσα περιουσία του, μετά από σχετικό έγγραφο του προς τον τότε υφυπουργό Οικονομικών Κωνσταντίνο Μητσοτάκη.

Υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης

Στις δημοτικές εκλογές 1954 ο Γκοτζαμάνης υπήρξε υποψήφιος δήμαρχος Θεσσαλονίκης, εκλέγοντας δημοτικούς συμβούλους, με την παραίτηση των οποίων στις αρχές του Δεκεμβρίου 1954 επιδίωξε να προκαλέσει πολιτικό ζήτημα. Μεταξύ των υποψηφίων του ήταν ο δικηγόρος Μιχάλης Παπακωνσταντίνου, μετέπειτα βουλευτής και υπουργός, ο οποίος μιλώντας δημόσια για τον Σωτήριο Γκοτζαμάνη έλεγε, «....ότι ο Γκοτζαμάνης είναι η μεγαλυτέρα ζώσα πολιτική φυσιογνωμία του τόπου και δίδεται η ευκαιρία εις τους Θεσσαλονικείς να αναθέσουν εις αυτόν την διοίκησιν του δήμου....». Ομιλητής στην ίδια εκδήλωση ήταν και ο θείος του Μιχάλη, ο Γεώργιος Παπακωνσταντίνου, που «...ανέφερεν εν συνεχεία τας μεγάλας εθνικάς υπηρεσίας του υποψήφιου δημάρχου και επανέλαβεν ότι είναι τιμή διά την πόλιν, η οποία θα τον έχει ως πρώτον πολίτην της..» [13].

Τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών της 21ης Νοεμβρίου 1954, έφεραν στην πρώτη θέση το Μηνά Πατρίκιο, υποψήφιο με την υποστήριξη της Αριστεράς, ο οποίος συγκέντρωσε 26.842 ψήφους ή 36,84% και ανέδειξαν δεύτερο το συνδυασμό του Σωτήρη Γκοτζαμάνη, ο οποίος συγκέντρωσε 17.685 ψήφους ή 24,27%, ενώ πρώτευσε πρώτευσε 15 εκλογικά τμήματα ανδρών και 13 γυναικών. Στο δεύτερο γύρο των εκλογών συνασπίστηκαν όλοι εναντίον του, ενώ παρέμβαση για την ανάγκη να καταψηφιστεί πραγματοποίησε και ο Ιωάννης Πασαλίδης. Την ίδια ώρα ο Γκοτζαμάνης σε δηλώσεις του ανέφερε ότι «...ο αγών δεν είναι δημοτικός, αλλ' εθνικός... διότι εις την Θεσσαλονίκην είναι περισσότερον αισθητοί οι κίνδυνοι από τας συνεπείας του κομμουνισμού παρά εις τα Αθήνας και τα άλλα κέντρα...» [14]. Η εναντίον του πολεμική απέδωσε και στις επαναληπτικές εκλογές ο Μηνάς Πατρίκιος επικράτησε και εκλέχθηκε δήμαρχος με 41.310 ψήφους ή 56,62% έναντι 31.652 ψήφων ή 43,38% που συγκέντρωσε ο Γκοτζαμάνης. Ο Πατρίκιος επικράτησε σε 61 εκλογικά τμήματα -37 ανδρών και 24 γυναικών, ο Γκοτζαμάνης 38 -19 ανδρών και ισάριθμα γυναικών, σε ένα τμήμα επήλθε ισοψηφία, ενώ ο Γκοτζαμάνης πλειοψήφησε στο κέντρο της Θεσσαλονίκης με 56,8% και στην Ανατολική Θεσσαλονίκη με 50,7%.

Το τέλος του

Ο Γκοτζαμάνης συνέχισε να πολιτεύεται ως αρχηγός του «Μεταρρυθμιστικού Κόμματος» και συμμετείχε στις εθνικές εκλογές του 1958 για τελευταία φορά. Έπασχε από χολολιθίαση και σκόπευε να ταξιδέψει στο εξωτερικό, προκειμένου να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση, όμως υπέστη εγκεφαλική συμφόρηση και στη συνέχεια, στη διάρκεια της νοσηλείας του, ουραιμία και σηψαιμία, που επέφεραν το θάνατό του. Η σορός του μεταφέρθηκε αεροπορικά στη Θεσσαλονίκη το Σάββατο 1 Δεκεμβρίου 1958 και εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα στον Ναό της Αγίας Σοφίας. Στην κηδεία του παρέστησαν ο τότε υπουργός Βορείου Ελλάδος Θεολογίτης, ο τότε Α' αντιπρόεδρος της Βουλής Βασιλικός, βουλευτές, δήμαρχοι, καθηγητές πανεπιστημίου, πρόεδροι οργανώσεων και σωματείων της Θεσσαλονίκης ενώ κατατέθηκαν πολλά στεφάνια.

Συγγραφικό έργο

Ο Σωτήρης Γκοτζαμάνης έγραψε και δημοσίευσε τα έργα:

  • «Μακεδονικά ζητήματα»,
  • «Πανελλήνιος Ιδέα»,
  • «Κατάκτησις της Ασίας υπό των Ελλήνων και του Μεγάλου Αλεξάνδρου»,
  • «Κοινωνικαί τάξεις και πολιτικά κόμματα», το 1923, εκδότης Μ. Τριανταφύλλου, Θεσσαλονίκη. Στο βιβλίο εκφράζει το θαυμασμό του για το Φασισμό του Μπενίτο Μουσολίνι και διατυπώνει την άποψη ότι, «...ο κοινοβουλευτισμός παρουσιάζεται ως οργανισμός νοσών εν χρεωκοπία και εις αυτάς ακόμη τας πλέον προηγμένας χώρας..» και ζητούσε να οργανωθεί ένα νέου τύπου αντιβενιζελικό κόμμα, στηριγμένο στη μαζική κινητοποίηση κι εφοδιασμένο με ιδεολογικές βάσεις οι οποίες παρέπεμπαν στις συνδικαλιστικές τάσεις του Ιταλικού φασισμού.
  • «Η Πανελλήνιος Ιδέα ως δυναμικόν στοιχειόν εν τη ιστορία του τέταρτου αιώνος π.Χ.», το 1940,
  • «Κατοχικόν δάνειον και δαπάναι κατοχής» [15] [16] το οποίο κυκλοφόρησε το 1954 στη Θεσσαλονίκη.

Στο βιβλίο αναφέρει ότι στο διάστημα της υπουργίας του -από τον Απρίλιο του 1941 μέχρι τις 31 Μαρτίου 1943- οι εκταμιεύσεις των Γερμανών από το Ελληνικό δημόσιο ταμείο και την Τράπεζα Ελλάδος έφτασαν τα 395 δισεκατομμύρια δραχμές, ενώ οι κατακτητές σταδιακά απορροφούσαν το σύνολο του νομίσματος που κυκλοφορούσε, γεγονός το οποίο προκάλεσε τις αντιδράσεις ακόμη και των Γερμανών επιτελών στην Ελλάδα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Βιβλιογραφία

  • «Σωτήριος Γκοτζαμάνης. Ο άνθρωπος, ο πολιτικός, ο μύθος», το 2001, Ιάκωβος Δ. Μιχαηλίδης, εκδόσεις «Βάνιας», Θεσσαλονίκη. Η έκδοση χρηματοδοτήθηκε από την Ιστορική και Λαογραφική Εταιρεία Γιαννιτσών «Ο Φίλιππος».

Παραπομπές

  1. [Απεβίωσεν ο Σ. Γκοτζαμάνης Εφημερίδα «Μακεδονία», 29 Νοεμβρίου 1958, σελίδα 1η.]
  2. [Εκηδεύθη την Κυριακήν ο Σωτήριος Γκοτζαμάνης Εφημερίδα «Μακεδονία», 2 Δεκεμβρίου 1958, σελίδα 7η.]
  3. [«...δεν βλέπει άλλη λύση παρά την στρατιωτική επανάσταση...», Φίλιππος Στεφάνου Δραγούμης, «Ημερολόγιο. Διχασμός 1916-1919», εκδόσεις «Δωδώνη», Αθήνα-Ιωάννινα, 1995, σελίδα 321η.]
  4. [Εφημερίδα «Μακεδονία», 26 Νοεμβρίου 1930, σελίδα 2η.]
  5. [«....Δεν αγνοώ βεβαίως ότι εσχάτως ελήφθησαν μέτρα τινά ως προς την γλώσσαν. Εκτός του ότι ταύτα δεν επεκτείνονται, ως θα έδει, εναντίον όλων ανεξαιρέτως των ξένων εν τη χώρα διαλέκτων, θα μοι επιτραπή να παρατηρήσω ότι ταύτα επεισοδιακώς και σπασμοδικώς εφαρμοζόμενα, κατά τας διαθέσεις, τον ενθουσιασμόν και τον χαρακτήρα του εκτελεστικού οργάνου δεν δύνανται να αποδώσουν αποτελέσματα μόνιμα και σημαντικά....»] Απόσπασμα επιστολής Γκοτζαμάνη της 5ης Ιανουαρίου 1939 προς τον Ιωάννη Μεταξά
  6. [Εφημερίδα Θεσσαλονίκης «Νέα Ευρώπη», 28 Μαΐου 1941]
  7. [«Εν Αθήναις τη 22 Ιουνίου 1941
    Προς την Α.Ε. τον Πρόεδρον της Κυβερνήσεως
    Στρατηγόν Κύριον Γ. Τσολάκογλου
    Κύριε Πρόεδρε,
    Διά της απροόπτου και αιφνιδιαστικής εκρήξεως του πολέμου μεταξύ του Άξονος και της Ρωσίας επαληθεύει και πραγματοποιείται μία ακόμη των προβλέψεών μου, τας οποίας είχα εκθέσει εν τοις από 26.5.40 και 20.7.40 υπομνήμασί μου προς την τότε Κυβέρνησιν και τον Βασιλέα. Περί της πλήρους τουτέστιν αντιθέσεως των συμφερόντων του Άξονος και του Πανσλαυισμού. Επί της αντιθέσεως ταύτης εκτός των άλλων επιχειρημάτων, εστήριξα την γνώμην μου, περί απολύτου συμπτώσεως των συμφερόντων ημών και του Άξονος και της ανάγκης στενωτάτης συνεργασίας Άξονος και Ελληνισμού της μόνης μη σλαυικής δυνάμεως εν τη Εγγύς Ανατολή.
    Ο σήμερον εκραγείς πόλεμος δημιουργεί άκρως λεπτήν κατάστασιν χρήζουσαν βαθείας και λεπτομερούς ερεύνης διά την επανεξέτασιν και αναπροσαρμογήν της θέσεώς μας εν τω νέω δημιουργουμένω πλαισίω. Προς τούτο, λαμβάνω την τιμήν να υποβάλω υμίν την γνώμην και να παρακαλέσω, όπως συγκαλέσητε επειγόντως και όλως εκτάκτως το Υπουργικόν Συμβούλιον διά να επιληφθή της τοιαύτης ερεύνης και να δοθή ευκαιρία εις έκαστον εξ ημών να αναπτύξη τας απόψεις του και να λάβη την θέσιν και την ευθύνην του. Εν αναμονή των αποφάσεων, που θα ληφθούν, νομίζω, ότι θα είναι λίαν εξυπηρετικόν των συμφερόντων της Χώρας, εάν αποστέλλατε αμέσως και εξ ονόματος της Ελληνικής Κυβερνήσεως τηλεγράφημα προς τους κ.κ. Χίτλερ και Μουσολίνι, δι’ ου να εύχησθε την νίκην των όπλων εν τω νέω αγώνι προς δημιουργίαν της Νέας Ευρώπης και αποτροπήν του Σλαυοκομμουνιστικού κινδύνου, όστις απειλεί τους πάντας και τα πάντα εν Ευρώπη.
    Μετά τιμής και φιλικών αισθημάτων
    Δρ. Σ. ΓΚΟΤΖΑΜΑΝΗΣ, Υπουργός Οικονομικών»] Επιστολή Γκοτζαμάνη προς Γεώργιο Τσολάκογλου, «Ιδού η αλήθεια», σελίδες 222η-223η.]
  8. [Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του Βασιλείου της Ελλάδος, Τεύχος 1ον, Αριθμός Φύλλου 12ο, 6 Νοεμβρίου 1944]
  9. [Παράγραφος 2 του άρθρου 9 της Συντακτική Πράξης αριθμός 6 της 20ης Ιανουαρίου 1945 και της τροποποιητικής της με αριθμό 12/1945 πού τροποποίησε, συμπλήρωσε και κωδικοποίησε ο Αναγκαστικός Νόμος 533/1945, για την επιβολή ποινών σε όσους συνεργάστηκαν με τις αρχές κατοχής, δηλαδή στους τρεις πρωθυπουργούς, τους υπουργούς και υφυπουργούς των κατοχικών κυβερνήσεων, στο σύνολο 27 άτομα.]
  10. [«...και μόνη… η ανάληψις της Κυβερνήσεως προς διευκόλυνση και υπό τις εντολές των δυνάμεων Κατοχής, αποτελεί τυπικόν αδίκημα χωρίς ουδεμία ν’ απαιτείται απόδειξις δόλου...».]
  11. [Η πρωινή συνεδρίαση του Ειδικού δικαστηρίου Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Πέμπτη 22 Φεβρουαρίου 1945.]
  12. [Παύει η δίωξις των Γκοτζαμάνη-Τσιρονίκου και λοιπών δοσιλόγων Εφημερίδα «Ελευθερία», 4 Απριλίου 1951, σελίδα 4η.]
  13. [Εφημερίδα «Φως Θεσσαλονίκης», φύλλο 14ης Νοεμβρίου 1954]
  14. [Εφημερίδα «Μακεδονία», 27 Νοεμβρίου 1954.]
  15. [«Κατοχικόν δάνειον και δαπάναι κατοχής» Ολόκληρο το βιβλίο.]
  16. [«Κατοχικόν δάνειον και δαπάναι κατοχής» Ολόκληρο το βιβλίο.]