Εμίλ Ζάτοπεκ

Ο Εμίλ Ζάτοπεκ, Τσεχοσλοβάκος εθνικιστής και πολέμιος του κομμουνισμού, δρομέας μεγάλων αποστάσεων και εθνικός ήρωας των Τσέχων, γεννήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 1922 στο Κοπριβίτσε και πέθανε στις 22 Νοεμβρίου 2000 από πνευμονία στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Πράγας.

Ήταν παντρεμένος από τις 18 Σεπτεμβρίου 1948, με την ακοντίστρια Ντάνα Ίνγκροβα-Ζατόπκοβα.

Emil Zatopek

Βιογραφία

Ο Εμίλ ήταν το έκτο στη σειρά παιδί μιας φτωχικής οικογένειας και στα 15 χρόνια του εργάζονταν στο εργαστάσιο παπουτσιών της εταιρείας «Bata», όταν η περιοχή της Μοραβίας ήταν υπό Γερμανική κατοχή, ενώ παράλληλα ήταν εσωτερικός στο τεχνικό λύκειο και στην αρχή βοηθός στο τμήμα του καουτσούκ. Αργότερα εργάστηκε στο Χημικό ινστιτούτο και παρακολούθησε τα νυχτερινά μαθήματα της ανωτέρας Χημικής σχολής. Το 1940 στην Οστράβα όπου εργάζονταν, η εταιρεία έγινε χορηγός στην κούρσα των 1500 μέτρων, του ζήτησε να συμμετάσχει στον αγώνα και τερμάτισε δεύτερος, γεγονός που αποτέλεσε το ερέθισμα να ασχοληθεί με τον αθλητισμό.

Ως ενήλικας ήταν αξιωματικός του στρατού. Το 1968, όταν τα Σοβιετικά στρατεύματα εισέβαλαν στην χώρα του, στην επονομαζόμενη «Άνοιξη της Πράγας», τάχθηκε με εκείνους που εναντιώθηκαν στην εισβολή και υποστήριζαν τις μεταρρυθμίσεις του Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ. Αρχικά καθαιρέθηκε, στη συνέχεια στάλθηκε για εφτά χρόνια ως αποθηκάριος σε ορυχεία ουρανίου και αργότερα υποχρεώθηκε να εργαστεί ως επιστάτης του Σταδίου «Ροζίτσκι», με καθήκοντα κηπουρού στο πάρκο και τους γύρω χώρους.

Οι πιέσεις της Διεθνούς Κοινότητας ανάγκασαν τους κομμουνιστές αξιωματούχους να τον μετατάξουν σε θέση κλητήρα υπουργείου, ενώ του απαγορεύτηκε η έξοδος από την πατρίδα του. Αποκαταστάθηκε μετά την πολιτική μεταβολή και την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος το 1990 και τιμήθηκε για τη σημαντική προσφορά του στον αθλητισμό με το βραβείο «Λευκό Λιοντάρι», που του απονεμήθηκε από τον Βάκλαβ Χάβελ, τότε πρόεδρο της Τσεχίας, ενώ μετά θάνατο του το 2000, του απονεμήθηκε το μετάλλιο του βαρόνου «Πιερ ντε Κουμπερτέν».

Αθλητική δράση

Emil Zatopek

Ειδικεύονταν στις μεγάλες αποστάσεις, τον ονόμασαν ο «άνθρωπος-ατμομηχανή», και στη διάρκεια της πολύχρονης καριέρας του κατέκτησε τέσσερα χρυσά και ένα ασημένιο Ολυμπιακά μετάλλια καθώς και τρία χρυσά σε Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα. Πέτυχε επίσης έξι παγκόσμια ρεκόρ σε τρία αγωνίσματα δηλαδή στα 5.000 και 10.000 χιλιάδες μέτρα καθώς και στο Μαραθώνιο δρόμο. Οι δημοσιογράφοι τον ονόμασαν «Εμίλ ο απαίσιος», για τα θορυβώδη αγκομαχητά και τις άσχημες γκριμάτσες του.

Αναλυτικά, στη διάρκεια της αθλητικής του πορείας κατέκτησε

Ολυμπιάδες

• 1η θέση στα 10.000 μέτρα και τη 2η στα 5.000 μέτρα το 1948 στο Λονδίνο,
• 1η στα 5.000, τα 10.000 μέτρα και στον Μαραθώνιο δρόμο το 1952 στο Ελσίνκι,
• 6η θέση στο Μαραθώνιο δρόμο το 1956 στην Μελβούρνη.

Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα

• 5η θέση στα 5.000 μέτρα το 1946, στο Όσλο,
• 1η θέση στα 5.000 και στα 10.000 μέτρα το 1950, στις Βρυξέλλες,
• 1η θέση στα 10.000 και 3η στα 5.000 μέτρα το 1954 στη Βέρνη.

Παγκόσμια Ρεκόρ

Από το 1951 μέχρι το 1956 κατέρριψε 17 παγκόσμια ρεκόρ σε εννέα διαφορετικά αγωνίσματα μεγάλων αποστάσεων,

• στα 10 μίλια, [χρόνος 48.12.0 το 1951],
• στα 20.000 μίλια [χρόνος 59.51.8 το 1951]],
• στο Δρόμο μιας ώρας [απόσταση 20.052 μέτρα το 1951],
• στα 15 μίλια [χρόνος 1.14.01.0 το 1952],
• στα 30 χιλιόμετρα [χρόνος 1.35.23.8 το 1952],
• στα 5.000 μέτρα [χρόνος 13.57.2 το 1954],
• στα 10.000 μέτρα [χρόνος 28.54.2 το 1954],
• στα 6 μίλια [χρόνος 27.59.2 το 1954],
• στα 25 χιλιόμετρα [χρόνος 1.16.36.4 το 1956].

Βιβλιογραφία

• «Δρόμος αντοχής» , Jean Echenoz, Εκδόσεις «Πόλις», Αθήνα 2010.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Εμίλ Ζάτοπεκ, ο άνθρωπος ατμομηχανή retrosport.wordpress.com
• Εμίλ Ζάτοπεκ, δρόμος αντοχής και πολιτική
• Η ατμομηχανή του Ελσίνκι

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org