Μάικλ Βέντρις

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Μάικλ Τζορτζ Φράνσις Βέντρις [αγγλικά: Michael George Francis Ventris] Άγγλος Εβραϊκής καταγωγής από την πλευρά του μητρικού του κλάδου, επαγγελματίας αρχιτέκτονας, αυτοδίδακτος όμως παθιασμένος ερασιτέχνης γλωσσολόγος και κλασσικός μελετητής, παλαιογράφος και αποκρυπτογράφος που, μαζί με την Αμερικανίδα Άλις Κόμπερ και τον Άγγλο Τζων Τσάντγουικ, έλυσε το γρίφο της Γραμμικής Β' γραφής της Μινωικής εποχής στην Κρήτη κι μετατόπισε τα χρονικά όρια της γραπτής Ελληνικής γλώσσας από τον 8ο στον 15ο αι. π.Χ. και κατέδειξε πως η Ελληνική γλώσσα ήταν πέντε αιώνες αρχαιότερη από την αλφαβητική γραφή της Οινοχόης του Διπύλου ή, κατ’ άλλους, του «ποτηρίου τού Νέστορος», η οποία μέχρι τότε θεωρούνταν η αρχή της, γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1922 στο Wheathampstead της κομητείας του Hertfordshire στην Αγγλία και έχασε την ζωή του σε τροχαίο δυστύχημα στις 6 Σεπτεμβρίου του 1956 κοντά στο Hatfield της κομητείας του Hertfordshire.

Ο Βέρντις ήταν έγγαμος, από τον Μάρτιο του 1942, με την Λόις Βέντρις το γένος Νοξ-Νίβεν [Lois Knox-Niven], κόρη [1] της Lois Butler [2] και από το γάμο του έγινε πατέρας δύο παιδιών [3], του Nikki, που γεννήθηκε το 1942 και πέθανε το 1984, και της Tessa, που γεννήθηκε το 1946.

Βιογραφία

Ο Μάικλ κατάγονταν από οικογένεια στρατιωτικών. Ο παππούς του, Φράνσις Βέντρις, ήταν στρατηγός και διοικητής των Βρετανικών δυνάμεων στην Κίνα, ενώ ο πατέρας του, Edward Francis Vereker Ventris, ήταν αντισυνταγματάρχης του Βρετανικού Στρατού στην Ινδία ο οποίος συνταξιοδοτήθηκε νωρίς λόγω κακής καταστάσεως της υγείας του. Μητέρα του Μάικλ, που ήταν το μόνο παιδί της οικογένειας, ήταν η Άννα Δωροθέα Τζανάζ (Ντόρα) [Anna Dorothea Janasz], απόγονος πλούσιας οικογένειας Εβραϊκής καταγωγής από την Πολωνία. Η οικογένεια του Έντουαρντ Βέντρις μετακόμισε στην Ελβετία, όπου έμεινε επί οκτώ χρόνια, αναζητώντας ένα υγιές περιβάλλον για να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της υγείας του.

Εφηβική ζωή / Σπουδές

Στην Ελβετία ο Μάικλ ξεκίνησε σχολείο στο Γκστάαντ, όπου διδάσκονταν μαθήματα στα Γαλλικά και τα Γερμανικά. Σύντομα γνώριζε άπταιστα και τις δύο γλώσσες και μιλούσε επαρκώς τα Γερμανικά Ελβετικά, ενώ έδειχνε ικανός να μάθει μια γλώσσα μέσα σε λίγες εβδομάδες, γεγονός που του επέτρεψε να αποκτήσει ευχέρεια σε δεκάδες γλώσσες. Η μητέρα του του μιλούσε συχνά Πολωνικά τα οποία γνώρισε άπταιστα στην ηλικία των οκτώ ετών. Το 1931, η οικογένεια Βέντρις επέστρεψε στην Αγγλία κι ως το 1935 ο Ventris παρακολούθησε μαθήματα στο Bickley Hill School στο Stowe. Εκείνο το χρόνο, που χώρισαν οι γονείς του, ο Μάικλ εξασφάλισε υποτροφία στο σχολείο Stowe, όπου διδάχθηκε λατινικά και αρχαία ελληνικά. Ο Μάικλ ζούσε με τη μητέρα του στο Highgate στο Λονδίνο, όπου μεταξύ των γνωστών που σύχναζαν στο σπίτι, περιλαμβάνονταν πολλοί γλύπτες, ζωγράφοι και συγγραφείς της εποχής. Από νωρίς έδειξε ενδιαφέρον για τις γλώσσες, τις κλασικές σπουδές και την παλαιογραφία.

Το 1936, ο Βέντρις ήταν μέλος μιας σχολικής ομάδας που επισκέφθηκε μια έκθεση στο Μουσείο του Λονδίνου που διοργανώθηκε για τον εορτασμό των 50 χρόνων της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα. Η ομάδα παρακολούθησε μια διάλεξη του Sir Arthur Evans ο οποίος περιέγραψε με λεπτομέρειες την ανακάλυψη του για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό του βασιλιά Μίνωα στο νησί της Κρήτης και για τον μυστηριώδη τρόπο γραφής που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι εκεί. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαλέξεως ο Βέντρις έμαθε για τις μινωικές πλάκες ψημένου πηλού καλυμμένες με επιγραφές που δεν μπορούσαν να αποκρυπτογραφηθούν και αποφάσισε να είναι αυτός που θα λύσει το μυστήριο για την Γραμμική Β' γραφή, και έθεσε σκοπό της ζωής του να την αποκρυπτογραφήσει. Έκτοτε περνούσε το μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου του μαθαίνοντας όσο μπορούσε για τη Γραμμική Β'.

Ο Έντουαρντ Βέντρις πέθανε το 1938 και η μητέρα του Μάικλ ανέλαβε την διαχείριση της οικογενειακής της περιουσίας, όμως το 1939 με τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία απώλεσε το εισόδημα της. Το 1940 ο Μάικλ έχασε την μητέρα του που έπασχε από κλινική κατάθλιψη και πέθανε από τη λήψη υπερβολικής δόσεως βαρβιτουρικών. Τον ίδιο χρόνο, ένας φίλος της οικογένειας, ο Ρώσος γλύπτης Naum Gabo, έθεσε τον Μάικλ υπό την προστασία του και ο Μάικλ είπε αργότερα ότι ο Gabo ήταν η πιο ζεστή οικογένεια που είχε ποτέ. Στο σπίτι του προστάτη του ο Μάικλ άρχισε να σπουδάζει ρωσικά και αποφάσισε να σπουδάσει αρχιτεκτονική. Εκεί γνώρισε τη μέλλουσα σύζυγό του, που το κοινωνικό της υπόβαθρο ήταν παρόμοιο με το δικό του, καθώς κι αυτής η οικογένεια ήταν ευκατάστατη, είχε ταξιδέψει στην Ευρώπη και ενδιαφερόταν για την αρχιτεκτονική, ενώ η ίδια ήταν δημοφιλής και πολύ όμορφη. Έτσι το 1940 ο Μάικλ άρχισε σπουδές αρχιτεκτονικής και παράλληλα μελετούσε την Γραμμική Β.

Β' Παγκόσμιος Πόλεμος

Το 1942 στρατεύθηκε και ξεκίνησε εκπαίδευση πιλότου στην R.A.F., την Αγγλική Βασιλική Αεροπορία, όμως τελικά, μετά από σχετική εκπαίδευση στον Καναδά, επιλέχθηκε να ασχοληθεί με το σπάσιμο μυστικών κωδίκων και την αποκρυπτογράφηση κωδικοποιημένων εχθρικών μηνυμάτων, κάτι που όξυνε την ικανότητα του στη διερεύνηση τής λειτουργίας διάφορων κωδικών συστημάτων. Ως πλοηγός αεροσκάφους [4] συμμετείχε στον βομβαρδισμό της Γερμανίας. Μετά το τέλος του πολέμου αντί να αποστρατευθεί, ο Βέντρις στάλθηκε στη Γερμανία λόγω της αριστείας του στις γλώσσες, καθώς εκτός από τα γερμανικά μιλούσε ρωσικά και βοηθούσε σε επαφές με τον ρωσικό στρατό. Τα καθήκοντά του παραμένουν ασαφή ως σήμερα και οι φίλοι του υπέθεσαν ότι εκτελούσε καθήκοντα πληροφοριών, όμως κανένα στοιχείο σχετικών αναθέσεων δεν εμφανίστηκε τις δεκαετίες που ακολούθησαν ενώ δεν υπάρχουν και ενδείξεις ότι ήταν μέρος οποιασδήποτε μονάδος παραβίασης κώδικα, όπως και ο Τσάντγουικ, παρόλο που το κοινό πίστεψε άμεσα σε αυτήν την εξήγηση της ιδιοφυΐας και της επιτυχίας του στην αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β' γραφής. Ο Βέντρις αποστρατεύτηκε τελικά το 1946.

Γραμμική Β' γραφή [5]

Πρώτα χρόνια

Το 1900 ο Άγγλος αρχαιολόγος Άρθουρ Έβανς ανακάλυψε στην Κρήτη αυτό που πίστευε πως ήταν το ανάκτορο του βασιλιά Μίνωα, με τον περιβόητο λαβύρινθο του, το άντρο του Μινώταυρου, μία απ' τις σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις όλων των εποχών. Έκτοτε στον Έβανς έγινε έμμονη ιδέα η αναζήτηση του νοήματος της Γραμμικής Β', της μυστηριώδους γραφής που βρέθηκε σε πήλινες επιγραφές στα ερείπια του Ανακτόρου, όμως πέθανε δίχως να επιτύχει τον αντικειμενικό του σκοπό. Ο Έβανς πίστευε ότι οι Μινωικές γραφές -η Γραμμική Α' γραφή που δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί ως τις μέρες μας, όσο και η Γραμμική Β' γραφή, περιείχαν μια Μινωική, όμως μη Ελληνική γλώσσα. Ο Έβανς που ήταν υποστηρικτής της δυνάμεως του Μινωικού κόσμου και της κυριαρχίας των Μινωιτών στον χώρο της ηπειρωτικής Ελλάδας, αποδείχτηκε πως έσφαλε, καθώς η Ελληνική γραφή των Μυκηναίων ήταν που είχε διαδοθεί και στην Κρήτη.

Έτσι λόγω της πλάνης στην οποία είχαν πέσει ως τότε οι ειδικοί -εξ αιτίας των εσφαλμένων ερμηνειών του Άρθουρ Έβανς, και παρά τις συνεχείς έρευνες που έκαναν οι Μάιρς, Βέντρις και οι Αμερικανοί Έμμετ Μπένετ και Άλις Κόμπερ [Alice Elizabeth Kober], δεν σημειώθηκε σημαντική πρόοδος, ώσπου η Αμερικανίδα ερευνήτρια Άλις Κόμπερ παρατήρησε ότι ομάδες συμβόλων της Γραμμικής Β' γραφής, αυτά που ο Βέντρις ονόμασε Τρίδυμα της Κόμπερ [Kober triplets], φανέρωναν λέξεις που κλίνονταν. Η κλίση των λέξεων την οδήγησε στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για γλώσσα με γραμματικούς κανόνες όπως της Ελληνικής και της Λατινικής, όχι της Ετρουσκικής. Μετά από ένα μικρό διάλειμμα από την ενασχόληση της με την Γραμμική Β', το 1950 κατέβαλε προσπάθεια να οργανώσει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των ερευνητών, όμως αρχικά δεν τόλμησε να προτείνει ότι η γλώσσα της Γραμμικής Β' είναι Ελληνική. Ως το 1939 είχαν βρεθεί στην ηπειρωτική Ελλάδα γύρω στις 300 πλάκες με την Γραμμική Β' γραφή.

Αποκρυπτογράφηση [6] Γραμμικής Β'

Το 1940, ο τότε 18χρονος Βέντρις έγραψε ένα άρθρο «Εισαγωγή στην μινωική γλώσσα», που δημοσιεύθηκε στο Αμερικανικό Αρχαιολογικό περιοδικό «American Journal of Archaeology». Η αρχική θεωρία του ήταν ότι οι Ετρούσκοι και η Γραμμική Β' γραφή σχετίζονται και ότι αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει το κλειδί για την αποκρυπτογράφηση. Αν και η αρχική άποψη του αποδείχθηκε λανθασμένη, ήταν μια άποψη που ο Μάικλ συνέχισε να εξερευνά μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1950. Αμέσως μετά την αποστρατεία του, το 1946, ο Βέντρις επισκέφθηκε τον Λίντον Μάιρς στην Οξφόρδη, όπου κλήθηκε να βοηθήσει στη δημοσίευση των πινακίδων της Κνωσού. Ο Βέντρις ήταν πολύ απασχολημένος με την αρχιτεκτονική εκείνη την εποχή, οπότε αρνήθηκε την προσφορά, αλλά παρέμεινε σε επαφή με τον Myres και επέλεξε να συνέχισε τις σπουδές του. Παράλληλα εργάστηκε για λίγο στη Σουηδία. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Αγγλία και στις σπουδές του στην Αρχιτεκτονική από την οποία αποφοίτησε το 1949. Μετά την αποφοίτηση του εγκαταστάθηκε στο Hampstead όπου κατασκεύασε το σπίτι του και εργάστηκε στο Αγγλικό υπουργείο Παιδείας ως μέλος ομάδας σχεδιασμού νέων σχολικών κτιρίων.

Ο Βέντρις δεν σταμάτησε ποτέ να ασχολείται με την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β' [7], έχοντας μάλιστα τακτική αλληλογραφία με άλλους ερευνητές και επαφή με καταξιωμένους επιστήμονες, όπως ο σερ Τζων Λίντον Μάιρς [Sir John Linton Myres], με πρωτοβουλία του οποίου ο Βέντρις έστειλε επιστολή στον Τζων Τσάντγουικ όπου του ανέλυσε την ερμηνεία του για την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β' γραφής. Στην μακροσκελή απάντηση του, η οποία αποτέλεσε και την έναρξη της συνεργασίας τους, ο Τσάντγουικ τον συγχαίρει για την επίλυση του «Μινωικού ζητήματος», τον παροτρύνει να δημοσιοποιήσει το επίτευγμά του, συνεχίζει με μερικές παρατηρήσεις, λέγοντας, μεταξύ άλλων, ότι σίγουρα ή διάλεκτος είναι Ελληνική και του προσφέρει τη βοήθειά του σε ό,τι μπορεί να φανεί χρήσιμος. Όπως αναφέρει ο Τσάντγουικ: «...Ο Βέντρις ξεκίνησε να δοκιμάσει την υπόθεση ότι η γλώσσα ήταν ελληνική, χωρίς να προσδοκά ότι θα οδηγούσε πουθενά. Αλλά καθώς εφάρμοζε τις αξίες του σε περισσότερες και περισσότερες λέξεις, συνέχιζαν να εμφανίζονται ελληνικές λέξεις».

Στα τέλη του 1949 ο Βέντρις έστειλε ένα ερωτηματολόγιο σε γλωσσολόγους, ιστορικούς και αρχαιολόγους που τους απασχολούσε το ίδιο θέμα, προτείνοντάς τους να βρεθούν την Πρωτοχρονιά του 1950 για ανταλλαγή απόψεων. Τον επόμενο χρόνο άρχισε να διανέμει τις Σημειώσεις Εργασίας του σε άλλους ερευνητές και να σχηματίζει κανάβους, όπου καταχώριζε τα σύμβολα ανάλογα με την πιθανή σημασία τους. Παραιτήθηκε μάλιστα από την αρχιτεκτονική εργασία του για να ασχοληθεί με την αποκρυπτογράφηση. Στο μεταξύ, από τον αρχαιολόγο Καρλ Μπλέγκεν [Carl Blegen], είχαν ανακαλυφθεί και το 1951 δημοσιεύθηκαν οι πινακίδες Γραμμικής Β' που βρέθηκαν στο ανάκτορο της Πύλου. Ο νέος πλούτος στοιχείων τον βοήθησε να παρατηρήσει ορισμένες ομάδες συμβόλων, για τις οποίες είχε σημαντικούς λόγους να πιστεύει ότι μπορεί να ήταν ονόματα πόλεων και τοπωνυμιών στην Κρήτη. Καθώς ορισμένες από αυτές τις ομάδες εμφανίζονταν μόνο σε πινακίδες από την Κρήτη, προχώρησε στην υπόθεση ότι ήταν ονόματα πόλεων του νησιού. Τελικά το 1952 εγκατέλειψε οριστικά την υπόθεση περί ετρουσκικής γλώσσας και επιδόθηκε στην πιθανότητα της ελληνικής. Κάνοντας αντιστοιχίσεις κατάφερε να αποσαφηνίσει την έννοια και άλλων συμβόλων και να διαπιστώσει ότι η Γραμμική Β' ήταν ελληνική γραφή.

Την 1η Ιουλίου 1952, ο Βέντρις ανακοίνωσε σε συνέντευξη του στο B.B.C. την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β', ως γραφής που καταγράφει την Ελληνική γλώσσα της Μυκηναϊκής περιόδου, βασισμένη παράλληλα στη Γραμμική Α' της Μινωικής περιόδου. Ο Βέντρις με τον Τσάντγουικ [Jhon. Chadwick] επιμελήθηκαν την επίσημη παρουσίαση της αποκρυπτογραφήσεως της Γραμμικής Β' γραφής σε άρθρο τους που δημοσιεύθηκε, το 1953 στο περιοδικό «Journal of Hellenic Studies», με τίτλο «Μαρτυρίες για ελληνική διάλεκτο στα μυκηναϊκά αρχεία» [«Evidence for Greek Dialect in Mycenaean Archives»]. Προτού δημοσιευθεί το άρθρο, δόθηκε στον αρχαιολόγο Καρλ Μπλέγκεν, ο οποίος εφαρμόζοντας τις αξίες των συλλαβογραμμάτων που είχαν επισημάνει οι Βέντρις και Τσάντγουικ διάβασε την περίφημη δίγλωσση πινακίδα της Πύλου, την «πινακίδα των τριπόδων». Στο άρθρο τους ερμήνευαν με σιγουριά 65 από τα 88 τότε γνωστά σύμβολa της Γραμμικής Β' γραφής [8] και διατύπωναν τους βασικούς κανόνες ορθογραφίας της.

Το 1953, σε μια κατάμεστη αίθουσα στο Burlington House, εκεί που ο Βέντρις είχε για πρώτη φορά ακούσει τον Evans να μιλάει για τις πινακίδες, παρουσίασε την πινακίδα P641, γνωστή και ως «πινακίδα των τριπόδων», όπου καταμετρώνται διάφορα αγγεία, τα περισσότερα τριποδικά, με αναγραφή και των ονομάτων τους. Η πινακίδα αυτή αποτέλεσε στην ουσία τη «στήλη της Ροζέτας» για την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β' γραφής. Η αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β' γραφής απέδειξε πως η γραπτή Ελληνική Ιστορία δεν αρχίζει, όπως θεωρούνταν ως τότε, τον 8ο αιώνα π.Χ. αλλά τουλάχιστον από τα μέσα του 15ου π.Χ. αιώνα, καθώς το αρχαιότερο κείμενο, γραμμένο σε πινακίδα από πηλό, χρονολογείται περί το 1450 π.Χ. και ανακαλύφθηκε το καλοκαίρι του 2010 στην Ίκλαινα Μεσσηνίας από τον καθηγητή Μιχάλη Κοσμόπουλο [9].

Ύστερα χρόνια

Το 1954 και 1955 ο Βέντρις εργάστηκε σε ανασκαφές στο Εμποριό της Χίου, όπου απέδιδε στην σύγχρονη Ελληνική και στην Αγγλική γλώσσα την Γραμμική Β' γραφή των πινακίδων, αμέσως μετά την ανασκαφή τους, η οποία διεξάγονταν υπό τη διεύθυνση του Sir John Boardman. Όπως γράφει ο βιογράφος του Andrew Robinson, ο Βέντρις σε τηλεοπτική εκπομπή του 1956 διερωτήθηκε: «...Η γνώση της γραφής χάθηκε στ’ αλήθεια ξαφνικά γύρω στο 1200 π.Χ. και υπήρξε πράγματι μια περίοδος τετρακοσίων περίπου ετών κατά την οποία οι Έλληνες ήταν τελείως αναλφάβητοι, μέχρι την εισαγωγή του ελληνικού αλφαβήτου που γνωρίζουμε;». Ο ίδιος υποστήριξε πως το χρονικό κενό μπορεί να οφείλεται είτε σε έλλειψη διασωθεισών πινακίδων τής Γραμμικής Β' για την περίοδο αυτήν είτε σε έλλειψη διασωθέντος επιγραφικού υλικού σε πρώιμη μορφή του ελληνικού αλφαβήτου, που ούτως ή άλλως θεωρείται ότι εισήχθη, διαμορφώθηκε και χρησιμοποιήθηκε στην Ελλάδα μερικούς αιώνες πριν από τις πρώτες διασωζόμενες μαρτυρίες στα τέλη τού 8ου π.Χ. αιώνα.

Το τέλος του

Στις 6 Σεπτεμβρίου του 1956, ο Βέντρις σκοτώθηκε ακαριαία όταν οδηγώντας με μεγάλη ταχύτητα το αυτοκίνητό του, αυτό συγκρούστηκε με σταθμευμένο φορτηγό στα περίχωρα του Βόρειου Λονδίνου τις πρώτες πρωινές ώρες όταν επέστρεφε στο σπίτι του. Το βιβλίο του με τίτλο

  • «Evidence for Greek Dialect in Mycenaean Archives»,

το οποίο έγραψαν από κοινού με τον John Chadwick, κυκλοφόρησε το 1956 λίγο καιρό μετά τον θάνατο του.

Μνήμη Μάικλ Βέντρις

Ο Βέντρις, μια αινιγματική σεμνή ιδιοφυΐα αλλά και μια μοναδική και αντιφατική προσωπικότητα με εκπληκτική διαίσθηση που τον βοήθησε να επιλύσει το μυστήριο της Γραμμικής Β' γραφής εκεί που όλοι οι ειδικοί απέτυχαν, αποτελεί την κλασσική περίπτωση του θριάμβου της δυνάμεως της θελήσεως και του παθιασμένου ανήσυχου μυαλού. Ήταν χαρισματικό πνεύμα, με χαρακτηριστική ευκολία στην εκμάθηση ξένων γλωσσών, διάθετε σπάνια συνδυαστική φαντασία κι ήταν ικανός να ξεχωρίζει τις κανονικότητες μέσα στην ποικιλία. Ο Βέντρις, που καταγράφηκε ως ο άνθρωπος που έλυσε το γρίφο που αποκλήθηκε «το Έβερεστ της Ελληνικής αρχαιολογίας», υπήρξε μια πολυσύνθετη και απόμακρη μορφή, υπήρξε μόνο ερασιτέχνης των κλασικών σπουδών. Όπως γράφει ο Τζον Τσάντγουικ [John Chadwick], υφηγητής των κλασικών γραμμάτων στο Πανεπιστήμιο του Καίμπριτζ, ο Βέντρις «...είχε τη δύναμη να διακρίνει την τάξη μέσα στο φαινομενικό χάος, αυτό δηλ. που χαρακτηρίζει το έργο όλων των μεγάλων ανδρών».

Η πατρίδα του, η Μεγάλη Βρετανία, τίμησε τον Βέντρις με το

  • παράσημο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας,

ενώ το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου τον ανακήρυξε επίτιμο ερευνητή και το Πανεπιστήμιο της Ουψάλας επίτιμο διδάκτορα.

Η αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β' γραφής αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα διανοητικά επιτεύγματα της κλασικής αρχαιολογίας του 20ού αιώνα με την οποία κατόρθωσε να υλοποιήσει αυτό που ως τότε αποτελούσε το όνειρο πολλών κλασικών επιστημόνων. Στην Ελλάδα το όνομα του Βέντρις φέρει ένας μικρός, στενός, κατηφορικός κι άσημος δρόμος, που ελάχιστοι τον γνωρίζουν και κανείς δεν τον προσέχει, σε προάστιο του Ηρακλείου στην Κρήτη.

Βιβλιογραφία

  • «Ο άνθρωπος που αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική Β'. Η ιστορία του Μάικλ Βέντρις», Robinson Andrew, μετάφραση: Γιάννης Αρβανίτης, Εκδόσεις «Πατάκης», σελίδες: 216, Αθήνα, 2004

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

  1. [H Lois Knox-Niven ήταν κόρη της Lois Butler από τον πρώτο της γάμο με τον Αντισυνταγματάρχη Lieutenant-Colonel Hugh William Knox-Niven.]
  2. [Η Lois Butler ήταν Καναδή Ολυμπιονίκης σκιέρ, αεροπόρος και ένα από τα πρώτα μέλη του Βοηθού Αερομεταφορών (ΑΤΑ). Γεννήθηκε στις 3 Νοεμβρίου 1897 στο Μόντρεαλ και πέθανε στις 17 Αυγούστου 1970 στον Πειραιά από καρδιακή προσβολή.]
  3. [Michael George Francis Ventris, OBE geni.com]
  4. [Royal Air Force (Volunteer Reserve) (RAF(VR)) Officers 1939-1945 unithistories.com]
  5. [Η Γραμμική Β' είναι συλλαβογραφική γραφή με 90 περίπου συλλαβογράμματα και 158 ιδεογράμματα. Χρονολογείται κατά τους μυκηναϊκούς χρόνους (1450-1200 π.Χ.), ενώ οι πινακίδες της προέρχονται από την Κνωσό, την Πύλο, τη Θήβα και τις Μυκήνες. Ονομάστηκε έτσι από τον Α. Evans, ως αντιδιαστολή προς την προγενέστερη της γραφή, Γραμμική Α’(1750-1450). Συγγενείς γραφές είναι η Κυπρομινωική και το κλασσικό κυπριακό Συλλαβάριο.]
  6. [Cracking the code: the decipherment of Linear B 60 years on cam.ac.uk]
  7. [Η Γραμμική Β' γραφή ανακαλύφθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα στην Κνωσό από τον Άγγλο αρχαιολόγο Άρθουρ Έβανς, που την ονόμασε έτσι επειδή χρησιμοποιούσε γραμμικούς χαρακτήρες, και όχι εικονιστικούς, όπως η Μινωική ιερογλυφική γραφή, χαραγμένους σε πήλινες πινακίδες. Διέφερε όμως από μια πρωιμότερη παρόμοια γραφή, την Γραμμική Α', που βρέθηκε επίσης στην Κνωσό και στην νότια Κρήτη. Πήλινες πινακίδες με Γραμμική Β' γραφή βρέθηκαν αργότερα στο Μυκηναϊκό ανάκτορο της Πύλου στην Μεσσηνία και σε άλλες θέσεις της ηπειρωτικής Ελλάδας. Συνολικά έχουν βρεθεί περί τα 5.000 κείμενα σε Γραμμική Β' -κυρίως πινακίδες και αγγεία. Από αυτά περί τα 3.000 προέρχονται από την Κνωσό, 1.400 από την Πύλο, 300 από την Θήβα, 90 από τις Μυκήνες ενώ μικρότερος αριθμός προέρχεται από τα Χανιά, τα Μάλια, την Τίρυνθα, την Ελευσίνα, τον Ορχομενό και αλλού. Η αποκρυπτογράφηση της από τον Βέντρις στηρίχτηκε στην εσωτερική ανάλυση των κειμένων, αποτέλεσμα της οποία ήταν ο σχηματισμός της εσχάρας, όπου τα σημεία κατανεμήθηκαν ανάλογα με το φωνήεν ή το σύμφωνο που είχαν.]
  8. [Η Γραμμική Β' γραφή περιλαμβάνει 89 συλλαβογράμματα, που αναπαριστούν συλλαβές με φωνητική αξία και περί τα 260 ιδεογράμματα (ή λογογράμματα), που αποδίδουν έννοιες όπως άνδρας, γυναίκα, αγελάδα, λάδι, κρασί, αλλά και σύμβολα για την απόδοση αριθμών. Τα κείμενα της είναι στην πλειοψηφία τους λίστες εφοδίων που μπαίνουν, βγαίνουν ή είναι αποθηκευμένα στα Μινωϊκά ανάκτορα και τηλεγραφικές επιγραφές εμπορευμάτων, όμως η αξία τους ως πρωτογενείς πηγές για την οικονομία, το εμπόριο, τη θρησκεία, την κοινωνική διαστρωμάτωση και τη διοικητική οργάνωση της Ελλάδος εκείνης της εποχής είναι ανεκτίμητη. Ως σήμερα έχει αποκρυπτογραφηθεί το 87% των κειμένων. Σήμερα οι αρχαιολόγοι γνωρίζουν με βεβαιότητα και υποστηρίζουν πως στην Κνωσό υπήρχαν περίπου 120 γραφείς που ο καθένας είχε διαφορετικό χαρακτήρα, ενώ με βάση τον γραφικό χαρακτήρα των γραφέων υποθέτουν ότι τις πινακίδες της Κνωσού τις έγραψαν τουλάχιστον 60 διαφορετικοί γραφείς κι αυτές της Πύλου τουλάχιστον 30.]
  9. [Το καλοκαίρι του 2010 ανακαλύφθηκε στα Ίκλαινα Μεσσηνίας η αρχαιότερη επιγραφή που έχει βρεθεί σε ευρωπαϊκό έδαφος. Πρόκειται για την επιγραφή ύψους 2,5 και πλάτους 4 εκατοστών, βρέθηκε απανθρακωμένη σε αποθέτη, όπου προφανώς είχαν καεί σκουπίδια. Η πινακίδα αναγράφει κάτι σχετικό με μια κατασκευή στην μια πλευρά και κατάλογο ονομάτων και αριθμών στην άλλη πλευρά. Γράφηκε πριν από 3.500 χρόνια και βρέθηκε από τον αρχαιολόγο-καθηγητή Μιχάλη Κοσµόπουλο, ο οποίος ανέσκαπτε ένα μυκηναϊκό μέγαρο µε πελώριους αναλημματικούς τοίχους, τοιχογραφίες και αποχετευτικό σύστημα. Η χρονολόγηση της πινακίδας πολύ πριν από τις ως τώρα γνωστές αλλάζει πολλά δεδομένα στην έως τώρα γνώση για τη χρήση της Γραμμικής Β' αλλά και για την εξάπλωση της γραφής.]