Νικολό Μακιαβέλι

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Νικολό Μακιαβέλι (Φλωρεντία 3 Μαΐου 1469 - 21 Ιουνίου 1527)

Ο Νικολό Μακιαβέλι, Ιταλός συγγραφέας και πολιτικός, [Niccolò di Bernardo dei Machiavelli], γεννήθηκε στη Φλωρεντία στις 3 Μαΐου 1469 όπου και πέθανε στις 21 Ιουνίου 1527, από πάθηση του στομάχου. Ήταν παντρεμένος από το 1501 με τη Μαριέτα Κορσίνι, με την οποία απέκτησαν πέντε παιδιά.

Βιογραφία

Ήταν γιος του νομομαθούς Μπερνάρντο Μακιαβέλι και της Μπαρτολομέα Νέλι, φτωχότερα μέλη μιας πλούσιας και επιφανούς οικογενείας ευγενών. Την εποχή που γεννήθηκε η Ιταλία ήταν διαιρεμένη σε ανταγωνιζόμενες πόλεις-κράτη, μεταξύ των οποίων και η Ρώμη. Ήταν οπαδός του μεταρρυθμιστή και δικτάτορα της Φλωρεντίας Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα και το 1498 όταν αυτός εκτελέστηκε για την κριτική που άσκησε στον Πάπα Αλέξανδρο VI, διορίστηκε γραμματέας της δεύτερης καγκελαρίας της Φλωρεντινής Δημοκρατίας, θέση που του επέτρεψε να αποκτήσει διοικητική και πολιτική πείρα. Λίγο αργότερα διορίστηκε ως γραμματέας των Δέκα, ως το 1512, με αρμοδιότητα υποθέσεις εσωτερικών και πολέμου.

Διπλωματικές αποστολές τον έφεραν στη Γαλλία, στην αυλή του Λουδοβίκου ΙΒ’ (1500, 10504, 1510, 1511), στην Ελβετία, στο Τιρόλο στον Αυτοκράτορα Μαξιμιλιανό (1507) και σε διάφορες περιοχές της Ιταλίας (το 1502 στην αυλή του Καίσαρα Βοργία). Μαρτυρίες της δραστηριότητάς του αυτής και συγχρόνως δοκίμια πολιτικής ερμηνείας των συγχρόνων του γεγονότων είναι οι «Εκθέσεις» και οι «Λόγοι» που έγραψε για τη Δημοκρατία, μια προσπάθεια με στενότερα χρονογραφικές προθέσεις. Η επιστροφή των Μεδίκων στη Φλωρεντία το 1512, διέκοψε οριστικά τη σταδιοδρομία του στην ενεργό πολιτική. Αφού παύθηκε από τη γραμματεία, φυλακίστηκε και βασανίστηκε ως ύποπτος για συμμετοχή στη συνωμοσία του Περιπάολο Μπόσκολι εναντίον των Μεδίκων. Όταν αποφυλακίστηκε, την άνοιξη του 1513, αποσύρθηκε στα κτήματά του του Σαν Αντρέα στην Περκουσσίνα, κοντά στο Σαν Κασιάνο, όπου επιδόθηκε στο μεγάλο του έργο της συγγραφής πολιτικών μελετών και ιστορικών λογοτεχνικών έργων.

Εργογραφία

Το 1513 άρχισε να γράφει τους «Λόγους για την πρώτη δεκαετία του Τίτου Λίβιου», τους οποίους διέκοψε για να γράψει τον «Ηγεμόνα» (1513) και τους συμπλήρωσε πριν από το 1519. Ακολούθησαν (αλλά η χρονολόγηση είναι συχνά αβέβαιη) το 1516 ο «Διάλογος γύρω από τη γλώσσα μας», όπου υποστήριζε τη χρησιμοποίηση της Φλωρεντινής διαλέκτου, το 1518 μία κωμωδία, «ο Μανδραγόρας», το 1519 – 20 οι διάλογοι «Περί της τέχνης του Πολέμου», το 1520 η «Ζωή του Καστρούτσιο Καστρακάνι» και κατά την ίδια περίοδο «ο Γάιδαρος», σατιρικό ποίημα, το διήγημα «ο Αρχιδιάβολος Μπελφαγκόρ», τα έμμετρα «Κεφάλαια», το 1525 μια άλλη κωμωδία, «η Κλιτία», και οι «Φλωρεντινές ιστορίες», που τις άρχισε το 1520 με παραγγελία της κυβερνήσεως των Μεδίκων. Στην εργασία αυτή, τη μόνη που του ανέθεσαν οι Μέδικοι, προστέθηκαν μεταξύ 1525 και 1527 και άλλες μικρότερες παραγγελίες, που εξετέλεσε, όπως προκύπτει από τις «Επιστολές» του, από την επιθυμία που δεν του έλειψε ποτέ, να προσφέρει οπωσδήποτε υπηρεσίες, έστω και «για να κυλά μία πέτρα». Αυτό όμως του στοίχισε, όταν αποκαταστάθηκε η δημοκρατία, έπειτα από τη λεηλασία της Ρώμης, τον αποκλεισμό από νέα κυβερνητικά καθήκοντα: τελευταία απογοήτευση, για την οποία ο Μακιαβέλι δεν πρόφθασε να λυπηθεί, γιατί λίγο αργότερα τον βρήκε ο θάνατος.

Η πολιτική του σκέψη

Λίγα έργα του δημοσιεύθηκαν όσο ζούσε ο συγγραφέας. Καρπός έντονης ώριμης σκέψης, «με μεγάλη πείρα των σύγχρονων πραγμάτων και συνεχή μελέτη των αρχαίων», η σκέψη του Μακιαβέλι είναι ουσιαστικά ενιαία. Από τον ουμανισμό δέχεται την αντίληψη μιας ιστορίας που δεν είναι καθόλου δημιούργημα της θείας πρόνοιας, αλλά που δημιουργείται από τους ανθρώπους και κρίνεται από τα αποτελέσματα των πράξεων τους (η «αλήθεια των αποτελεσμάτων»). Μια αντίληψη της ιστορίας στηριζόμενη σε έναν πίνακα αξιών που δημιουργούν οι πράξεις των ηρώων της αρχαιότητας και κατευθυνόμενη από την τελείως ανθρώπινη δύναμη της αρετής (νοούμενης ως ικανότητος πραγματοποιήσεως ενός καθορισμένου σκοπού, που δεν καθορίζεται από ηθικές προϋποθέσεις) την οποία συνοδεύει ή αντιστρατεύεται το αστάθμητο παιχνίδι της τύχης, που δεν μπορείς ποτέ να προβλέψεις, αλλά κάποιες φορές μπορείς να της εναντιωθείς.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι