Περίπλους
Ο περίπλους [αρσενικό ουσιαστικό, αρχαία ελληνική λέξις σύνθετη εκ των περί + πλοῦς] [1] [2], η πλεύση γύρω από κάποια γεωγραφική περιοχή, ναυτικός όρος με τον οποίο περιγράφεται το θαλάσσιο ταξίδι γύρω από νησί, χερσόνησο ή ήπειρο, γενικότερα η ναυτική περιήγηση κυρίως κοντά στις ακτές είναι όρος που χρησιμοποιείται κυρίως για να περιγράψει ταξίδια κατά την εποχή των ανακαλύψεων.
Γενικά
Στην αρχαιότητα η ονομασία περίπλους δινόταν σε γεωγραφικά βιβλία ή βιβλία βοηθήματα ναυσιπλοΐας. Οι ναυτικοί της αρχαίας εποχής χρησιμοποιούσαν ναυτιλιακές οδηγίες αυτού του είδους οι οποίες, μεταξύ άλλων, περιείχαν περιγραφές με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε λιμανιού, γνώση που επέτρεπε στους πλοηγούς να τα προσεγγίσουν με ασφάλεια. Από την εποχή των χρόνων της αρχαίας Ελλάδος είναι γνωστό το γεωγραφικό και ναυτιλιακό σύγγραμμα «Σταδιασμός της Μεγάλης θαλάσσης», [Stadiasmus Maris Magni], το οποίο χρονολογήθηκε περί τον 3ο αιώνα μ.Χ., όπου περιγράφονται οι ακτές της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας. Από το έργο αυτό έχουν περισωθεί αποσπάσματα που αφορούν τις ακτές της Αφρικής καθώς και τον περίπλου της Κρήτης και της Κύπρου.
Ο πιθανόν, βυζαντινός πορτολάνος βασίζεται σε αρχαιότερο πρότυπο και στο έργο του περιλαμβάνει πληροφορίες για θαλάσσιες διαδρομές στη Μεσόγειο. Οι αποστάσεις μεταξύ των λιμανιών αναφέρονται σε στάδια κι όχι σε ημέρες ταξιδιού, ενώ στην εισαγωγή του ο ανώνυμος συγγραφέας αναφέρει ότι θα δώσει αποστάσεις που χωρίζουν στην Αφρική και την Ευρώπη, διάφορα νησιά μεταξύ τους, πόσα είναι, ποιο είναι το μέγεθος τους καθώς και τις αποστάσεις τους με τις στεριές [3]. Το έργο μαζί με το ο «Περίπλους της Ερυθράς Θαλάσσης» που είναι κι αυτό αγνώστου συγγραφέα, υπήρξαν τέλεια ναυτικά εγχειρίδια και αποτέλεσαν τον πρόδρομο των ναυτιλιακών οδηγών που εκδίδει το Αγγλικό Ναυαρχείο.
Περίπλους της Γης [4]
Ο Ισπανός θαλασσοπόρος Φερδινάνδος Μαγγελάνος απέπλευσε από το ισπανικό λιμάνι Σανλούκαρ ντε Μπαραμέντα στις 20 Σεπτεμβρίου 1519, έχοντας μαζί του πέντε πλοία. Τον Ιανουάριο του 1520 έφτασε στο Ρίο ντε λα Πλάτα και αδυνατώντας να βρει πέρασμα προς τα δυτικά ταξίδεψε προς τα νότια, ακολουθώντας την ακτή μιας άγνωστης γης, την οποία ονόμασε Παταγονία. Τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου ο Μαγγελάνος έφτασε στον κόλπο του Σαν Χουλιάν, όπου σε τρία πλοία ξέσπασε ανταρσία την οποία κατέστειλε. Στον κόλπο πέρασαν τον χειμώνα κι ύστερα συνέχισαν το ταξίδι τους προς τα νότια με τα τέσσερα πλοία που του είχαν απομείνει. Στη διαδρομή ανακάλυψε και εξερεύνησε τον πορθμό που αργότερα πήρε το όνομά του στο νότιο άκρο της Νοτίου Αμερικής.
Ανακάλυψε το αρχιπέλαγος της Τιέρα ντελ Φουέγκο (Γης του Πυρός), που βρίσκεται νοτιότερα από τον πορθμό, ενώ το Νοέμβριο του 1520 έφτασε στον ωκεανό, τον οποίο αργότερα ονόμασαν Ειρηνικό Ωκεανό. Διασχίζοντας στη συνέχεια περισσότερα από 9.180 μίλια αδιάκοπης πλεύσεως, ανακάλυψε το Μάρτιο του 1521 τρία νησιά των Μαριανών, μεταξύ τους και τη νήσο Γκουάμ, και αργότερα τις Φιλιππίνες. Ο Μαγγελάνος συμμάχησε με τον άρχοντα των Φιλιππίνων, δίνοντάς του στρατιωτική βοήθεια, για να αντιμετωπίσει τους εχθρούς του, όμως ο Μαγγελάνος σκοτώθηκε σε μια μάχη με τους ιθαγενείς, στο νησί Μακτάν. Το ταξίδι συνέχισαν οι ακόλουθοι του οι οποίοι αφού διέπλευσαν τον Ινδικό Ωκεανό, περιέπλευσαν την Αφρική και στις 5 Σεπτεμβρίου 1522 το πλοίο «Βικτόρια» με διοικητή το Ντελ Κάνο, το μοναδικό που διασώθηκε από τον αρχικό στολίσκο του Μαγγελάνου, επέστρεψε στην Ισπανία.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Παραπομπές
- ↑ [Περίπλους Πύλη για την Ελληνική γλώσσα]
- ↑ [Λέξη: Περίπλους lexigram.gr]
- ↑ [Περίπλους, ο πλοηγός του αρχαίου ναυτικού Α.Ι.Τζαμτζής, Πλοίαρχος Εμπορικού Ναυτικού.]
- ↑ [1522: Ο πρώτος περίπλους της Γης Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Τρίτη 5 Σεπτέμβρη 2000.]
