Στέλλα Γουόλς
Η Στέλλα Γουόλς [Stella Walsh], Πολωνή αθλήτρια των δρόμων ταχύτητας, η οποία αργότερα απέκτησε υπηκοότητα και πήρε μέρος σε 41 Πρωταθλήματα των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1911 στην πόλη Βιεζχόβνια της Πολωνίας ως Στανίσλαβα-Στεφάνια Βαλάσιεβιτς, [Stanislawa Walasiewiczowna], και σκοτώθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1980 στο Κλίβελαντ της πολιτείας του Οχάιο. Το 1947 αποδείχθηκε την αμερικανική υπηκοότητα και παντρεύτηκε με τον πυγμάχο, Νιλ Ολσον, [Neil Olson], και ο γάμος τους δεν διήρκεσε πολύ, όμως κράτησε το όνομα Στέλλα Γουόλς-Όλσον, ως το τέλος της ζωής της.
Βιογραφία
Η οικογένεια της μετανάστευσε στην Αμερική όταν η Στάσια όπως την αποκαλούσαν, ήταν σε νηπιακή ηλικία, τριών μηνών ή ενός έτους ή δύο ετών, καθώς υπάρχουν διάφορες εκδοχές, και ο πατέρας της Γιούλιαν εργάζονταν ως εργάτης χάλυβα σε σιδηρουργείο. Παρακολούθησε μαθήματα σε αθλητικό γυμνάσιο του Κλίβελαντ και σε ηλικία 17 χρόνων ετοιμάστηκε να πάρει μέρος σε Ολυμπιακούς αγώνες, όμως δεν κατάφερε να πάρει την Αμερικανική υπηκοότητα, η οποία της προσφέρθηκε το 1930. Στις 12 Ιουλίου 1932, μία ημέρα πριν την πολιτογράφησή της η Πολωνική κυβέρνηση της πρόσφερε εργασία στο Προξενείο της στη Νέα Υόρκη και αποφάσισε να τρέξει για την Πολωνία στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Αθλητική δράση
Κατά τους Πανσλαβικούς αγώνες, που έγιναν στο Πόζναν, στην Πολωνία, νίκησε σε 60, 100, 200 και 400 μέτρα και στο άλμα εις μήκος και της ζήτησαν να γίνει μέλος της εθνικής ομάδας της Πολωνίας. Το 1930 πήρε μέρος στους Παγκόσμιους αγώνες γυναικών, και αναδείχθηκε νικήτρια στους αγώνες δρόμου στα 60, 100 και 200 μέτρα, ενώ νικήτρια αναδείχθηκε και το 1934 στα 60 μέτρα. Στις 2 Αυγούστου 1932 πήρε μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες στο Λος Άντζελες, εκπροσωπώντας την Πολωνία. Στους αγώνες κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στον αγώνα των 100 μέτρων με χρόνο 11’’9 δευτερόλεπτα, ισοφαρίζοντας το παγκόσμιο ρεκόρ της Καναδής Χίλντα Στράικ, που ήταν δεύτερη στην κούρσα. Αγωνίστηκε επίσης και στη δισκοβολία, όπου κατέλαβε την 6η θέση με 33,60 μέτρα. Επέστρεψε στην Πολωνία όπου στο λιμάνι της Γκντίνια την υποδέχθηκαν με επισημότητα και της απονεμήθηκε ο Χρυσός Σταυρός της Τιμής, ενώ για τα επόμενα τρία χρόνια ήταν η πλέον δημοφιλής προσωπικότητα του αθλητισμού στη χώρα της. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο, πέτυχε χρόνο 11’’7 δευτερόλεπτα, ηττήθηκε από την Αμερικανίδα Έλεν Στέφενς, [Helen Stephens], η οποία κατηγορήθηκε πως ήταν άνδρας και υποχρεώθηκε να υποστεί έλεγχο φύλου, και κατέκτησε το αργυρό μετάλλιο. όμως και για τη Στέλλα, οι αντίπαλοι της υπαινίχθηκαν ότι ήταν πολύ γρήγορη για να είναι γυναίκα, όμως οι Γερμανοί ιατροί που την εξέτασαν, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ήταν πραγματική γυναίκα.
Στις 30 Μαΐου 1930 έγινε η πρώτη γυναίκα που έσπασε το φράγμα των 11 δευτερολέπτων στις 100 γιάρδες. Το 1938 στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, νίκησε στα 100 και στα 200 μέτρα, πήρε το ασημένιο μετάλλιο στο άλμα εις μήκος και στη σκυταλοδρομία 4x100 μέτρα, ενώ κατέλαβε την 6η θέση στον ακοντισμό. Στη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου αποφάσισε να παραμείνει στις Η.Π.Α., ενώ το το 1951, κατέκτησε τον τελευταίο της τίτλο στο Αμερικανικό πρωτάθλημα. Συνολικά πήρε μέρος σε πέντε πρωταθλήματα, την περίοδο από το 1933 έως το 1946, και κατέκτησε 18 τίτλους, ενώ από το 1930 έως το 1950 στα πρωταθλήματα των Η.Π.Α., κατέκτησε 40 χρυσά μετάλλια, ενώ πέτυχε περισσότερα από 100 εθνικά και παγκόσμια ρεκόρ. Συνέχισε να αγωνίζεται ως ερασιτέχνης έως το 1954 και το 1975 βραβεύτηκε στις Η.Π.Α. και μπήκε στο Hall of Fame.
Το τέλος της
Σκοτώθηκε από μια αδέσποτη σφαίρα στη διάρκεια ληστείας σούπερ μάρκετ, σε εμπορικό κέντρο του Κλίβελαντ. Η νεκροψία που της έγινε στο γραφείο της Ιατροδικαστικής υπηρεσίας στη Cuyahoga County, έδειξε ότι είχε αρσενικά γεννητικά όργανα, όμως δεν ήταν άνδρας καθώς διέθετε δύο αρσενικά και θηλυκά χρωμοσώματα, μια κατάσταση που στην Ιατρική είναι γνωστή ως μωσαϊκισμός. Οι λεπτομερείς εξετάσεις στις οποίες υποβλήθηκε απέδειξαν ότι είχε χρωμοσώματα και ΧΧ και ΧΥ, ενώ κάθε γυναίκα έχει δύο Χ και κάθε άνδρας ένα Χ και ένα Υ. Οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι επρόκειτο για περίπτωση γυνανδρομορφισμού και δεν της αφαιρέθηκε καμιά από τις διακρίσεις που πέτυχε.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Stanisława Walasiewicz
- Η Στ. Βαλασίεβιτς προκάλεσε αρκετά ερωτήματα σχετικά με το φύλο της Εφημερίδα Η Καθημερινή, 17 Μαρτίου 2012
