Γιούκιο Μισίμα

Ο Γιούκο Μισίμα [Yukio Mishima] το πραγματικό του όνομα ήταν Κιμιτάκε Χιραόκα [Hiraoka Kimitake], Ιάπωνας εθνικιστής συγγραφέας, τρεις φορές υποψήφιος για το Νόμπελ λογοτεχνίας, ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός, αθλητής και στρατιωτικός, γεννήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1925 σε προάστιο του Τόκιο και αυτοκτόνησε στις 25 Νοεμβρίου 1970, στο Ιαπωνικό Γενικό Επιτελείο, μετά από απόπειρα πραξικοπήματος.

Το 1958 παντρεύτηκε με την Γιόκο Σουγκιγιάμα, κόρη του διάσημου παραδοσιακού ζωγράφου Nei Sugiyama, με την οποία υπέγραψαν προγαμιαία συμφωνία ότι η άμεση προτεραιότητα στην ζωή του θα είναι το γράψιμο και ότι εκείνη θα σέβεται τον προσωπικό του χώρο και χρόνο. Από το γάμο τους γεννήθηκαν δύο παιδιά, η Noriko Tomita, που γεννήθηκε το 1959 και ο Iichiro Hiraoka.

Γιούκιο Μισίμα

Βιογραφία

Κατάγονταν από εύπορη αριστοκρατική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν κυβερνητικός αξιωματούχος ενώ η μητέρα του κατάγονταν από αριστοκρατική οικογένεια, που υπηρετούσε επί αιώνες την δεύτερη μεγαλύτερη φατρία σαμουράι Μαέντα της Ιαπωνίας. Ήταν ο πρωτότοκος από τα τρία παιδιά της οικογένειας κι έζησε τα παιδικά του χρόνια με την γιαγιά του Natsuko ή Natsu Nagai η οποία ήταν απόγονος μεγάλου φεουδάρχη, καθώς τον πήρε από τους γονείς του όταν ακόμα ήταν βρέφος και τον μεγάλωσε με αυστηρή πειθαρχεία και απομόνωση μέχρι τα 12 του χρόνια. Ο Μισίμα ξεκίνησε να γράφει τις πρώτες του ιστορίες και παράλληλα να διαβάζει και να εμπνέεται από μεγάλους Ιάπωνες αλλά και δυτικούς συγγραφείς όπως ο Όσκαρ Ουάιλντ. Τα πρώτα του διηγήματα δημοσιεύθηκαν σε περιοδικά λογοτεχνίας όσο ήταν ακόμα μαθητής, όπως στο σχολικό περιοδικό «Hojinkai Zassi» και να διακρίνεται για τις λογοτεχνικές του ικανότητες, ενώ το πρώτο του βιβλίο εκδόθηκε το 1944 σε ελάχιστα αντίτυπα λόγω της ελλείψεως χαρτιού εξαιτίας του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

Κλήθηκε να υπηρετήσει τον Αυτοκρατορικό Ιαπωνικό Στρατό στη διάρκεια του πολέμου αλλά από μια λανθασμένη διάγνωση του γιατρού, που διέγνωσε φυματίωση, κρίθηκε ακατάλληλος για στράτευση. Σπούδασε στο πρότυπο Σχολείο Peer και στην συνέχεια Νομικά στο Αυτοκρατορικό Πανεπιστήμιο του Τόκιο απ' όπου αποφοίτησε το 1947 και ανέλαβε διευθυντική θέση στο Υπουργείο Οικονομικών. Ο πατέρας του του είχε απαγορεύσει να γράφει, όμως εκείνος συνέχισε κρυφά με την προτροπή της μητέρας του έως ότου παραιτήθηκε από το κυβερνητικό αξίωμα και αφοσιώθηκε στην συγγραφή. Το 1952 επισκέφθηκε την Ελλάδα και πρόσθεσε στοιχεία της Ελληνικής μυθολογίας θα προσθέσει τον έργο του «Ο ήχος των κυμάτων». Από το 1955 ξεκίνησε να γυμνάζεται συστηματικά, έγινε υπέρμαχος της εκγυμνάσεως του σώματος και της ισορροπίας σώματος-πνεύματος ενώ εξασκήθηκε στην παραδοσιακή ιαπωνική πολεμική τέχνη «Κέντο» που σημαίνει «Ο δρόμος του σπαθιού». Το 1960 ξεκίνησε την καριέρα του στην ηθοποιία και την σκηνοθεσία ενώ παράλληλα άρχισε να ποζάρει σαν φωτομοντέλο, ενώ τον ίδιο χρόνο συμμετείχε στο αντιαμερικανικό κίνημα που συντάραξε την Ιαπωνία και γνωρίστηκε με τον Τένεσυ Ουίλιαμς και τον Ζαν Κοκτώ. Το 1967 υπέγραψε διαμαρτυρία κατά της Πολιτιστικής Επανάστασης του Μάο Τσε Τουνγκ. ΄

Οι ιδέες του

Αν και ζούσε ιδιωτική ζωή δυτικού τύπου, είχε εκπαιδευτεί με ζήλο στις αρχαίες ιαπωνικές τέχνες του καράτε και της ξιφομαχίας. Το 1967 κατατάχθηκε στις Ιαπωνικές Δυνάμεις Αυτοάμυνας κι ένα χρόνο αργότερα ίδρυσε τους «Τατενοκάι», το «Σύνδεσμο της Ασπίδας», [«Τάτε νο Κάι»] που απαρτιζόταν από εθνικιστές νέους τους οποίους εκπαίδευε για να γίνουν οι σύγχρονοι σαμουράι που θα αναβιώσουν το ένδοξο παρελθόν της Ιαπωνίας. Στόχος του οποίου ήταν η διάσωση του ιαπωνικού φιλοπόλεμου πνεύματος και η παροχή βοήθειας στις τακτικές ένοπλες δυνάμεις της Ιαπωνίας σε περίπτωση αριστερής εξέγερσης ή κομμουνιστικής επιθέσεως. Ο ίδιος είχε πει για τους «Τατενοκάι» ότι είναι ο μικρότερος στρατός σε αριθμό ανδρών αλλά με το μεγαλύτερο φρόνημα. Ο Μισίμα υπερασπιζόταν το πιο ακραίο, σκληρό και αυστηρό από τα τρία μπουσίντο κι είχε πει, «..Η ασχολία των σαμουράι ήταν ο θάνατος. Ασχέτως τού πόσο ειρηνική ήταν η εποχή, ο θάνατος ήταν το υπέρτατο κίνητρό τους, κι αν έστω και μια στιγμή έδειχναν φόβο και δισταγμό μπροστά του, εκείνη ακριβώς τη στιγμή έπαυαν να είναι σαμουράι...». O Μισίμα 4 ώρες πριν το κεφάλι του πέσει μπροστά στα πόδια του έκπληκτου στρατηγού Mashita, είχε παραδώσει στον εκδότη του χειρόγραφο 3.000 σελίδων, με το τελευταίο και τελειότερο έργο του «The sea of Fertility» [«Η θάλασσα της γονιμότητας»]. Ήταν υποψήφιος τρεις φορές για το βραβείο Νόμπελ, μια από αυτές το 1963 όταν το βραβείο απονεμήθηκε στο Γιώργο Σεφέρη, το οποίο έχασε, προφανώς λόγω των εθνικιστικών του απόψεων.

Το τέλος του

Στις 25 Νοεμβρίου 1970, λίγο πριν το μεσημέρι, μαζί με τέσσερις συντρόφους του μέλη του «Συνδέσμου της Ασπίδας», εισέβαλε στο αρχηγείο του Υπουργείου Στρατιωτικών της Ιαπωνίας, στην στρατιωτική βάση Ichigaya, όπου από το 1966 γυμνάζονταν μετά από ειδική άδεια τα μέλη του στρατού του. Κατέλαβε το διοικητήριο των Ιαπωνικών Δυνάμεων Αυτοάμυνας και οπλισμένοι με τα γιαπωνέζικα σπαθιά Katana, αιχμαλώτισαν τον Στρατηγό Κανετόσι Μασίτα και τον ανάγκασαν να διατάξει άμεσο προσκλητήριο. Οι πέντε μεγαλύτεροι τηλεοπτικοί σταθμοί του Τόκιο, διέκοψαν ξαφνικά το πρόγραμμά τους, για απ’ ευθείας μετάδοση. Αφού συγκεντρώθηκαν οι στρατιώτες ο Μισίμα εκφώνησε δεκάλεπτη ομιλία από ένα μπαλκόνι και απηύθυνε έκκληση στους 2.000 συγκεντρωμένους στρατιώτες, τους οποίους παρότρυνε να καταργήσουν το ιαπωνικό Σύνταγμα και ξαναγυρίσουν στα ιδανικά των προγόνων τους, φωνάζοντας «Ο φιλειρηνισμός είναι απειλή για το έθνος μας», όμως αντιμετώπισε την αντίδραση των συγκεντρωμένων στρατιωτικών. Τα τελευταία του λόγια ήταν «Βλέπουμε την Ιαπωνία να γλεντοκοπά βυθισμένη σε ευμάρεια και να κολυμπάει στο χρήμα και στην πνευματική της κενότητα. Είναι δυνατόν να δίνεις αξία στη ζωή, μέσα σε μια πλάση που το πνεύμα έχει πεθάνει; Ζήτω ο αυτοκράτορας! Νομίζω ότι ούτε καν με προσέχουν...».

Ο Μισίμα αυτοκτόνησε λίγο αργότερα στο Ιαπωνικό Γενικό Επιτελείο με την μέθοδο του Σεπούκου , αφού βαθιά στη μια πλευρά του τη λάμα του «ταντό», το κοντό σπαθί, την τράβηξε με δύναμη προς την άλλη, ανοίγοντας την κοιλιά του, ενώ ο στρατιώτης Μασακάτσου Μορίτα,, που στεκόταν όρθιος πίσω του δεν κατάφερε να εκπληρώσει την αποστολή του και να του κόψει το κεφάλι, σύμφωνα με το τυπικό της ιεροτελεστίας του σεπούκου. Ο Μορίτα έδωσε το σπαθί του σε τρίτο σύντροφο, τον Χιρογιάσου Κόγκα, ο οποίος αποκεφάλισε τον ετοιμοθάνατο Μισίμα και λίγα λεπτά αργότερα, έδωσε το τελειωτικό χτύπημα και στον Μορίτα, που αυτοκτόνησε με τον ίδιο τρόπο. Ο Μισίμα πριν να εγκαταλείψει το γραφείο του, την ημέρα του θανάτου του, άφησε πάνω στο τραπέζι, ένα κομμάτι χαρτί, όπου έγραψε, «..Η ανθρώπινη ζωή είναι σύντομη, αλλά θα ήθελα να ζήσω παντοτινά....». Λίγες ημέρες πριν την αυτοκτονία του, που προετοίμαζε μεθοδικά, είχε πει στη μητέρα του ότι ποτέ στη ζωή του δεν είχε κάνει αυτό που ήθελε, γι’ αυτό και όταν της ανήγγειλαν το θάνατό του, τα μόνα λόγια που είπε εκείνη ήταν, «..Επιτέλους, έκανε στη ζωή του αυτό που ήθελε..»

Εργογραφία

Υπήρξε άριστος ξιφομάχος, αθλητής αλλά και διευθυντής συμφωνικής ορχήστρας κι είχε πραγματοποιήσει επτά φορές το γύρο του κόσμου. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους σύγχρονους λογοτέχνες κι ένας από τους κορυφαίους Ιάπωνες συγγραφείς στου 20ου αιώνα. Άρχισε να γράφει σε ηλικία δώδεκα ετών και το πρώτο του έργο, το

• «Ηanazakari no Μori» [«Ολάνθιστο δάσος»],

στο οποίο εκφράζει την πίστη του, ότι οι πρόγονοί του ζουν μέσα του, δημοσιεύτηκε το 1941 σε συνέχειες στο περιοδικό «Βungei Βunka», την επιμέλεια του οποίου είχε ο δάσκαλος του Σομίζου.

Έγραψε δεκάδες δοκίμια, νουβέλες, θεατρικά έργα και σκηνοθέτησε κινηματογραφικές ταινίες, ενώ το σύνολο του συγγραφικού του έργου αποτελείται από 34 νουβέλες, 25 βιβλία με μικρές ιστορίες, 35 δοκίμια, 50 θεατρικά έργα, ένα λιμπρέτο, δηλαδή έργο για όπερα, καθώς και μία ταινία. Στο έργο του εκφράζεται η σύγκρουση της τάσεως ανάμεσα στη δυτικοποίηση της χώρας του και στις παραδοσιακές Ιαπωνικές αξίες. Με το πρώτο του μυθιστόρημα το 1949, εισήγαγε το θέμα της ομοφυλοφιλίας, ενώ στα μετέπειτα έργα του είναι φανερή η εμμονή του σε θέματα όπως η αιματοχυσία, ο θάνατος και η αυτοκτονία, με ήρωες που έχουν αρκετές ομοιότητες με τους αντιήρωες της δυτικής λογοτεχνίας. Προτάθηκε τρεις φορές για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Έγραψε μεταξύ άλλων τα έργα

• «Οι εξομολογήσεις μιας μάσκας», το 1949,
• «Ο ήχος των κυμάτων», το 1954,
• «Ο ναός του χρυσού περιπτέρου», το 1956,
• «Ο ναυτικός που αρνήθηκε την θάλασσα», το 1963,
• «Ήλιος και ατσάλι», το 1963,
• «Ο τρόπος του Σαμουράι», το 1967,
• «Ο φίλος μου ο Χίτλερ», το 1968,
• «Η θάλασσα της γονιμότητας», το 1965-70, τετραλογία.

Το 1966 σκηνοθέτησε για τον κινηματογράφο με τον τίτλο

• «Γιουκόκου», το διήγημα του «Πατριωτισμός».

Το 1965 σκηνοθέτησε την ταινία

• «Τελετουργία του έρωτα και του θανάτου».

Έγραψε επίσης και θεατρικά έργα, ανάμεσα στα οποία το

• «Μαντάμ ντε Σαντ και Πέντε σύγχρονα θεατρικά έργα», το 1956.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Μισίμα-Ο Ιάπωνας Φαέθων Παναγιώτης Λιάκος, Ηλεκτρονικό περιοδικό Ελληνικές Γραμμές
• Γιούκιο Μισίμα
• Γιούκιο Μισίμα. Ο τελευταίος σαμουράι
• Γιούκιο Μισίμα
• Οι τελευταίες στιγμές του Γιούκιο Μισίμα

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org