Επίδαμνος

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Η Επίδαμνος ήταν αρχαία ελληνική πόλη-αποικία [1] κοντά στο Δυρράχιο, στην περιοχή της Ιλλυρίας και γειτονική με τους βάρβαρους Ταυλαντίους που ανήκαν στην Ιλλυρική φυλή. Σύμφωνα με τους Θουκυδίδη και Στράβωνα, κτίστηκε το 627 π.Χ. από Κερκυραίους αποίκους, όμως γνωστότερος αρχηγός της αποικίας ήταν ο Κορίνθιος ο Φαλίας ο Ερατοκλείδους, απόγονος του Ηρακλέους. Αυτό είχε γίνει προς τιμή της αρχικής μητροπόλεως, αφού η Κόρινθος ήταν μητρόπολη της Κέρκυρας. Σύμφωνα με τον γεωγράφο Παυσανία ήταν κτισμένη κοντά στον επίσης αρχαίο οικισμό Δυρράχιο, όμως κατ' άλλους στην ίδια θέση με το σημερινό Δυρράχιο.

Επίδαμνος

Γενικά

Η γεωγραφική της θέση ήταν προνομιακή και διέθετε φυσικό βραχώδες λιμάνι, το οποίο περιστοιχιζόταν από τα έλη της ενδοχώρας και ψηλά απότομα βράχια στην παραθαλάσσια πλευρά, καθιστώντας έτσι πολύ δύσκολη την επίθεση από θαλάσσης ή από την ξηρά. Ήταν γνωστή ως πολιτικά ανεπτυγμένη κοινωνία και ο Αριστοτέλης είχε επαινέσει το πολιτικό της σύστημα, ενώ αναπτύχθηκε εξαιρετικά λόγω της εξαιρετικής γεωγραφικής θέσεως και της ευφορίας του εδάφους.

Πήρε το όνομά της από τον Επίδαμνο, το βασιλιά των βαρβάρων που κατοικούσαν την περιοχή και οι πρώτοι κάτοικοί της ήταν εκτός από τους Κερκυραίους, Κορίνθιοι άποικοι και άλλοι Δωριείς. Έγινε γνωστή για τις εμπορικές δραστηριότητές της και σύντομα εξελίχθηκε σε μεγάλο και πολυάνθρωπο λιμάνι, όμως εξασθένησε με τους εμφύλιους πολέμους και περιέπεσε στην κυριαρχία του ιλλυρικού φύλου των Τανταλίων. Οι διαμάχες γύρω από την επικυριαρχία στην περιοχή της αποτέλεσαν μια από τις σημαντικότερες αφορμές για το ξέσπασμα του Πελοποννησιακού Πολέμου, όταν οι δημοκρατικοί της Επιδάμνου ανέτρεψαν το ολιγαρχικό καθεστώς και εκδίωξαν τους ολιγαρχικούς, οι οποίοι συμμάχησαν με τους βαρβάρους οι οποίοι διενεργούσαν συχνές επιδρομές εναντίον της πόλεως.

Οι Επιδάμνιοι ζήτησαν την προστασία των Κερκυραίων και όταν αυτοί αρνήθηκαν έστειλαν πρέσβεις στους Δελφούς και ο μάντης τους απάντησε να παραδοθούν και να τεθούν υπό την ηγεμονία των Κορινθίων, που ήταν και ιδρυτές της αποικίας. Έτσι οι Επιδάμνιοι παραδόθηκαν στην Κόρινθο ζητώντας τη βοήθειά τους. Το 435 π.Χ. [2] [3], ύστερα από άρνηση της μητρόπολης Κέρκυρας να τους υπερασπίσει. Όταν όμως εγκαταστάθηκε η κορινθιακή φρουρά στην πόλη, οι Κερκυραίοι την πολιόρκησαν με 40 πλοία, ενώ επενέβησαν οι Πελοποννήσιοι με 70 πλοία και 20 χιλιάδες άνδρες. Στη σύγκρουση που ακολούθησε νικήθηκαν οι Πελοποννήσιοι στη ναυμαχία της Λευκίμμης, η κορινθιακή φρουρά αιχμαλωτίστηκε και οι Κερκυραίοι έγιναν και πάλι κύριοι της περιοχής. Το 433 π.Χ. ακολούθησε η ναυμαχία στο νησάκι Σύβοτα.

Το 314 π.Χ. καταλήφθηκε από τον Κάσσανδρο βασιλιά της Μακεδονίας, όμως οι Κερκυραίοι που θεώρησαν απαραίτητα για τα συμφέροντα τους να διοικείται η πόλη από Ιλλυριούς, εκδίωξαν τον Κάσσανδρο και την παρέδωσαν στον Ιλλυριό βασιλιά Γλαυκία. Κάποια στιγμή ως βασίλισσα της περιοχής αναφέρεται η Τεύτα, ιλλυρική εθνότητας επίσης. Καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους και το 229 π.Χ. οι Ιλλυριοί που επανήλθαν για να τη διεκδικήσουν, κατέλαβαν προσωρινά την Κέρκυρα και την Επίδαμνο, όμως οι Ρωμαίοι ανακατέλαβαν και τις δύο. Έκτοτε η πόλη έμεινε σε ρωμαϊκά χέρια και αναφέρεται ως Δυρράχιο, [Dyrrachium] [4]. Οι Λατίνοι άλλαξαν το όνομα της πόλεως επειδή το δεύτερο συνθετικό της αρχαιοελληνικής της ονομασίας, παρέπεμπε στο επίθετο «damno» που σήμαινε, «απώλεια» ή «βλάβη» ή «κακό» «τον καταραμένο» και «καταδικασμένο σε θάνατο». Ο Αύγουστος Καίσαρας, αυτοκράτορας της Ρώμης, έκανε την πόλη αποικία των απόστρατων λεγεωνάριων του, έπειτα από τη Ναυμαχία του Ακτίου, και την ανακήρυξε «ελεύθερη πόλη».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

  1. [«...Έλληνες εισίν, Ηπειρώται καλούμενοι, άχρις Επιδάμνου πόλεως, ήπερ επιθαλασσία οικείται...»] Προκόπιος, 6ος αιώνας μ.Χ.
  2. [«....Κορίνθιοι δὲ οὐδὲν τούτων ὑπήκουον, ἀλλ᾽ ἐπειδὴ πλήρεις αὐτοῖς ἦσαν αἱ νῆες καὶ οἱ ξύμμαχοι παρῆσαν, προπέμψαντες κήρυκα πρότερον πόλεμον προεροῦντα Κερκυραίοις, ἄραντες ἑβδομήκοντα ναυσὶ καὶ πέντε δισχιλίοις τε ὁπλίταις ἔπλεον ἐπὶ τὴν Ἐπίδαμνον Κερκυραίοις ἐναντία πολεμήσοντες· ἐστρατήγει δὲ τῶν μὲν νεῶν Ἀριστεὺς ὁ Πελλίχου καὶ Καλλικράτης ὁ Καλλίου καὶ Τιμάνωρ ὁ Τιμάνθους, τοῦ δὲ πεζοῦ Ἀρχέτιμός τε ὁ Εὐρυτίμου καὶ Ἰσαρχίδας ὁ Ἰσάρχου. Ἐπειδὴ δ᾽ ἐγένοντο ἐν Ἀκτίῳ τῆς Ἀνακτορίας γῆς, οὗ τὸ ἱερὸν τοῦ Ἀπόλλωνός ἐστιν, ἐπὶ τῷ στόματι τοῦ Ἀμπρακικοῦ κόλπου, οἱ Κερκυραῖοι κήρυκά τε προύπεμψαν αὐτοῖς ἐν ἀκατίῳ ἀπεροῦντα μὴ πλεῖν ἐπὶ σφᾶς καὶ τὰς ναῦς ἅμα ἐπλήρουν, ζεύξαντές τε τὰς παλαιὰς ὥστε πλωίμους εἶναι καὶ τὰς ἄλλας ἐπισκευάσαντες. Ὡς δὲ ὁ κῆρύξ τε ἀπήγγειλεν οὐδὲν εἰρηναῖον παρὰ τῶν Κορινθίων καὶ αἱ νῆες αὐτοῖς ἐπεπλήρωντο οὖσαι ὀγδοήκοντα (τεσσαράκοντα γὰρ Ἐπίδαμνον ἐπολιόρκουν), ἀνταναγαγόμενοι καὶ παραταξάμενοι ἐναυμάχησαν· καὶ ἐνίκησαν οἱ Κερκυραῖοι παρὰ πολὺ καὶ ναῦς πέντε καὶ δέκα διέφθειραν τῶν Κορινθίων. Τῇ δὲ αὐτῇ ἡμέρᾳ αὐτοῖς ξυνέβη καὶ τοὺς τὴν Ἐπίδαμνον πολιορκοῦντας παραστήσασθαι ὁμολογίᾳ ὥστε τοὺς μὲν ἐπήλυδας ἀποδόσθαι, Κορινθίους δὲ δήσαντας ἔχειν ἕως ἂν ἄλλο τι δόξῃ....»] «Ιστορίαι» Θουκυδίδου, Βιβλίο 1, Κεφαλαίο 29
  3. Θουκυδίδου Ιστορίαι. Ι–ΙΙ. 2η έκδ. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας Μετάφραση Ε.Κ. Βενιζέλος
  4. [ Η σημασία της λέξεως εικάζεται πως αναφέρεται στους επιβλητικούς απόκρημνους βράχους κοντά στην πόλη.]