Κίνημα του Τσαγιού

Το Κίνημα του Τσαγιού [αγγλικά: Tea Party movement, αρχικά των λέξεων Taxed Enough Already, ελληνικά: Αρκετά Φορολογημένοι Ήδη] ή Κίνημα «Αρκετά Φορολογημένοι Ήδη» είναι εθνικιστικό λαϊκό πολιτικό κίνημα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, το τελευταίο σε μια σειρά συντηρητικών ή και νεοσυντηρητικών κινημάτων και μια πολιτική προσπάθεια που προέρχεται από την καρδιά του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της χώρας. Το κίνημα και οι οπαδοί του είναι εθνικιστές στα κοινωνικά θέματα και αντικρατικιστές φιλελεύθεροι στα ζητήματα της οικονομίας. Το κίνημα του Τσαγιού αποτελεί ανάδοχο διαμαρτυριών, ενώ από το 2009 και μετέπειτα υποστηρίζει δικούς του υποψηφίους σε τοπικό και πολιτειακό προς το παρόν επίπεδο, αν και το πλέον προβεβλημένο πρόσωπο του κινήματος είναι η Σάρα Πέιλιν [Sarah Palin] πρώην κυβερνήτης της Αλάσκα και υποψήφια αντιπρόεδρος του Τζον Μακέιν με το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων στις εκλογές του 2008 για την ανάδειξη Προέδρου.

Κίνημα του Τσαγιού (σήμα)

Ιστορική αναδρομή

Γενική εικόνα

Τον 17ο αιώνα οι πρώτοι Άγγλοι καταφθάνουν ως άποικοι στην βόρειο Αμερική και το 1763 η Μεγάλη Βρετανία προχωρεί στην επιβολή φόρων στις αποικίες ως συνεισφορά τους στον επταετή πόλεμο, προκαλώντας την αντίδραση τους. Τον Μάιο του 1773, το βρετανικό κοινοβούλιο ψήφισε νόμο, τον αποκαλούμενο «Tea Act», με σκοπό την ενίσχυση της οικονομικά εξασθενημένης Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών. Μ' αυτό το νομοθέτημα οι Άγγλοι κατακτητές στη Βόρεια Αμερική φορολογούσαν βαριά τις αποικίες τους, πράξη που επέφερε την δυσφορία των κατοίκων, καθώς η πεποίθηση, ότι η Αμερική ήταν δυνατό να επιβιώσει οικονομικά χωρίς τη βρετανική στήριξη, ενισχύονταν, ιδιαίτερα από τους οικονομικά ευκατάστατους οι οποίοι ήθελαν να ξεφύγουν από την οικονομική κηδεμονία της Μεγάλης Βρετανίας. Η δυσφορία για τα φορολογικά μέτρα, κυρίως όμως για τον φόρο του τσαγιού, που διατηρήθηκε για λόγους γοήτρου έπειτα τις πρώτες αντιδράσεις των αποίκων, οδήγησε τους αποίκους αρχικά να σταματήσουν να αγοράζουν τσάι από την Εταιρεία των Ανατολικών Ινδιών. Την ίδια εποχή μεταξύ των αποίκων στην Αμερική άρχιζαν να ενισχύονται πεποιθήσεις περί Αμερικανικής ανεξαρτησίας, ενώ ομάδες όπως οι «Sons of Liberty», οι οποίες καταδίκαζαν τις φορολογικές επιταγές, συσπειρώνονταν.

Εξέγερση στη Βοστόνη

Στις 16 Δεκεμβρίου 1773 Βρετανοί αξιωματούχοι αρνήθηκαν να διατάξουν την επιστροφή στην Μεγάλη Βρετανία τριών φορτίων με φορολογημένο τσάι, που μεταφέρονταν με φορτηγά πλοία. Η άρνηση τους προκάλεσε την αντίδραση των αποίκων, περισσότεροι από εκατό απ' αυτούς, το βράδυ της 16ης προς την 17η Δεκεμβρίου 1773, εισέβαλε στα πλοία -«Dartmouth», «Eleanor» και «Beaver»- στο λιμάνι της Βοστώνης στις Η.Π.Α. και πέταξαν τριακόσια σαράντα δύο σεντούκια με τσάι μέσα στο λιμάνι του Griffin στη Βοστώνη ως ένδειξη διαμαρτυρίας. Οι άποικοι ήθελαν να φορολογούνται δίκαια από τους δικούς τους εκλεγμένους αντιπροσώπους και διακήρυτταν την άποψη τους την οποία συνόψισαν στην φράση «Καμία φορολογία χωρίς αντιπροσώπευση» [«No taxation without representation»], δηλαδή, όχι επιβολή φόρων από ένα κοινοβούλιο που δεν εκπροσωπείται από κανέναν, δικαίωμα που απέρρεε από τo «Bill of Righ». Το συγκεκριμένο κίνημα, που αργότερα ονομάστηκε «Boston Tea Party», κατάφερε να μποϊκοτάρει το εμπόριο τσαγιού σε ακόμη τρεις αποικίες, ξεκινώντας μια κόντρα με την Βρετανική Αυτοκρατορία. Η δράση αυτή δημιούργησε το Κίνημα του Τσαγιού και η πράξη τους αυτή αποτέλεσε την αφορμή για την Αμερικανική Επανάσταση εναντίον των Άγγλων. Η ζημιά της εταιρείας υπολογίζεται στο ένα εκατομμύριο δολάρια, με σημερινές αξίες.

Το βρετανικό κοινοβούλιο και οι τοπικές αρχές προχώρησαν στην επιβολή καταναγκαστικών μέτρων, όμως αυτό δεν εμπόδισε, το 1774, την δεύτερη απόπειρα του κινήματος του τσαγιού, με τη συμμετοχή λιγότερων ατόμων αυτή τη φορά. Έτσι οι Άγγλοι αντέδρασαν, στέλνοντας 4.000 στρατιώτες να καταλάβουν τη Βοστώνη, όμως στις 19 Απριλίου 1775 μόλις οι αγγλικές δυνάμεις επιχείρησαν να πάρουν στρατιωτικό υλικό από την πόλη Κόνκορντ της Μασαχουσέτης, συνάντησαν σθεναρή αντίσταση από την πολιτοφυλακή της πολιτείας αρχικά στο Λέξινγκτον, και στη συνέχεια στο Κόνκορντ. Οι άποικοι και οι γηγενείς Αμερικανοί κατάφεραν να σταματήσουν τους Άγγλους και να τους αναγκάσουν να γυρίσουν πίσω στη Μεγάλη Βρετανία έχοντας βαριές απώλειες. Η σύγκρουση που κατέληξε στην Αμερικανική ανεξαρτησία είχε μόλις αρχίσει. Το «Boston Tea Party», που προετοίμασε το έδαφος για την Αμερικανική Επανάσταση, σηματοδότησε και άλλο ένα γεγονός: την στροφή της Αμερικής, από το τσάι, στον καφέ, καθώς οι ντόπιοι υιοθέτησαν τον καφέ, το δικό τους προϊόν, για το οποίο δεν είχαν ανάγκη κάποια εξωτερική δύναμη. Ο πόλεμος μεταξύ των Αμερικανών και των Βρετανών θα κρατήσει οκτώ χρόνια, μέχρις ότου στις 4 Ιουλίου του 1776 ψηφίστηκε η Διακήρυξη της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας. Σε αυτή καθοριστικό ρόλο είχαν οι Thomas Jefferson, Benjamin Franklin και John Adams. Ο πόλεμος θα λήξει επισήμως στις 3 Σεπτεμβρίου του 1783, όταν η Αγγλία παραχώρησε τα κατακτημένα εδάφη πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Σύγχρονη εποχή

Η ήττα του μετριοπαθούς Ρεπουμπλικάνου υποψηφίου John McCain στις προεδρικές εκλογές του 2008 από τον μιγά Δημοκρατικό υποψήφιο Barack Obama πυροδότησε την οργή των πατριωτών υποστηρικτών του κόμματος. Η οργή τους στράφηκε, αρχικά, κατά της πολιτικής ηγεσίας του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, του κατεστημένου, όπως το αποκαλούν οι πατριώτες οπαδοί, οι οποίοι απογοητευμένοι από την ήττα, πίστευαν ότι ήταν ζωτικής σημασίας να ιδρύσουν ένα κίνημα το οποίο θα αντιπροσώπευε ξεκάθαρα και αποκλειστικά τις αξίες τους. Την ίδια ώρα μεγάλη μερίδα Αμερικανών πλήττονταν από τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας, την υψηλή φορολόγηση και τα τραπεζικά δάνεια τα οποία αδυνατούσε να αποπληρώσει. Κατηγορούσαν την κυβέρνηση ότι παρέμβαινε περισσότερο απ' όσο έπρεπε σε ιδιωτικές υποθέσεις και εξαιτίας αυτού δυσκολευόταν οικονομικά. Έτσι, το 2009 ιδρύθηκε από τοπικές οργανώσεις του Ρεπουμπλικανικού κόμματος το Tea Party Movement, με το όνομα του να είναι εμπνευσμένο από το Κίνημα του Τσαγιού στη Βοστώνη. Εκείνη την εποχή κυριάρχησαν συνθήματα όπως «Ομπάμα γύρνα πίσω στην Κένυα» ή «Οι αμβλώσεις σκοτώνουν, δεν είναι δικαίωμα» που έγιναν βασικές πολιτικές θέσεις του κινήματος.

Κύριοι χρηματοδότες του κινήματος αρχικά υπήρξαν οι δισεκατομμυριούχοι αδερφοί Koch, κυρίαρχες προσωπικότητες στον συντηρητικό χώρο. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το Tea Party ξεκίνησε από τον David H. Koch, επικεφαλής του συντηρητικού κινήματος «Αμερικανοί για την ευημερία», σε συντονισμό με μια άλλη συντηρητική ομάδα, το FreedomWorks. Στη διάρκεια του 2009 το κίνημα απέκτησε διοίκηση, αφού μια οργάνωση λευκών εθνικιστών με την ονομασία «FreedomWorks» εξελίχθηκε στη ραχοκοκαλιά του κινήματος. Πρόεδρος της οργανώσεως εκείνη τη χρονική περίοδο ήταν ο Dick Armey, πρώην ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού κόμματος στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Στη δημιουργία του κινήματος φέρεται να συνέβαλε ο συγγραφέας Glenn Beck, σχολιαστής του τηλεοπτικού δικτύου Fox TV, συνδημιουργός στις «9 αρχές και 12 αξίες» του Tea Party. Αρχικά, το Fox News υπήρξε στην ουσία χορηγός επικοινωνίας του κινήματος. Ο Michael Johns, συγγραφέων των ομιλιών του Λευκού Οίκου και αναλυτής πολιτικής του Ιδρύματος Αμερικανικής Κληρονομιάς, υπήρξε επίσης σημαντικός υποστηρικτής του κινήματος.

Βασικό σύνθημα των οπαδών του κινήματος αποτελεί η φράση: «Η.Π.Α., κάτι περισσότερο από μία χώρα» [«America - More than a country»] ένα εξαιρετικά δημοφιλές πατριωτικό σύνθημα των εθνικιστών Αμερικανών. Η σημαία του κινήματος, η σημαία του Γκάντεν του 18ου αιώνα, αναπαριστά έναν κουλουριασμένο εγειρόμενο κροταλία και συμπληρώνεται από το προειδοποιητικό μότο «Don΄t tread on me» [«Μη με καταπιέζεις»]. Τον ίδιο χρόνο το κίνημα αντιτάχθηκε στο πακέτο οικονομικών μέτρων του Ομπάμα, το οποίο εγκρίθηκε σε μεγάλο βαθμό χωρίς την υποστήριξη των Ρεπουμπλικανών. Στις 15 Απριλίου 2009, πολλές ομάδες σε όλη τη χώρα διαδήλωσαν εναντίον της αυξήσεως της φορολογία που επέβαλαν οι Δημοκρατικοί των Δημοκρατών, ενώ τα μέλη του τίμησαν τη μνήμη των θυμάτων των επιθέσεων της 9ης Σεπτεμβρίου με πορείες διαμαρτυρίας που διοργανώθηκαν από τις 28 Αυγούστου έως τις 12 Σεπτεμβρίου 2009 και στη συνέχεια από 28 Οκτωβρίου έως 12 Νοεμβρίου 2009.

Γενικές αρχές

Κύριοι εκπρόσωποι του κινήματος του Τσαγιού αρχικά ήταν λευκές γυναίκες, διαπίστωση που μοιάζει παράδοξη καθώς η συντηρητική τάση στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα αποτελούνταν πάντα από λευκούς άντρες. Ομάδες όπως του Κινήματος του Τσαγιού λειτουργούσαν στις Η.Π.Α., απομονωμένες σε δυσπρόσιτα μέρη, χωρίς πολλές επαφές με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση και την κεντρική πολιτική σκηνή και με περιορισμένη δημοφιλία στηριγμένες στη μεγάλη δυσπιστία και καχυποψία απέναντι στην κεντρική εξουσία που έχει βαθιές ρίζες στην αμερικανική κοινωνία. Tο Tea Party στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής είναι μια αλυσίδα τοπικών πρωτοβουλιών ή και ιδιωτικών που συνδέονται μεταξύ τους με κάποιες απλές ιδέες. Οι οπαδοί του επικαλούνται τις παραδόσεις των Η.Π.Α. και της αυτοοργανώσεως των μικρών ανθρώπινων κοινοτήτων. Εμφανίζουν απόλυτες απόψεις στα θέματα των αμβλώσεων, της φορολογίας, των όπλων και της θρησκείας. Πιστεύουν ότι οι φόροι κατατρώγουν την ιδιωτική πρωτοβουλία και γιγαντώνουν την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Το big governement το οποίο καταδικάζουν έγινε μια συνεχής τάση στην αμερικανική πολιτική από την εποχή του New Deal της δεκαετίας του 1930, είτε οι πρόεδροι ήταν Ρεπουμπλικάνοι είτε Δημοκράτες. Για τους υποστηρικτές του Tea Party Movement η κυβέρνηση δεν πρέπει να εμπλέκεται ας ζητήματα που αφορούν αποκλειστικά την ιδιωτική σφαίρα του ατόμου, όπως είναι η υγεία και η παιδεία κι έτσι τα αρμόδια υπουργεία για την υγεία και την παιδεία πρέπει να καταργηθούν, προκειμένου να μειωθεί η δημόσια δαπάνη.

Το «Tea Party» έχει καταδικάσει την σωτηρία των Τραπεζών που αποφάσισε ο Πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο νεότερος μετά την οικονομική κρίση του 2008 και είχαν καταγγείλει την σωτηρία των αυτοκινητοβιομηχανιών που αποφάσισε και υλοποίησε ο Μπαράκ Ομπάμα στη συνέχεια. Το κίνημα γιγαντώθηκε στις ενδιάμεσες εκλογές του 2010, προσθέτοντας ισχύ στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα, το οποίο έκτοτε διατηρεί την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου η Δημοκρατική Νάνσι Πελόζι παρέδωσε την προεδρία του σώματος στον Ρεπουμπλικανό Τζoν Μπένερ. Δημοσκόπηση που διενεργήθηκε το 2012 έδειξε πως το 37% των μελών του Tea Party είναι απόφοιτοι κολεγίου, σχεδόν το 40% είναι ευαγγελικοί Χριστιανοί, πολλοί είναι μικροί επιχειρηματίες που πρέπει να παραμείνουν σε καθεστώς κερδοφορίας παρά τα στενά οικονομικά περιθώρια και βλέπουν τους φόρους, τους κανονισμούς και το Obamacare ως άμεσες απειλές για την επιβίωσή τους. Οι ίδιοι αν και θεωρούν τους εαυτούς τους πλήρη μέλη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, δηλώνουν ότι επιθυμούν να το σύρουν σε μια πιο καθαρή μορφή συντηρητισμού, αισθάνονται ότι απειλούνται από τα νέα δημογραφικά στοιχεία στην Αμερική και από την εκλογή του Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, καθώς αισθάνονται ότι μετατρέπονται σε μειονότητα όσον αφορά τη θρησκεία, τις αξίες και τον τρόπο ζωής τους.

Λόγοι δημιουργίας

Οι βασικοί λόγοι ιδρύσεως του κινήματος ήταν η εκλογή του Μπαράκ Χουσεΐν Ομπάμα (ενός μιγά πολιτικού που προέρχεται από το Δημοκρατικό Κόμμα των Η.Π.Α., «του οποίου το όνομα δεν μπορείς καλά καλά να προφέρεις», όπως λένε τα μέλη του κινήματος) στον Λευκό Οίκο και η οικονομική κρίση που ακολούθησε την εκλογή του καθώς και ό,τι αυτή επέφερε. Εκείνη την περίοδο πολλοί από τους υποστηρικτές του κινήματος θεωρούν και διακηρύσσουν η Κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει πάψει πλέον να τους εκπροσωπεί. Έχουν μάλιστα δηλώσει πως το ίδιο το πιστοποιητικό γεννήσεως του Barak Obama είναι αποδεικτικό πως δεν είναι πραγματικά Αμερικανός, και άρα δεν πρέπει να προεδρεύει των ΗΠΑ

Παράλληλα, ο τρόπος που η κυβέρνηση Ομπάμα επιχείρησε να αντιμετωπίσει την οικονομική και κοινωνική κρίση, με ενίσχυση του κρατικού παρεμβατισμού και το επαίσχυντο για το κόμμα του τσαγιού νομοσχέδιο για την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, έδωσε χώρο στο κίνημα προκειμένου αυτό να εμφανιστεί στην κεντρική πολιτική σκηνή και το κατέστησε βαλβίδα πολιτικής εκτονώσεως θυμού για κάθε αδικία του ομοσπονδιακού κράτους. Σύμφωνα με ορισμένους Αμερικανούς μαρξιστές πολιτικούς σχολιαστές δεν αποτελεί καν κίνημα, αλλά είναι ένα εργαλείο πιέσεως προς κάθε κατεύθυνση και ένας μηχανισμός πολιτικού μάρκετινγκ των «W.A.S.P», δηλαδή των λευκών Αγγλοσαξόνων προτεσταντών προς το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα.

Απαρχή του σύγχρονου Κινήματος του Τσαγιού θεωρείται ο Φεβρουάριος του 2009, όταν ο οικονομικός αναλυτής του τηλεοπτικού δικτύου «C.N.B.C.» ζήτησε σε ζωντανή μετάδοση από την πόλη του Σικάγο να δημιουργηθεί ένα νέο Κίνημα του Τσαγιού ως αντίδραση στο πακέτο διασώσεως της αμερικανικής οικονομίας που προωθούσε ο Πρόεδρος Ομπάμα και για το οποίο, σύμφωνα με τους συντηρητικούς, δεν έπρεπε να πληρώσει ο φορολογούμενος. Στις αρχές του 2010 άρχισαν οι προετοιμασίες και την Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου του ίδιου χρόνου άνοιξε η αυλαία του Α' συνεδρίου των μελών του κινήματος Tea Party, στο Νάσβιλ [Nashville] έδρα της κομητείας Ντάβιντσον και πρωτεύουσα της Αμερικανικής πολιτείας Τενεσί . Με σημαία την αντίδραση σε μεγαλύτερες ομοσπονδιακές δαπάνες, τις φοροαπαλλαγές για τους πλούσιους και στόχο το ψαλίδισμα των εξουσιών του προέδρου, Ρεπουμπλικανοί και ομοϊδεάτες τους ανεξάρτητοι που στηρίζουν το κίνημα έστησαν ένα παναμερικανικό δίκτυο και συνέβαλαν τα μέγιστα στην ήττα των υποψηφίων του Δημοκρατικού κόμματος στις ενδιάμεσες εκλογές τον Ιανουάριο του 2010. Τότε το κίνημα πέτυχε την πρώτη μεγάλη νίκη του όταν ο Scott Brown επικράτησε στις εκλογές για την ανάδειξη γερουσιαστή στη Μασαχουσέτη ο οποίος διαδέχθηκε τον Δημοκρατικό Endward Kennedy.

Πολιτική δράση

Αρχικά, υποψήφιοι του Tea Party Movement εκθρόνισαν αρκετά γνωστά μέλη του Κογκρέσου στις εσωκομματικές εκλογές του Ρεπουμπλικανικού κόμματος, τα οποία υποστηρίζονταν από το κομματικό σύστημα. Εν συνεχεία, πολλοί απ' αυτούς κατάφεραν να εκλεγούν στο Κογκρέσο, βοηθώντας τους Ρεπουμπλικάνους να ανακτήσουν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων. Στις μέρες μας το Κίνημα του Τσαγιού υποστηρίζει την μείωση των κυβερνητικών δαπανών, είναι αντίθετο με τη φορολόγηση σε διάφορους βαθμούς, προβάλλει την μείωση του εθνικού χρέους των Ηνωμένων Πολιτειών καθώς και του ομοσπονδιακoύ ελλείμματος του προϋπολογισμού αλλά και την στροφή προς μια πρωτότυπη ερμηνεία του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Από το 2015 και έπειτα το Tea Party Movement συγκέντρωσε τις δυνάμεις του στην στήριξη της ανεξάρτητης υποψηφιότητος του Donald Trump η εκλογή του οποίου ως προέδρου και συνεπώς ως ηγέτη του Αμερικανικού Ρεπουμπλικανικού κόμματος κατέδειξε το πόσο δεξιά μετακίνησε το κίνημα το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων.

Στις τάξεις του κινήματος ανήκει πλέον ένας απροσδιόριστος αριθμός γερουσιαστών και βουλευτών, που κυμαίνεται μεταξύ 30-60 κατά περίσταση, οι οποίοι συχνά εμποδίζουν στην άσκηση της πολιτικής τους ακόμη και τους Ρεπουμπλικάνους προέδρους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Ρεπουμπλικάνου γερουσιαστή Τεντ Κρουζ, με κουβανό πατέρα, και σπουδές στο Πρίνστον και το Χάρβαρντ, που κύριο σύνθημα του είναι ότι «η κεντρική κυβέρνηση έχει εξαπολύσει πόλεμο στην εργασία και αυτά που διακυβεύονται είναι οι ατομικές ελευθερίες και το Σύνταγμα». Ο Κρουζ που είχε κτυπήσει ανελέητα τον Πρόεδρο Ομπάμα, κυρίως για την μεταρρύθμιση στον τομέα υγείας, προβάλλοντας τον εαυτό του κι ως πολέμιο του συστήματος δε δίστασε να αρνηθεί την υπερψήφιση νομοσχεδίων της κυβερνήσεως Τραμπ. Η στρατηγική των υποστηρικτών του κινήματος επικεντρώνεται σ’ επιλεκτικούς στόχους, που φέρνουν άμεσα αποτελέσματα κοινοβουλευτικής εκπροσωπήσεως, λόγος για τον οποίο και θεωρούνται δυσκολοκατάβλητοι αντίπαλοι. Το Κίνημα του Τσαγιού στήριξε με δυναμισμό την υποψηφιότητα και βοήθησε καταλυτικά στην εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως 46ου Αμερικανού Προέδρου το 2016 όσο και την υποψηφιότητα του στις εκλογές τον Νοέμβριο του 2020.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [Tea party.org Official page]
• [Tea Party Movement: Συντηρητικοποιώντας την Αμερική εν καιρώ κρίσης offlinepost.gr]
• [Βρετανία: Διχάζει το «Κίνημα του Τσαγιού» newpost.gr]
• [Τσάι κι...αντιπάθεια από το Tea Party Video Youtube]
• [Η επίδραση του νεοσυντηρητισμού στις ΗΠΑ Ελένη Οικονόμου, Θεσααλονίκη 2013]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org