Κρυπτεία
Η Κρυπτεία, η κρυφή, η μυστική αποστολή, ένας από τους αρχαιότερους θεσμούς στην Αρχαία Λακεδαιμονία, είναι σύμφυτη με το στρατιωτικό πνεύμα της Σπάρτης και τις μεγάλες απαιτήσεις εσωτερικής ασφαλείας που υπήρχαν. Ήταν η Μυστική Υπηρεσία της εποχής, επιφορτισμένη με τη Φύλαξη της πόλεως από εσωτερικούς στην αρχή εχθρούς, όπως οι είλωτες, και αργότερα και από εξωτερικούς εχθρούς.
Οι Σπαρτιάτες φρόντιζαν να αποσοβούνται οι κίνδυνοι επαναστάσεως εκ μέρους των ειλώτων, για αυτό και ο συγκεκριμένος θεσμός στην αρχαία Σπάρτη προέβλεπε την προσεκτική και κρυφή παρακολούθηση των ειλώτων και των περίοικων από τους όμοιους Σπαρτιάτες, είτε για τυχόν εξεγέρσεις, είτε για κατασκοπεία και προδοσία στρατιωτικών μυστικών στους εχθρούς της πόλεως–κράτους. Έτσι, όποιος από τους είλωτες ή τους περίοικους κρινόταν ότι κατασκόπευε ή μπορούσε να προδώσει στρατιωτικά μυστικά στους εχθρούς θανατωνόταν κρυφά, [εν κρυπτώ]. Η κρυπτεία αποτελούσε, ίσως, τον πλέον αιματηρό θεσμό της σπαρτιατικής κοινωνίας, και σύμφωνα με τον Αριστοτέλη είχε καθιερωθεί από τον βασιλιά Λυκούργο.
Το 480 π.Χ. ένας Γεφυραίος [1], ο Επιάλτης, γνωστότερος ως Εφιάλτης, πρόδωσε την Ελλάδα στους Πέρσες, αφού πληρώθηκε πλουσιοπάροχα και του εξασφάλισαν καταφύγιο στη χώρα τους. Το 469 π.Χ. όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος ο Εφιάλτης γύρισε στην πατρίδα του όπου και δολοφονήθηκε από κάποιον Αθηνάδη, μέλος της Κρυπτείας που επί 11 ολόκληρα χρόνια έζησε στο Καλλίδρομο όρος και μετά από χρόνια παρακολουθήσεως, εκτέλεσε παραδειγματικά τον Εφιάλτη, ή Επιάλτη, τον Γεφυραίο χωλό που πρόδωσε στους Πέρσες το μονοπάτι των Θερμοπυλών, με αποτέλεσμα τη σφαγή των 301 Σπαρτιατών και 700 Θεσπιέων. Αν και ο Ηρόδοτος υποσχέθηκε ότι θα αποκάλυπτε τα περιστατικά της δολοφονίας δεν το έκανε ποτέ, καθώς όπως λέγεται τον προειδοποίησε η Κρυπτεία. Η Σπάρτη τίμησε τον Αθηνάδη ιδιαίτερα για την επιβολή του Νόμου. Λέγεται ότι ο θεσμός της Κρυπτείας ενέπνευσε τον Hasan i Sabbah, γνωστότερο και ως «Γέρος του Βουνού», να ιδρύσει το γνωστό Τάγμα των Hashshashins, ή Ασσασίνων.
Παραπομπές
- ↑ [Οι Γεφυραίοι, σύμφωνα με μια εκδοχή, ήταν Εβραίοι αν και άλλες πηγές υποστηρίζουν την άποψη ότι επρόκειτο για Φοίνικες επί τω Κάδμω, δηλαδή Έλληνες.]
