Παναγιώτης Γιαννούδης

Ο Παναγιώτης Γιαννούδης (αγγλικά: Peter Yiannoudes), Έλληνας με καταγωγή από την Κύπρο, ομογενής μετανάστης - πρώτης γενιάς, διακεκριμένο μέλος της Ελληνικής Ομογένειας στη Μελβούρνη, εμβληματική προσωπικότητα της Ελληνικής διασποράς στην Ωκεανία, πρωτοπόρος του Ελληνικού κινηματογράφου στην Αυστραλία, την Τασμανία και τη Νέα Ζηλανδία, ο σημαντικότερος ελληνικής καταγωγής επιχειρηματίας στο χώρο της μεγάλης οθόνης, οραματιστής πατριώτης που αγωνίστηκε με πάθος για τα δίκαια της Κυπριακού Ελληνισμού και διατέλεσε πρόεδρος της Κυπριακής κοινότητος στην Αυστραλία, γεννήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 1935 στο μικρό χωριό Βουνί της επαρχίας Λεμεσού στο νησί της Κύπρου και πέθανε την Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2024 στο Κολφιλντ Νόρθ της Μελβούρνης στην πολιτεία της Βικτώρια στην Αυστραλία. H εξόδιος ακολουθία του Παναγιώτη Γιαννούδη έγινε στις 10:30' (τοπική ώρα) την Παρασκευή 15 Νοεμβρίου στον Ιερό Ναό της Αγίας Αικατερίνης στο πράστειο Malvern East.

Παναγιώτης (Peter) Γιαννούδης
Βιογραφικά στοιχεία (συνοπτικά)
Γέννηση: 2 Φεβρουαρίου 1935
Τόπος: Βουνί, Λεμεσός (Κύπρος).
Σύζυγος: Αικατερίνη Ανδρέα Κατωπόδη
Τέκνα: Μέριλιν, Μιχαήλ, Ειρήνη
Υπηκοότητα: Ελληνική, Αυστραλίανή
Ασχολία: Επιχειρηματίας, Εθνικός αγωνιστής
Θάνατος: 5 Νοεμβρίου 2024
Τόπος: Κολφιλντ Νόρθ, Βικτώρια (Αυστραλία).

Στις 17 Ιουλίου 1960 παντρεύτηκε στην εκκλησία του Ευαγγελισμού στην Μελβούρνη με την Αικατερίνη Ανδρέα Κατωπόδη και από το γάμο τους έγιναν γονείς τριών παιδιών, της Μέριλιν , του Μιχαήλ και της Ειρήνης καθώς και έξι εγγονών.

Βιογραφία

Πατρική οικογένεια

Γονείς του Παναγιώτη (Peter) ήταν οι αγρότες Μιχαήλ (1898-1982) και Ειρήνη Θεοδώρου (1906-1996) και αδέλφια του η Αδελαονίκη, η Αθηνά, ο Αντώνιος και η Θεοδώρα.

Σπουδές

Ο Παναγιώτης παρακολούθησε τα μαθήματα της εγκυκλίου εκπαιδεύσεως στο δημοτικό σχολείο της γενέτειρας του και το 1948 εγκαταστάθηκε στη Λεμεσό, όπου φοίτησε στο Λινίτειο Γυμνάσιο. Την εποχή που έζησε στην πόλη, συγκατοικούσε με άλλους συνοριοφύλακες και παράλληλα εργαζόταν πουλώντας αγγλόφωνες εφημερίδες σε Βρετανούς στρατιώτες. Μετά το 1951 εργάστηκε, περιστασιακά, και τα Σαββατοκύριακα, ως ταμίας σε θερινές κινηματογραφικές αίθουσες και συμμετείχε ως αθλητής στις δραστηριότητες του Γυμναστικού Συλλόγου Ολύμπια της Λεμεσού. Στο Γυμνάσιο ήταν συμμαθητής και φίλος με τον Μιχάλη Καραολή, του οποίου υπήρξε και συγκάτοικος στις αθλητικές αποστολές του Γυμναστικού Συλλόγου Ολύμπια. Εργάστηκε, επίσης, ως λιθογράφος και βιβλιοδέτης για αρκετούς μήνες, μέχρι την αποφοίτηση του από το Γυμνάσιο.

Εγκατάσταση στην Αυστραλία

Το 1956 ο Παναγιώτης δέχτηκε και αποδέχθηκε πρόσκληση από την αδελφή του Αδελαονίκη, η οποία είχε εγκατασταθεί στην Αυστραλία δύο χρόνια νωρίτερα. Μετά από σύντομο διάστημα προετοιμασίας αναχώρησε, στις 2 Ιουλίου του 1956, αεροπορικώς με την Air-India από τη Βηρυτό και μετά από πέντε ημέρες, στις 7 Ιουλίου, ταξιδεύοντας μόνο κατά τη διάρκεια της ημέρας με ενδιάμεσους σταθμούς την Τεχεράνη, τη Βομβάη, το Μαντράς, τη Σιγκαπούρη και το Ντάργουιν, έφτασε στη Μελβούρνη. Εκεί τον υποδέχθηκαν η αδελφή του Νίκη, και ο γαμπρός του, ο Χριστόδουλος Πρωτόπαπας, μαζί με τους οποίους έζησε, για μικρό χρονικό διάστημα, στο Fitzroy.

Στην Αυστραλία ο Γιαννούδης εργάστηκε, αρχικά, σε εργοστάσιο ρούχων ενώ συμμετείχε ως αθλητής στον αθλητικό σύλλογο του Collingwood Harriers. Αγωνίστηκε σε διάφορους αγώνες ενώ στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Μελβούρνης, τον Νοέμβριο του 1956, εντάχθηκε ως εθελοντής στο δυναμικό της Ελληνικής ομάδος. Τον Δεκέμβριο του 1956 εκπροσώπησε τη Μελβούρνη στους πρώτους πανελλήνιους αγώνες στο Σίδνεϊ, όπου τερμάτισε δεύτερος και στους δύο αγώνες που συμμετείχε - 800 και 1500 μέτρα. Εκείνη την εποχή εργαζόταν στη διάρκεια της ημέρας σε εταιρεία κατασκευής ενδυμάτων και παράλληλα φοιτούσε σε βραδινό σχολείο στο Taylors College σπουδάζοντας Διοίκηση Επιχειρήσεων. Εργάστηκε επίσης ως βοηθός μηχανικός προβολής στο Hoyts Cinemas στη Μελβούρνη, το οποίο περιελάμβανε το Plaza στην Collins Street της Μελβούρνης και το Padua Cinema στο Brunswick, τρόπος με τον οποίο εντάχθηκε στο ανθρώπινο δυναμικό της βιομηχανίας κινηματογράφου Hoyts.

Κινηματογραφικές επιχειρήσεις

Μετά τα μέσα του 1957 ο Γιαννούδης επιδίωξε και κατάφερε να χριστεί αντιπρόσωπος της Φίνος Φιλμ συνάπτοντας συνεργασία με τον παραγωγό και ιδρυτή της, Φιλοποιμένα Φίνο. Τον Δεκέμβριο του 1957 έφερε στην Αυστραλία την πιο δημοφιλή ρομαντική ταινία, με τίτλο Golpho (Γκόλφω) . Η ταινία προβλήθηκε, αρχικά, στο Δημαρχείο της Μελβούρνης όπου την παρακολούθησαν 2.521 θεατές, το μεγαλύτερο πλήθος Ελλήνων που συγκεντρώθηκε σε θέαμα του είδους στη διάρκεια αυτής της φάσης της ελληνικής μετανάστευσης. Με αυτή την κινηματογραφική ταινία ο Γιαννούδης περιόδευσε σε ολόκληρη την Αυστραλιανή επικράτεια, σε περισσότερες από εκατόν πενήντα αγροτικές και αστικές πόλεις, χωριά, Δήμους, καθώς και κοινοτικές αίθουσες, αγροκτήματα, σπίτια και μεγάλα εστιατόρια. Η ταινία προβλήθηκε σε μισθωμένες μεγάλες και ευρύχωρες κινηματογραφικές αίθουσες, σε υπόγειες γκαλερί του Cooper Pedy, σε drive-in κινηματογράφους της αχανούς ενδοχώρας της Δυτικής Αυστραλίας, από το Albany στο Νότο μέχρι το Broom και το Derby στο Βορρά και τις φάρμες ζαχαροκάλαμου του βόρειου Κουίνσλαντ ως τους Δήμους των ερήμων της κεντρικής Αυστραλίας.

Το 1958 ο Γιαννούδης, συνεργάστηκε με τους Ανδρέα Παπαδόπουλο και Στάθη Ραυτόπουλο. Μαζί τους δημιούργησε την ελληνική κινηματογραφική εταιρεία εισαγωγής και εκμετάλλευσης ελληνικών ταινιών με την επωνυμία Cosmopolitan Motion Pictures Pty. Ltd. Η εταιρεία έγινε ένας από τους κύριους διανομείς ταινιών στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, και σύντομα μαζί με τον Chris Louis από το Σίδνεϊ, έγιναν οι μοναδικοί Έλληνες, Τούρκοι, Ινδοί και Γιουγκοσλάβοι διανομείς στην Αυστραλία ενώ, παράλληλα, διένειμαν αγγλικές και αμερικανικές ταινίες. Τα χρόνια που ακολούθησαν η Cosmopolitan Motion Pictures εμπλούτισε την ιδιοκτησία της με οκτώ κινηματογραφικές αίθουσες στη Μελβούρνη, δύο στην Αδελαΐδα, μια στο Περθ και μίσθωσε κινηματογράφους σε διάφορες επαρχιακές πόλεις της Αυστραλίας.

Τα έτη από το 1958 έως το 1975, η Cosmopolitan Motion Pictures οργάνωσε περιοδείες για θεατρικές ομάδες, δημοφιλείς τραγουδιστές, καλλιτέχνες και παλαιστές, συμπεριλαμβανομένων των Jim Londos, Primo Carnera, το 1958, και Χάρη Καρπόζηλου το 1960. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 διοργάνωσε συναυλίες με τον Μίκη Θεοδωράκη και την ορχήστρα τυου στην Αυστραλία, κάποιες από τις οποίες παρακολούθησε ο τότε πρωθυπουργός, φιλέλληνας, Gough Whitlam, συγκεκριμένα στο Σίδνεϊ και το Μπρίσμπεϊν. Στα μέσα της δεκαετίας του '60 η εταιρεία του κατείχε και λειτουργούσε περισσότερους από έντεκα κινηματογράφους στη Μελβούρνη, την Αδελαΐδα, το Περθ και άλλες πόλεις στις οποίες προβήθηκαν, συνολικά, 1244 Ελληνικές ταινίες και δεκάδες διεθνείς παραγωγές. Ο Γιαννούδης διοργάνωνε επισκέψεις στην Ωκεανία, πολλών γνωστών και ιδιαίτερα δημοφιλών ηθοποιών και τραγουδιστών του Ελληνικού καλλλιτεχνικού στερεώματος όπως, οι Νίκος Ξανθόπουλος , Τόλης Βοσκόπουλος, Μαρινέλα, Κώστας Χατζηχρήστος, Κώστας Βουτσάς, Σπεράντζα Βρανά, Καίτη Παπανίκα και άλλοι που περιόδευσαν στην Αυστραλία με θεατρικές παραστάσεις που παρουσιάζονταν στις κατά τόπους κινηματογραφικές αίθουσες. Η εταιρία του εξέδωσε και το πρώτο κινηματογραφικό περιοδικό με τίτλο '“Ο κινηματογραφικός Αστήρ”, που διανέμονταν δωρεάν στο κοινό.

Εθνική & Κοινωνική δράση

Ο Γιαννακούδης υπήρξε από τους πρωταγωνιστές στην ίδρυση του πρώτου Ελληνοαυστραλιανού Εμπορικού Επιμελητηρίου στη Μελβούρνη και σταδιακά η παρουσία του στην καθημερινότητα της Ελληνικής κοινότητας κατέστη σημαντική και ζωτικής σημασίας. Το 1972 εντάχθηκε ως μέλος στην οργάνωση A.H.E.P.A. (Australasian Hellenic Educational Progressive Association), καθώς και στην Κυπριακή Κοινότητα Μελβούρνης και Βικτώριας (C.C.M.V.). ενώ ως μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κυπριακής Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας, κατέλαβε τη θέση του οργανωτικού γραμματέα.

Τον Ιούλιο του 1974 με την τουρκική εισβολή ασχολήθηκε με την παροχή βοήθειας σε πρόσφυγες, ταξιδεύοντας 3-4 φορές τον χρόνο στην Κύπρο. Το 1979 έγινε πρόεδρος της Κυπριακής Κοινότητας Μελβούρνης και Βικτώριας θέση που κατείχε μέχρι το 1990. Το 1978, επίσης, εκλέχθηκε αντιπρόεδρος της ΠΟΜΑΚ (απόδημοι Κύπριοι) και κατείχε αυτή τη θέση μέχρι το 1996. Το 1978 αναδείχθηκε Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κυπριακών Κοινοτήτων Αυστραλίας και παρέμεινε μέχρι το 1996. Το 1982, με την ιδιότητα του προέδρου της Κυπριακής Κοινότητος, διοργάνωσε την πρώτη Γιορτή Κυπριακού Κρασιού ενώ το 1990 δημιούργησε την πρώτη Λέσχη Ηλικιωμένων. Τέλος, από το 1977 μέχρι το 2003, διετέλεσε πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Κυπριακού Αγώνα (ΣΕΚΑ) και από το 1996 μέχρι το 2003, υπήρξε γενικός γραμματέας της Παγκόσμιας Οργανώσεως Κυπρίων.

O Γιαννούδης μετέτρεψε την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο και την κατοχή του 40% του νησιού σε κύριο θέμα συζητήσεως σε όλες τις εφημερίδες και τα ραδιόφωνα με συναισθηματικές εκκλήσεις και παρακλήσεις Κυπρίων και Ελλήνων ηγετών ενώ κινητοποίησε τους κυπριακούς Οργανισμούς για να φιλοξενήσουν τουλάχιστον 9.000 Ελληνοκύπριους πρόσφυγες στη Βικτώρια και γενικότερα στην Αυστραλία και να αναλάβουν μια εκστρατεία για την παρακολούθηση και τον εντοπισμό αγνοούμενων μαρτύρων. Την περίοδο από το 1974 έως το 1978 περισσότερα από από 2.000.000 δολάρια παραδόθηκαν στην Υπηρεσία Αρωγής και Αποκαταστάσεως Εκτοπισμένων υπό τη διοίκηση του ιδρυτή της Γεωργίου Ιακώβου ενώ περισσότεροι από 100 τόνοι τροφίμων και ειδών παραδόθηκαν αεροπορικώς στην Κύπρο, σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Κοινοπολιτείας.

Ο Γιαννούδης και οι συνεργάτες του στην Cosmopolitan Motion Pictures, Στάθης Ραυτόπουλος (1921-2003) και Ανδρέας Παπαδόπουλος (1913-1988), μαζί με τον επιχειρηματία Χρίστο Λούη, προσέφεραν την υποστήριξή τους στο πρόγραμμα έκκλησης προσφύγων της Κύπρου στην Αυστραλία. Οι ίδιοι διέθεσαν όλες τις κινηματογραφικές αίθουσες τους για την προβολή ταινιών, τη διοργάνωση συναυλιών αλλά και δημόσιων συνελεύσεων με σκοπό και στόχο την υποστήριξη των προσφύγων. Επίσης, διοργάνωσε συχνές εκδηλώσεις υποδοχής για τους εισερχόμενους Ελληνοκύπριους πρόσφυγες, δεξιώσεις για τη συγκέντρωση χρημάτων, κοινωνικές εκδηλώσεις κάθε μορφής και εκκλήσεις. Στις 21 Ιουλίου 1977, ο Γιαννούδης συναντήθηκε στη Λεμεσό με τον τότε πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ' και συμφώνησαν να διανείμει στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία την ταινία, σε σκηνοθεσία Ευάγγελου Ιωαννίδη, «Μακάριος. Το Μακρύ Ταξίδι» και τα έσοδα της να διατεθούν στο Φιλανθρωπικό Ταμείο Μακαρίου.

Συγγραφικό έργο

Ο Παναγιώτης Γιαννούδης έγραψε δύο βιβλία, από τα οποία δημοσιεύθηκε μόνο το πρώτο ενώ το δεύτερο, που είχε προαναγγείλει εν ζωή, παρέμεινε ανέκδοτο. Το 2010 εξέδωσε το βιβλίο

• «Με τον Ελληνικό κινηματογράφο στην Αυστραλία-Πίσω από τις προβολές», (ελληνικά και αγγλικά).

Λίγο καιρό πριν το θάνατο του δημοσιοποίησε ότι επίκειται η κυκλοφορία του δεύτερου βιβλίου του. Υπήρξε επί σειρά ετών συνεργάτης της ομογενειακής εφημερίδος Νέος Κόσμος της Μελβούρνης, στην οποία δημοσίευσε άρθρα σχετικά με τον κινηματογράφο αλλά και το Κυπριακό ζήτημα. Τελευταία του ομιλία ήταν τον Σεπτέμβριο του 2024 στη Μελβούρνη για τα 50 Χρόνια από την Τουρκική εισβολή και κατοχή στην Κύπρο.

Μνήμη Παναγιώτη Γιαννούδη

Για την προσφορά του ο Γιαννούδης τιμήθηκε, το 2013, με το μετάλλιο του Τάγματος της Αυστραλίας (ΟΑΜ) ενώ από το 2016 έως το 2018 υπηρέτησε ως Εθνικός Πρόεδρος της ΑΧΕΠΑ Αυστραλίας. Την είδηση του θανάτου του επιβεβαίωσε στα ομογενειακά μέσα της Ωκεανίας η κόρη του Μέριλιν Γιαννούδη.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [Greek Cinema Across Australia Behind The Scenes]
• [Παναγιώτης Γιαννούδης, Good evening Melbourne 13 Aug 23, part 01]
• [Παναγιώτης Γιαννούδης, Good evening Melbourne 20 Aug 23, part 02]
• [«Έφερε» την πατρίδα στους ξενιτεμένους μέσα από μια οθόνη]
• [Παναγιώτης Γιαννούδης. Η συμβολή ενός οραματιστή πατριώτη. Αναστάσιος Τάμης, Ηλεκτρονική εφημερίδα Νέος Κόσμος της Μελβούρνης, 12 November 2024 1:27pm.]
• [Η ιστορία του Ελληνικού Κινηματογράφου στην Αυστραλία. Ο Π. Γιαννούδης θυμάται]
• [Παναγιώτης Γιαννούδης: αναδρομή στις αντιδράσεις της Ομογένειας τον μαύρο Ιούλη του ‘74]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org