Παναγιώτης Σταυρουλόπουλος
Ο Παναγιώτης Σταυρουλόπουλος Έλληνας εθνικιστής, ανώτατος αξιωματικός του Πεζικού στον Ελληνικό στρατό με το βαθμό του Ταξιάρχου ε.α., που άσκησε καθήκοντα Υποδιοικητού και τελευταίου Στρατοπεδάρχη στην Ελληνική Δύναμη Κύπρου [ΕΛ.ΔΥ.Κ.] τον Αύγουστο του 1974 στη διάρκεια της Τουρκικής εισβολής στο νησί, γεννήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 1925 στο χωριό Ψαθόπυργος του νομού Αχαΐας και απεβίωσε [1] στον ύπνο του τα ξημερώματα της Κυριακής 11 Ιουνίου 2017 από ανακοπή καρδιάς στην Ραφήνα Αττικής, όπου κατοικούσε. Η εξόδιος ακολουθία του [2] τελέστηκε στις 15:00 το μεσημέρι της Δευτέρας 12 Ιουνίου 2017 στον Ιερό ναό της Παναγίας Παντοβασίλισσας στη Ραφήνα και τάφηκε στο εκεί κοιμητήριο.
| Συνοπτικές πληροφορίες |
|---|
| Γέννηση: 31 Δεκεμβρίου 1925 |
| Τόπος: Ψαθόπυργος, Αχαΐα, (Ελλάδα) |
| Θάνατος: 11 Ιουνίου 2017 |
| Τόπος: Ραφήνα, Αττική (Ελλάδα) |
| Υπηκοότητα: Ελληνική |
| Ασχολία: Ταξίαρχος (ε.α.), |
Περιεχόμενα
Βιογραφία
Ο Παναγιώτης κατάγονταν από οικογένεια με στρατιωτική παράδοση και πατέρας του ήταν ο Δημήτριος Σταυρουλόπουλος. Ο Παναγιώτης το 1942 διέκοψε την παρακολούθηση των μαθημάτων του Γυμνασίου και εντάχθηκε στις γραμμές της Εθνικής Αντιστάσεως. Κατατάχθηκε στο λόχο του Θ.Δεδούση του 5/42 Συντάγματος του Εθνομάρτυρα Συνταγματάρχη Δημητρίου Ψαρρού, ο οποίος δολοφονήθηκε άνανδρα από κομμουνιστές συμμορίτες, ενώ ο Σταυρουλόπουλος διασώθηκε καθώς την ημέρα της επιθέσεως των συμμοριτών εναντίον του Συντάγματος απουσιάζε στην Πάτρα για υπόθεση της μονάδος του. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα εισήχθη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων από την οποία αποφοίτησε το 1949 (Τάξις 1949Α') και στη συνέχεια συμμετείχε στις τελευταίες επιχειρήσεις του Εθνικού Στρατού κατά τον Συμμοριτοπόλεμο υπηρετώντας στη Φλώρινα, αρχικά ως Διμοιρίτης και στη συνέχεια ως Διοικητής Λόχου. Τραυματίσθηκε δύο φορές και παρασημοφορήθηκε για τη δράση και τον ηρωισμό του στην προάσπιση φυλακίου του Εθνικού Στρατού. Το καλοκαίρι του 1961 μετατέθηκε στην Κύπρο όπου υπηρέτησε ως Διοικητής Λόχου Τυφεκιοφόρων και στη συνέχεια ως Διοικητής Λόχου Βαρέων Όπλων, μέχρι το καλοκαίρι του 1963 όταν επέστρεψε με μετάθεση την Ελλάδα. Το καλοκαίρι του 1967 με το βαθμό του Ταγματάρχη αποφοίτησε από την Ανωτέρα Σχολή Πολέμου, ενώ στις αρχές του 1974 υπηρετούσε στο 2ο Επιτελικό Γραφείο του Αρχηγείου Στρατού με τον βαθμό του Αντισυνταγματάρχη.
Εισβολή στην Κύπρο
Τον Ιούλιο του 1974 ο Σταυρουλόπουλος έκανε χρήση της κανονικής του άδειας όταν ειδοποιήθηκε ότι αυτή ανακλήθηκε και έπρεπε να συνοδεύσει τους νέους στρατιώτες που θα αντικαθιστούσαν την προηγούμενη σειρά της ΕΛ.ΔΥ.Κ. [Ελληνική Δύναμη Κύπρου]. Η αναχώρηση ήταν προγραμματισμένη για τις 12 Ιουλίου με κατεύθυνση το λιμάνι της Αμμοχώστου στην Κύπρο. Η αναχώρηση καθυστέρησε για 24 ώρες και τελικά το πλοίο «Λέσβος» απέπλευσε από τις Κεχριές στις 10 το βράδυ της 13ης Ιουλίου. Στις 15 Ιουλίου, ενώ το «Λέσβος» κατευθυνόταν προς την Κύπρο, εκδηλώθηκε το κίνημα κατά του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ' και στις 16 Ιουλίου, ενώ βρισκόταν στα ανοιχτά της Λεμεσού, το πλοίο διατάχθηκε να αλλάξει πορεία και να επιστρέψει στα ελληνικά χωρικά ύδατα με προορισμό τη Λίνδο της Ρόδου. Στις 19 Ιουλίου το απόγευμα το Α/Γ «Λέσβος» έδεσε στο λιμάνι της Αμμοχώστου, όπου αποβιβάστηκαν οι νέοι στρατιώτες και στη συνέχεια επιβιβάστηκαν 450 στρατιώτες και αξιωματικοί, που ξεκίνησαν το ταξίδι της επιστροφής στην Ελλάδα. Το πρωί της 20ης Ιουλίου 1974, ενώ το πλοίο βρισκόταν 40 ναυτικά μίλια από την Πάφο έλαβε διαταγή να κινηθεί ανατολικά και να αποβιβάσει στη Λεμεσό τους στρατιώτες και τους αξιωματικούς τους.
Η μάχη του Στρατοπέδου της ΕΛ.ΔΥ.Κ.
Στις 2 το μεσημέρι της 20ης Ιουλίου το πλοίο στο οποίο επέβαινε ο Σταυρουλόπουλος αγκυροβόλησε στην Πάφο και αποβίβασε με μικρά αποβατικά σκάφη τους ένστολους, που άρχισαν πεζοπορία μέσω του όρους Τρόοδος προς τη Λευκωσία για να ενισχύσουν τους νέους συναδέλφους τους. Επικεφαλής τους τέθηκε ο τότε αντισυνταγματάρχης Σταυρουλόπουλος και στην άφιξή τους είχε ολοκληρωθεί η πρώτη νυχτερινή επίθεση στο Κιόνελι. Στις 25 Ιουλίου 1974 ορίστηκε Διοικητής Τάγματος Επιστράτων στη Λάρνακα και στις 3 Αυγούστου του ίδιου χρόνου ανέλαβε Διοικητής του 252 Τάγματος Επιστράτων στη Βασιλεία. Ο Σταυρουλόπουλος στις 10 Αυγούστου 1974, ορίστηκε υποδιοικητής της ΕΛΔΥΚ και στις 13 Αυγούστου Στρατοπεδάρχης του Στρατοπέδου της ΕΛ.ΔΥ.Κ. το οποίο υπερασπίστηκε στη δεύτερη φάση της Τουρκικής εισβολής με δύο λόχους τυφεκιοφόρων, μέρος Λόχου Βαρέων όπλων και το Λόχο Διοικήσεως. Τα υπόλοιπα μάχιμα τμήματα της ΕΛ.ΔΥ.Κ. δεν έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις του τριημέρου κατά του στρατοπέδου, ενώ ο τότε διοικητής της ΕΛ.ΔΥ.Κ. Νικολαΐδης αναζήτησε την ασφάλεια στα μετόπισθεν.
Η προσπάθεια για την κατάληψη του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ, που κράτησε από τις 14 μέχρι και τις 16 Αυγούστου 1974, είχε ως αποτέλεσμα την αποτροπή της καταλήψεως της Λευκωσίας. Στη διάρκεια της Μάχης του Στρατοπέδου 318 άνδρες της ΕΛ.ΔΥ.Κ. αντιμετώπισαν με επιτυχία περί τους 6.900 Τούρκους και Τουρκοκυπρίους στρατιώτες. Λίγο πριν την εκεχειρία που συμφωνήθηκε το Ελληνικό Πυροβολικό της 187 Μοίρας διέκοψε τις ανασχετικές βολές του και τα Τουρκικά άρματα διέσπασαν την γραμμή Αμύνης του Λόχου Διοικήσεως στο Ύψωμα Β', σε σημείο εκτός του Στρατοπέδου. Προκειμένου να μην εγκλωβιστούν οι υπερασπιστές ο Σταυρουλόπουλος περί την 13.30 μετά το μεσημέρι διέταξε απαγκίστρωση εν ημέρα κάτω από την ισχυρή εχθρική πίεση.
Όπως διηγήθηκε ο Σταυρουλόπουλος: «....Στις 5.30 το πρωί έπεσε η πρώτη βόμβα NAPALM και μετά συνεχής βομβαρδισμός από πυροβολικό και αεροπορία. Στις 10.00 δεχτήκαμε συνδυασμένη επίθεση πεζικού και αρμάτων. Το κύριο μέρος της επίθεσης δέχτηκε ο 4ος λόχος και ο λόχος διοικήσεως, που βρισκόταν στο πλέον πεδινό μέρος. Ο λόχος διοικήσεως, άγνωστο ποιος τον διέταξε, έβαλε μπροστά τη διμοιρία μηχανικού, που αποτελείτο από έναν λοχαγό και 20 στρατιώτες. Ο λοχαγός Σωτήρης Σταυριανάκος, παλικάρι με όλη τη σημασία της λέξεως, παρότι το σώμα του μηχανικού δεν είχε βέβαια την ίδια εκπαίδευση με το πεζικό, κατάφερε και κράτησε τα άρματα και το πεζικό των Τούρκων. Αποτέλεσμα ήταν να χάσει 16 από τους 20 άντρες του και να αποκεφαλιστεί ο ίδιος από βολή άρματος. Με την κατάρρευση του λόχου διοικήσεως και με την πίεση που δέχονταν οι άλλοι λόχοι, η θέση μας ήταν πολύ δεινή. Από την προηγούμενη μέρα είχα πει σε όλους πως δεν θα αποχωρήσει κανένας, εάν δεν δώσω εγώ εντολή...». Στη 1.30 το μεσημέρι της 16ης Αυγούστου, ο Παναγιώτης Σταυρουλόπουλος έδωσε εντολή να αρχίσει η σύμπτυξη. Ο επιλοχίας Κέδρος, με μια ομάδα 12 αντρών, έμεινε πίσω και θυσιάστηκε για να σωθούν όλοι οι συνάδελφοί του καλύπτοντας την υποχώρηση τους. Στην επική μάχη του στρατοπέδου της ΕΛ.ΔΥ.Κ. έχασαν την ζωή τους 56 αξιωματικοί, υπαξιωματικοί, ενώ 49 άνδρες καταγράφηκαν ως αγνοούμενοι, πολλοί από τους οποίους ταυτοποιήθηκαν με την μέθοδο D.N.A. και τα λείψανα τους αποδόθηκαν στους οικείους τους.
Τι ακολούθησε
Ο Σταυρουλόπουλος παρέμεινε επικεφαλής της ΕΛ.ΔΥ.Κ. μέχρι τα μέσα του 1975 και την προαγωγή του στο βαθμό του Συνταγματάρχου. Μετά την επιστροφή του από την Κύπρο ο Σταυρουλόπουλος μετατέθηκε σε ένα Τάγμα στην Κρήτη, που αποτελούνταν από 20 στρατιώτες, ενώ το 1977 αποστρατεύθηκε με τον βαθμό του Ταξίαρχου, λόγω προαγωγής νεωτέρων του αξιωματικών. Αν και υπήρξε πρωταγωνιστής των γεγονότων στην Κύπρο ο Ταξίαρχος Σταυρουλόπουλος δεν κλήθηκε να καταθέσει στη διάρκεια των ανακρίσεων της Εξεταστικής Επιτροπής για τον «Φάκελο της Κύπρου». Η στολή του Ταξιάρχου Σταυρουλόπουλου φυλάσσεται και κοσμεί την αίθουσα Σημαιών της Ελληνικής Δυνάμεως Κύπρου.
Εργογραφία
Ο Παναγιώτης Σταυρουλόπουλος έγραψε και δημοσίευσε το βιβλίο
- «Το Χρονικό της Μάχης της ΕΛΔΥΚ 14-16/8/1974», τον Ιανουάριο του 2016, το οποίο παρουσιάστηκε στις 28 Φεβρουαρίου 2016 [3] στο Δημαρχείο του Δήμου Καλλιθέας καθώς και την Κυριακή 6 Νοεμβρίου 2016. Το βιβλίο επιμελήθηκε ο ιστορικός ερευνητής Κωνσταντίνος Αλεξ. Δημητριάδης και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πελασγός» του Ιωάννη Χ. Γιαννάκενα.
Το πόνημα περιέχει σημαντικά τεκμήρια για τα πολεμικά συμβάντα στη διάρκεια της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και τις μάχες του Αυγούστου 1974 στο στρατόπεδο της ΕΛ.ΔΥ.Κ., αλλά και το ολοκαύτωμα των ανδρών της φρουράς του. Το έργο αποτελεί την κατάθεση της ψυχής του Ταξιάρχου Σταυρουλόπουλου και μια καταγραφή της ιστορίας που η επίσημη Ελληνική πολιτεία δεν τολμά να προσεγγίσει ώστε να μην αναδειχθεί το μέγεθος της προδοσίας, για την οποία οι ένοχοι όχι μόνο δεν τιμωρήθηκαν αλλά κάποιοι τιμήθηκαν με θέσεις και αξιώματα στην Ελλάδα της μεταπολιτεύσεως.
Το τέλος του
Ο Ταξίαρχος Σταυρουλόπουλος πέθανε λίγο μετά τα μεσάνυχτα της Κυριακής 11 Ιουνίου 2017 και η νεκρώσιμη ακολουθία του τελέστηκε στις 15:00 μετά το μεσημέρι στον Ιερό ναό της Παναγίας της Παντοβασίλισσας στη Ραφήνα. Παρόντες ήταν οι επιζήσαντες στρατιώτες και τελευταίοι υπερασπιστές του στρατοπέδου της ΕΛ.ΔΥ.Κ., αλλά και νεώτεροι αξιωματικοί. Στην εκκλησία ήταν παρόντες ο Νικόλαος Μιχαλολιάκος, Γενικός Γραμματέας του εθνικιστικού κινήματος «Χρυσή Αυγή», οι Βουλευτές Ηλίας Κασιδιάρης, Ελένη Ζαρούλια, Χρήστος Παππάς καθώς και πολλοί φίλοι εν ζωή του Ταξίαρχου Σταυρουλόπουλου.
Το φέρετρο που πλαισίωναν έξι Αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού και της ΕΛ.ΔΥ.Κ, ήταν σκεπασμένο με την γαλανόλευκη, πάνω στην οποία ήταν τοποθετημένα το σπαθί, τα παράσημα και το στρατιωτικό πιλίκιο του νεκρού. Επικηδείους λόγους εκφώνησαν ο Διευθυντής της Διευθύνσεως Πληροφοριών και Ασφαλείας του Γ.Ε.Σ. [Γενικό Επιτελείο Στρατού] και πρώην Διοικητής ΕΛ.ΔΥ.Κ. Ταξίαρχος Γεώργιος Κουρής και ο Πρόεδρος του Συνδέσμου ΕΛ.ΔΥ.Κ. 1974 Δημήτριος Σπανογιάννης, ενώ μπάντα παιάνιζε στρατιωτικά άσματα.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Εις μνήμην Παναγιώτη Σταυρουλόπουλου Παναγιώτης Λιάκος, Ηλεκτρονική εφημερίδα «Ελληνικές Γραμμές».
- «Έφυγε» ο Ήρωας της μάχης της ΕΛΔΥΚ Ταξίαρχος Παναγιώτης Σταυρουλόπουλος
- Αντισυνταγματάρχης Παναγιώτης Σταυρουλόπουλος μέρος από το ντοκιμαντέρ «Παγωμένος Χρόνος»
- Παναγιώτης Σταυρουλόπουλος-Η Μάχη του στρατοπέδου της ΕΛ.ΔΥ.Κ. Συνέντευξη στο «Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου»
- Παναγιώτης Σταυρουλόπουλος-Η πορείας ενός πολεμιστή
- Καλό ταξίδι Αρχηγέ.
- «Το χρονικό της μάχης της ΕΛ.ΔΥ.Κ.» Video από την παρουσίαση του βιβλίου.
- Ο Ταξίαρχος Π. Σταυρουλόπουλος, Ήρωας της μάχης της ΕΛΔΥΚ, αποκαλύπτει τα γεγονότα του 1974.
Διαβάστε τα λήμματα
Παραπομπές
