Βουλησιοκρατία
Η βουλησιοκρατία ή βουλησιαρχία ή βολονταρισμός, (αγγλικά: voluntarism, από το λατινικό voluntas που είναι η θέληση, η βούληση, δηλαδή η ικανότητα να βάζουμε στόχους και να τους πραγματοποιούμε), είναι φιλοσοφική θέση που αποδίδει μεγαλύτερη αξία στη δράση παρά στη σκέψη αλλά και η θεωρία σύμφωνα με την οποία η σκέψη είναι έργο όχι μόνο της νοήσεως αλλά και της βουλήσεως που κατέχει τα πρωτεία σε σχέση με άλλες ανθρώπινες λειτουργίες [1].
Αποτελεί κύρια φιλοσοφική θεώρηση της κοσμοθεωρίας του εθνικισμού καθώς απέναντι στην τυχαιοκρατία και στην άλογη κυριαρχία εξωανθρώπινων δυνάμεων, όπως η ύλη, το κεφάλαιο, η φυσική επιλογή, οι αποκαλούμενοι νόμοι της αγοράς, η απάνθρωπη θεωρία της πάλης των τάξεων ή τέλος η μελλοντική δυστοπική κυριαρχία των μηχανών, η εθνικιστική ιδεολογία προτάσσει την βουλησιοκρατία, την βούληση και την ενέργεια του ελεύθερου ανθρώπου και της οργανωμένης κοινωνίας.
Γενικά
Ο καθηγητής Θεοδόσης Πελεγρίνης, θεωρεί πως η βουλησιοκρατία είναι το φιλοσοφικό σύστημα «στο οποίο πρωτεύοντα λόγο διαδραματίζει η βούληση, κατ' αντιδιαστολή πρός τό λόγο». Αναφέρει επίσης ότι αν και οι περισσότεροι αρχαίοι φιλόσοφοι αντιμετώπιζαν τα ζητήματα που τους απασχολούσαν με γνώμονα τον λόγο, ο Αριστοτέλης έδωσε ιδιαίτερη σημασία στον ρόλο της βουλήσεως «στο πλαίσιο του πρακτικού συλλογισμού». Ο Σωκράτης Γκίκας από την πλευρά του υποστηρίζει ότι «η βούληση αποτελεί την ουσία τής ανθρώπινης προσωπικότητας, το πιο δυναμικό της στοιχείο, γιατί κατευθύνει την δράση τού ατόμου. Η νόηση και το συναίσθημα έρχονται σε δεύτερη μοίρα».
Σύμφωνα με τον καθηγητή Γεώργιο Παναγόπουλο ο σχολαστικός θεολόγος του Μεσαίωνα Ιωάννης Δούνς Σκώτος (John Duns Scotus), ο εκφραστής τής Φραγκισκανικής θεολογίας, εισήγαγε στην θεολογία τον βολονταρισμό, τη βουλησιοκρατία, σε αντίθεση με την οντολογία τού Θωμά Ακινάτη κάνοντας λόγο για την «θεία παντοδυναμία», την «απόλυτη ελευθερία του Θεού και την απουσία κάθε εξαναγκασμού από το θείο είναι». Η αυγουστίνεια και σχολαστική θεολογία δίδαξε τον δυτικό άνθρωπο πως η γνώση είναι υποκειμενική κατοχή κάθε αντικειμενικότητας, είτε μέσω των νοητών ιδεών -ιδεοκρατία, ρασιοναλισμός, ιδεαλισμός- είτε μέσω των αισθήσεων -εμπειρισμός, αισθησιοκρατία-είτε μέσω της βουλήσεως -ρομαντισμός, & βουλησιοκρατία. Με αυτή την άποψη άνοιξε «μια καινούργια ατραπό σκέψης στην δυτική θεολογία», αφού «το βουλητικό στοιχείο ανατιμάται σε σχέση με το οντολογικό» και προοιώνισε «ένα από τα κεντρικά αιτήματα της Μεταρρύθμισης, την απόλυτη ελευθερία και προτεραιότητα του Θεού στο ζήτημα της σωτηρίας του ανθρώπου». Από τη βουλησιοκεντρική σύλληψη του θείου απορρέει και η ανθρώπινη βουλησιοκρατία, η ελευθερία δηλαδή των ανθρώπινων επιλογών και η ατομική ευθύνη για τη μεταθανάτια καταδίκη ή σωτηρία. Από την πλευρά του ο Άγιος Αθανάσιος θεωρεί παράφρονα [2] εκείνον που θέτει μεταξύ του Πατρός και Υιού «βούληση και σκέψη», κάποια δηλαδή στοχαστικότητα ή οποιασδήποτε μορφής βολονταρισμό-βουλησιοκρατία.
Ο βολονταρισμός, η βουλησιοκρατία, από την σχολαστική θεολογία πέρασε στην Μεταρρύθμιση και τον Προτεσταντικό κόσμο και στη συνέχεια στην δυτική φιλοσοφία και στην νεότερη εποχή διάφοροι φιλόσοφοι, όπως ο Ντεκάρτ, ο Κάντ, ο Σοπενχάουερ, ο Φρειδερίκος Νίτσε και ο Γουΐλιαμ Τζέϊμς, αποδίδουν ιδιαιτέρως μεγάλη σημασία στην βούληση και ειδικά στην ελευθερία της βουλήσεως. Ο Βίλχελμ Βουντ (Wilhelm Wundt) ο εισηγητής της ψυχολογικής βουλησιοκρατίας, υποστηρίζει πως η βούληση επιδιώκει να πραγματοποιήσει τους σκοπούς που επιλέγει η νόηση, και το συναίσθημα ή παρωθεί την βούληση ή στέκεται εμπόδιο στην βουλητική προσπάθεια. Επίσης, από τον Σοπενχάουερ υποστηρίχθηκε «ο μεταφυσικός βουλητισμός», σύμφωνα με τον οποίο υπάρχει «η παγκόσμια τυφλή βούληση», αφού «όλα στον κόσμο κατευθύνονται από την θεϊκή βούληση» και η οποία «βρίσκεται πίσω από τους φυσικούς και βιολογικούς νόμους».
Εσωτερική αρθρογραφία
- Ακροδεξιά
- Εθνικισμός
- Εθνικιστής
- Εθνικοκοινωνισμός
- Εθνισμός
- Εθνιστής
- Εθνοφυλετισμός
- Πατριωτισμός
- Ρατσισμός
- Σωβινισμός
Βιβλιογραφία
- [«Τιμή μας η Πίστις στο Έθνος. Η ιδεολογία του ΕΝΕΚ.»]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- [ΒΟΥΛΗΣΙΟΚΡΑΤΙΑ (ή.. πως η Βούληση υπερισχύει της ανάγκης). Κώστας Τάταρης, koinosparanomastis.blogspot.com]
- [Η «ελευθερία τής βούλησης-θέλησης τού προσώπου» κατά τήν φιλοσοφία καί τήν πατερική θεολογία Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου (Βλάχου), parembasis.gr]
Παραπομπές
- ↑ [Bουλησιοκρατία new_ell.en-academic.com]
- ↑ [«Μαίνοιτο γὰρ ἄν τις μεταξὺ τιθεὶς Πατρὸς καὶ Υἱοῦ βούλησιν καὶ σκέψιν. Καὶ γὰρ ἕτερόν ἐστι λέγειν, Βουλήσει γέγονεν, ἕτερον δὲ, ὅτι Ἴδιον φύσει τὸν Υἱὸν αὐτοῦ ἀγαπᾶ καὶ θέλει αὐτόν».] Μεγάλου Αθανασίου Έργα 3, ΕΠΕ Θεσσαλονίκη 1975, σελίδα 182η.]
