Δήμος Θεστιέων
Ο Δήμος Θεστιέων, ήταν η ονομασία πρώην δήμου του Αιτωλοακαρνανίας που συστάθηκε με το νόμο 2539/97. Το 1994 με το νόμο 1416/86, είχαν συσταθεί σε δήμο οι κοινότητες Καινούριου και Προσηλίων, οι οποίες παρέμειναν ως δημοτικά διαμερίσματα και στις οποίες προστέθηκαν οι κοινότητες Παναιτωλίου και Νέας Αβόρανης. Ο Δήμος Θεστιέων έπαψε να υφίσταται το 2010 μετά την ψήφιση και εφαρμογή του νόμου για την τοπική αυτοδιοίκηση με την ονομασία «Καλλικράτης», όταν όλα τα δημοτικά διαμερίσματα του εντάχθηκαν στον διευρημένο Δήμο Αγρινίου.
Γεωγραφική θέση
Οι περιοχές που ανήκαν στον πρώην Δήμο θεστιέων βρίσκονταν στη βορειοδυτική πλευρά της λίμνης Τριχωνίδας, ανατολικά του Δήμου Αγρινίου και ανήκουν στην επαρχία Τριχωνίδας. Έδρα του Δήμου ήταν το Καινούργιο, ο Δήμος καταλάμβανε έκταση 75.058 τετραγωνικών χιλιομέτρων, και ο πληθυσμός του, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, ήταν 7.594 κάτοικοι.
Ιστορία
Βορειοανατολικά του Καινούριου και δυτικά του Παναιτωλικού όρους, υψώνεται ο κώνος του Βλοχού, η ακρόπολη των Θεστιέων στην αρχαιότητα, σε κωνικό σχήμα, με το ύψιστο σημείο της που ονομάζεται Γλας. Στον τόπο κατοικούσαν ελληνικά φύλα, όπως δείχνουν τα μέχρι και σήμερα σωζόμενα πρωτοελληνικά τοπωνύμια. Η πόλη έφερε το όνομα του μυθικού βασιλιά Θέστιου. Η πόλη από φυλετικό κράτος, όπως είχε διαμορφωθεί κατά τους Μυκηναϊκούς Χρόνους, έγινε πόλη-κράτος από 8ο έως τον 6ο αιώνα π.Χ. το οποίο πήρε το εθνικό όνομα των πολιτών, δηλαδή «Θεστιείς». Μετά το τέλος του 6ου π.Χ. αιώνα όταν έπαψαν να υπάρχουν οι πόλεις-κράτη, η πόλη των Θεστιέων εξακολούθησε να διατηρεί την αίγλη της. Τα στοιχεία που την χαρακτήριζαν –βουλή που εκλέγεται, Εκκλησία του Δήμου που συνέρχεται τακτικά μια φορά το μήνα και έκτακτα όταν υπάρχει ανάγκη και η συμμετοχή των πολιτών στα κοινά- την κατέστησαν ικανή να αποτελεί μέλος της συγκροτηθείσας «Αιτωλικής Συμπολιτείας» και ο ιστορικός Πολύβιος την αναφέρει μεταξύ των πρώτων αξιόλογων πόλεων της Συμπολιτείας.
Ο Βλοχός στα βυζαντινά χρόνια ήταν οχυρό κάστρο που το 1294 δόθηκε ως προίκα στον Φίλιππο του Τάραντα. Το 1450 ο Βλοχός καταλήφθηκε από τους Τούρκους, για να ερημωθεί στη συνέχεια. Το τείχος που περιέβαλε το κάστρο των Θεστιέων ήταν το μεγαλύτερο ολόκληρης της Αιτωλίας μήκους 4.000 μέτρων. Σήμερα διασώζονται μισογκρεμισμένα υπολείμματα της οχυρώσεως του κάστρου που μαρτυρούν μια οχύρωση από την νότια και δυτική πλευρά, ενώ ο πυλώνας που σώζεται είναι όμοιος, με τον Μυκηναϊκό της Τύρινθας.
Σε πλάτωμα νότια της κορυφής βρίσκεται η Μονή Βλοχού και ο Βασιλικού ρυθμού ναός της, που είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, είναι έργο του 18ου αιώνα. Αξιομνημόνευτο είναι το τέμπλο του ναού. Στη Μονή μόνασε και ασκήθηκε ο διδάσκαλος του γένους Γιαννούλης ο Αιτωλός. Στην ανατολική έξοδο του Καινούργιου, αριστερά του δρόμου, βρίσκεται τετράκρουνη πηγή του 4ου π.Χ. αιώνα, γνωστή ως Μπενόβρυση. Τους καλοκαιρινούς μήνες στο Καινούργιο διοργανώνονται πολιτιστικές και εορταστικές εκδηλώσεις με την επωνυμία «Θέστια» στη διάρκεια των οποίων διοργανώνεται και η Γιορτή Αθερίνας, που είναι ενδημικό μικρό σε μέγεθος ψάρι της λίμνης Τριχωνίδας. Την ευθύνη της διοργανώσεως έχει ο πολιτιστικός όμιλος «Οι Θεστιείς».
Δημοτικά διαμερίσματα & Οικισμοί
Αναλυτικά τα δημοτικά διαμερίσματα και οι οικισμοί του δήμου (σε παρένθεση ο πληθυσμός σύμφωνα με την απογραφή του 2001)
- Δ.δ. Καινουργίου [3.091]
- το Καινούργιο [2.991]
- ο Άνω Βλοχός [87]
- ο Κακαβάς [13]
- τα Καρραίικα [0]
- Δ.δ. Νέας Αβόρανης -- η Νέα Αβόρανη [904]
- Δ.δ. Παναιτωλίου -- το Παναιτώλιο [2.935]
- Δ.δ. Προσηλίων [70]
- τα Προσήλια [35]
- οι Λάσπες [35].
