Μονή Τατάρνας
Η ανδρική Ιερά Μονή της Παναγίας Τατάρνας ή Τατάρνης όπως είναι η επίσημη ονομασία της, βρίσκεται στο νομό Ευρυτανίας, δυτικά του χωριού Τριπόταμος, που είναι γνωστό ως Τατάρνα. Απέχει 100 μέτρα από τη λίμνη Κρεμαστών, είναι κτισμένη σε υψόμετρο 380 μέτρων και γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου ημέρα του γενεθλίου της Θεοτόκου.
Από το 1912 όταν αναγνωρίσθηκε ως οικισμός με το όνομα Μονή Γενεθλίων Θεοτόκου, ανήκει διοικητικά [1] στον Τριπόταμο ή Τατάρνα, που ήταν τότε κοινότητα της Αιτωλοακαρνανίας. Αργότερα μετονομάσθηκε [2] σε Μονή Τατάρνης. Στην απογραφή το 2001, στη Μονή καταγράφηκαν 5 μοναχοί.
Περιεχόμενα
Θέση
Το κτίριο της νέας Μονής αναγέρθηκε στην Αηδονόρραχη, σε απόσταση 70 χιλιομέτρων από το Αγρίνιο [3] και 67 από το Καρπενήσι. Κατασκευάσθηκε μετά την ανέγερση του φράγματος και τη δημιουργία της Λίμνης Κρεμαστών, σε θέση πλησίον της παλαιάς Μονής, η οποία καλύφθηκε από τα νερά.
Εκκλησιαστικό τυπικό
Η μονή ακολουθεί το τυπικό του οσίου Σάββα και την ώρα της Αγίας Γραφής, που μετρά το ημερόνυχτο από τη δύση του ήλιου. Στη Μονή λειτουργούν:
- το Καθολικό, Ναός προς της Παναγίας που είναι τρίκογχος με τρούλο. Εδώ υπάρχει η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Ταταρνιώτισσας και σε αργυρές λειψανοθήκες τεμάχια λειψάνων πολλών Αγίων.
- Ναός προς τιμή των Αγίων της Ευρυτανίας και των γειτονικών νομών.
- Ναός του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, όπου τελούνται τις καθημερινές, οι Ιερές Ακολουθίες.
- Ναός και Ιερό Κάθισμα του οσίου Σάββα του Αγιασμένου, που είναι ο κοιμητηριακός Ναός των μοναχών.
Κειμήλια
Η Μονή διαθέτει βιβλιοθήκη με 633 έντυπα, σπάνια βιβλία και χειρόγραφα του 16ου αιώνα όπως λόγους του Γρηγορίου Θεολόγου σε περγαμηνή (του 11ου αιώνα το αρχαιότερο κειμήλιο της Μονής), Θείες Λειτουργίες, Ευαγγελιστάρια, σιγίλια, πατριαρχικά έγγραφα και τουρκικά φιρμάνια. Εδώ φυλάσσονται το σκευοφυλάκιο, ιερά κειμήλια, βυζαντινές εικόνες, η ψηφιδωτή εικόνα «Ο Βασιλεύς της Δόξης» που χρονολογείται από το 1350, αργυρά σκεύη, χρυσοκέντητα άμφια και το καντήλι που πρόσφερε για το τάμα του ο Κατσαντώνης αρματολός των Αγράφων και του Βάλτου.
Ιστορία
Η μονή κτίστηκε στις αρχές του 12ου αιώνα, όμως ως επίσημη χρονολογία αναφέρεται το 1555. Η λαϊκή παράδοση αναφέρει ότι το έκτισε η Αγία Θεοδώρα, Βασίλισσα της Άρτας, και το ονομάζει «Βασιλομονάστηρο». Το 1566 ανακηρύχθηκε από τον Πατριάρχη Διονύσιο Β' Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή, πράξη που ανανεώθηκε το 1798 επί Πατριάρχου Γρηγορίου Ε'. Στην Τουρκοκρατία λειτούργησε ως καταφύγιο και νοσοκομείο, ενώ το 1601 αποτέλεσε το σημείο ενάρξεως του κινήματος του Μητροπολίτη Λάρισας Διονυσίου του Φιλοσόφου που αποκλήθηκε «Σκυλόσοφος». Για τους λόγους αυτούς έγινε στόχος των Τούρκων οι οποίοι το κατέστρεψαν δύο φορές.
τον 16ο αιώνα, το ανοικοδόμησαν οι μοναχοί Μεθόδιος και Δαυίδ. Στη διάρκεια της επαναστάσεως του 1821 ήταν πολεμικό ορμητήριο του Γεωργίου Καραϊσκάκη, λόγος για τον οποίο καταστράφηκε με φωτιά, το 1823, από τον Χουρσίτ Πασά και κτίστηκε εκ νέου επί βασιλείας του ΌΘωνα Α'. Το 1963 καταστράφηκε από κατολίσθηση που προκλήθηκε από σεισμό. Η Μονή με τη σημερινή της μορφή άρχισε να κτίζεται το 1969, από τον αρχιμανδρίτη Δοσίθεο (Κανέλλος) που διατέλεσε Ηγούμενος της.
Εξωτερικές συνδέσεις
- [Ιερά Μονή Παναγίας της Τατάρνας (Καρπενησίου)]
- [«Προσκύνημα στο μοναστήρι της Τατάρνας»]
- [«Προσκύνημα στο Μοναστήρι της Τατάρνας», του π. Δοσιθέου]
Βιβλιογραφία
- [«Το Μοναστήρι της Τατάρνας. Ιστορία και Κειμήλια», των Ιωάννου Κουμουλίδη, Λάζαρου Δεριζιώτη και Σταυρούλας Σδρόλια]
Παραπομπές
- ↑ [ΦΕΚ 261Α-31ης Αυγούστου 1912.]
- ↑ [ΦΕΚ-16ης Οκτωβρίου 1940]
- ↑ [Η απόσταση υπολογίζεται στη διαδρομή από τη γέφυρα ανάμεσα στα χωριά Τρίκλινο Αιτωλοακαρνανίας και Τριπόταμο στο νομό Ευρυτανίας, γνωστή ως γέφυρα Γέφυρα Τατάρνας.]
