Διονύσιος Παπαδόπουλος

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Διονύσιος Παπαδόπουλος, Έλληνας ανώτατος αξιωματικός του Πεζικού με το βαθμό του Αντιστρατήγου ε.α., γεννήθηκε την 1η Ιουλίου του 1858 στην Βρωμόβρυση, σημερινή Αμφιθέα της Μεσσήνης στο νομό Μεσσηνίας και πέθανε στις 6 Φεβρουαρίου 1922 στην Αθήνα.

Διονύσιος Παπαδόπουλος [1]

Βιογραφία

Αποφοίτησε από το Γυμνάσιο της Τριπόλεως και κατατάχθηκε στον Ελληνικό στρατό στις 29 Σεπτεμβρίου 1880 ως οπλίτης Πεζικού. Φοίτησε στο Σχολείο Υπαξιωματικών και στις 22 Σεπτεμβρίου του 1885 ονομάστηκε Ανθυπολοχαγός Πεζικού. Έλαβε μέρος στον πόλεμο του 1897, όπου διακρίθηκε στη μάχη του Βελεστίνου και προάχθηκε σε υπολοχαγό επ' ανδραγαθία. Το 1898 εστάλη στην Γαλλία για να διευρύνει τις σπουδές του, και παρέμεινε επί διετία.

1ος Βαλκανικός πόλεμος

Κατά τον Α' Βαλκανικό Πόλεμο του 1912, ανέλαβε τη διοίκηση του 1ου Συντάγματος Ευζώνων, (ή του 38 Συντάγματος Πεζικού, που έμεινε γνωστό ως 1/38 Σ.Ε.), το οποίο υπό τις διαταγές του πολέμησε καθ' όλη την διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων. Στον Α' Βαλκανικό Πόλεμο το 1ο Σύνταγμα Ευζώνων έλαβε μέρος στη μάχη του Σαραντάπορου, στις 9 και 10 Οκτωβρίου 1912, στη μάχη των Γιαννιτσών, όταν στις 19 και 20 του ίδιου μήνα ορίστηκε επικεφαλής της εμπροσθοφυλακής της μεραρχίας και η παρουσία του υπήρξε σημαντική κυρίως την δεύτερη μέρα της μάχης. Στις 8 το πρωί κατεύθυνε τον 1ο και 4ο λόχο του 9ου τάγματος του συντάγματός του εναντίον των στηριγμάτων του εχθρικού πυροβολικού. Στις 08:45 διέταξε έφοδο «δια της λόγχης» και κατέλαβε 4 πεδινά πυροβόλα. Στις 10:00 κατέφθασε και ο 2ος λόχος, όποτε με τρεις πλέον λόχους μέχρι τις 12:30 καταδίωκε τον εχθρό σε απόσταση τριών χιλιομέτρων ανατολικά των Γιαννιτσών, κυριεύοντας άλλα τέσσερα πυροβόλα.

Πήρε μέρος στην προέλαση της Ελληνικής Στρατιάς προς Φλώρινα και Κορυτσά, ενώ στη συνέχεια με πλοία από τη Θεσσαλονίκη, μεταφέρθηκε και αποβιβάστηκε στη Πρέβεζα μαζί με την IV Μεραρχία και έλαβε μέρος στη μάχη Μπιζανίου-Ιωαννίνων. Συνέβαλε καταλυτικά στην κατάληψη των Ιωαννίνων, όταν με ολόκληρο το σύνταγμα υπό τις διαταγές του, επιτέθηκε «δια της λόγχης» στα χαρακώματα των Τούρκων προς τον Άγιο Νικόλαο.

2ος Βαλκανικός πόλεμος

Ο Β' Βαλκανικός Πόλεμος ήταν πολεμική αναμέτρηση που εξελίχτηκε από τις 16 Ιουνίου ως 18 Ιουλίου 1913. Ήδη από την 1η Ιουνίου του ίδιου έτους στο σύνταγμα του Παπαδόπουλου προστέθηκε ένα τάγμα επιπλέον, αυτό των Κρητών με διοικητή τον ταγματάρχη Γεώργιο Κολοκοτρώνη. Στη διάρκεια αυτού του πολέμου, απετέλεσε θρύλο η επιθετικότητα του 1ου Συντάγματος Ευζώνων κατά των Βουλγάρων στις μάχες του Λαχανά, της Βετρίνας και του Σιδηροκάστρου [Ντεμίρ-Χισάρ]. Στη μάχη στο χωριό Καρτεραί [ύψωμα Κλέπε ή 605] στις 19 Ιουνίου 1913, επιτέθηκε επικεφαλής του Συντάγματος χωρίς υποστήριξη Πυροβολικού και χωρίς το 9ο τάγμα το οποίο κατέλαβε το χωριό Λευκοχώρι. Οι νεκροί μαζί με τους τραυματίες οπλίτες του συντάγματος ανήλθαν σε περίπου 150. Ακολούθησαν η μάχη του Λαχανά στις 20-21 Ιουνίου 1913, η μάχη της Βετρίνας στις 26-27 Ιουνίου, η μάχη του Πιλάφ-Τεπέ στις 6-7 Ιουλίου και η μάχη του Ογνιάρ Μαχαλά στις 12 Ιουλίου, μια ημέρα πριν τη φονική μάχη του υψοδείκτου 1378 στην περιοχή της Κρέσνας.

Η περιοχή του Ογνιάρ Μαχαλά, βρίσκεται στις νότιες υπώρειες των Ρίλα Πλάνινα. Στα αντερείσματα του υψώματος βρίσκονταν βουλγαρικά τμήματα. Ο Παπαδόπουλος και το 9ο τάγμα ευζώνων άρχισαν να βάλλονται από βουλγάρικα τμήματα τοποθετημένα σε υψώματα της βόρειας όχθης του ποταμού Οσένοβα. Παρά τα πυρά, την καταρρακτώδη βροχή, και την πλημμύρα, το 9ο τάγμα έχοντας κάλυψη από το τάγμα Κρητών και υποστήριξη από την ορειβατική πυροβολαρχία, αναρριχήθηκε στα υψώματα και καταδίωξε τους Βουλγάρους. Παρ’ όλο που με την διάλυση της ομίχλης το εχθρικό πυροβολικό από το ύψωμα 1378 έβαλε συνεχώς, το σύνταγμα συνέχισε την καταδίωξη των Βουλγάρων, από τις 12 έως τις 15 Ιουλίου, και τελικά κατέλαβε τους συνοικισμούς του Ογνιάρ Μαχαλά.

Σύμφωνα με την υπ' αριθμό 1650 αναφορά του Παπαδόπουλου προς την VI Μεραρχία «....Ο αγών υπήρξε τόσον λυσσώδης και εκ του συστάδην, ώστε πολλοί εκ των πεσόντων εκατέρωθεν έφερον τραύματα διά λόγχης και αρκετοί Βούλγαροι είχον χτυπηθεί διά λίθων, των οποίων έκαμον χρήσιν οι ηρωικοί εύζωνοι μας όταν εξηντλήθησαν τα πυρομαχικά των...». Παράλληλα στις υπ' αριθμούς 1573 και 1574 αναφορές του Παπαδόπουλου «... Δύο μυθικοί ήρωες του 9ου Τ. Ευζώνων ο Λοχίας Τόλιας Νικ. και ο εύζωνος Μάκριτας, στην παραζάλη της επιθέσεως, μεθυσθέντες εκ της ατάκτου υποχωρήσεως των Βουλγάρων, ηκολούθησαν τούτους καταδιώκοντας κατά πόδας. Νομίσαντες δε ότι παρηκολουθούντο και υπό των λοιπών τμημάτων, έφθασαν μέχρι την κορυφή του υψ. 1378, ένθα εύρον τον ενδοξώτερον των θανάτων, ανευρεθέντων των πτωμάτων των εκεί την 15 Ιουλίου, ότε κατελήφθη το ύψωμα....». Στην μάχη αυτή σκοτώθηκε ο Ταγματάρχης Γεώργιος Κολοκοτρώνης, Διοικητής του Τάγματος Κρητών, ενώ τραυματίστηκε θανάσιμα ο Ταγματάρχης Ιωάννης Βελισσαρίου, που άφησε την τελευταία του πνοή λίγες ώρες αργότερα. Από τους αξιωματικούς του συντάγματος επιβίωσαν ο Παπαδόπουλος, ο έφεδρος εξ αποστρατείας Λοχαγός Χριστοφόρου, ένας υπολοχαγός, και τρεις ανθυπολοχαγοί. Οι απώλειες των Ελλήνων στο ύψωμα 1378 ανέρχονται στις 859.

Ύστερα χρόνια

Μετά τη λήξη των Βαλκανικών πολέμων, ο Διονύσιος Παπαδόπουλος προήχθη στις 25 Σεπτεμβρίου 1913 σε Συνταγματάρχη και ανέλαβε Διοικητής του 3ου Συντάγματος Πεζικού στη Χαλκίδα. Ενώ ήταν απόστρατος και είχε υποστεί ημιπληγικό επεισόδιο, προήχθη στις 30 Οκτωβρίου 1917 στους βαθμούς του υποστρατήγου και αντιστρατήγου. Τα διατάγματα για την προαγωγή του υπογράφηκαν από βασιλιά Αλέξανδρο Α’ και τον τότε Πρωθυπουργό και Υπουργό Στρατιωτικών Ελευθέριο Βενιζέλο. Ο Θεόδωρος Πάγκαλος, στα «Απομνημονεύματα» του, τονίζει ότι με δική του πρωτοβουλία, όταν ήταν προσωπάρχης του Υπουργείου των Στρατιωτικών κατάρτισε δύο Βασιλικά Διατάγματα με τα οποία ο Παπαδόπουλος προήχθη αυθημερόν, στον οποίο απέστειλε ζεύγος επωμίδων Αντιστρατήγου. Περιγράφει και την επίσκεψη του στρατηγού και γράφει: «....Την επομένη, όταν ήρθε στο Υπουργείο για να εκφράσει τις ευχαριστίες του, ήταν αγνώριστός....Αντί του αδαμάστου και ευσταλούς πολεμιστού, είδον ενώπιον μου υποτρικλίζοντα κατάλευκον γέροντα, όστις δακρύων εκ συγκινήσεως μου είπεν: Είναι αργά τώρα, ας όψονται οι άκαπνοι...». Ο Παπαδόπουλος διατέλεσε μέραρχος και αποστρατεύθηκε στις 11 Φεβρουαρίου του 1921.

Μνήμη Διονυσίου Παπαδόπουλου

Ο Παπαδόπουλος συνέδεσε το όνομά του με το 1ο Σύνταγμα Ευζώνων και σύμφωνα με τον Συνταγματάρχη ε.α. Γ. Θεοδωρίδη, υπήρξε ένας από τους κορυφαίους ήρωες όλων των πολέμων της νεότερης Ελλάδας. Διοικούσε με αποφασιστικότητα, τόλμη και σύνεση, ενώ προκαλούσε σεβασμό ακόμα και με το παράστημα του, ήταν ψηλός, ευσταλής, νευρώδης, συνετός, ανδρείος, σεμνός, μεγαλόφρων, αλτρουιστής, πραγματικό πρότυπο αρετής και αξιοπρέπειας. Πολεμούσε πάντα σε προκεχωρημένη θέση κοντά στον εχθρό, ενώ συχνά εξέδιδε προφορικές διαταγές από τη γραμμή των ακροβολιστών. Διακρίνονταν από φιλοπατρία, ανδρεία, καρτερία, στρατιωτικό πνεύμα και πειθαρχία. Διέθετε τακτική αντίληψη και διέκρινε εύκολα το ευπαθές σημείο του εχθρού.

Ο Θεόδωρος Πάγκαλος [2] του καταλογίζει ότι στο θέμα των αποθεμάτων τροφής λειτουργούσε με μονομέρεια υπέρ του Συντάγματος του. Το 1/38 Σύνταγμα Ευζώνων είχε ολόκληρη αγέλη σφαγίων αποτελούμενη από 6.000 μικρά και μεγάλα ζώα, και στη διάρκεια των δύο εκστρατειών διέτρεφε με άφθονο κρέας τους άνδρες του. Στην ανακωχή στις Σέρρες, ο Παπαδόπουλος αρνήθηκε να εκχωρήσει μέρος της αγέλης του σε άλλα σώματα και υπάκουσε σε σχετική διαταγή του Βασιλέως. Ο Γιάννης Κορδάτος, σε παραπομπή στο έργο του, «Μεγάλη Ιατορία της Ελλάδας», αναφέρεται στον Παπαδόπουλο και στην συμβολή του στην μάχη των Γιαννιτσών. Τον χαρακτηρίζει ήρωα αληθινό και αναφέρεται στην αδικία που υπέστη με το να μείνει στάσιμος και να μην προβιβαστεί.

Ο Διονύσιος Παπαδόπουλος τιμήθηκε με τον Ανώτερο Ταξιάρχη του Βασιλικού Τάγματος Αριστείας του Σωτήρος. Το όνομα του δόθηκε στην τάξη 2016 της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών [Σ.Μ.Υ.] Τρικάλων, σε τελετή υιοθεσίας που έγινε παρουσία του Διοικητή της 1ης Στρατιάς Αντιστράτηγου Ηλία Λεοντάρη.

Πηγές

  • Περιοδικό «Υπαξιωματικός», τεύχος 63, Απρίλιος-Ιούλιος 2016
  • Διονύσιος Κόκκινος, «Η δράσις των Ευζώνων κατά τον Ελληνοβουκλγαρικόν Πόλεμον» το 1914,
  • Θεόδωρος Πάγκαλος, «Απομνημονεύματα»
  • Πρεσβύτερος Δ. Καλλίμαχος ιεροκήρυκας της V Μεραρχίας, «Από το Στρατόπεδον» το 1914, ημερολόγιο εκστρατείας.

Παραπομπές

  1. Φωτογραφία από σχετική έκδοση της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών [Σ.Μ.Υ., σελίδα 16η.]
  2. Θεόδωρος Πάγκαλος διετέλεσε υπασπιστής στο Επιτελείο της VI Μεραρχίας, που ανήκε το 1ο Σύνταγμα Ευζώνων, στο οποίο ήταν Διοικητής ο Παπαδόπουλος ως το τέλος των βαλκανικών πολέμων. Μετά την μάχη της Κρέσνας, ανέλαβε τα καθήκοντα υπασπιστού στο 1ο Σύνταγμα Ευζώνων, του οποίου ο υπασπιστής υπολοχαγός Τυρογιάννης σκοτώθηκε στη μάχη.]