Ηλίας Μαριολόπουλος

Ο Ηλίας Μαριολόπουλος, Έλληνας παραδοσιοκράτης, φυσικός που θεωρείται ο πατέρας της ελληνικής μετεωρολογίας και κλιματολογίας, το όνομα του οποίου έχει συνδεθεί με την μελέτη του κλίματος της Ελλάδος, Πανεπιστημιακός καθηγητής που διατέλεσε κοσμήτορας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Πρύτανης στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών , Αντιπρόδρος το 1972 και πρόεδρος της το 1973, γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1900 στην Αθήνα όπου και απεβίωσε στις 13 Φεβρουαρίου 1991. Κηδεύτηκε στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών, στις 16 Φεβρουαρίου 1991, όπου και ενταφιάστηκε.

Παντρεύτηκε το 1938 με την Αικατερίνη (Νίνα) Καναγκίνη, κόρη του Πέτρου Καναγκίνη, γενικού διευθυντή του υπουργείου Γεωργίας.

Βιογραφία

Η οικογένεια Μαριολόπουλου κατάγεται από το χωριό Μαγούλιανα της ορεινής Αρκαδίας, το χωριό που βρίσκεται κτισμένο στο μεγαλύτερο υψόμετρο σε όλη την Πελοπόννησο.

Σπουδές

Ο Ηλίας μαριολόπουλος παρακολούθησε τα μαθήματα της εγκυκλίου και της μέσης εκπαιδεύσεως στην γενέτειρα του και στη συνέχεια εισήχθη και σπούδασε στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές ως υπότροφος στο Πανεπιστήμιο του Cambridge απ’ όπου έλαβε πτυχίο Master of Arts και στη συνέχεια έλαβε δίπλωμα Μετεωρολογίας από τη Μετεωρολογική Σχολή του Imperial College of Science and Technology του Λονδίνου. Ακολούθως εγγράφεται στο Πανεπιστήμιο των Παρισίων, απ’ όπου το 1925 απέκτησε το δίπλωμα Docteur de l’ Université de Paris, Sciences, και το κρατικό Γαλλικό δίπλωμα Docteur es Sciences Physiques. Παράλληλα με τις σπουδές του, και στις δύο χώρες, ο Μαριολόπουλος εργάστηκε στη Βρετανική και τη Γαλλική Μετεωρολογική Υπηρεσία.

Καθηγητής Πανεπιστημίου

Το Δεκέμβριο του 1925, σχεδόν με την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο Μαριολόπουλος διορίστηκε τμηματάρχης στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών όπου ίδρυσε την πρώτη ελληνική υπηρεσία για τη μέτρηση του ατμοσφαιρικού ηλεκτρισμού. Το 1928, ιδρύθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, πανεπιστημιακή έδρα Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας στη Φυσικομαθηματική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, έδρα την οποία «κατέλαβε» ως τακτικός καθηγητής ο Ηλίας Μαριολόπουλος. Επρόκειτο για την πρώτη έδρα στα ελληνικά πανεπιστημιακά χρονικά στον τομέα της Μετεωρολογίας. Το 1936, ο Μαριολόπουλος ανέλαβε τη διεύθυνση του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, όπου ίδρυσε για πρώτη φορά υπηρεσία για τη μέτρηση του ατμοσφαιρικού ηλεκτρισμού, ενώ ίδρυσε και ιδιαίτερο ακτινομετρικό σταθμό στον Υμηττό, ως παράρτημα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Ο Μαριολόπουλος, από την δεκαετία του 1930, είχε αναφέρει πως η περιοχή του Ποδονίφτη, στην περιοχή της σημερινής Νέας Φιλαδέλφειας Αττικής, οφείλει να ερευνηθεί μετεωρολογικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού καθώς εξαιτίας της θέσεως της στο εσωτερικό του Λεκανοπεδίου το προάστιο αυτό έχει όλες τις προϋποθέσεις ώστε να αναπτύσσει πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Το 1931 εκλέχθηκε Αντιπρόεδρος της Διεθνούς Κλιματολογικής Επιτροπής θέση που διατήρησε έως τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1939 εκλέχθηκε καθηγητής Μετεωρολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου, τον Οκτώβριο του 1940, επιστρατεύθηκε ως έφεδρος επισμηναγός και ανέλαβε τη διοίκηση κλιμακίου αξιωματικών μετεωρολόγων στο Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας. Εξελέγη δύο φορές Κοσμήτορας της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης , δύο φορές Κοσμήτορας της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κατά το Ακαδημαϊκό έτος 1959-60 και καθοδήγησε δεκάδες διδακτορικών διατριβών.

Στις 12 Ιουλίου του 1961 ο Μαριολόπουλος χρηματοδότησε με δωρεά του την μετακομιδή των ιερών λειψάνων του εθνομάρτυρα Οικουμενικού Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε' στην γενέτειρα του . Πρώτος ο Μαριόπουλος επισήμανε ότι στον ελληνικό χώρο δεν υπάρχουν περιοχές με αιώνια χιόνια. Όπως έλεγε: «Αυτά που γράφονται για αιώνια χιόνια στην ελληνική περιοχή μπορεί να θεωρηθούν πληροφορίες που προέρχονται από το χώρο ανεύθυνων ερασιτεχνών ορειβατών. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από ειδικές παρατηρήσεις που πραγματοποιήθηκαν στο Επιστημονικό Κέντρο Ολύμπου (υψόμετρο 2.817 μέτρα) από το έτος 1962 για μια δεκαπενταετία» .

Κοινωνική δράση

Τον Ιούλιο του 1956 έγιναν οι πρώτες εκλογές για την ανάδειξη διοικητικού συμβουλίου στην Παναρκαδική Ομοσπονδία Ελλάδος και πρώτος Πρόεδρος της εξελέγη ο Μαριολόπουλος.

Ίδρυμα Μαριολόπουλου

Με πρωτοβουλία της συζύγου του, Αικατερίνης-Νίνας Ηλία Μαριολοπούλου η οποία απεβίωσε το 2004, δημιουργήθηκε το κοινωφελές Μαριολοπούλειο-Καναγκίνειο Ίδρυμα Επιστημών Περιβάλλοντος με σκοπό, μεταξύ άλλων, να προαχθούν οι επιστήμες της ατμόσφαιρας, όπως Μετεωρολογία-Κλιματολογία και Φυσική της ατμόσφαιρας και να βραβευτούν οι νέοι που ασχολούνται με τις επιστήμες αυτές καθώς και η διάχυση στην κοινωνία των θεμάτων που αφορούν σε αυτές.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [Βιογραφικά στοιχεία Ηλία Μαριολόπουλου mariolopoulosfoundation.gr]
• [Ηλίας Μαριολόπουλος, ο πρύτανης magouliana.gr]
• [Μαριολόπουλος, Ηλίας Γ. Ψηφιακή βιβλιοθήκη, anemi.lib.uoc.gr]
• [Μαριολόπουλος, Ηλίας Γ. (1900-1991) digitallibrary.academyofathens.gr]
• [Μετεωρολογικός σταθμός Ηλίας Μαριολόπουλος Μαγούλιανα Αρκαδίας, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org