Οικογένεια Καποδίστρια
Η Οικογένεια Καποδίστρια ιστορική βυζαντινή αριστοκρατική οικογένεια, ήταν συγγενείς των Νικηταίων της Κωνσταντινουπόλεως και συνεπώς αποτελούν «βλαστούς του ημετέρου γένους», κατά την έκφραση του Ιωάννου Κομνηνού του Δουκός. Μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Φράγκους το 1204, ένας κλάδος τους εγκαταστάθηκε στην περιοχή του Αργυροκάστρου [1] και πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους στον Δεσπότη της Ηπείρου και Βασιλέα tης Θεσσαλονίκης Θεόδωρο Κομνηνό, ο οποίος ήταν σύμμαχος του αφορισμένου από τον Πάπα Αυτοκράτορα Φρειδερίκου Χοχενστάουφεν, που είχε ανάγκη έμπιστους Ορθοδόξους στρατιωτικούς [stradioti] γιατί μετά τον αφορισμό του δεν μπορούσε να εμπιστευτεί τους καθολικούς.
Περιεχόμενα
Μετακίνηση από την Κωνσταντινούπολη
Κατά το 1250 μ.Χ., «πρόγονός τις» των Καποδίστρια, «ανδραγαθήσας παρά τω αυτοκράτορι της Γερμανίας Φρειδερίκω τω Β'» κατά την καταστεπτική για τους Παπικούς μάχη της Τσίνγκολι στις 20 Αυγούστου 1250, έλαβε «τον τίτλον και την κομητείαν της Ιουστινουπόλεως» [2] δηλαδή στο σημερινό Κόπερ της Σλοβενίας, το οποίο ως πρωτεύουσα της Ίστριας ονμάζονταν «Caput Histriae» και λέγεται στα ιταλικά ακόμα και σήμερα Καποντίστρια ή «Capodistria». Επομένως το λεγόμενο, ότι «η καταγωγή των Καποδίστρια ήταν από το ακρωτήριο Ίστρια της Αδριατικής [Capo d'Istria], ενώ κατ' άλλους από τη Βενετία», είναι παντελώς εσφαλμένο και ανακριβές. Επειδή οι πρόγονοι των Καποδίστρια ήσαν προσκείμενοι πολιτικά στον Φρειδερίκο ανήκαν στους «Γιβελίνους» και ως Γιβελίνοι αντιμετώπισαν τους διωγμούς των Παπικών Γουέλφων.
Εγκατάσταση στην Κέρκυρα
«Καταδιωκόμενοι παρά του υπερισχύσαντος εν τη πόλει Καποντίστρια κόμματος του Πατριάρχου της Ακυληίας, ούτινος επί κεφαλής ίστατο η κραταιά οικογένεια Γουέρκη», οι αδελφοί Νικηφόρος (Βίκτωρ) και Νικόλαος Καποδίστριαι, «αφίκοντο τω 1329 εις Κέρκυραν», που βρισκόταν ακόμα στην επικράτεια του βασιλείου της Νεαπόλεως [3]. Πάντως οι Καποδίστριες είτε εγκαταστάθηκαν στην Κέρκυρα το 1329, είτε το 1373, το έκαναν πριν την κατάληψη της από τη Βενετία, και το 1386 συμμετείχαν στην έφοδο για την κατάληψη του Κάστρου των Κορυφών και στις μάχες για την κατάληψη των φρουρίων του Αγγελόκαστρου και της Κασσιόπης από τους Ανδεγαυούς, και για αυτό συμμετείχαν εξ αρχής στο Συμβούλιο της Κοινότητας. Η οικογένεια των Καποδιστρίων ανήκε στους «nobili» από το 1386, και επομένως είναι εντελώς εσφαλμένο το λεγόμενο ότι προεγράφησαν μεταξύ των ευγενών οικογενειών της Κερκύρας το 1477 και ότι δήθεν, «η οικογένεια Καποδίστρια στα αρχεία των ευγενών της Κέρκυρας το 1477 αναφερόταν ως καθολική». Άλλωστε δεν υφίσταται ούτε έχει δημοσιευτεί και δεν υπάρχει απολύτως κανένα έγγραφο του 1477 που αναφέρονται οι Καποδίστριες ως «Καθολικοί», ενώ το λεγόμενo «Libro d' Oro», αποφασίστηκε να συνταχθεί το 1572.
Με απόφαση του Συμβουλίου γραμμένη στα Ιταλικά το 1610 διαγράφηκαν από το «Libro d’ Oro», τέσσερις γιοί του Βεττούρου (Βίκτωρα) Καποδίστρια, επειδή δεν κατοικούσαν στην πόλη της Κέρκυρας, αλλά «εις το μεληκήον» της Λευκίμης και υπάρχουν συμβολαιογραφικά έγγραφα για αυτούς από το 1488. Οι Καποδίστριες της Λευκίμης αγόρασαν σπίτι στην Κέρκυρα το 1611, στη Γαρίτσα και πολέμησαν στην άμυνα κατά των Γενοβέζων το 1403 και στις μάχες για την απόκρουση το Τούρκων το 1431, το 1537, το 1571, και το 1573, και επειδή, ήσαν συγγενείς του Χριστόφορου Κονδόκαλη απέκτησαν γη και στο Εξαμίλιο όπως και η οικογένεια Κονδόκαλη, αλλά και στο Βουθρωτό, ενώ κάποιος από τους Καποδίστριες βρισκόταν στη γαλέρα του Κοντόκαλη στη ναυμαχία του Ακτίου.
Ο Καρλ Μέντελσον-Μπαρτόλντι που βιογράφησε τον Καποδίστρια αναφέρει ότι στην οικογένεια του υπήρχαν άνδρες που διακρίθηκαν πολεμώντας γενναία εναντίον των Τούρκων και ως πλέον ενδόξους ανέφερε τον Αλοίζο, τον Στέλιο, τον Φραγκίσκο και τον Νικόλαο, οι οποίοι «μνημονεύονται με δόξα στα χρονικά της πατρίδας τους». Στο πρακτικό εκλογής του Συμβουλίου των 150 του 1560, αναφέρεται ως εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου ο Νικόλαος Καποδίστριας. Το 1571, ο Αλεβίζος Καποδίστριας ηγήθηκε της άμυνας των Χειμμαριωτών κατά των Τούρκων, και σχεδόν 100 χρόνια μετά, το 1669, ο γιος του Βιάρου Καποδίστρια, Νικόλαος, τον οποίο είχαν εξορίσει από την Κέρκυρα λόγω μιας μονομαχίας με κάποιον από τους Κατσαΐτες και είχε εγκατασταθεί στην Κωνσταντινούπολη, ασχολούμενος με το εμπόριο, δαπάνησε μεγάλα ποσά, για την απελευθέρωση Χριστιανών αιχμαλώτων από την πτώση του Χάνδακα. Σε εκείνον δόθηκε ο τίτλος του Κόμη και απόγονος του ήταν ο Ιωάννης Καποδίστριας. Το 1690 ο Γεώργιος, ο Φραγκίσκος και ο Σταύρος Καποδίστριες συγκρότησαν ιδία δαπάνη σώμα Χειμαρριωτών και συμμετείχαν στην υπεράσπιση της περιοχής από τη νέα επίθεση των Τούρκων, και λίγο αργότερα το 1716, ο Φραγκίσκος και ο Βίκτωρ, (Νικηφόρος) Καποδίστριες διακρίθηκαν μαχόμενοι κατά την πολιορκία της Κερκύρας. Αυτοί ήσαν και οι τελευταίοι «στρατιωτικοί» της οικογένειας διότι η πολιτική της Βενετίας μετά το 1700 δεν επέτρεπε πλέον στους Έλληνες ευγενείς να εξελίσσονται στον στρατό για να μην καθίστανται επικίνδυνοι.
Ο Κωνσταντίνος Σάθας αναφέρει επίσης τον Αντώνιο Καποδίστρια, αδελφό του Νικολάου και προπάππο του Ιωάννη, που στάλθηκε στην Πελοπόννησο το 1700 για να συγχαρεί τον Μοροζίνη για τις νίκες του κατά των Τούρκων ως έκτακτος απεσταλμένος της πόλεως της Κερκύρας. Επίσης, αναφέρεται ο Άγγελος Καποδίστριας που ήταν μέλος της Κερκυραϊκής συγκλήτου το 1681 και ο Σπυρίδωνας Καποδίστριας, «Καντζελάριος της Πόλης της Κέρκυρας», που είναι ο συντάκτης του χειρόγραφου σημειώματος του 1754 σχετικά με τις τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των μελών του Συμβουλίου των 150. Οι Καποδίστριες δεν ήσαν «καθολικοί και αλλογενείς που εξελληνίστηκαν», όπως προσπαθούν να αποδείξουν οι εκπρόσωποι των δολοφόνων του. Πάντως ο Γερμανός ιστορικός Καρλ Μέντελσον-Μπαρτόλντι το 1864 δεν έγραψε ούτε για «Καθολικούς», ούτε για «εξελληνισμένους». Αντίθετα τόνισε ότι από την οικογένεια υπήρξαν ορθόδοξοι ιερείς, ηγούμενοι και αρχιδιάκονοι.
Εσωτερική αρθρογραφία
Παραπομπές
