Νικόλαος Κασομούλης

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Νικόλαος Κασομούλης, Έλληνας Φιλικός, αγωνιστής της Εθνεγερσίας και ιστοριογράφος απομνημονευμάτων της Επαναστάσεως του 1821 και μετέπειτα, γεννήθηκε το 1791 [1] στο Πισοδέρι Φλώρινας ή, σύμφωνα με άλλη πηγή, στη Σιάτιστα Κοζάνης και πέθανε στις 10 Ιανουαρίου 1871 [2] στη Στυλίδα Φθιώτιδας, όπου είχε εγκατασταθεί σε μεγάλη ηλικία. Τάφηκε στη Στυλίδα κι εκεί διασώζεται το ταφικό του μνημείο, στο οποίο έχουν ενταφιασθεί η σύζυγος και ο γιος του καθώς και μέλη της συγγενικής του οικογένειας Ανδρέου.

Ήταν παντρεμένος με τη Μαριγώ Ανδρέου από τη Στυλίδα, με την οποία γνωρίστηκαν όταν ήταν Φρούραρχος Λαμίας και από το γάμο του απέκτησε τον Κωνσταντίνο, ο οποίος πέθανε στις 2 Δεκεμβρίου 1862, όντας μαθητής της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων.

Νικόλαος Κασομούλης

Βιογραφία

Καταγόταν από ιστορική οικογένεια του Πισοδερίου Φλώρινας. Πατέρας του ήταν ο έμπορος Κωνσταντίνος Κασομούλης και η μητέρα του, η Σουλτάνα, που ήταν ανιψιά του αγωνιστή της Επαναστάσεως Γιάννη Φαρμάκη και κατάγονταν από το χωριό Βλάστη, πέθανε όταν ο Νικόλαος ήταν σε νεαρή ηλικία. Μητριά του η Αλεξάνδρα, από την οποία απέκτησε τρία ετεροθαλή αδέλφια, τον Γιάννη, την Αικατερίνη και τη Σουλτάνα. Ήταν ο μικρότερος γιος της οικογένειας και είχε τρία μεγαλύτερα αδέλφια, τους Γεώργιο, Δημήτριο και τον Ιωάννη. Έζησε τα παιδικά του χρόνια στη Σιάτιστα, όπου είχε μετοικήσει η οικογένειά του, λόγω της εμπορικής δραστηριότητας του πατέρα του.

Παρακολούθησε μαθήματα στο σχολείο της Σιάτιστας, όπου είχε δάσκαλο τον Αργύριο Παπαρρίζου και στη συνέχεια στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στις Σέρρες για να επεκτείνει την οικογενειακή επιχείρηση, ενώ σ' ένα ταξίδι του στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία, στην οποία μύησε τον πατέρα και τα μεγαλύτερα αδέλφια του. Το 1821 επέστρεψε στη γενέτειρα του, όταν ηγέτης της Σιάτιστας είναι ο Γεώργιος Νιόπλιος, την εποχή που απέτυχε η προσπάθεια εξεγέρσεως στις Ηγεμονίες του Δούναβη. Τον Αύγουστο του 1821, διορίστηκε ως πληρεξούσιος των Σιατιστινών [3], τους οποίους εκπροσώπησε στη σύσκεψη των καπεταναίων στην Καστανιά, με συνοδεία 25 ενόπλων που του παραχώρησε ο Νιόπλιος.

Πολεμική δράση

Τάφος Κασομούλη

Μετά τη συνάντηση στην Καστανιά πήγε στην Κασσάνδρα, όπου συνάντησε τον Εμμανουήλ Παπά, στον οποίο εξέθεσε την κατάσταση των σωμάτων του Ολύμπου, την εξέγερση που σχεδίαζαν. Ταξίδεψε στην Πελοπόννησο, προκείμενου να συναντήσει τον Δημήτριο Υψηλάντη και μέσω Ψαρών έφτασε στην Ύδρα και μετά στην Τρίπολη του νομού Αρκαδίας, όπου συναντήθηκε με το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, ενώ στο Άργος συναντήθηκε με τον Δημήτριο Υψηλάντη στις 29 Σεπτεμβρίου 1821, και συνεργάστηκαν για την ενίσχυση του αγώνα της Χαλκιδικής. Συμμετείχε στις πολεμικές επιχειρήσεις της επαναστάσεως του Ολύμπου και της Χαλκιδικής που ξέσπασε στις 8 Μαρτίου 1822, όπως και στη Νάουσα, ώσπου στα μέσα Απριλίου 1822 ο Αβδούλ Αμπούδ, με ένα στράτευμα 20.000 ανδρών, κατέβαλε τους επαναστάτες και έσφαξε τον πληθυσμό. Ο πατέρας του, που διέθετε μεγάλη οικονομική επιφάνεια, οχύρωσε το μοναστήρι Λιόκαλη, [Ηλιόκαλη], ετοίμασε σώμα ενόπλων για να λάβει μέρος στον ξεσηκωμό του Γένους και σκοτώθηκε το 1822, πολεμώντας μετά από τριπλό τραυματισμό. Οι Τούρκοι έκαψαν το σπίτι του και αιχμαλώτισαν τη μητριά του, τον αδελφό του Γιάννη και τις ετεροθαλείς αδελφές του που αφέθηκαν ελεύθεροι μετά την καταβολή λύτρων από συγγενείς της οικογένειας.

Ο Κασομούλης συμβούλεψε με επιστολή του τον Εμμανουήλ Παπά να στραφεί στη Σιάτιστα για βοήθεια, μια επιστολή όμως που έφτασε στον παραλήπτη της πολύ αργά. Μετά την αποτυχία εξεγέρσεως στη Μακεδονία, κατέφυγε στην περιοχή του Ασπροπόταμου, [Αχελώος|Αχελώου], και έγινε γραμματικός του καπετάνιου Νίκου Στουρνάρη, τον οποίο και ακολούθησε σε όλες τις μάχες. Στη Νότια Ελλάδα εκλέχθηκε γραμματέας στη συνέλευση των προκρίτων στο Αιτωλικό, τιμήθηκε με τον βαθμό του χιλίαρχου, χάρις στην εύνοια του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, χωρίς να περάσει από τους βαθμούς του εκατόνταρχου και του πεντακοσίαρχου, όπως το απαιτούσε ο οργανισμός του άτακτου στρατού. Έφτασε στο Μεσολόγγι τον Ιούνιο του 1825 και έκτοτε συμμετείχε στο πλευρό των πολιορκημένων [4] στο Μεσολόγγι και στις 6 Απριλίου του 1826, συνέταξε την απόφαση της Εξόδου [5] καθ΄ υπαγόρευση του Επισκόπου Ρωγών, Ιωσήφ και επιφορτίστηκε με την αποστολή να συντονίσει τις ενέργειες όλων των τμημάτων. Πήρε μέρος στην έξοδο και σώθηκε, όμως εκεί σκοτώθηκε ο αδελφός του Δημήτριος, ενώ στη συνέχεια, πολέμησε κοντά στο Γεώργιο Καραϊσκάκη στην Αττική. Συμμετείχε σε πλειάδα μαχών στη Ρούμελη και την Πελοπόννησο, ενώ γνώρισε από κοντά τους περισσότερους από τους πρωταγωνιστές της Επαναστάσεως του 1821, αλλά και τον Ιωάννη Καποδίστρια [6], ενώ «...Τω 1832, στρατοπεδευμένος μετά του τάγματός του έξω του Ναυπλίου, αρχίζει να γράφη τας αναμνήσεις του... [7].

Μετά την απελευθέρωση και τη δημιουργία του Ελληνικού κράτους, τιμήθηκε με διάφορα στρατιωτικά αξιώματα, τόσο επί Ιωάννη Καποδίστρια, όσο και επί βασιλείας Όθωνα, το οποίο διατέλεσε Υπασπιστής και έγινε φρούραρχος Αθηνών και Πειραιώς, καθώς και φρούραρχος στη Λαμία και το Μπούρτζι. Συμμετείχε στην καταστολή των εξεγέρσεων του 1836 στην Αιτωλοακαρνανία, κατά τη διάρκεια των οποίων το 1838, σκοτώθηκε ο αδερφός του Γεώργιος, που υπηρετούσε ως ανθυπολοχαγός. Για τις υπηρεσίες του αυτές εντάχθηκε στη «Βασιλική Φάλαγγα», στρατιωτικό σώμα που ίδρυσε ο βασιλιάς Όθωνας και αποτελούνταν από αγωνιστές της Επαναστάσεως του 1821, από το οποίο αποστρατεύτηκε με το βαθμό του Συνταγματάρχη.

Εργογραφία

Επιτύμβια Κασομούλη

Τα χειρόγραφα απομνημονεύματά του [8], ένα από τα κυριώτερα μνημεία της Επαναστάσεως του 1821, με τον τίτλο

  • «Ενθυμήματα στρατιωτικά της Επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833», εκδόθηκαν σε τρεις τόμους στο τυπογραφείο του Α. Ι Βάρσου, ο Α' τόμος το 1939, ο Β' το 1940 και ο Γ' το 1941, από τον ιστοριοδίφη και συγγραφέα Γιάννη Βλαχογιάννη. Την παρουσίαση του έργου του έκανε ο Πανεπιστημιακός καθηγητής Αντώνιος Κεραμόπουλλος από τη Βλάστη Κοζάνης στις 11 Ιανουαρίου 1940, σε ειδική συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών.

Στα «Ενθυμήματα», που αποτελούν ιστορικό κειμήλιο, υπάρχουν πληροφορίες για την καθημερινότητα το 19ο αιώνα, τις συμπεριφορές και τις νοοτροπίες των αγωνιστών του 1821, τον τρόπο ενδυμασίας και γενικά τον τρόπο ζωής αυτή την περίοδο. Καταγράφει επίσης, σημαντικές ιστορικές πληροφορίες, όπως την ιστορία του Αρματολισμού στα προεπαναστατικά χρόνια, κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, περιγράφει πιστά τα της πολιορκίας και της Εξόδου του Μεσολογγίου, καθώς και τους αγώνες αλλά και το θάνατο του Γεωργίου Καραϊσκάκη, αναφέρεται με κάθε λεπτομέρεια στην Καποδιστριακή περίοδο και στην καταστολή των εξεγέρσεων του 1836 στη Δυτική Στερεά Ελλάδα.

Έγραψε επίσης το έργο

  • «Ημερολόγιον εξ αγνώστου και το πρώτον νυν εκδιδομένου χειρογράφου», το 1968, Επιμέλεια, εισαγωγή, σχόλια Εµµ. Γ. Πρωτοψάλτη,Αθήναι, εκδόσεις «Ε. Γ. Βαγιονάκης», σελίδες 280.

Το ημερολόγιο αναφέρεται στη δίωξη της ληστείας στα τότε σύνορα της Ελλάδος, όταν υπηρετούσε από το 1830 έως το 1837, στη Φθιώτιδα ως Φρούραρχος-Λοχαγός του Πεζικού.

Ο Κασομούλης έγραψε σε λόγια γλώσσα και είναι χαρακτηριστικό ότι για την περιγραφή της πολιορκίας του Μεσολογγίου, ο Ιωάννης Βλαχογιάννης, σημείωσε, «..Θα ‘φτανε η περιγραφή του Κασομούλη ν’ αναδείξει τ’ όνομά του αθάνατο μαζί με την ίδια του περιγραφή..», ενώ σπουδαία είναι η περιγραφή της εκστρατείας στον Πειραιά, στην οποία συμμετείχε, ύστερα από τη συμφιλίωση του με το Γεώργιο Καραϊσκάκη.

Εξωτερικές συνδέσεις

Βιβλιογραφία

  • [«Νικόλας Κασομούλης (1795-1872). Ο αγωνιστής και ενθυμηματογράφος της Εθνικής µας Παλιγγενεσίας του 1821», Θωμάς Καλοδήμος, Αθήνα, 1977, σελίδες 202.]

Παραπομπές

  1. ↑ Νικόλαος Κων/νου Κασομούλης siatista.blogspot.gr
  2. ↑ Νικόλαος Κων/νου Κασομούλης siatista.blogspot.gr
  3. ↑ [«...Συναχθέντες όλοι οι πολίται πανταχόθεν, δεν ηξεύραμεν τι να κάμωμεν. Στρατεύματα καθημερινώς απερνούσαν δια Ιωάννινα από Σιάτιστα και Κοζάνην..{..}... ο Μητροπολίτης, ο Νεόπουλος, ο Παπαγόρας, ο Κος Παν. Ναούμ Μοσχοπολιάνος γραμματεύς ποτέ του Τζιαλαλεντίνμπεγη, Δημ. Χ΄΄Μιχαήλ και άλλοι συνελθόντες περί πληρεξουσίου, αφού αρκετά εσκέφθημεν, ενέκριναν και ως έχοντα τας σχέσεις των εκ του πατρός μου, και τους τρόπους, και ως ανύπανδρον, να επιφορτίσουν εμένα. Ο ζήλος μ’ ευκόλυνεν να παραβλέψω και τα έξοδα και την διάβασιν και τους κινδύνους και τα συμφέροντα, ακόμη δε και ταις προξενιαίς των ευγενών και ωραίων και σεμνών παρθένων των δυο πολιτειών εκείνων (Σιατίστης και Κοζάνης) αφήσας όλα του σπιτιού μας εις την διάκρισιν της μητρός - και της φοράς της τύχης, παράβλεψα (μ’ όλον οπού πρόβλεπα τας δυστυχίας) όλα τα ευτυχή συμφέροντά μου, και εδέχθην το βάρος τούτο υποσχεθείς να εκτελέσω όσον της δυνάμεώς μου...».] Νικόλαος Κασομούλης, «Ενθυμήματα…..», Tόμος 1ος, σελίδες 138-144
  4. ↑ [«...Αποκλεισθέντες οι Έλληνες εις το Μεσολόγγι, η πρώτη των φροντίς εστάθη να μεταφέρουν ταις φαμελλίαις των όλοι οι φαμελλίται εις Κάλαμον , ή όπου δύναται ο καθείς και να μείνουν μόνο οι πολεμικοί άνδρες. Τούτο το μέτρον εστάθη το σωτηριωδέστερον και το οποίον έπειτα παραμεληθέν, μας έβλαψεν, όταν επέστρεψαν τα γυναικόπαιδα, καθώς θέλει ιδούμεν...»] Νικόλαος Κασομούλης, «Ενθυμήματα…..», Tόμος 2ος, σελίδα 59
  5. ↑ Η διακήρυξη της Εξόδου από τον Νικόλαο Κασομούλη parisis.wordpress.com
  6. ↑ [«…..μετέχει της τύχης του Μεσολογγίου συμπολιορκηθείς, στρατεύεται εις τον Πειραιά ο θαυμαστής του Καραϊσκάκη και εις την Ακροκόρινθον, εις τας νήσους και εις άλλα μέρη μαχόμενα. Παρακολουθεί την άφιξιν του Καποδίστρια και την πρώτην οργάνωσιν του κράτους αναμιγνυόμενος και γνωμοδοτών πολλαχού και πολλάκις, εφαρμόζων ούτω πείραν κτηθείσαν εις τα πεδία των μαχών και εις τα διαβούλια των καπιταναίων· διότι ο Κασομούλης ένεκα της παιδείας του εχρησιμοποιείτο υπ’ αυτών ως γραμματεύς και ούτω είχε πάντοτε ευκαιρίας και να μανθάνη πολλά και να εισηγήται πολλά, αν και η υποτακτική θέσις, ην ούτος κατείχε, δεν επιτρέπει να γνωρίσωμεν πόσαι και ποίαι αποφάσεις οφείλονται εις την ποικίλην πείραν και πρωτοβουλίαν του....»] Απόσπασμα από την παρουσίαση του βιβλίου «Ενθυμήματα…..» του Νικόλαου Κασομούλη, την οποία πραγματοποίησε ο ακαδημαϊκός Α. Κεραμόπουλος στις 11 Ιανουαρίου 1940, σε ειδική συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών.
  7. ↑ [Απόσπασμα από την παρουσίαση του βιβλίου «Ενθυμήματα…..» του Νικόλαου Κασομούλη, την οποία πραγματοποίησε ο ακαδημαϊκός Αντώνιος Κεραμόπουλος από τη Βλάστη Κοζάνης στις 11 Ιανουαρίου 1940, σε ειδική συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών.
  8. ↑ Οι κοινωνικοί συντελεστές της Επανάστασης Σπυρίδων Ι. Ασδραχάς, Ιστορικός, «Αρχείο Πολιτισμού», Εφημερίδα «Η Καθημερινή», 16 Οκτωβρίου 2011




Ανακτήθηκε από «http://el.metapedia.org/m/index.php?title=Νικόλαος_Κασομούλης&oldid=141595»