Γεώργιος Παπαϊωάννου

Ο Γεώργιος Παπαϊωάννου Έλληνας εθνικιστής γιατρός, Εθνικός αγωνιστής, του «Ε.Δ.Ε.Σ.» και της περιόδου 1941-1949, Πρόεδρος της «Πατριωτικής Οργανώσεως Τριχωνίδος» (Π.Ο.Τ.), Αρχηγός Αρχηγείου του «Ε.Ο.Ε.Α.-Ε.Δ.Ε.Σ.» Τριχωνίδος, μέλος της Κεντρικής Διοικούσης Επιτροπής του «Ε.Δ.Ε.Σ.», Πρόεδρος «Επιτροπής Εξοπλισμού Πόλεως Αθηνών-Πειραιώς και Περιχώρων», καθώς και της «Επιτροπής Παρανόμου Εθνικόφρονος Τύπου», πολιτικός που εκλέχθηκε και διατέλεσε Δήμαρχος Αγρινίου και βουλευτής που ξεχώρισε για το Ελληνοχριστιανικό ήθος του, γεννήθηκε το 1900 στο Αγρίνιο και πέθανε στις 13:30' της 18ης Απριλίου 1986, από βαριά καρδιοαναπνευστική ανεπάρκεια, στην Αθήνα. Η νεκρώσιμη ακολουθία του τελέστηκε με δημόσια δαπάνη στον Μητροπολιτικό Ναό Αγρινίου, παρουσία μεγάλου πλήθους συμπολιτών του, ενώ τάφηκε στο Κοιμητήριο της πόλεως στον τάφο της οικογένειας Παπαϊωάννου.

Ήταν παντρεμένος με την Βασιλική Βασταρούχα-Παπαϊωάννου και από το γάμο τους απέκτησαν τέσσερα παιδιά, την Όλγα Πάτσιου, τον Νικόλαο Παπαϊωάννου που εξελέγη δύο φορές βουλευτής μετά το 1974 με το κόμμα «Νέα Δημοκρατία», την Δήμητρα Παπαϊωάννου χήρα Αξιωματικού του Στρατού και την δικηγόρο Αθηνών Νάντια Παπαϊωάννου-Τζεβελέκου .

Ιατρός Γεώργιος Νικ. Παπαϊωάννου

Βιογραφία

Ο Γεώργιος, που από την πλευρά της μητέρας του ήταν απόγονος των ιστορικών οικογενειών Σκαλτσά ή Σκαλτσοδήμων και Στάικων, που τα μέλη της πήραν μέρος στην Εθνεγερσία του 1821, γεννήθηκε ως μέλος πολύτεκνης οικογένειας. Προπάππος του, από την πλευρά της μητέρας του, ήταν ο Δήμος Σκαλτσάς, ο αρματωλός του Λιδωρικίου. Παππούς του, από την πλευρά του πατέρα του, ήταν ο Ιωάννης Παπαϊωάννου, πατέρας του ο στρατιωτικός γιατρός Νικόλαος Παπαϊωάννου και μητέρα του η Δήμητρα Σκαλτσά ή Σκαλτσοδήμου, των οποίων ήταν το έβδομο από τα παιδιά τους. Ο πατέρας του Γεωργίου αποστρατεύθηκε με το βαθμό του Γενικού Αρχιάτρου, ανέπτυξε πολιτική δράση και εκλέχθηκε κατ’ επανάληψη βουλευτής, ενώ η μητέρα του, Δήμητρα Σκαλτσά ή Σκαλτοδήμου υπήρξε εγγονή, θυγατέρα, αδερφή, σύζυγος και μητέρα αγωνιστών και πολιτικών. Ο Γεώργιος, που ο μεγαλύτερος αδελφός του ο Ιωάννης Παπαϊωάννου είχε εκλεγεί βουλευτής με το Λαϊκό Κόμμα το 1926 όμως πέθανε πολύ νέος, παρακολούθησε τα μαθήματα της Βασικής αλλά και της Μέσης Εκπαιδεύσεως στο Αγρίνιο. Μετά από επιτυχείς εξετάσεις εισήλθε και φοίτησε την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από την οποία αποφοίτησε με βαθμό «Άριστα».

Πολιτική & Πολεμική δραστηριότητα

Ο Γεώργιος Παπαϊωάννου υπηρέτησε ως Ανθυπίατρος κι ενώ είχε τοποθετηθεί στο στρατιωτικό νοσοκομείο Σμύρνης ζήτησε να πάει στην πρώτη γραμμή, όπου διακρίθηκε για ηρωικές πράξεις και τιμήθηκε με Αριστείο Ανδρείας. Το 1924 επέστρεψε και άσκησε την Ιατρική στο Αγρίνιο, όπου παρείχε τις υπηρεσίες του, αφιλοκερδώς και σε μεγάλο βαθμό, στους οικονομικά ασθενέστερους και τους αναξιοπαθούντες, πράξη που τον κατέστησε ιδιαίτερα δημοφιλή στην τοπική κοινωνία. Μετά τον πρόωρο θάνατο του αδελφού του Γιάννη, πολιτεύθηκε και εξελέγη Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας για πρώτη φορά στις Εθνικές εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου 1932, ενώ επανεκλέχθηκε στις εκλογές της 26ης Ιανουαρίου 1936, και τις δύο φορές με το «Κόμμα των Φιλελευθέρων», του Ελευθερίου Βενιζέλου. Υπηρέτησε ως γιατρός στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και στην συνέχεια στον Ελληνογερμανικό πόλεμο του 1940-41, κατά τον οποίο, ενώ αρχικά τοποθετήθηκε σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, μετά από δική του αίτηση, μετατέθηκε στο μέτωπο της Βορείου Ηπείρου. Για τις υπηρεσίες του προήχθη ως το βαθμό του Εφέδρου Επιάτρου και έγινε αποδέκτης τιμητικών διακρίσεων και παρασήμων.

Αντιστασιακή δράση

Το 1942, στη διάρκεια της Κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονος, ίδρυσε την αντιστασιακή «Εθνική Πατριωτική Οργάνωση» Τριχωνίδος και συγκρότησε ένοπλο σώμα ανταρτών, το οποίο χρηματοδότησε με την προσωπική του περιουσία και το ενέταξε στις δυνάμεις του «Ε.Δ.Ε.Σ.» του Ναπολέοντος Ζέρβα, από τον οποίο διορίστηκε στις 22 Μαρτίου 1943, αρχηγός του Αρχηγείου Τριχωνίδας μέχρι τη 10η Οκτωβρίου 1943. Ο Παπαϊωάννου με την επιμονή και τη μεθοδικότητα που τον διέκριναν δημιούργησε ένα ιδιαίτερα αξιόμαχο τμήμα του «Ε.Δ.Ε.Σ.» που εφοδιαζόταν από τους Βρετανούς. Το Αρχηγείο Τριχωνίδος με δύναμη περίπου 250 ανταρτών ανέπτυξε ισχυρή αντιστασιακή δράση σε περιοχές του νομού Αιτωλοακαρνανίας και ενεπλάκη σε μάχες με τα Γερμανικά και Ιταλικά στρατεύματα κατοχής. Την 5η Ιουλίου 1943 το σώμα του Παπαϊωάννου ανέλαβε από κοινού με τη δύναμη του Στυλιανού Χούτα την επίθεση κατά της Ιταλικής φρουράς στην γέφυρα του ποταμού Αχελώου. Στις 7 Μαΐου 1943 το Αρχηγείο του Παπαϊωάννου δέχθηκε επίθεση από τους ληστοσυμμορίτες του κομμουνιστικού «Ε.Λ.Α.Σ.», στη θέση Κεφαλόβρυστο στην κωμόπολη του Θέρμου Τριχωνίδος, όπου είχε στρατοπεδεύσει και ο ίδιος ο Παπαϊωάννου συνελήφθη από τους κομμουνιστές ληστοσυμμορίτες με πρόσχημα μια συνάντηση για διεξαγωγή συνομιλιών. Στη μάχη που ακολούθησε κατακρεουργήθηκε ο Αριστείδης Τσιτσέλης από τη Μακρυνεία και πολλοί από τους άνδρες του τμήματος. Είχε προηγηθεί η κλοπή από τον «Ε.Λ.Α.Σ.» του οπλισμού που είχε ρίξει η συμμαχική αποστολή για το αρχηγείο Τριχωνίδας.

Ο Παπαϊωάννου αιχμαλωτίστηκε και μεταφέρθηκε στο χωριό Αγία Τριάδα Ευρυτανίας, όπου ήταν το Γενικό Αρχηγείο του «Ε.Λ.Α.Σ.» και στη διάρκεια της αιχμαλωσίας του κακοποιήθηκε βάναυσα από τους κομμουνιστές, οι οποίοι κατά πάγια και προσφιλή τους μέθοδο, τον κατηγόρησαν ως συνεργάτη των δυνάμεων κατοχής, όμως οι κατηγορίες εναντίον του ήταν εξόφθαλμα στημένες και κρίθηκαν ανυπόστατες από το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, με αποτέλεσμα να απελευθερωθεί, στις 29 Μαΐου 1943, αφού όμως χρειάστηκε η διαμεσολάβηση του Eddie Myers, με συμφωνία των δύο οργανώσεων. Στις 30 Μαΐου 1943, αμέσως μετά την απελευθέρωση του, ο Παπαϊωάννου ανασυγκρότησε το αντάρτικο τμήμα του, καθώς το Γενικό Στρατηγείο του «Ε.Λ.Α.Σ.» διέταξε το τέλος των εχθροπραξιών εναντίων του τοπικού «Ε.Δ.Ε.Σ.» και ξεκίνησε εκ νέου να προκαλεί προβλήματα στους Γερμανούς στήνοντας ενέδρες και συμμετέχοντας σε διάφορες αψιμαχίες. Το αντάρτικο τμήμα του Παπαϊωάννμου αυτοδιαλύθηκε, οριστικά αυτή τη φορά, στις 10 Οκτωβρίου 1943 μετά την γενική επίθεση των ληστοσυμμοριτών του «Ε.Λ.Α.Σ.» εναντίον των Εθνικών ανταρτικών ομάδων, και αφού προηγουμένως η ομάδα Παπαϊωάννου είχε υποχωρήσει συντεταγμένα και πολεμώντας στην περιοχή του Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας και κατέφυγε με την οικογένεια του στο χωριό Τρίκλινο, όπου φιλοξενήθηκε από την οικογένεια του κτηνοτρόφου Στυλιανού Τσιάκαλου, στο σπίτι της στην περιοχή του Αγίου Σεραφείμ. Στη συνέχεια ο Παπαϊωάννου αναχώρησε και εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου το 1944 ανέλαβε πρόεδρος της Επιτροπής Πόλεως Αθηνών του «Ε.Δ.Ε.Σ.», αναλαμβάνοντας την ευθύνη εξοπλισμού και διακινήσεως του παράνομου τύπου της οργανώσεως και συμβάλλοντας στη διαδήλωση που έλαβε χώρα στις 15 Ιανουαρίου 1945 εναντίον των σκοπών και των επιδιώξεων του κομμουνιστικού «Ε.Α.Μ.» για την μετακατοχική Ελλάδα.

Μετακατοχική δράση

Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα, ο Παπαϊωάννου πολιτεύθηκε και εκλέχθηκε Βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας στις Εθνικές εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946 με το «Κόμμα Εθνικών Φιλελευθέρων» του Στυλιανού Γονατά, που συμμετείχε στον εκλογικό σχηματισμό «Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων», ενώ στις Εθνικές εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951 εκλέχθηκε βουλευτής με το «Κόμμα Φιλελευθέρων» . Ως πολιτικός υπήρξε υποστηρικτής της Αβασιλεύτου Δημοκρατίας, ψήφισε τα μέτρα ειρηνεύσεως και πρωτοστάτησε στην αναγνώριση της Εθνικής Αντιστάσεως. Επιδίωκε την ενίσχυση των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων και την αναδιανομή των πόρων του Κράτους. Πρωτοστάτησε στους αγώνες για το Καπνικό ζήτημα, βασική καλλιέργεια και κύρια πηγή εσόδων για την εκλογική του περιφέρεια, συνέβαλε στην ίδρυση Πρωτοδικείου στο Αγρίνιο και στη δημιουργία υποκαταστήματος της Αγροτικής Τράπεζας, ενώ προσπάθησε να δοθεί άδεια πορθμιακής γραμμής Ρίου Αχαΐας-Αντιρρίου Αιτωλοακαρνανίας στην Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών. Συνέλαβε και στη διανομή μεγάλης παραλίμνιας εκτάσεως σε ακτήμονες αγρότες και καλλιεργητές της περιοχής του Αγρινίου. Στις 15 Αυγούστου 1946 υπέβαλε εισηγητική έκθεση και πρόταση νόμου προς την Επιτροπή Νομοθετικής Εξουσιοδοτήσεως Δ' Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων, περί «απονομής ηθικών και υλικών αμοιβών εις τα Εθνικάς και Ανταρτικός Ομάδας και Οργανώσεις της Εσωτερικής Αντιστάσεως».

Δήμαρχος Αγρινίου

Ο Παπαϊωάννου διατέλεσε Δήμαρχος Αγρινίου, από τις 24 Μαΐου 1959 ως τις 15 Αυγούστου 1964, περίοδο που ασχολήθηκε ιδιαίτερα με έργα υποδομής στην πόλη, όπως, η επέκταση του οικιστικού σχεδίου και του δικτύου υδρεύσεως, με τη σύναψη δανείου μεγάλου χρηματικού ποσού για την υλοποίηση της συνδέσεως της πόλεως του Αγρινίου με τον ποταμό Αχελώο, την κατασκευή κεντρικού αγωγού αποχετεύσεως, την λειτουργία τοπικού Σταθμού της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, την ίδρυση τοπικής αστικής συγκοινωνίας, φιλαρμονικής ορχήστρας, ενώ πρόσφερε έκταση του Δήμου για την στέγαση άπορων πολυτέκνων και προώθησε τις διαδικασίες για την ίδρυση και λειτουργία της «Παπαστρατείου» Δημοτικής Βιβλιοθήκης Αγρινίου, η οποία συνεστήθη από το Δήμο Αγρινίου ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου με Βασιλικό Διάταγμα από το 1961 και επί της Δημαρχίας του . Η Βιβλιοθήκη, δωρεά της καπνικής εταιρείας «Παπαστράτος Α.Β.Ε.Σ.», εγκαινιάσθηκε τον Μάιο του 1964 και λειτούργησε για πρώτη φορά, τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς, στην αρχή στο ίδιο κτίριο με το Αρχαιολογικό Μουσείο Αγρινίου.

Στους χώρους του Κοινωνικού Ιατρείου Αγρινίου, το οποίο φέρει το όνομα του Γεωργίου Παπαϊωάννου, ο Δήμος Αγρινίου με την συνεργασία του Ιατρικού Συλλόγου και του Συλλόγου των εργαζομένων στο Γενικό Νοσοκομείο της πόλεως παρέχει δωρεάν πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα, ενώ επιδίωξη του Δήμου είναι να πετύχει συνεργασία συνεργασία με τον Φαρμακευτικό σύλλογο Αγρινίου, ώστε να επιτευχθεί στο ίδιο χώρο και η δημιουργία Δημοτικού–Κοινωνικού Φαρμακείου.

Αρχείο Γεωργίου Παπαϊωάννου

Το Αρχείο του ιατρού, αγωνιστή, βουλευτού και Δημάρχου Αγρινίου Γεωργίου Παπαϊωάννου δωρήθηκε στη «Γεννάδειο Βιβλιοθήκη» από τις κόρες του Όλγα Πάτσιου, Δήμητρα Παπαϊωάννου και Νάντια Τζεβελέκου το 2010. Ταξινομήθηκε από τους ιστορικούς Αλέξη Μάλλιαρη και Βασίλη Σπανό, ενώ μέρος του είχε δημοσιευθεί το 1999 από τον Βασίλη Λαμνάτο , όμως μεγάλο μέρος του παραμένει ακόμη αδημοσίευτο. Το Αρχείο περιλαμβάνει έγγραφα που αφορούν στον συμμοριτοπόλεμο, πληροφορίες για την αναγνώριση των ανταρτών του Ε.Δ.Ε.Σ. το 1969 από το Επαναστατικό καθεστώς της 21ης Απριλίου 1967 και τον πρωθυπουργό Γεώργιο Παπαδόπουλο, φωτογραφίες των ανταρτών του Ε.Δ.Ε.Σ. στα βουνά, αναφορές του Ναπολέοντα Ζέρβα, αρχηγού του Ε.Δ.Ε.Σ., αλληλογραφία του Παπαϊωάννου με τον Βρετανό ταγματάρχη G. McAdam, θέματα που απασχόλησαν τις εφημερίδες του Αγρινίου, «Παναιτωλική», «Αχελώος», «Χρόνος» από το 1950 έως τη δεκαετία του 1960 αναφορικά με τη διαμάχη μεταξύ Ε.Λ.Α.Σ. και Ε.Δ.Ε.Σ., αλλά και σχετικά με εσωτερικές διαμάχες μεταξύ ανταρτών του Ε.Δ.Ε.Σ., δηλαδή τις διαμάχες του Παπαϊωάννου με τον Στέλιο Χούτα, και τον Αντώνη Παπαπαντολέοντα.

Η παρουσίαση του Αρχείου έγινε στις 16 Μαΐου 2012, ενώπιον πλήθους κόσμου στο «Αμφιθέατρο Cotsen» της «Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών» στην Αθήνα, όπου ανακοινώθηκε η ολοκλήρωση της καταγραφής του και η ανάρτηση του καταλόγου στην ιστοσελίδα των «Αρχείων» της «Γενναδείου Βιβλιοθήκης». Στην παρουσίαση κατατέθηκε η προσωπική μαρτυρία της κόρης του Παπαϊωάννου και μιας εκ των τριών δωρητών του αρχείου, της Νάντιας Τζεβελέκου, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο τότε Δήμαρχος Αγρινίου Παύλος Μοσχολιός.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αρχείο Γεωργίου Ν. Παπαϊωάννου-Georgios Papaioannou Papers The American School of Classical Studies at Athens
• Γεώργιος Ν. Παπαϊωάννου Βασίλης Λαμνάτος, Ηλεκτρονική εφημερίδα «Νέα Εποχή» Αγρινίου

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org