Κωνσταντίνος Χασάπης

Ο Κωνσταντίνος Χασάπης, Έλληνας διακεκριμένος παρατηρησιακός αστρονόμος, διδάσκαλος, μαθηματικός και συγγραφέας, ο πρώτος που υλοποίησε την επιστήμη της Αστρονομίας στην Αιτωλοακαρνανία, αληθινός και πιστός Ορθόδοξος Χριστιανός, γεννήθηκε στις 4/17 Σεπτεμβρίου 1914 στη Βέροια και πέθανε στις 10 Ιουλίου 1972 στο «Ιπποκράτειο» νοσοκομείο Αθηνών από καρδιακό νόσημα. Η νεκρώσιμη ακολουθία του, στην οποία παραβρέθηκε ο Κωνσταντίνος Παναγιωτάκης, Υπουργός Πολιτισμού-Επιστημών και προσωρινώς Παιδείας της κυβερνήσεως της 21ης Απριλίου, τελέστηκε στις 12 Ιουλίου στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικολάου Χαλανδρίου από τον Επίσκοπο Ευρίπου Βασίλειο και η σορός του τάφηκε στο νεκροταφείο της πόλεως.

Το 1938 παντρεύτηκε με την Ισμήνη Γ. Οικονομίδη, που κατάγονταν από τον χωριό Άγιος Βλάσιος Αγρινίου. Γιος τους είναι ο κινηματογραφικός παραγωγός Σταύρος Χασάπης, κορυφαίο όνομα της κινηματογραφικής φωτογραφίας στην Ελλάδα.

Κωνσταντίνος Χασάπης
Συνοπτικές πληροφορίες
Γέννηση: 4/17 Σεπτεμβρίου 1914
Τόπος: Βέροια, Ημαθία (Ελλάδα)
Σύζυγος: Ισμήνη Γ. Οικονομίδη
Τέκνα: Σταύρος Χασάπης
Υπηκοότητα: Ελληνική
Ασχολία: Αστρονόμος, ΜαθηματικόςΣυγγραφέας
Θάνατος: 10 Ιουλίου 1972
Τόπος: «Ιπποκράτειο» νοσοκομείο, Αθήνα Αττική (Ελλάδα)

Βιογραφία

Πατέρας του ήταν ο Σταύρος Χασάπης, ο οποίος μετατέθηκε και υπηρετούσε στην Βέροια λίγο καιρό πριν τη γέννηση του Κωνσταντίνου στην πόλη της Μακεδονίας, όμως κάποιο μικρό χρονικό διάστημα αργότερα η οικογένεια Χασάπη μετακόμισε και εγκαταστάθηκε στην παραθαλάσσια κωμόπολη Αστακός του νομού Αιτωλοακαρνανίας, όπου ο Κωνσταντίνος παρακολούθησε τα μαθήματα και ολοκλήρωσε τη βασική εκπαίδευση. Στη συνέχεια παρακολούθησε τα μαθήματα του Γυμνασίου στο Ιεροδιδασκαλείο Ιωαννίνων με έξοδα του τότε σταθμάρχη σιδηροδρόμων Εμμανουήλ Σαββόπουλου, λόγω της διαπιστωμένης οικονομικής αδυναμίας των γονέων του. Ως μαθητής του Ιεροδιδασκαλείου Ιωαννίνων ήλθε για πρώτη φορά σε επαφή με την Αστρονομία και σε ηλικία 17 ετών έκανε την πρώτη του δημόσια εμφάνιση με μια μικρή αστρονομική διάλεξη. Μετά την αποφοίτηση του διορίστηκε ως Δημοδιδάσκαλος στην Αιτωλοακαρνανία.

Δημοδιδάσκαλος

Από το 1936, την περίοδο που ο Χασάπης υπηρετούσε ως δάσκαλος στο χωριό Πυργί, λίγο έξω και βόρεια από το Αγρίνιο, έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις αστρονομικές παρατηρήσεις και η Καπνοβιομηχανία Παπαστράτος τον προμήθευσε με ένα μικρό διοπτρικό τηλεσκόπιο 80 χιλιοστών με το οποίο άρχισε, σε ύψος 480 μέτρων, απλές οπτικές παρατηρήσεις μεταβλητών αστέρων και πραγματοποίησε περισσότερες από 7.000 παρατηρήσεις, που θεωρείται παγκόσμιο ρεκόρ για παρατηρήσεις του είδους. Παράλληλα ίδρυσε το βροχομετρικό δίκτυο της βορειοδυτικής Ελλάδας, που το συγκροτούσαν 26 σταθμοί. Συνέχισε την δραστηριότητα του και μετά την μετάθεση του στην πόλη του Αγρινίου. Στη συνέχεια έστειλε το υλικό που συγκέντρωσε στον Αμερικανό καθηγητή Cambell, που μελετούσε σχετικά προβλήματα. Ο Cambell με επιστολή του απευθύνθηκε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και ζήτησε πληροφορίες για τον ενθουσιώδη και συστηματικό νέο παρατηρητή. Στη διάρκεια της υπηρεσίας του στο Αγρίνιο ο Χασάπης αποφοίτησε από το Εξατάξιο Γυμνάσιο, τίτλος ανώτερος αυτού του Ιεροδιδασκαλείου, και με το απολυτήριο του Γυμνασίου το 1943, στη διάρκεια της Κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονος, ο Χασάπης γράφηκε στο Μαθηματικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών το οποίο άρχισε να παρακολουθεί μετά την απελευθέρωση. Τον Ιανουάριο του 1946 ο Χασάπης μετατέθηκε ως δάσκαλος στο Δημοτικό Σχολείο της κοινότητος Νέας Πεντέλης Αττικής.

Αστρονομική δραστηριότητα

Ο Σταύρος Πλακίδης, ο εθνικιστής καθηγητής της Φυσικομαθηματικής Σχολής και Διευθυντής του Εθνικού Αστεροσκοπείου, με τον οποίο ο Χασάπης είχε επικοινωνία και συνεργασία, του διέθεσε το μοναδικό -τότε- κτίριο του Αστρονομικού Σταθμού Πεντέλης σαν τόπο διαμονής κι ένα τηλεσκόπιο των 15 εκ. για τις παρατηρήσεις μεταβλητών αστέρων. Έκτοτε ο Χασάπης ανέπτυξε μεγάλη δραστηριότητα σχετικά με την Αστρονομία, φοιτώντας παράλληλα στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου, παρά τις καθημερινές δυσκολίες. O Χασάπης από το 1946 ορίστηκε αστρονόμος του «Αστρονομικού Σταθμού Πεντέλης» του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και το 1957 έγινε επιμελητής του Εργαστηρίου Αστρονομίας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Τον ίδιο χρόνο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Δελτίον Γ.Υ.Σ. [Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού] η μελέτη του με τίτλο

• «Η διαφάνεια της Ατμόσφαιρας στον Αστρονομικό Σταθμό Πεντέλης».

Μετά την αποφοίτηση του από την Μαθηματική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών διορίστηκε βοηθός στο Αστεροσκοπείο και άρχισε τη διδακτορική του διατριβή με θέμα:

• «Η Ελληνική Αστρονομία της Β’ Χιλιετηρίδος π.Χ. κατά τους Ορφικούς Ύμνους» , την οποία ολοκλήρωσε και υπέβαλλε το 1965.

Ο Χασάπης ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της Ελληνικής Αστρονομικής Εταιρείας. Το 1968 διορίστηκε Επιμελητής του Αστρονομικού Σταθμού Πεντέλης και τον επόμενο χρόνο συνταξιοδοτήθηκε από την Υπηρεσία, όμως συνέχισε την διαδρομή του ως αστρονόμος στα Πλανητάρια του «Ευγενιδείου» Ιδρύματος και τον Μάρτιο του 1970 συμμετείχε στο συνέδριο του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών στη Γενεύη, ως σύμβουλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην εξέταση του ημερολογιακού ζητήματος και οι εισηγήσεις του σχετικά με τον εορτασμό του Πάσχα έγιναν δεκτές από όλες τις Χριστιανικές Εκκλησίες. Την περίοδο από το 1970 έως το 1972 ο Χασάπης πρόσφερε σημαντικό έργο στην λειτουργία του Πλανηταρίου και ως δεινός ομιλητής, συνέπαιρνε το ακροατήριο του στις ανά εβδομάδα αστρονομικές του διαλέξεις που έδινε στο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος. Την 1η Μαΐου του 2001 το περιοδικό «Τα μυστήρια του Σύμπαντος» , περιλάμβανε αφιέρωμα στη μνήμη του Χασάπη.

Συγγραφικό έργο

Ο Χασάπης εκτέλεσε παρατηρήσεις της ηλιακής φωτόσφαιρας σε συνεργασία με το τμήμα ηλιακών ερευνών των Αστεροσκοπείων Ζυρίχης, Κωνσταντινουπόλεως και Χάρβαρντ. Ασχολήθηκε επίσης με την συνεχή παρατήρηση εκλείψεων, κομητών και μεταβλητών αστέρων, ώστε για τρία συνεχή χρόνια ήταν ο πρώτος παρατηρητής σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Η Α.Α.V.S.O. [Αμερικανική Ένωση Παρατηρητών Μεταβλητών Αστέρων], τον τίμησε με το χρυσό σήμα της. Αληθινός και πιστός Ορθόδοξος Χριστιανός ο Χασάπης συμφιλίωσε την επιστημονική με την Θεολογική έρευνα των Ευαγγελίων. Σε δημοσιεύματα ο Χασάπης αναφέρεται ως μέλος της «Ομάδας Έψιλον», μιας υποθετικής μυστικής ομάδος με δράση υπέρ του Ελληνισμού, εκτίμηση που πιθανότατα οφείλεται στην συνεργασία του για τον τόμο «Τα Ορφικά» του Ιωάννη Πασσά, όπου χρονολογεί τα απόκρυφα αυτά κείμενα έως και το 11841 π.Χ. με βάση τα αστρονομικά στοιχεία που καταγράφουν.

Επιστημονικές εκδόσεις

Ο Χασάπης συνέγραψε και εξέδωσε πλήθος ερευνών και συγγραμμάτων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται:

• «Η ζωή επί του Πλανήτου Άρεως», το 1935,
• «Η Πυραμίδα του Χέοπος»
• «Σύγχρονος εκλαϊκευμένη αστρονομία», το 1957.
• «Κοσμογραφία» (μαζί με τον εθνικιστή αστρονόμο Δημήτριο Κωτσάκη), το 1969, διδακτικό βιβλίο Αστρονομίας της Β' Λυκείου για περισσότερα από 15 χρόνια,
• «Το κράτος του Ηλίου»
• «Η ζωή επί του πλανήτου Άρεως»
• «Μαθηματική Γεωγραφία»
• «Κοσμογονία»
• «Σύμπαν»
• «Μεταβολαί της λαμπρότητος του ζενίθ κατά το λυκόφως»
• «Ουρανογραφία», εκδόσεις «Ιδρύματος Ευγενίδου», το 1972,
• «Ο Πλανήτης Άρης», εκδόσεις «Ιδρύματος Ευγενίδου», το 1972.

Ορθόδοξες εκδόσεις

Ως Ορθόδοξος Χριστιανός, ο Χασάπης έδρασε και έγραψε πολλά κείμενα με Εσωτερικό Χριστιανικό περιεχόμενο. Μεταξύ τους:

• «Ανάλυση του Ευαγγελίου του Ιωάννου του Θεολόγου», ενώ πρόθεση του ήταν να κλείσει τον κύκλο με την ανάλυση όλων των Ευαγγελίων των 4 Αποστόλων.
• «Ανάλυση της Κυριακής Προσευχής (Πάτερ Ημών)», η οποία βρέθηκε σε δακτυλογραφημένη μορφή στο αρχείο του.
• «Ο αστήρ της Βηθλεέμ», το 1970, στο οποίο απέδειξε ότι η Γέννηση του Ιησού Χριστού πραγματοποιήθηκε στις 6 Δεκεμβρίου του 5ου έτους π.Χ.
  O Χασάπης υποστήριξε στο έργο του ότι το λαμπρό άστρο ήταν το αποτέλεσμα μιας μεγάλης συνόδου των επτά τότε θεωρουμένων πλανητών, δηλαδή του Ερμή, της Αφροδίτης, του Άρη, του Δία, του Κρόνου, του Ήλιου και της Σελήνης. Μία τέτοια σύνοδος συνέβη τον Απρίλιο του έτους 6 π.Χ. και όπως υποστηρίζει ο Χασάπης, έγινε αντιληπτή από τους μάγους στην αρχή της, στις 23 Οκτωβρίου του έτους 9 π.Χ. Ο Χασάπης υπέθεσε ότι οι μάγοι, πέραν των αστρονομικών τους ενδιαφερόντων, προσπαθούσαν επίσης, μέσω της παρατηρήσεως των ουρανίων φαινομένων, να προβλέψουν σημαντικά γεγονότα. Αυτό το πολύ σημαντικό για τους αστρολόγους φαινόμενο, της μεγάλης πλανητικής συνόδου, οδήγησε τους μάγους στη Βηθλεέμ.

• «Προσδιορισμός του έργου της Αναστάσεως του Ιησού Χριστού», το 1971, έργο που παραμένει ανέκδοτο. Στο έργο του προσδιορίζει ότι ο Ιησούς Χριστός σταυρώθηκε την Παρασκευή (παραμονή του Εβραϊκού Πάσχα) 7 Απριλίου και αναστήθηκε (όρθρου βαθέως) την Κυριακή 9 Απριλίου του 30 μ.Χ.

Το 1984 από τις εκδόσεις «Ήλιος» κυκλοφόρησαν με γενική εισαγωγή του εθνικιστή συγγραφέα και εκδότη Ιωάννη Δ. Πασσά,

• «Τα Ορφικά», στον οποίο περιέχεται η Αστρονομική Μελέτη του Χασάπη και τα αρχαία Ορφικά κείμενα, από τις εκδόσεις «Λειψίας» του έτους 1829, που εκδόθηκαν «για πρώτη φορά στην Ελλάδα και παγκοσμίως (σε μετάφραση Σπ.Χ.Μαγγίνα) και σχόλια-σημειώσεις (Ιωάννου Πασσά) βάσει των Αστρονομικών διαπιστώσεων του Α­στρονόμου Κωνσταντίνου Χασάπη».

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αστρονομική & Αστροφυσική Εταιρεία Δυτικής Ελλάδος
• Αφιέρωμα στον Αστρονόμο Κωσταντίνο Χασάπη (1914-1972) Χρυσούλα Σπυρέλη, parakampylianews.blogspot.com, Κυριακή, 28 Φεβρουαρίου 2016.
• Ορφικά (Ορφισμός-Ορφέως Ύμνοι) Μάρω Παπαθανασίου, Αθήνα 2017

Διαβάστε τα λήμματα

• Σταύρος Πλακίδης
• Δημήτριος Κωτσάκης

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org