Παντελής Ζερβός

Ο Παντελής Ζερβός, Έλληνας εθνικιστής ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, χαρακτηριστική φιγούρα της «χρυσής εποχής» του Ελληνικού κινηματογράφου στον οποίο υποδύθηκε κυρίως τους ρόλους του πατέρα, του δημάρχου-κοινοτάρχη ή του μέντορα των πρωταγωνιστών, όπου παρουσιαζόταν ως παραδοσιακός και αυστηρός, αλλά δίκαιος και καλός, γεννήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1908 στο χωριό Περαχώρα Λουτρακίου του Νομού Κορινθίας και πέθανε στις 22 Ιανουαρίου 1982, από ανεπάρκεια της στεφανιαίας αρτηρίας, στο σπίτι του στο Παλαιό Φάληρο Αττικής. Η νεκρώσιμη ακολουθία του τελέστηκε στις 15:30' της 23ης Ιανουαρίου στο Παλαιό Φάληρο Αττικής και τάφηκε στο νεκροταφείο Λουτρακίου Κορινθίας.

Ήταν παντρεμένος με τη Μαρία, που η καταγωγή της ήταν από τη Σαντορίνη, και από το γάμο του απέκτησε τρεις κόρες, την Μεταξία (Ξένια) Παπαδοπούλου-Ζερβού, την Ευδοξία που έχασε τη ζωή της το 1956, σε ηλικία δώδεκα ετών στους σεισμούς της Σαντορίνης και την . Ήταν μόνιμος κάτοικος του Παλαιού Φαλήρου και μιλούσε αγγλικά.

Παντελής Ζερβός

Βιογραφία

Πατέρας του ήταν ο ιερέας Δημήτριος Ζερβός, που πέθανε όταν ο Παντελής ήταν οκτώ ετών, ενώ ήδη από τα τέσσερα χρόνια του ήταν ορφανός από τη μητέρα του. Τότε οι συγγενείς του τον έστειλαν εσώκλειστο στο Τζάνειο ορφανοτροφείο, όπου παρέμεινε για μικρό χρονικό διάστημα και στη συνέχεια ξεκίνησε να εργάζεται ενώ παράλληλα ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Σχολαρχείο. Κατατάχθηκε στο Βασιλικό Πολεμικό Ναυτικό κι έφτασε στο βαθμό του αρχινοσοκόμου.

Καλλιτεχνική διαδρομή

Πήρε μέρος σε διαγωνισμό νέων ταλέντων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και επιλέχθηκε καθώς ήταν εξαιρετικός τραγουδιστής και στη συνέχεια σπούδασε υποκριτική στη Δραματική Σχολή του «Θεάτρου Τέχνης» του Κάρολου Κουν. Εμφανίσθηκε στη σκηνή το 1935 και συνεργάστηκε με τους καλύτερους θιάσους της εποχής του, όπως στο Κρατικό Θέατρο Θεσσαλονίκης με την Ελληνική Σκηνή του Δημήτρη Ροντήρη. Το 1948 συγκρότησε για πρώτη φορά δικό του θίασο, ενώ από το 1954 μέχρι και το τέλος της ζωής του ήταν πρωταγωνιστής της σκηνής του Εθνικού Θεάτρου. Ήταν μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών [Σ.Ε.Η.], και του Συλλόγου Καλλιτεχνών Εθνικού Θεάτρου και πραγματοποίησε πολλές θεατρικές περιοδείες εντός και εκτός Ελλάδας, κατά τις οποίες έλαβε πολλές διακρίσεις. Υπήρξε φανατικός καπνιστής και οπαδός του ποδοσφαιρικού Παναθηναϊκού. Ο Ζερβός υπέστη καρδιακή κρίση στις 14 Δεκεμβρίου του 1981 στη διάρκεια των παραστάσεων του έργου «Ο Καρδινάλιος της Ισπανίας» στη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου κι έκτοτε δεν κατόρθωσε να επανακάμψει.

Ιδεολογικές θέσεις

Πίστευε βαθιά στο Θεό, ήταν εθνικιστής και φιλοβασιλικός στις πολιτικές του πεποιθήσεις και ιδεολογικός πολέμιος του κομμουνισμού. Στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940 επιστρατεύθηκε και υπηρέτησε ως λοχίας στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Τάχθηκε υπέρ του καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967 του Γεωργίου Παπαδόπουλου, ήταν πρόεδρος των Εθνικοφρόνων Ελλήνων Ηθοποιών και πρωτοστάτησε στην καθαίρεση της τότε διοικήσεως του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών.

Ο θάνατος της κόρης του

Το καλοκαίρι του 1956, συμμετείχε σε παραστάσεις στο θέατρο της Επιδαύρου, ενώ η σύζυγός του και οι τρεις κόρες του έκαναν τις διακοπές τους στη Σαντορίνη. Ο σεισμός της Δευτέρας 9 Ιουλίου 1956, που ισοπέδωσε το νησί, έθαψε κάτω από τα ερείπια του πατρικού σπιτιού της συζύγου του τη δωδεκάχρονη κόρη του, Ευδοξία, η οποία αντίθετα με τις άλλες δύο κόρες και τη σύζυγο του δεν πρόλαβε να βγει από το σπίτι. Ο Ζερβός πληροφορήθηκε το θάνατο της με τραγικό τρόπο, το ίδιο βράδυ, όταν λίγο πριν βγει στη σκηνή του Θεάτρου, κάποιος συγγενής τον σταμάτησε και του είπε: «…σκοτώθηκε η Ευδοξούλα». Βγήκε στη σκηνή, έπαιξε κι όταν ολοκλήρωσε την παράσταση, υποκλίθηκε. Ξαναβγήκε στη σκηνή οκτώ φορές εισπράττοντας το χειροκρότημα του κοινού και επιστρέφοντας στα καμαρίνια λιποθύμησε. Τρία χρόνια αργότερα έγινε η εκταφή της κόρης του και στη διάρκεια της διαπιστώθηκε πως η μικρή είχε ταφεί ζωντανή, καθώς ο σκελετός της δεν ήταν ανάσκελα, αλλά στο πλάι και με το στόμα ανοιχτό. Προφανώς είχε τραυματιστεί, όταν συνήλθε προσπάθησε να πάρει ανάσες, όμως πέθανε από ασφυξία. Ο Ζερβός κράτησε κρυφό το μυστικό, ακόμα κι απ’ τη γυναίκα του και το εξομολογήθηκε λίγο πριν το θάνατό του λέγοντας στο δημοσιογράφο, «...Εκείνες τις τραγικές μέρες στη Σαντορίνη, όποιον σκουντούσαν και δεν σάλευε, τον έθαβαν αμέσως για λόγους υγείας καθώς τα μέσα ήταν ανύπαρκτα....».

Διακρίσεις

Τιμήθηκε για τη θεατρική του προσφορά με το

• Χρυσό Σταυρό του τάγματος του Γεωργίου Α', από τον Βασιλιά Παύλο Α',

ενώ το 1960, στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, πήρε το

• Βραβείο Β' Ανδρικού Ρόλου για την ερμηνεία του στο ρόλο του παπα-Φώτη στην ταινία «Μανταλένα» του Ντίνου Δημόπουλου.

Το όνομα του έχει δοθεί στο θέατρο του Δήμου Λουτρακίου που βρίσκεται στο Πάρκο της Δεξαμενής, ενώ μια οδός της Περαχώρας φέρει το όνομα του.

Εργογραφία

Ο Ζερβός πρωτοεμφανίστηκε το 1935 στη Λαϊκή Σκηνή με το έργο «Ερωφίλη» του Χορτάτζη, συμμετείχε σε θεατρικές και κινηματογραφικές παραγωγές, σε δραματικούς και κωμικούς ρόλους, τους οποίους απέδιδε με την ίδια ευκολία. Πήρε μέρος σε ραδιοφωνικές εκπομπές, όπως τα καθημερινά ραδιοφωνικά πεντάλεπτα με τίτλο

• «Το 5λεπτο ενός θυρωρού».

Στην τηλεόραση πρωτοεμφανίστηκε με τη σειρά

• «Η ταβέρνα», το 1972.

Συμμετείχε ακόμη στις τηλεοπτικές σειρές,

• «Φάρος», το 1976,
• «Ιστορίες χωρίς δάκρυα», το 1977.

Θέατρο

Συνεργάστηκε με τη Μαρίκα Κοτοπούλη, το «Θέατρο Τέχνης», το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, την «Ελληνική Σκηνή» και από το 1954 ως το θάνατο του με το «Εθνικό Θέατρο». Ως ηθοποιός διακρίθηκε σε ρόλους κλασσικού και νεοελληνικού ρεπερτορίου, έχοντας παίξει όλα τα έργα του Αριστοφάνη. Πρωταγωνίστησε στις παραστάσεις:

• «Άλκηστις» του Ευρυπίδη,
• «Βυσσινόκηπος» του Τσέχωφ,
• «Αγριόπαπια» του Ίψεν,
• «Δον Κιχώτης»,
• «Βολπόνε» του Μπέν Τζόνσον,
• «Μάκβεθ» του Σαίξπηρ,
• «Θεσμοφοριάζουσες»,
• «Φιλάργυρος» του Μολιέρου,
• «Αντιγόνη»,
• «Βασιλικός» του Αντωνίου Μάτεσι,
• «Πλούτος» του Αριστοφάνη, αλλά και πολλές άλλες.

Θεατρικές τηλεοπτικές παραστάσεις

• «Γαμήλιο εμβατήριο», το 1978, στην ΕΡΤ,
• «Δον Κιχώτης», το 1981 στην ΕΡΤ
• «Εκκλησιάζουσαι», το 1981 στην ΕΡΤ
• «Η γειτονιά του Τσέχωφ», το 1979 στην ΕΡΤ
• «Καινούργια ζωή», το 1978 στην ΕΡΤ
• «Λυσιστράτη», το 1972 στο ΕΙΡΤ
• «Ο φιλάργυρος», το 1972 στο ΕΙΡΤ
• «Πολυαγαπημένε και αξέχαστε παππού», το 1979 στην ΥΕΝΕΔ
• «Τριαντάφυλλο στο στήθος», το 1975 στο ΕΙΡΤ
• «Χρονικό του Μουσικού Θεάτρου: Λίγο απ' όλα», το 1975 στο ΕΙΡΤ.

Κινηματογράφος

Παντελής Ζερβός, με το Γεώργιο Παπαδόπουλο

Συμμετείχε σε 75 ταινίες, 19 από τις οποίες με τη Finos Film, σε 17 συμπρωταγωνίστησε με την Ελένη Ζαφειρίου και σε 12 με το Νίκο Ξανθόπουλο. Μεταξύ τους περιλαμβάνονται,

• «Η φωνή της καρδιάς», το 1943, ως πατριός.

Πρόκειται για τη δεύτερη ταινία του Φιλοποίμενα Φίνου, πρώτη ταινία, της Finos Film, που ήταν η πρώτη ελληνική με ήχο και εικόνα, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Ιωαννόπουλου», μαζί με τους Αιμίλιο Βεάκη και Δημήτρη Χορν,

• «Ματωμένα Χριστούγεννα», το 1951, ως αρχηγός αντιστασιακής οργανώσεως,
• «Πικρό ψωμί», το 1951,
• «Τζο ο τρομερός», το 1955, ως αστυνομικός,
• «Ο αγαπητικός της βοσκοπούλας», το 1955, στο ρόλο του Χρόνη,
• «Άσσοι του γηπέδου», το 1956,
• «Η θεία απ΄ το Σικάγο», το 1957, στο ρόλο του Ξενοφώντα Βλασσόπουλου,
• «Το αμαξάκι», το 1957, στο ρόλο του τσαγκάρη,
• «Κατά λάθος μπαμπάς», το 1957,
• «Μέλπω», το 1958,
• «Η κυρά μας η μαμή», το 1958, στο ρόλο του Βασίλη Τανάμπαση,
• «Ένα νερό κυρά Βαγγελιώ», το 1959, στο ρόλο του μάστορη,
• «Η ζαβολιάρα», το 1959, στο ρόλο του λιμενάρχη,
• «Ναυάγια της ζωής», το 1959, ως Καρνάκας,
• «Ψιτ... κορίτσια!», το 1959, ως Τζον Παπαδόπουλος,
• «Η Χιονάτη και τα 7 γεροντοπαλλήκαρα», το 1960,
• «Βοήθεια με παντρεύουνε! Οικογένεια Παπαδοπούλου», το 1960, υποδύθηκε το Μήτσο Παπαδόπουλο,
• «Μανταλένα», το 1960, στο ρόλο του παπά-Φώτη,
• «Τα κίτρινα γάντια», το 1960, στο ρόλο του καφετζή,
• «Μακρυκωσταίοι και Κοντογιώργηδες», το 1960, υποδύθηκε το Θανάση Κοντογιώργη,
• «Ζητείται ψεύτης», το 1961, ως βουλευτής Θεόφιλος Φερέκης,
• «Η Λίζα και η άλλη», το 1961, ως πρόεδρος δικαστηρίου
• «Ο Κατήφορος», το 1961, ως δικηγόρος Λεωνίδας Νικολάου, υποστηρίζοντας την κόρη του Ζωή Λάσκαρη,
• «Διαβόλου κάλτσα», το 1961, ως Αγαμέμνων Μπουμπούνας,
• «Πονεμένη μητέρα», το 1962,
• «Αμαρτωλές», το 1962,
• «Νόμος 4000», το 1962,
• «Η Αθήνα τη νύχτα», το 1962, ως Παντελής Ζερβός
• «Εταιρία θαυμάτων», το 1962, ως ενωμοτάρχης στην ταινία του Στέφανου Στρατηγού,
• «Ο χρυσός και ο τενεκές», το 1962, στο ρόλο του Γιακουμή,
• «Ο ατσίδας», το 1962, ως ο Θεόδωρος Κουρούζος, κλασικός μικροαστός συντηρητικός πατέρας,
• «Εμείς τα μπατιράκια», το 1963,
• «Οι τουρίστες», το 1963,
• «Ο άσωτος», το 1963, ως Καπετάν Νικόλας
• «Το μεγάλο μυστικό/Η αποκάλυψη μιας μάνας», το 1963, ως Λορέντζος Μαρωνής,
• «Ζωή γεμάτη πόνο», το 1964, στο ρόλο του Παντελή,
• «Λόλα», το 1964, στο ρόλο του δεσμοφύλακα, πατέρα της Τζένης Καρέζη που υποδύθηκε τη Λόλα,
• «Οι κολασμένοι», το 1964, ως παπα-Νικόλας,
• «Είμαι μια δυστυχισμένη», το 1964 στο ρόλο του Χατζή,
• «Τηλεφωνήσατε στο 100», το 1964,
• «Ο μεγάλος όρκος», το 1965, στο ρόλο του Κώστα,
• «Η μοίρα του αθώου», το 1965, ως Αντώνης Αμπάρας
• «Περιφρόνα με γλυκειά μου», το 1965 στο ρόλο του Σταμάτη,
• «Ο Επαναστάτης», το 1965,
• «Ο νικητής», το 1965, ως Σταύρος Ντάβαρης,
• «Έχω δικαίωμα να σ’ αγαπώ!», το 1966, ως Αβραάμ Νικολόπουλος,
• «Ο κατατρεγμένος», το 1966, στο ρόλο του εισαγγελέα,
• «Αγάπη που δε σβήνει ο χρόνος», το 1966,
• «Δοκιμασία», το 1966, ως Πέτρος Μακρής,
• «Οι στιγματισμένοι», το 1966, στο ρόλο του πατέρα,
• «Ο μεθύστακας του λιμανιού», το 1967, στο ρόλο του καπετάν Μιχάλη,
• «Ο πουλημένος άνθρωπος», το 1967,
• «Δρόσω η αρχοντοπούλα», το 1967,
• «Ξεριζωμένη γενιά», το 1968, ως Μήτσος,
• «Ταπεινός και καταφρονεμένος», το 1968, ως Γρηγόρης Κητής,
• «Οι αντίζηλοι», το 1968,
• «Όνειρο απατηλό», το 1968,
• «Ξεριζωμένη γενιά», το 1968,
• «Το λεβεντόπαιδο», το 1969, ως Αγγελής,
• «Η σφραγίδα του Θεού», το 1969, στο ρόλο του Γιακουμή,
• «Για την τιμή και τον έρωτα», το 1969, υποδύθηκε τον ιερέα,
• «Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά», το 1969, ως πρόεδρος του χωριού και πεθερός της Αλίκης Βουγιουκλάκη, στην ταινία του Ντίνου Δημόπουλου,
• «Ο αετός των σκλαβωμένων», το 1970, στο ρόλο του παπα-Δημήτρη,
• «Γιακουμής μια ρωμέικη καρδιά», το 1970, ως Θωμάς,
• «Αυτοί που μίλησαν με τον θάνατο», το 1970, ως Γιώργος Αναστασόπουλος,
• «Η κόρη του ήλιου», το 1971, στο ρόλο του παπά-Στέφανου,
• «Ο επαναστάτης ποπολάρος», το 1971, ως Πεμπονάρης, στην ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη,
• «Οι άνδρες ξέρουν ν' αγαπούν», το 1971, υποδύθηκε τον ιερέα,
• «Επιχείρηση Κράιπε: Ο τάφος του Γ΄Ράιχ», το 1972,
• «Η Μαρία της σιωπής», το 1973, ως Λάμπρος Γεραλής, πατέρας της Μαρίας, στην ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη,
• «Η αλήθεια είναι πικρή», το 1974, ταινία του Ηρόδοτου Καπλατζή,
• «Παύλος Μελάς», το 1974, στο ρόλο του Μαραβελάκη,
• «Το τίμημα της αγάπης», βιντεοταινία παραγωγής του 1988.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Παντελής Ζερβός Σαν παλιό σινεμά, Αντώνης Πρέκας, Ταινιοθήκη Τηλεόρασης
• Παντελής Ζερβός-Φιλμογραφία
• Παντελής Ζερβός Πορτραίτο της Πέμπτης, με τον Κάρολο Κουν

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org