Κλεόβουλος ο Λίνδιος

Ο Κλεόβουλος, (κλέος + βουλή, ο επινοητικότατος), γνωστός ως ο Λίνδιος λόγω της καταγωγής του, σύμφωνα με τον Πλούταρχο τύραννος της Λίνδου στο νησί της Ρόδου , ένας από τους Επτά Σοφούς της αρχαίας Ελλάδος και ποιητής, γεννήθηκε το 600 π.Χ., στη Λίνδο στο νησί της Ρόδου όπου και πέθανε περί το 430 π.Χ. καθώς αναφέρεται ότι ο θάνατος του επήλθε όταν ο Κλεόβουλος ήταν ηλικίας περίπου 70 ετών.

Ήταν παντρεμένος και από το γάμο του απέκτησε μία κόρη, την Κλεοβουλίνη, η οποία συνέθετε αινίγματα σε εξάμετρο στίχο, φημιζόμενα ως ισάξια εκείνων του πατέρα της.

Βιογραφία

Ο Κλεόβουλος, που κατάγονταν από βασιλική οικογένεια κι ήταν γιος του Ευαγόρα, ξεχώριζε για τη ρώμη και το κάλλος του. Είχε Δωρική προέλευση και ο ίδιος έλεγε πως καταγόταν απευθείας από τον Ηρακλή. Σε νεαρή ηλικία ταξίδεψε κι έζησε στην Αίγυπτο, όπου διδάχθηκε φιλοσοφία από τους εκεί μύστες ιερείς. Ως ηγεμόνας της Λίνδου ήταν σύγχρονος του Περιάνδρου, του Πιττακού και του νομοθέτη Σόλωνα κάτι που επιβεβαιώνεται από μια επιστολή του που σώθηκε και απευθύνεται στον Σόλωνα στον οποίο πρόσφερε άσυλο τα χρόνια που ο νομοθέτης βρισκόταν στην εξορία και εξουσίαζε την Αθήνα ο Πεισίστρατος. Η παρουσία του σηματοδότησε το πέρασμα της εξουσίας από τη βασιλεία και το αριστοκρατικό πολίτευμα στη δημοκρατία, αφού στην εποχή του το πολίτευμα της Λίνδου απέκτησε φιλελεύθερες και δημοκρατικές βάσεις.

Στην πολιτική δράση του Κλεόβουλου αναφέρεται πως αναστήλωσε τον ναό της Λυδίας Αθηνάς στην Ακρόπολη της πόλεως, που κατά τον μύθο είχε χτίσει ο Δαναός στη Λίνδο και πιθανώς η κατασκευή του υδραγωγείου στην πόλη. ο Κλεόβουλος διακρίνονταν για τη δύναμη και την ομορφιά του. Είχε ταξιδέψει πολύ και είχε γνωρίσει την αιγυπτιακή φιλοσοφία. Κατά την εποχή του η Λίνδος γνώρισε τεράστια πολιτιστική ακμή κι έγινε κέντρο των τεχνών και του πολιτισμού. Στην περίοδο της εξουσίας του η λινδική κυριαρχία επεκτάθηκε στην απέναντι ακτή της Λυκίας και αναφέρεται ότι από εκεί ο ίδιος ανέθεσε οκτώ ασπίδες με χρυσό στεφάνι στη Λινδία Αθηνά τη λατρεία της οποίας αναβίωσε. Στην ύστερη αρχαιότητα το όνομά του έχαιρε ιδιαίτερης εκτιμήσεως και παρότι οι αρχαίες πηγές τον αναφέρουν ως τύραννο, φαίνεται πως ανήκει στις περιπτώσεις που η διακυβέρνηση του ωφέλησε την πόλη του.

Φιλοσοφικές απόψεις

Ο Κλεόβουλος, πριν από τον Σωκράτη διακρίθηκε στον κύκλο του ηθικού και φιλοσοφικού στοχασμού. Λέγεται, μάλιστα, ότι στις μεταξύ των τριών Αρχαίων της Ρόδου τυχόν διενέξεις, πολλές φορές καλούνταν ως συμβιβαστής. Κυβέρνησε τη Λίνδο επί 40 χρόνια περίπου, έχοντας ως αρχή της διοικήσεως του: «ότι σωφρονεί ο Δήμος, όπου του ψόγου μάλλον οι πολιτευόμενοι δεδοίκασιν ή του Νόμου», δηλαδή: «Ο δήμος παίρνει τις πιο σώφρονες αποφάσεις, όταν οι πολιτευόμενοι φοβούνται περισσότερο την κατάκριση των πολιτών από τον Νόμο». Ο Κλεόβουλος, πριν από τον Σωκράτη διακρίθηκε στον κύκλο του ηθικού και φιλοσοφικού στοχασμού. Λέγεται, μάλιστα, ότι στις μεταξύ των τριών Αρχαίων της Ρόδου τυχόν διενέξεις, πολλές φορές καλούνταν ως συμβιβαστής.

Συγγραφικό έργο

Ως ποιητής, ο Κλεόβουλος συνέθεσε άσματα και αινίγματα, που αριθμούσαν συνολικά ως 3.000 στίχους. Ο Διογένης Λαέρτιος στο έργο του «Βίοι φιλοσόφων» αποδίδει σ' αυτόν ένα επίγραμμα στον τάφο του βασιλιά των Φρυγών, Μίδα. Επίσης, αναφέρει ως δικό του ένα αίνιγμα από τα «Υπομνήματα» που αναφέρονται στην Παμφίλη την Επιδαύρια και σώζεται στο βιβλίο ΧΙV της Παλατινής Ανθολογίας όμως η Σούδα το αποδίδει στην κόρη του Κλεοβουλίνη. Το απόφθεγμά του «μέτρον ἄριστον», συγκαταλέγεται στα γνωστότερα αρχαιοελληνικά ρητά και εκφράζει κατ’ εξοχήν τον χαρακτήρα του ελληνικού πνεύματος. Διατύπωσε, επίσης, και άλλα γνωμικά σωφροσύνης και κοινού νου.

Τιμές

Γλυπτό στο οποίο αναπαριστάται ο Κλεόβουλος, βρίσκεται τοποθετημένο στην πόλη της Ρόδου στην οδό Ιερού λόχου και Πλατεία Ελευθερίας. Το γλυπτό αυτό συνοδεύει η επιγραφή του ονόματος του Κλεόβουλου καθώς και η φράση «μέτρον ἄριστον», η οποία είναι γραμμένη ακριβώς κάτω από το όνομά του και πρόκειται για ένα από τα αποφθέγματά του. Νουθεσίες του όπως «μέτρον άριστον», «βία μηδέν πράττειν» και «τέκνα παιδεύειν» συγκαταλέγονται στα γνωστότερα αρχαιοελληνικά ρητά. Στη Ρώμη σώζονται αντίγραφα αγαλμάτων του, ενώ απεικονίζεται και σε ψηφιδωτό δάπεδο του 2ου αι. μ.Χ. στην Κολωνία. Ο αστεροειδής 4503 Κλεόβουλος, που ανακαλύφθηκε το 1989, πήρε το όνομά του από τον Κλεόβουλο τον Λίνδιο.

Το τέλος του

Ο Κλεόβουλος που ανήκε που σ' ένα μικρό κύκλο εκλεκτών ανθρώπων οι οποίοι αποτέλεσαν πρότυπο στο φρόνημα, στον λόγο και στα έργα για τους Αρχαίους Έλληνες, πέθανε στην, σχετικά μεγάλη για την εποχή, ηλικία των 70 ετών. Ο Διογένης Λαέρτιος αναφερόμενος στον θάνατο του Κλεόβουλου γράφει: «...ετελεύτησε γηραιώς έτη εβδομήκοντα...». Στον τάφο του, έναν τύμβο που ονομάζεται «Τάφος του Κλεόβουλου» ο οποίος σώζεται στη Λίνδο και βρίσκεται στην άκρη του Ακρωτηρίου που κλείνει το μεγάλο λιμάνι από τα βόρεια, οι συμπατριώτες του, από ευγνωμοσύνη, χάραξαν το επίγραμμα:

«Ἄνδρα σοφὸν Κλεόβουλον ἀποφθίμενον καταπενθεῖ
ἥδε πάτρα Λίνδος πόντῳ ἀγαλλομένη».

δηλαδή:

Τον Σοφό που πέθανε Κλεόβουλο, 
τον μοιρολογεί η Πατρίδα του η Λίνδος, 
που χαίρεται περήφανα το πέλαγος.

Ο τάφος βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου, λίγο έξω από τον οικισμό της Λίνδου και για να φτάσει κανείς εκεί θα πρέπει να ακολουθήσει ένα μονοπάτι κατά μήκος της ακτής. Είναι ένας μεγάλος μαρμάρινος τάφος, κυκλικού σχήματος που αποτελείται από πολλές και μεγάλες ορθογώνιες πέτρες με μια μικρή είσοδο που σε οδηγεί στο εσωτερικό του.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [Οι Λίνδιοι την καταγωγή: Ο σοφός Κλεόβουλος rodiaki.gr]
• [Κλεόβουλος - Επτά Σοφοί Βίοι Φιλοσόφων 1.22-122 (1.22-1.26), Διογένης ο Λαέρτιος]
• [Κλεόβουλος ο Ρόδιος, 6ος π.Χ. αιών gnomikologikon.gr]
• [Κλεόβουλος ο Λίνδιος digitalglyptotheque.gr]
• [Οι 7 Σοφοί της αρχαιότητας Video, youtube.com]
• [Οι Επτά Σοφοί δεν ήταν επτά Ουρανία Τουτουντζή]
• [Συμβουλές Ζωής -Κλεόβουλος ο Λίνδιος novoscriptorium.com]

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org