Νικόλαος Κων. Ρόκας

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Νικόλαος Ρόκας, Έλληνας εθνικιστής, ανώτατος αξιωματικός του Ελληνικού στρατού με το βαθμό του Αντιστρατήγου, εθνικός ήρωας που διακρίθηκε για τη συμμετοχή του σε πολλές μάχες των αρχών του 20ου αιώνος, γεννήθηκε το 1869 στην Μάνδρα Ελευσίνος στο νομό Αττικής και πέθανε το 1947 στην Αθήνα.

Ήταν παντρεμένος και από το γάμο του απέκτησε τον Κωνσταντίνο Ρόκα, κορυφαίο νομικό και νομοδιδάσκαλο, ενώ εγγονοί του είναι οι νομικοί Νικόλαος Κ. Ρόκας και Ιωάννης Κ. Ρόκας.

Νικόλαος Κων. Ρόκας (Στρατηγός)

Βιογραφία

Ο Ρόκας καταγόταν από παλιά οικογένεια της επαρχίας Μεγαρίδος. Η οικογένεια Ρόκα (του Παπανικόλα) καταγόταν από την Μάνδρα Αττικής και διακρίθηκε για τη δράση της και την προσφορά της σε όλους τους Εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες. Ο Στρατηγός Νικόλαος Σταύρου Ρόκας (γνωστός περισσότερο με το στρατιωτικό ψευδώνυμο Ζερβονικόλας) Αρχηγός των έξι Ανατολικών Επαρχιών στην Κρητική Επανάσταση και αδελφοποιητός του Τσελεπή Δασκαλογιάννη ήταν εκ των άμεσων προγόνων του.

Πρώιμα χρόνια

Ο Νικόλαος Ρόκας ήταν γιος του Κωνσταντίνου Ρόκα, δικαστικού επιμελητή, και της Ελευθερίας Νικολαΐδη, ενώ ήταν εγγονός του Καπετάν Κολιού, ταγματάρχη της Οροφυλακής και από την πλευρά της μητέρας του ήταν ανιψιός του Στρατηγού και βουλευτή Γεωργίου Νικολαΐδη. Ο Νικόλαος παρακολούθησε τα μαθήματα της Βασικής εκπαιδεύσεως και του Σχολαρχείου στη γενέτειρα του. Μετά την αποπεράτωση των μαθημάτων του Σχολαρχείου, γράφτηκε στο 1ο Γυμνάσιο Αρρένων στην Αθήνα και στη συνέχεια κατατάχθηκε στο Στρατό ως εθελοντής, στις 9 Ιανουαρίου του 1887 και εισήλθε στο προπαρασκευαστικό σχολείο Υπαξιωματικών Κέρκυρας. Μετά την αποφοίτηση του συμμετείχε στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 με το βαθμό του Λοχία. Μετά το τέλος του άτυχου πολέμου σπούδασε στη Σχολή Υπαξιωματικών και στις 29 Αυγούστου 1902 αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός πεζικού.

Μακεδονικός Αγώνας

Την άνοιξη του 1905, κατόπιν πρωτοβουλίας του Μακεδονικού Κομιτάτου και με υποστήριξη της τότε κυβερνήσεως, εγκαταστάθηκε στη Βουλιαγμένη ειδικό κέντρο συγκροτήσεως και εκπαιδεύσεως των Στρατιωτικών Σωμάτων για τη Μακεδονία. Ως Ανθυπολοχαγός, ο Νικόλαος Ρόκας συγκροτεί σώμα στην περιφέρεια του Ολύμπου, την 25η Οκτωβρίου, με το ψευδώνυμο «Καπετάν Κολιός», το οποίο χρησιμοποιούσε ο παππούς του που είχε συμμετάσχει στην Εθνεγερσία του 1821 κι αργότερα στις επιχειρήσεις για την απομάκρυνση των ληστοσυμμοριών από την Αττική. Το σώμα συγκροτήθηκε από δύναμη 20 ανδρών με περιοχή δράσεως όλη την περιφέρεια του Ολύμπου-Πιερίων μέχρι Βέροιας και Ρουμλουκίου (Καμπανίας), διασφαλίζοντας με τη δράση του την παροχή πολεμοφοδίων και τη συντήρηση δυνάμεως ανδρών ικανής να επέμβει στην ευρύτερη περιοχή των Γιαννιτσών. Στην εκτέλεση της αποστολής του το Σώμα του Ρόκα συνάντησε δύο μεγάλα εμπόδια, τα οποία προέρχονταν από τη ρουμανική προπαγάνδα και τη ληστεία. Στην περιοχή του Ολύμπου, υπήρχαν πολλά κακοποιά στοιχεία και ληστές, λόγω της γειτνιάσεως με τα τουρκικά σύνορα. Το φθινόπωρο του 1905 πολλοί από τους ληστές κατετάγησαν πρώτα στο Σώμα του Μαζαράκη, Γαρέφη και μετέπειτα στο Σώμα του Ρόκα. Επειδή όμως δεν ήταν συνηθισμένοι στην πειθαρχία και τους καθημερινούς κινδύνους, εγκατέλειψαν το Σώμα Ρόκα, τον Ιανουάριο του 1906, και επανήλθαν πάλι στον ληστρικό βίο. Έκτοτε, το Σώμα Ρόκα καταδίωξε αμείλικτα πολλούς από αυτούς, άλλους σκότωσε και άλλους απομάκρυνε.

Τα Σώμα του Ρόκα και μαζί του άλλα Ελληνικά Σώματα πέτυχαν να εκκαθαρίσουν πλήρως την περιοχή του Ολύμπου από τους διάφορους ληστές και τη ρουμανική προπαγάνδα και την Άνοιξη του 1906 σημείωσαν αξιόλογες επιτυχίες στην Κεντρική και Ανατολική Μακεδονία. Τον Ιούλιο του 1906 ο Ρόκας μετατέθηκε από την περιοχή του Ολύμπου σ' εκείνη της Νάουσας, αντικαθιστώντας τον τότε Ανθυπολοχαγό Γεώργιο Κατεχάκη, που τραυματίστηκε στο χέρι, μετά από μάχη εκτός Ναούσης, με τμήμα του Τουρκικού Στρατού. Το ίδιο έτος κι ύστερα από δικό του αίτημα κλήθηκε στην περιοχή ο ανθυπολοχαγός Σαράντος Αγαπηνός γνωστός ως Τέλλος Άγρας. Τον Αύγουστο του 1906 αντιμετώπισε, στον ποταμό Αλιάκμονα, σε κατά μέτωπο επίθεση τους κομιτατζήδες, οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για τη δολοφονία ιερέων και άλλων πολιτών καθώς και τον δια της βίας και δολοφονιών εκβουλγαρισμό του πληθυσμού, αλλά και μέσω της ιδρύσεως βουλγαρόφωνων σχολείων καθώς και αργότερα στο Βέρμιο όρος. Τον Οκτώβριο του 1906 ο Ρόκας δέχτηκε πρόταση συμφιλιώσεως από το βοεβόδα των Βουλγάρων Τζανέτωφ, την οποία και απέρριψε. Παρέμεινε στην περιοχή της Νάουσας μέχρι το Δεκέμβριο του ίδιου έτους και στη Μακεδονία μέχρι τον Ιούλιο του 1907, οπότε αντικαταστάθηκε από τον Ανθυπασπιστή Υλικού Πυροβολικού Μιχαήλ Αναγνωστάκο (Ματαπάς).

Περίοδος 1907-1919

Ο Ρόκας μετά την επιστροφή του στην Αθήνα και κατόπιν σχετικής εντολής, μετατέθηκε στην Κρήτη όπου συμμετείχε στην ίδρυση της εκεί πολιτοφυλακής, στην ουσία του πρώτου στρατού που δημιουργήθηκε στο νησί, ο οποίος διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912-13. Ο Ρόκας συμμετείχε στους Βαλκανικούς Πολέμους ως Υπολοχαγός, βαθμός στον οποίο προήχθη στις 30 Ιανουαρίου 1910, και υπήρξε Διοικητής του Λόχου Κρητών Σπουδαστών, με τον οποίο διακρίθηκε ιδιαίτερα στην πολιορκία του Μπιζανίου. Στις 21 Μαΐου του 1913 προήχθη στο βαθμό του Λοχαγού ενώ με το βαθμό του Ταγματάρχη, στον οποίο προήχθη στις 22 Σεπτεμβρίου του 1915, υπηρέτησε στην Βόρειο Ήπειρο. Το Σεπτέμβριο του 1916, με επιστολή του ο Ελευθέριος Βενιζέλος κάλεσε τον Ρόκα να υποστηρίξει το κίνημα της Θεσσαλονίκης που οργάνωνε, θέτοντας στη διάθεση του κινήματος το Σύνταγμα Χανίων που διοικούσε, κάτι το οποίο ο Ρόκας αρνήθηκε. Ο Ταγματάρχης Νικόλαος Ρόκας βρίσκεται ως Διοικητής του 16ου Συντάγματος Πεζικού με έδρα το Σιδηρόκαστρο, μαζί με το στρατηγείο της VI Mεραρχίας. Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1917 προήχθη στο βαθμό του Αντισυνταγματάρχη και πήρε μέρος στον Α' Παγκόσμιο πόλεμο, στις επιχειρήσεις του ποταμού Στρυμόνα στο Μακεδονικό μέτωπο. Το 1918 βρίσκει τον Ρόκα Διοικητή του 1ου Συντάγματος Πεζικού, με έδρα την Αθήνα, υπαγόμενο στην ΙΙ Μεραρχία Πεζικού, συγκροτούμενο από εφέδρους. Τον Απρίλιο το Σύνταγμα μετακινείται σιδηροδρομικώς μέχρι τη Λάρισα και μετά οδικώς μέχρι Πετρανά ανατολικά της Κοζάνης, ενώ τον Μάιο μετακινείται στο Στρατόπεδο Νάρες όπου και παραμένει για εκπαίδευση. Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε, τυπικά, στις 11 Νοεμβρίου του 1918.

Εκστρατεία στην Ουκρανία

Στη συνέχεια ο Ρόκας ως Αντισυνταγματάρχης Διοικητής του 1ου Συντάγματος Πεζικού συμμετείχε στην εκστρατεία της Ουκρανίας [1]. Την 18η και 20ή Φεβρουαρίου 1919 το 1ο Σύνταγμα αναχώρησε από το λιμάνι της Θεσσαλονίκης με το ατμόπλοιο «Τίγρις» και στις 22 Φεβρουαρίου έφτασε στην Οδησσό και, χωρίς να αποβιβαστεί, μεταφέρθηκε στην Χερσώνα με τα ατμόπλοια «Ποτέμκιν» και «Άννα Δ'», για την απελευθέρωση της φρουράς της που πολιορκούνταν από τους Μπολσεβίκους. Στις 25 Φεβρουαρίου του 1919 διεξήχθη η μάχη για την απελευθέρωση της φρουράς της Χερσώνας [2], η πρώτη μάχη που ενεπλάκησαν Ελληνικές δυνάμεις. Ο Στρατηγός Ντ’ Ανσέλμ, Διοικητής των Συμμαχικών δυνάμεων εξήρε, δια της ημερησίας διαταγής, την αυτοθυσία και το θάρρος των ελληνικών λόχων που έλαβαν μέρος στην άμυνα και εκκένωση της Χερσώνας, καθώς επίσης και τη λαμπρή διαγωγή που επέδειξαν, και συνεχάρη τον Διοικητή Νικόλαο Ρόκα. Τον Μάρτιο του ίδιου χρόνου ανατέθηκαν στον Ρόκα καθήκοντα Διοικητού των Συμμαχικών στρατευμάτων στην Μπερόζβκα. Στη συνέχεια, τμήματα των Δυνάμεων του 1ου Συντάγματος υποχώρησαν προς την Οδησσό, αφήνοντας μέρος των τραυματιών στον σιδηροδρομικό σταθμό, λόγω της εξαφανίσεως των Ρώσων μηχανοδηγών και της μη λειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου. Οι τραυματίες θανατώθηκαν με άγριο τρόπο. Τη νύχτα της 27/28 Μαρτίου, τα Ελληνικά στρατεύματα διέβησαν τον Δνείστερο ποταμό, παρατάχθηκαν στη δυτική όχθη του και συγκεντρώθηκαν στη Βεσσαραβία, τη σημερινή Μολδαβία, αναλαμβάνοντας καθήκοντα φυλάξεως του από τις επιθέσεις του στρατού των μπολσεβίκων. Οι απώλειες του 1ου Συντάγματος ανήλθαν σε 8 αξιωματικούς και 19 οπλίτες και οι συνολικές απώλειες του Ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στη Μεσημβρινή Ρωσία ανήλθαν σε 398 νεκρούς και 657 τραυματίες.

Μικρασιατική Εκστρατεία

Ο Ρόκας, με το βαθμό του Συνταγματάρχη στον οποίο προήχθη την 1η Οκτωβρίου του 1919, συμμετείχε στη Μικρασιατική εκστρατεία σε όλο το διάστημα από την απόβαση του Ελληνικού Στρατού, αρχικά ως διοικητής του 31ου Συντάγματος Πεζικού που μεταφέρθηκε από το Κιλκίς, και παρέμεινε στη διοίκηση του μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 1921. Το 33ο Σύνταγμα Πεζικού -ονομασία που πήρε στις 7 Φεβρουαρίου του 1920 το Σύνταγμα Φρουράς Σμύρνης– υπό τις διαταγές του Ρόκα από 1ης Απριλίου 1921, ανέλαβε αποστολές φρουρήσεως και ασφάλειας της Μικρασιατικής ενδοχώρας. Την 8η Απριλίου με τη δύση του ηλίου, 440 περίπου άτακτοι επιτέθηκαν κατά της φρουράς του κέντρου αντιστάσεως Μπιγαντής, του οποίου η δύναμη ήταν 37 άντρες του 33ου Συντάγματος. Την επομένη μέρα το πρωί, η φρουρά αντεπιτέθηκε και με τις λόγχες απώθησε τους ατάκτους, οι οποίοι άφησαν πίσω τους 30 νεκρούς. Την 27η Μαΐου το 33ο Σύνταγμα βρίσκεται βορείως του Ουσάκ, με αποστολή την εκπαίδευση και την προπαρασκευή για τις επιχειρήσεις Ιουνίου-Ιουλίου 1921, και μεταστάθμευσε το 2ο δεκαήμερο Ιουνίου στον χώρο μεταξύ Τσαρί κιοή και Ορτά κιοή.

Η 5ης Μεραρχίας Πεζικού, η οποία τον Ιούλιο του 1921 έδωσε σκληρές μάχες στα υψώματα του Τσαούς Τσιφλίκ και στις 15 Αυγούστου του ίδιου χρόνου εξασφάλισε την κατοχή του Καλέ Γκρότο και κατείχε ολόκληρο τον τομέα Μπορντί -υψώματα Ιν Τεπέ και Αγιάζ Ιν Τεπέ μέχρι Χαϊράν Μπαμπά, μήκους 50 χιλιομέτρων, κοντά στο Αφιόν Καραχισάρ. Ο Ρόκας ανέλαβε από 1ης Αυγούστου τη διοίκηση της V Μεραρχίας Πεζικού και στις 13 ίδιου μήνα μετά την έναρξη της υποχωρήσεως των Ελληνικών δυνάμεων ο Ρόκας ακολούθησε διαφορετικό δρομολόγιο απ’ την ομάδα του Στρατηγού Νικολάου Τρικούπη, που τελικά αιχμαλωτίστηκε στην περιοχή Ουσάκ, και έτσι πέτυχε να περάσει το Ουσάκ και να αποφύγει την αιχμαλωσία της Μεραρχίας του, καθώς και να διασώσει τμήματα από άλλες Μεραρχίες και μονάδες. Ως Διοικητής της Μεραρχίας, έσωσε από την πλήρη διάλυση όχι μόνο ολόκληρη τη Μεραρχία αλλά δύναμη 40.000 ανδρών από την αιχμαλωσία, μετά την κατάρρευση του Συγκροτήματος της Νοτίου Στρατιάς, καθώς η φάλαγγα του Ρόκα όταν απέφυγε τον τουρκικό κλοιό συγκέντρωνε δύναμη περισσότερων από 30.000 άνδρες. Η Μεραρχία συνέχισε την οπισθοχώρηση της και τη νύχτα της 23ης προς 24η βρέθηκε στο Αχμετλί. Την 27η Αυγούστου και περί ώρας 11:00, εισέβαλαν στη Σμύρνη τα πρώτα τμήματα του Τούρκικου Στρατού. Την 31η Αυγούστου ξεκίνησε η επιβίβαση του νοτίου συγκροτήματος προς μεταφορά στα νησιά του Αιγαίου από το λιμάνι του Τσεσμέ. Προηγήθηκε η επιβίβαση του Β' Σώματος με την V Μεραρχία Πεζικού, η δύναμη της οποίας, όση μεταφέρθηκε στη Χίο και Μυτιλήνη ανερχόταν σε 204 αξιωματικούς, 3.000 οπλίτες και 1.212 κτήνη.

Αποστρατεία

Ο Ρόκας, που ήταν άριστος μελετητής της ελληνικής γλώσσας και ιστορίας και μιλούσε άριστα γαλλικά, αποστρατεύθηκε το 1923 για πολιτικούς λόγους, συγκεκριμένα λόγω της διενέξεως του με τον Νικόλαο Πλαστήρα, με το βαθμό του Υποστρατήγου. Αποκαταστάθηκε αρχικά ως Υποστράτηγος εν ενεργεία, από την 2α Ιουνίου του 1927, και στη συνέχεια προβιβάστηκε σε αντιστράτηγο, όμως το 1929 αποστρατεύθηκε. Ανακλήθηκε στην ενέργεια από το εθνικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου υπό τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά κι έλαβε μέρος στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, την περίοδο 1940-41, ως διοικητής της Ε' Ανωτέρας Στρατιωτικής Διοικήσεως Αλεξανδρουπόλεως και συνέβαλε καθοριστικά στην οργάνωση των εφεδρειών.

Τιμητικές διακρίσεις

Ο Νικόλαος Ρόκας τιμήθηκε με όλα τα προβλεπόμενα μετάλλια και παράσημα και τιμητικές διακρίσεις ξένων χωρών. Μεταξύ τους περιλαμβάνονται τα:

  • Χρυσούς Σταυρός των Ιπποτών του Βασιλικού Τάγματος του Σωτήρος,
  • Σταυρός Ανωτέρων Ταξιαρχών Βασιλικού Τάγματος του Φοίνικος,
  • Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας μετά πολλών διαμνημονεύσεων,
  • Ιππότης του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλίας,
  • Τάγμα Διακεκριμένων Πράξεων της Βρετανικής Αυτοκρατορίας για την συμμετοχή του στην Εκστρατεία στην Ουκρανία, στις 8 Δεκεμβρίου 1919, από τον W. Churchill, τότε Υπουργό Πολέμου,
  • Σταυρός του Μακεδονικού Αγώνος, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Αλ. Ζαΐμη (1932) - εγγραφή στην Επετηρίδα των Μακεδονομάχων 1903-1909 στην κατηγορία των Αρχηγών υπ' αύξοντα αριθμό Πίνακος 2,
  • Πολεμικός Σταυρός Α' τάξεως,
  • Γαλλικός Πολεμικός Σταυρός,
  • Σερβικός Πολεμικός Σταυρός των Καραγεωργεβιτς.

Το όνομα του έχει δοθεί σε Κεντρική οδό της Μάνδρας Αττικής, το 1961 σε οδό της πόλεως της Κατερίνης, ενώ το στρατόπεδο της Μάνδρας Αττικής, που σήμερα δεν υπάρχει, ονομάστηκε «305 Στρατόπεδο Στρατηγού Ρόκα Νικολάου» και το έτος 2009 η τάξη νεοεισερχομένων της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών στα Τρίκαλα ονομάστηκε «Τάξη Υποστρατήγου Κων/νου Ρόκα».

Εσωτερική αρθρογραφία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι / Πηγές

Παραπομπές

  1. ↑ Τα Α' Σώμα Στρατού στην Ουκρανία (1919)
  2. ↑ Η Εκστρατεία στην Ουκρανία (Κριμαία) sansimera.gr


Ανακτήθηκε από «http://el.metapedia.org/m/index.php?title=Νικόλαος_Κων._Ρόκας&oldid=128990»