Τζέιμς Μόνροου

Ο Τζέιμς Μόνροου, [James Monroe], 5ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, γεννήθηκε στις 28 Απριλίου 1758 στο Γουεστμόρλαντ, [Westmoreland County], της Βιρτζίνια, [Virginia], και πέθανε στις 4 Ιουλίου 1831 στη Νέα Υόρκη, [New York City], στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, από καρδιακή ανεπάρκεια και φυματίωση. Τάφηκε στο κοιμητήριο Hollywood, στο Richmond της πολιτείας Βιρτζίνια.

Παντρεύτηκε στις 16 Φεβρουαρίου 1786, με την Elizabeth Lawrence Kortright, η οποία είχε γεννηθεί το 1768 στη Νέα Υόρκη και κατάγονταν από παλαιά οικογένεια της περιοχής. Από το γάμος τους απέκτησαν δύο κόρες, την Ελίζα, [Eliza Kortright], που γεννήθηκε το 1786, και τη Μαρία, [Maria Hester], που γεννήθηκε το 1803, και ένα γιο, τον James Spence, που γεννήθηκε το 1799 και πέθανε το 1800.

James Monroe

Βιογραφία

Γονείς του ήταν ο Spence Monroe, με καταγωγή από την Αγγλία, του οποίου οι πρόγονοι εξορίστηκαν το 1649 στη Βιρτζίνια, ενώ η μητέρα του Ελίζαμπεθ Τζόουνς Μονρόε, [Elizabeth Jones Monroe], κατάγονταν από την Ουαλία. Παρακολούθησε μαθήματα στο σχολείο του αιδεσιμότατου Archibald Campbell και στη συνέχεια ήταν μαθητής του John Marshall, ο οποίος αργότερα έγινε υπουργός Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών. Έμεινε ορφανός από τους γονείς του σε εφηβική ηλικία. Το 1774 γράφτηκε στο Κολέγιο «William & Mary» στο Williamsburg. Σχεδόν ταυτόχρονα άρχισε να συμμετέχει σε επαναστατικές δραστηριότητες και με μια ομάδα συμμαθητών του εισέβαλαν στο οπλοστάσιο της κατοικίας του Άγγλου Κυβερνήτη. Κατατάχθηκε στον επαναστατικό στρατό και υπηρέτησε ως αξιωματικός από τις αρχές του 1776, ενώ αργότερα προσχώρησε στο στρατό του George Washington στη Νέα Υόρκη και τραυματίστηκε σοβαρά στη μάχη του Trenton.

Σπούδασε νομικά και ήταν μαθητής και πολιτικός υποστηρικτής του Τόμας Τζέφερσον. Μετά το γάμο του εγκαταστάθηκε αρχικά στο Fredericksburg, της Βιρτζίνια, όπου άσκησε δικηγορία. Το 1787 υπηρέτησε τη συνέλευση της πολιτείας και το 1788 επιλέχθηκε ως εκπρόσωπος της πολιτείας για την επικύρωση του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, ενώ υποστήριξε την παρεμπόδιση της επικυρώσεως καθώς θεωρούσε υπερβολικές τις εξουσίες που συγκεντρώνονταν στα χέρια των ομοσπονδιακών οργάνων. Εντάχθηκε στο Δημοκρατικό-Ρεπουμπλικανικό κόμμα, το οποίο υποστήριζε το συγκεντρωτικό σύστημα και υπήρξε αντίπαλος του Τζορτζ Ουάσινγκτον. Το 1794 διορίστηκε πρέσβης στο Παρίσι, το 1799 εκλέχθηκε διοικητής της Βιρτζίνια, από το 1803 έως το 1807 ήταν πρεσβευτής στο Λονδίνο, ενώ ενδιάμεσα το 1805 υπηρέτησε ως ειδικός απεσταλμένος στην Ισπανία. Τον Ιανουάριο του 1811 εκλέχθηκε εκ νέου κυβερνήτης της Βιρτζίνια, όμως τον ίδιο χρόνο ο Πρόεδρος Τζέιμς Μάντισον τον τοποθέτησε υπουργό Εξωτερικών και στη συνέχεια από το 1814 έως το 1817, υπουργό Στρατιωτικών.

Αγορά Λουιζιάνας

Ήταν απεσταλμένος στο Παρίσι, όπου διαπραγματεύτηκε την αγορά της πολιτείας της Λουιζιάνας καταθέτοντας στη Γαλλική κυβέρνηση τέσσερις εναλλακτικές προσφορές με τις οποίες προτείνονταν:

• η αγορά της Ανατολικής και της Δυτικής Φλόριδας και της Νέας Ορλεάνης,
• η αγορά μόνο της Νέας Ορλεάνης,
• η αγορά της έκτασης στην ανατολική όχθη του Μισισιπή για να κατασκευαστεί ένα αμερικανικό λιμάνι,
• η εξαγορά εις το διηνεκές δικαιώματος ναυσιπλοΐας στον Μισισιπή και αποθήκευσης εμπορευμάτων στο λιμάνι της Νέας Ορλεάνης.

Η εξέγερση των δούλων στην Αϊτή και η πιθανότητα πολέμου με την Αγγλία, ανάγκασαν τον Ναπολέοντα να συμφωνήσει στην πώληση της πολιτείας στις ΗΠΑ, προκειμένου να αποφύγει την πιθανότητα να καταληφθεί από τους Άγγλους, λέγοντας, «….Αυτή η παραχώρηση του εδάφους εδραιώνει διά παντός την ισχύ των ΗΠΑ και κατ' αυτόν τον τρόπο έχω ήδη δημιουργήσει έναν αντίπαλο της Βρετανίας στο ναυτικό πεδίο, ο οποίος αργά ή γρήγορα θα την ταπεινώσει…». Ζήτησε παράλληλα, ή να αγοράσουν οι ΗΠΑ ολόκληρη τη Λουιζιάνα ή δεν θα προχωρήσει σε καμία συμφωνία μαζί τους. Ο Μόνροου αν και δεν ήταν εξουσιοδοτημένος από την κυβέρνησή του, συμφώνησε για την αγορά των 2.144.520 τετραγωνικών χιλιομέτρων, καθώς και το τίμημα που ανήλθε στα 15 εκατομμύρια δολάρια, δηλαδή λιγότερο από ένα σεντ το στρέμμα. Η Συνθήκη αγοράς υπογράφτηκε στις 2 Μαΐου 1803 στο Παρίσι και παρά τις αντιδράσεις των πολιτικών του αντιπάλων, στις 20 Οκτωβρίου 1803 εγκρίθηκε από τη Γερουσία.

Πρόεδρος

Το 1816 εκλέχθηκε για πρώτη φορά επικεφαλής της Συμπολιτείας και το 1820 επανεκλέχθηκε με σχεδόν παμψηφία, καθώς μειοψήφησε μόνο ένας εκλέκτορας. Υπηρέτησε ως πρόεδρος για δύο συνεχόμενες θητείες και η παρουσία του στο ύπατο αξίωμα της Αμερικής διήρκεσε από τις 4 Μαρτίου 1817 ως τις 4 Μαρτίου 1825, ενώ παρέλαβε το προεδρικό αξίωμα από τον Τζέιμς Μάντισον και παρέδωσε στον Τζον Κουΐνσυ Άνταμς. Στη διάρκεια της θητείας του ως προέδρου αγόρασε από την Ισπανία την Ανατολική Φλόριδα. Το 1818 έστειλε τον στρατηγό Andrew Jackson στην ισπανική Φλώριδα για να υποτάξει τους ιθαγενείς, οι οποίοι έκαναν επιδρομές στους αμερικανικούς οικισμούς. Ο στρατηγός Τζάκσον εισχώρησε βαθιά σε περιοχές της Φλόριντα, που ήταν υπό Ισπανικό έλεγχο και κατέλαβε δύο ισπανικά οχυρά.

Με τη δράση του εξασφάλισε μεγαλύτερη προστασία για τους Αμερικανικούς οικισμούς, και επιβεβαίωσε την αστάθεια της ισπανικής κυριαρχίας στην περιοχή της Φλόριντα, γεγονός που χρησιμοποίησε ο τότε υπουργός Εξωτερικών John Quincy Adams, για να πιέσει την Ισπανία, ώστε να πουλήσει την περιοχή στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1819 με τη συνθήκη των Τζον Κουίνσι Ανταμς–Λουίς ντε Ονίς, γνωστή ως «Διηπειρωτική Συνθήκη», οι Ηνωμένες Πολιτείες αγόρασαν έκταση 186.632 τετραγωνικών χιλιομέτρων έναντι 5 εκατομμυρίων δολαρίων, ενώ η Ισπανία παραιτήθηκε από τις διεκδικήσεις της στην περιοχή του Όρεγκον. Παράλληλα οι Ηνωμένες Πολιτείες αναγνώρισαν την κυριαρχία της Ισπανίας στο Τέξας και συμφώνησαν για τα σύνορα Μεξικού και Λουιζιάνας.

Το τέλος του

Ήταν ο τελευταίος πρόεδρος της Αμερικής που προέρχονταν από τη λεγόμενη «Δυναστεία της Βιρτζίνια». Μετά τη λήξη και της δεύτερης προεδρικής του θητείας αποσύρθηκε μαζί με τη σύζυγό του στο σπίτι που διατηρούσαν στο κτήμα τους στο Loudoun County της Βιρτζίνια. Έκτοτε προσπάθησε να αντιμετωπίσει τα σωρευμένα χρέη του και πέρασε πολλά από τα μετέπειτα χρόνια της ζωής του προσπαθώντας να επιλύσει τα οικονομικά προβλήματα του. Μετά το θάνατο της συζύγου του το 1830, μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου έζησε μέχρι το θάνατό του, μαζί με την κόρη του Maria Hester Monroe και την οικογένειά της, όπως και η άλλη του κόρη, η Ελίζα. Είναι ο τρίτος Αμερικανός πρόεδρος που πέθανε την ημέρα της εθνικής γιορτής της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.

Δόγμα Μόνροου

Το όνομα του συνδέθηκε με την άποψη για την ουδετερότητα των Ηνωμένων Πολιτειών έναντι των Ευρωπαϊκών διενέξεων, που έγινε έκτοτε γνωστή ως «Δόγμα Μονρόε», και έγινε ο ακρογωνιαίος λίθος της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Ο κλονισμός της Ισπανικής κυριαρχίας από τις συνεχείς επαναστάσεις στην Αμερικανική ήπειρο, προκάλεσε συμμαχία Ευρωπαϊκών κρατών η οποία θέλησε να βοηθήσει την Ισπανία να ανακτήσει την χαμένη κυριαρχία της. Στις 2 Δεκεμβρίου 1823 απευθυνόμενος στο Αμερικανικό Κογκρέσο ξεκαθάρισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής θα εμποδίσουν και δεν θα επιτρέψουν στους Ευρωπαίους να αναμιχθούν στις υποθέσεις που αφορούν τη βόρεια και νότια Αμερική και παράλληλα προειδοποίησε να μην προσπαθήσουν να εγκαθιδρύσουν μοναρχικά καθεστώτα στα κράτη, την ανεξαρτησία τους κυρίως από την Ισπανία. Το δόγμα αποτελούσε, παράλληλα, απάντηση στην προσπάθεια της Ρωσίας να επεκταθεί νοτιότερα από την Αλάσκα.

Στην ομιλία του αναγνώριζε ότι η Ελληνική Επανάσταση του 1821 είχε ήδη δημιουργήσει κυρίαρχη επικράτεια και πρότεινε στο Κογκρέσο την αποστολή πρεσβευτή στην Ελλάδα . Η διακήρυξη αυτή αποτέλεσε βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε η Αμερικανική εξωτερική πολιτική, όμως συχνά το προσάρμοζαν στις εθνικές τους ανάγκες, όπως μετά το 1840, όταν οι πρόεδροι Τζον Τάιλερ και Τζέιμς Πολκ, το επικαλέστηκαν για να δικαιολογήσουν την επέκταση των ΗΠΑ προς δυσμάς και προς νότο. Το δόγμα εφαρμόστηκε και οι Ηνωμένες Πολιτείες το επικαλέστηκαν μετά την επέμβαση της Γαλλίας υπέρ του αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού του Μεξικού και όταν τοποθετήθηκαν υπέρ της Βενεζουέλας στη διαμάχη με τη Μεγάλη Βρετανία για το θέμα των συνόρων. Παράλληλα επέβαλλε την κυριαρχία των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική, την οποία κατέστησε ζώνη επιρροής τους και οδήγησε στον Ισπανοαμερικανικό πόλεμο του 1898, την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Κούβας, στην ανεξαρτησία του Παναμά από την Κολομβία, στο άνοιγμα της Διώρυγας του Παναμά, και σε ένοπλες επεμβάσεις στο Μεξικό, καθώς και σε κράτη της Κεντρικής Αμερικής και της Καραϊβικής. Χρησιμοποιήθηκε επίσης στην αποτροπή της επεκτάσεως της Σοβιετικής επιρροής στην αμερικανική ήπειρο, όταν στην Κούβα επικράτησε το κομμουνιστικό καθεστώς υπό τον Φιντέλ Κάστρο.

Εξωτερικές συνδέσεις

• James Monroe The White house
• American President James Monroe

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org