Γεώργιος Πολυμενάκος

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Γεώργιος Πολυμενάκος, Έλληνας εθνικιστής, υποστηρικτής του θεσμού της Βασιλείας, ανώτατος αξιωματικός με το βαθμό του Υποστρατήγου (ΠΖ), αρχιστράτηγος της Στρατιάς στη διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας σε αντικατάσταση του Στρατηγού Νικολάου Τρικούπη ο οποίος διαδέχθηκε για δύο ημέρες τον Υποστράτηγο Γεώργιο Χατζηανέστη, γεννήθηκε την 1η Ιουλίου 1859 στην Αρεόπολη Μάνης στο νομό Λακωνίας στην Πελοπόννησο και πέθανε το 1942 στην Αθήνα.

Βιογραφία

Ο Πολυμενάκος παρακολούθησε τα μαθήματα της Δημοτικής εκπαιδεύσεως και του Γυμνασίου στην Καλαμάτα [1] όπου έζησε τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια.

Στρατιωτική σταδιοδρομία

Ο Γεώργιος Πουλμενάκος κατατάχθηκε στις τάξεις του Ελληνικού στρατού την 21η Ιουλίου 1880. Στη συνέχεια εισήχθη στη Σχολή Υπαξιωματικών από την οποία αποφοίτησε, στις 22 Σεπτεμβρίου 1885, με το βαθμό του Ανθυπολοχαγού Πεζικού. Στον Ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897 συμμετείχε με τον βαθμό του Υπολοχαγού και στις 24 Μαρτίου του 1899 προήχθη [2] στο βαθμό του Λοχαγού. Στις 26 Ιανουαρίου 1909 προήχθη στο βαθμό του Ταγματάρχη [3] και στις 8 Ιουλίου 1911 στο βαθμό του Αντισυνταγματάρχη [4] με τον οποίο συμμετείχε και διακρίθηκε στους Α' και Β' Βαλκανικούς Πολέμους, την περίοδο 1912-13, αρχικά ως Υποδιοικητής του 8ου και στη συνέχεια ως Διοικητής του 15ου Συντάγματος Πεζικού στο μέτωπο της Ηπείρου. Το 1913, με το βαθμό του Συνταγματάρχη, συμμετείχε στον πόλεμο εναντίον των Βουλγάρων, Διοικητής του ίδιου Συντάγματος Πεζικού το οποίο όμως είχε υπαχθεί στην 7η Μεραρχία, και πολέμησε στο μέτωπο της Ανατολικής Μακεδονίας, στις μάχες σε Νευροκόπι και Πρέντελ Χαν. Τον Ιανουάριο του 1914 ήταν Διοικητής του 7ου Συντάγματος, τον Οκτώβριο του 1915 Διοικητής Μεραρχίας και τον Μάιο του 1916 επικεφαλής της Φρουράς Αθηνών (φρούραρχος) [5] υπεύθυνος για την τήρηση των μέτρων τάξεως στην πόλη.

Κίνημα Εθνικής Άμυνας

Το 1916 συνέβη η έκρηξις του Κινήματος της Εθνικής Άμυνας με σκοπό την εγκατάσταση του Ελευθέριου Βενιζέλου στη θέση του Πρωθυπουργού. Το κίνημα επικράτησε, αρχικά στη Θεσσαλονίκη με βία και την ισχύ των Αγγλογαλλικών όπλων. Ο Πολυμενάκος την εποχή των Νοεμβριανών γεγονότων στην Αθήνα που συνοδεύτηκε από την δράση των Επιστράτων και την συντριβή της απόπειρας των Γάλλων να επιβάλλουν δια των όπλων τη θέληση τους, ήταν Φρούραρχος της Αθήνας και απομακρύνθηκε μετά από την επιμονή των συμμάχων της Αντάντ. Όταν στην πόλη εγκαταστάθηκε η κυβέρνηση υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο ο Πολυμενάκος αρχικά αποτάχθηκε και στη συνέχεια αν και του προτάθηκε να επανέλθει στο Στράτευμα αρνήθηκε και επέμενε πεισματικά [6] [7] στην άρνηση του.

Μικρασιατική εκστρατεία

Ο Πολυμενάκος επανεντάχθηκε στο στράτευμα μετά τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920 με το βαθμό του Υποστρατήγου. Με δική του πρωτοβουλία, κατόπιν σχετικού αιτήματος το οποίο κατέθεσε, μετατέθηκε στο μέτωπο της Μικράς Ασίας όπου του ανατέθηκε η διοίκηση του Β' Σώματος Στρατού, από τις 19 Μαρτίου 1921 έως τις 14 Μαΐου του ίδιου έτους, την εποχή που οι επιχειρήσεις στην περιοχή βρίσκονταν στην κορύφωση τους. Στη συνέχεια τοποθετήθηκε στη Διοίκηση του Γ' Σώματος Στρατού, στις 10 Μαΐου 1921. Στις 6 Ιουλίου του 1921 ο Πολυμενάκος, εισέρχεται στο Δορύλαιον και εγκαθιστά το Στρατηγείο του στο Δημαρχείο της πόλης ενώ η διοίκηση της Στρατιάς εγκαθίσταται στην Κιουτάχεια. Την ίδια ώρα η Τουρκική εθνοσυνέλευση σε μυστική συνεδρίαση αποφασίζει τη μεταφορά των αρχείων της στην Καισάρεια, επειδή ο Ελληνικός Στρατός προελαύνει. Ο Πολυμενάκος και το Γ' Σώμα Στρατού πολέμησαν ως και τον Αύγουστο του 1921 συμμετέχοντας στην προέλαση του Ελληνικού Στρατού ως τον Σαγγάριο ποταμό [8].

Στις 15 Αυγούστου του 1921 το απόγευμα έχασε τη ζωή του ο ανιψιός του Πολυμενάκου [9] στη διάρκεια Τουρκικού αεροπορικού βομβαρδισμού ενώ διασώθηκαν από θαύμα δύο Έλληνες δημοσιογράφοι, ο εθνικιστής Κώστας Φαλτάϊτς του «Εμπρός» και ο Στράτος Κτεναβέας της εφημερίδας «Χρονικά». Στο τέλος εκείνου του έτους ο Πολυμενάκος προήχθη στο βαθμό του Αντιστρατήγου όμως παρέμεινε στη Διοίκηση του Γ' Σώματος μέχρι τις 23 Μαΐου του 1922 και στη συνέχεια τοποθετήθηκε διοικητής του Βόρειου Συγκροτήματος Μεραρχιών όμως στις 12 Ιουνίου του ίδιου έτους υπέβαλλε αίτημα αποστρατείας [10] και παρέδωσε τη θέση του Διοικητού.

Αρχιστράτηγος

Στις 23 Αυγούστου του ίδιου έτους, το 1922, με κυβερνητική απόφαση, ο Πολυμενάκος κλήθηκε να αντικαταστήσει τον Αρχιστράτηγο Γεώργιο Χατζηανέστη. Στις 23 Αυγούστου σε πλοίο που απέπλευσε από τον Πειραιά επέβαιναν ο υπουργός Στρατιωτικών Νικόλαος Θεοτόκης, συνοδευόμενος από τον Αρχηγό της Επιτελικής Υπηρεσίας Αντιστράτηγο Βίκτωρα Δούσμανη, αλλά και τους Υποστράτηγο Κωνσταντίνο Πάλλη, Συνταγματάρχη Σαρρηγιάννη, κατ’ ακριβή υιοθέτηση του ανώνυμου τηλεγραφήματος που εστάλη από τον Ταγματάρχη Θεόδωρο Σκυλακάκη. Μαζί τους επέβη του πλοίου και ο Αντιστράτηγος Γεώργιος Πολυμενάκος καθώς η απουσία επικοινωνίας με τον Υποστράτηγο Νικόλαο Τρικούπη προκαλούσε υποψίες περί πιθανής αιχμαλωσίας του και συνεπώς έπρεπε να ορισθεί νέος Αρχιστράτηγος.

Ο Πολυμενάκος έφτασε στην Μικρά Ασία και παρέλαβε στην Αρχιστρατηγία, στις 24 Αυγούστου (η ημερομηνία αναφέρεται στο παλαιό ημερολόγιο), τυπικά από τον Αντιστράτηγο Νικόλαο Τρικούπη ο οποίος δεν μπόρεσε να αναλάβει καθώς αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους με το σύνολο των ανδρών που διοικούσε. Μετά την ενημέρωση που έλαβαν από τον Αρχιστράτηγο Χατζανέστη, αυτός απαλλάχθηκε των καθηκόντων του αντικαθιστάμενος από τον Πολυμενάκο, ο οποίος διατάχθηκε να μελετήσει την κατάσταση και να εισηγηθεί. Εκ των πραγμάτων αποδεικνύεται ότι βασική σκέψη του Πολυμενάκου ήταν να εκκενώσει τη Μικρά Ασία και να επιστρέψει στην Ελλάδα. Δίνει αμέσως διαταγή να παρεμποδιστεί η είσοδος τουρκικών στρατευμάτων στη Σμύρνη. Όταν αντιλήφθηκε ότι αυτό ήταν πρακτικά αδύνατο διατάσσει υποχώρηση του Ελληνικού Στρατού και αναχώρησή του από το λιμάνι του Τσεσμέ.

Ο Κλεάνθης Πουλαλάς [11] αναφέρει ότι στις 25 Αυγούστου 1922 έλαβαν διαταγή του Πολυμενάκου να επιβιβαστούν στα πλοία που βρίσκονταν σε Μουδανιά και Κίο με προορισμό τη Ραιδεστό. Την επομένη ημέρα, 26 Αυγούστου, ο Πολυμενάκος υπέγραψε τη διαταγή εκκενώσεως της Μικράς Ασίας από τον Ελληνικό Στρατό. Στις 5 Σεπτεμβρίου το Γ' Σώμα Στρατού με όλο το υλικό του, πλην της ΧΙ μεραρχίας, που εγκατέλειψε το έδαφος της Μικράς Ασίας, αποβιβάσθηκε στη Ραιδεστό της Ανατολικής Θράκης με δύναμη 60.000 περίπου ανδρών. Ο Πολυμενάκος παρέμεινε στη Σμύρνη έως τις 5 Σεπτεμβρίου του ίδιου χρόνου. Το βράδυ κείνης της ημέρας επάνω στο πλοίο «Κύκνος» που ετοιμάζονταν για αναχώρηση ο Πολυμενάκος άκουσε το στρατιωτικό παιάνισμα της σάλπιγγας που ανήγγειλε την οπισθοχώρηση-«αποχώρηση» του Ελληνικού στρατού από την Μικρά Ασία.

Ο Πολυμενάκος πιθανολογείται -μετά βεβαιότητος- πως ήταν σε γνώση των επαναστατικών διαθέσεων και κινήσεων των Νικολάου Πλαστήρα, Στυλιανού Γονατά, Δημητρίου Φωκά και των συνεργατών τους. Μάλιστα επειδή ο Πλαστήρας επιβιβάσθηκε στο «Τήνος» την 2α Σεπτεμβρίου και απέπλευσε κατευθυνόμενος προς Χίο ο στρατηγός Πολυμενάκος επεδίωξε να τον εξουδετερώσει και διέταξε το πλοίο να καταπλεύσει στη Σάμο, λόγος για τον οποίο έστειλε ως πλοίο συνοδείας τον ατμοδρόμωνα «Αλφειός». Με το πιστόλι στο χέρι ο Πλαστήρας διέταξε τον πλοίαρχο του «Τήνος» να μην υπακούσει στη διαταγή του Πολύμενάκου, αλλά να καθορίσει ως λιμένα προορισμού τη Χίο. Είναι άγνωστοι οι λόγοι που ο Πολυμενάκος ενώ είχε δεδομένη την παράβαση των διαταγών του δεν επεδίωξε να προλάβει το κίνημα που εκδηλώθηκε δέκα ημέρες αργότερα αλλά, επίσης, δεν ειδοποίησε την κυβέρνηση των Αθηνών ή τον βασιλέα Κωνσταντίνο Α' ο οποίος αιφνιδιασμένος πληροφορήθηκε την έκρηξη του κινήματος, στις 12 Σεπτεμβρίου. Ίσως αποτελεί απάντηση στα ερωτήματα το γεγονός ότι ο Πολυμενάκος, το βράδυ της 15ης Σεπτεμβρίου 1922, τοποθετήθηκε Διοικητής της Στρατιάς Θράκης [12] [13].

Ο Αρχιστράτηγος Πολυμενάκος μετακινήθηκε με το επιτελείο του από τους στρατώνες στην ακτή σε ένα Ελληνικό πολεμικό πλοίο, λόγος για τον οποίο αποκλήθηκε -χλευαστικά- πλωτός αρχιστράτηγος, ώστε να είναι έτοιμος να κινηθεί κάτω από τη χερσόνησο στο Τσεσμέ, όπου είχε συγκεντρωθεί ο κύριος όγκος του Ελληνικού στρατού. Την 9η Σεπτεμβρίου οι σφαγές των Χριστιανών είχαν ξεκινήσει στη Σμύρνη, με την πόλη να καίγεται από τις επιθέσεις των Τούρκων. Εν τέλει, ο Πολυμενάκος εξέδωσε οδηγίες για εκκένωση της Σμύρνης στις 14 Σεπτεμβρίου.

Αποστρατεία

Το 1921 έχοντας επανέλθει στην ενεργό υπηρεσία και τοποθετήθηκε ως μέλος στο εννεαμελές Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο [14], υπό την Προεδρία του Πρίγκιπος Νικολάου, που έκρινε την επαναφορά απότακτων αξιωματικών φιλικά διακείμενων προς τον Βασιλικό θεσμό, οι οποίοι είχαν αποταχθεί από τον Βενιζέλο. Τον Νοέμβριο του 1923 ο Πολυμενάκος αποστρατεύτηκε καταληφθείς από το όριο ηλικίας όμως τον Μάρτιο του 1927 συμμετείχε ως μέλος στο Στρατιωτικό Εκκαθαριστικό Συμβούλιο [15] για τις κρίσεις και την πιθανή επαναφορά απότακτων αξιωματικών. Στη διάρκεια της συνεδριάσεως υπερασπίστηκε με πάθος και απείλησε με αποχώρηση του από το Συμβούλιο προκείμενου να υπερασπίσει την επαναφορά του Αντισυνταγματάρχη Νικολαρέα, ενός από τους στενότερους συνεργάτες των κινηματιών Λεοναδρόπουλου, Γαργαλίδη και Ζήρα. Η σθεναρή στάση του, αν και προκάλεσε τις σφοδρές αντιδράσεις των Βενιζελικών, αποδείχθηκε αποτελεσματική και ο Νικολαρέας επανήλθε [16] στις τάξεις των Ελλήνων αξιωματικών. Τον Μάιο του 1928 ο Πολυμενάκος διαγράφηκε [17] από τις καταστάσεις στελέχους του εφέδρου Στρατού και τον επόμενο χρόνο υπήρξε ένας από τους διευθυντές της Εταιρείας που δημιουργήθηκε με σκοπό να εκδώσει το Πελοποννησιακόν Ιστορικόν Λεύκωμα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

  1. ↑ [Σαν σήμερα… 1 Ιουλίου 1859- Γεννήθηκε ο Αντιστράτηγος Γιώργος Πολυμενάκος maniatika.wordpress.com]
  2. ↑ [Οι στρατιωτικοί προβιβασμοί Εφημερίδα «Εμπρός», 25 Μαρτίου 1899, σελίδα 2η.]
  3. ↑ [Συμπληρωματικοί στρατιωτικοί προβιβασμοί Εφημερίδα «Σκριπ», 27 Ιανουαρίου 1909, σελίδα 5η.]
  4. ↑ [Τα διατάγματα των Στρατ. προβιβασμών Εφημερίδα «Σκριπ», 9 Ιουλίου 1911, σελίδα 2η.]
  5. ↑ [Η χθεσινή κίνησις Εφημερίδα «Εμπρός», 13 Ιουνίου 1916, σελίδα 2η.]
  6. ↑ [Μια επιστολή-Αναίρεσις ανακριβειών Εφημερίδα «Εμπρός», 21 Μαΐου 1922, σελίδα 2η.]
  7. ↑ [Μια επιστολή-Αναίρεσις ανακριβειών Εφημερίδα «Εμπρός», 23 Μαΐου 1922, σελίδα 2η.]
  8. ↑ [Αθάνατοι σελίδες δόξης. ΤΟ Γ' Σώμα Στρατού εις τον Σαγγάριον. Εφημερίδα «Εμπρός», 13 Ιουνίου 1922, σελίδα 2η.]
  9. ↑ [Οι αθάνατοι νεκροί της 9ης Μεραρχίας Εφημερίδα «Εμπρός», 30 Οκτωβρίου 1921, σελίδα 3η.]
  10. ↑ [Η στρατιωτική κίνησις Εφημερίδα «Εμπρός», 16 Σεπτεμβρίου 1922, σελίδα 4η.]
  11. ↑ [«Η Μικρασιατική Εκστρατεία 1919-22», σελίδα 361η, Κλεάνθης Πουλαλάς (αντιστράτηγος ε.α.). Συμμετείχε στην μικρασιατική εκστρατεία με το 2ο Σύνταγμα Πεζικού μέχρι το 1920 και στη συνέχεια με την 1η μεραρχία.]
  12. ↑ [Εις θάνατον! Βασίλης Τζανακάρης, google books]
  13. ↑ [Απόκρουσις εχθρικής εισβολής εις την περιοχήν της Στράντζας Εφημερίδα «Εμπρός», 16 Σεπτεμβρίου 1922, σελίδα 4η.]
  14. ↑ [Η συγκρότησις του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου Εφημερίδα «Σκριπ», 9 Δεκεμβρίου 1921, σελίδα 3η.]
  15. ↑ [Αι εργασίαι του συμβουλίου δια την επαναφορά των αποτάκτων. Εφημερίδα «Σκριπ», 3 Μαρτίου 1927, σελίδα 4η.]
  16. ↑ [Παρ' ολίγον διάλυσις του Συμβουλίου Αποτάκτων. Εφημερίδα «Σκριπ», 27 Φεβρουαρίου 1927, σελίδα 6η.]
  17. ↑ [Διαγραφαί εκ των στελεχών του εφεδρικού Στρατού Εφημερίδα «Μακεδονία», 19 Μαΐου 1928, σελίδα 4η.]



Ανακτήθηκε από «http://el.metapedia.org/m/index.php?title=Γεώργιος_Πολυμενάκος&oldid=135746»