Αντώνιος Τραυλαντώνης

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Αντώνης Τραυλαντώνης, Έλληνας εθνικιστής και φιλομοναρχικός, εκπαιδευτικός και λογοτέχνης, του οποίου το πραγματικό όνομα ήταν Αντώνης Χρυσικόπουλος, γεννήθηκε στις 21 Μαΐου 1867 στο Μεσολόγγι και πέθανε το πρωί της Κυριακής 17 Ιανουαρίου 1943 στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» [1] στην Αθήνα, καταβεβλημένος από τις κατοχικές κακουχίες. Τάφηκε στο νεκροταφείο της τότε κοινότητας και σημερινού Δήμου Ζωγράφου, ο οποίος παραχώρησε τάφο τιμής ένεκεν.

Ήταν άγαμος και δεν απέκτησε απογόνους.

Αντώνης Τραυλαντώνης

Βιογραφία

Γονείς του ήταν ο έμπορος Κωνσταντίνος Χρυσικόπουλος και η Κυράνα Χρυσικοπούλου,ενώ είχε δύο αδέλφια το Νικόλαο Τραυλαντώνη και τη Βασιλική, μετέπειτα σύζυγο του φαρμακοποιού Στέλιου Μανιαρίζη φαρμακοποιού στην Κέρκυρα, προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου Κερκυραίω, ο οποίος διατέλεσε και Δήμαρχος Κέρκυρας, ενώ στην πόλη είχαν μετακομίσει ο αδελφός και η μητέρα του, η οποία πέθανε και τάφηκε εκεί. Τους γονείς του είχε στεφανώσει και είχε βαπτίσει και τον Αντώνη, ένας θείος του λογοτέχνη Μιλτιάδης Μαλακάσης. Παρακολούθησε μαθήματα βασικής εκπαιδεύσεως στο Μεσολόγγι και αποφοίτησε το 1879-80 από το Γυμνάσιο Μεσολογγίου με βαθμό «Κάλλιστα». Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών απ' όπου αποφοίτησε με «άριστα», ενώ παράλληλα μελέτησε ιταλικά, γαλλικά και γερμανικά. Στη διάρκεια των σπουδών του στη Βασική, τη Μέση και την Ανώτατη εκπαίδευση χρησιμοποίησε το πατρικό του επίθετο, όμως στη Στρατολογική Υπηρεσία είναι καταχωρημένος ως Τραυλαντώνης, επώνυμο που χρησιμοποίησε στη συνέχεια.

Την 1η Οκτωβρίου 1888 κατατάχθηκε να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία, [αριθμός μητρώου 1117 του Δήμου Μεσολογγίου, κληρωτός 1898], τον Ιούλιο του 1889 έγινε έφεδρος ανθυπολοχαγός, και απολύθηκε στις 8 Ιουνίου 1890. Στις αναμνήσεις του από αυτή την περίοδο, στηρίχθηκε το έργο του «Διετής Θητεία». Στη διάρκεια της ζωής του επιστρατεύτηκε τρεις φορές, αρχικά στον πόλεμο του 1897 και υπηρέτησε από τις 18 Απριλίου έως τις 24 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου, στους Βαλκανικούς Πολέμους, από τις 18 Σεπτεμβρίου 1912 έως τις 2 Σεπτεμβρίου 1913 όταν υπηρέτησε ως έφεδρος υπολοχαγός και τέλος στην επιστράτευση του 1915, που υπηρέτησε από τις 20 Σεπτεμβρίου 1915 έως τις 24 Ιουνίου 1916 με το βαθμό του έφεδρου λοχαγού.

Εκπαιδευτική διαδρομή

Διορίστηκε για πρώτη φορά στη δημόσια εκπαίδευση στις 8 Αυγούστου 1890 στην Αθήνα όπου παρέμεινε μέχρι τις 3 Ιουλίου 1891, όταν μετατέθηκε στο Μεσολόγγι και υπηρέτησε από τις 10 Αυγούστου 1892 έως τις 3 Αυγούστου 1893 που μετατέθηκε στα Ιωάννινα. Παρέμεινε στην υπό Τουρκική κατοχή πρωτεύουσα της Ηπείρου μέχρι την 1η Σεπτεμβρίου 1896, ήταν διευθυντής της Ζωσιμαίας Σχολής, και στη συνέχεια αποσπάστηκε στη Μερσίνα της Κιλικίας στη Μικρά Ασία, όπου αναφέρεται ότι εκφώνησε λόγο στη γιορτή των Τριών Ιεραρχών, έως το τέλος Αυγούστου 1897, που τοποθετήθηκε στον Πύργο Ηλείας, όπου είχε μαθητή και τον Διονύσιο Κόκκινο, μετέπειτα κορυφαίο ιστορικό. Στις 5 Μαρτίου 1899 μετατέθηκε στη Λάρισα, στις 22 Σεπτεμβρίου 1899 στη Μεσσήνη και από τις 17 Αυγούστου 1900 έως τις 2 Σεπτεμβρίου 1910 υπηρέτησε στην Κέρκυρα.

Στις 2 Σεπτεμβρίου 1910 μετατέθηκε στο Αίγιο, όπου εκφώνησε λόγο στα εγκαίνια της Σχολής του Λαού και συνυπηρέτησε μέχρι τις 25 Ιουλίου 1911 με τον ποιητή Ιωάννη Γρυπάρη. Τον Ιούλιο του 1911 διορίστηκε μέλος του Κεντρικού Εποπτικού Συμβουλίου για τη δημοτική Εκπαίδευση, ενώ στις 12 Μαΐου 1914 διορίστηκε μέλος του Εκπαιδευτικού Συμβουλίου. Παρέμεινε στη θέση αυτή έως τις 30 Μαΐου 1925, όταν αποσύρθηκε από τη Δημόσια Εκπαίδευση. Στην ουσία υποχρεώθηκε σε παραίτηση πριν τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας καθώς δεν διέθετε τίτλο σπουδών από Πανεπιστημιακό ίδρυμα του εξωτερικού, ο οποίος κρίθηκε απαραίτητος για τη θέση.

Η χρήση του ονόματος Τραυλαντώνης ή Χρυσικόπουλος, αποτέλεσε την αφορμή να κατηγορηθεί ότι δεν είχε πτυχίο από τη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, καθώς στο μητρώο των αποφοίτων της Σχολής, δεν υπήρχε πτυχίο στο όνομα Τραυλαντώνης. Το Υπουργείο Παιδείας εξέτασε την καταγγελία και μετά την απολογία του στην οποία απέδειξε την ταυτότητα των δύο ονομάτων, δέχθηκε τη συγγνώμη του τότε Υπουργού. Αναδείχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους εκπαιδευτικούς της εποχής του και ήταν μέλος του στο Εκπαιδευτικό Συμβούλιο από την ίδρυση του το 1914, και εργάστηκε για τη βελτίωση των εκπαιδευτικών πραγμάτων και την ανανέωση των παλαιών νεοελληνικών αναγνωσμάτων.

Συνεργασίες-Διακρίσεις

Σεμνός και μοναχικός, εμφανίστηκε στη λογοτεχνία το 1890, δημοσιεύοντας διηγήματα στην εφημερίδα «Αττική», ενώ από το 1892 ξεκίνησε τη συνεργασία του με την εφημερίδα «Άστυ», στην οποία δημοσίευσε [2] το πεζογράφημα «Διετής Θητεία». Το 1895 δημοσίευσε στο «Άστυ» τη νουβέλα «Η εξαδέλφη», με την οποία έγινε ευρύτερα γνωστός. Χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο Κλεάνθης ή το όνομά του συνεργάστηκε με τις εφημερίδες και τα περιοδικά «Παρνασσός», «Εστία», «Ανάπλασις», «Τέχνη», «Εθνική Αγωγή», «Γράμματα της Αλεξανδρείας», «Ελεύθερο Βήμα», όπου δημοσιεύθηκε το μυθιστόρημα «η Κόρη του Προδότη» και «Λαογραφία». Για το λογοτεχνικό του έργο η Ακαδημία της Αθήνας τον βράβευσε το 1931, με το βραβείο «Δημήτρη Βικέλα».

Το τέλος του

Έζησε τα τελευταία χρόνια του βίου του στο ιδιόκτητο σπίτι του στην οδό Αθηνογένους 29, η οποία σήμερα φέρει το όνομά του, στον τότε συνοικισμό Ζωγράφου. Τα χρόνια αυτά ήταν εξαιρετικά δύσκολα για τον ίδιο, καθώς τον μάστιζαν οι ασθένειες, αλλά και η οικονομική στενότητα, με συνεπακόλουθα την πείνα και τις πάσης φύσεως κακουχίες, ενώ το 1940 πέθανε ο ανιψιός του Σταμάτης Μανιαρίζης, στρατιωτικός γιατρός-φύλακας άγγελός του και βυθίστηκε σε θλίψη. Οι στερήσεις, η πείνα της κατοχής και η αβιταμίνωση του προκάλεσαν σημαντικά προβλήματα υγείας. Όπως προκύπτει από επιστολές του των ετών 1942 και 1943, ήταν ήδη από το 1938 «...καταδικασμένος σε ακινησία...», όπως αναφέρει σε επιστολή του στο Μιχάλη Μαντούδη.

Τα προβλήματά του άρχισαν με συνεχείς εμετούς για τους οποίους νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο «Ερυθρός Σταυρός» αλλά και στην «Πολυκλινική Αθηνών» όπου είχε γιατρό τον Ανδρέα Αλιβιζάτο, που τον υπέβαλε σε θεραπεία με ατροπίνη. Στη συνέχεια παρουσίασε παραλυσία κάτω άκρων, την οποία ο νευρολόγος Πατρίκιος στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» χαρακτήρισε πολυνευρίτιδα και του επέβαλλε θεραπεία με ηλεκτρισμό, μασσάζ και ενέσεις μπεταξίνης. Αργότερα χειρουργήθηκε από γάγγραινα σε παλιό τραύμα από το στρατό και στον «Ευαγγελισμό» του έκοψαν το ένα του πόδι, χωρίς να καταφέρουν οι γιατροί, να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της υγείας του. Το αντιμετώπισε στωικά και σε επιστολή του στον ανιψιό του Γιάννη Μινιαρίζη, έγραψε «...Υπομονή, κανένα άλλο όπλο δεν έχουν τα γήινα πλάσματα, όταν βρεθούν σε τέτοια παντοδύναμη θεομηνία». Διαισθάνθηκε το θάνατό του και αποχαιρέτησε το Μιλτιάδη Μαλακάση, ο οποίος αν και νοσηλευόταν βαρύτατα ασθενής, έγραψε για τον Τραυλαντώνη,

«Τι λες; Σε μια γάϊτα πλιά μπασμένοι
δεν είν' καιρός, προς τον ’αη Σώστη να τραβούμε;
Κι εκεί σαν φθάσουμε άξαφνα να βρούμε
την Εξαδέλφη να μας περιμένει;»

Εργογραφία

Στα πρώτα έργα χρησιμοποίησε θέματα από την Ελληνική και Ρωμαϊκή εποχή, ενώ στα έργα του συναντάμε προσωπικές εμπειρίες και αναμνήσεις, τις οποίες αποθησαύρισε κατά την περιπλάνησή του ως εκπαιδευτικός στην ελληνική επαρχία. Το έργο του γενικά διακρίνεται για το ρεαλισμό του και το χιούμορ του και είναι βασικά ηθογραφικό. Κατείχε άριστα την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα, όμως ως συγγραφέας αποστασιοποιήθηκε σταδιακά από την καθαρεύουσα, στην οποία δημοσίευσε τα έργα «Διετής Θητεία» και «Ολυμπία» και έγραψε σε άψογη δημοτική γλώσσα, διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα, σημαντικότερα από τα οποία είναι:

  • «Η Εξαδέλφη» [3], το 1912, [στο οποίο μας μεταφέρει στον κυματισμό και την μαγεία της Μεσολογγίτικης λιμνοθάλασσας. Από μαρτυρίες πιθανολογείται ότι πρόκειται για βιωματική εμπειρία, καθώς ο Τραυλαντώνης αγάπησε μακρινή συγγένισσά του που δεν την παντρεύτηκε],
  • «Η διετής θητεία», το 1921, [«...Το μεγαλειώδες εσπερινόν λυκόφως και της λίμνης η παντελής ακινησία καθίστων τον περίπατόν μου εκείνον πολύ μελαγχολικόν. Ήμην κατά το σύνηθες μόνος. Προυχώρουν εις τον στενόν δρόμον τον κρεμάμενον εν μέσω του ουρανού και της θαλάσσης...», αναφορά στο δρόμο προς την Τουρλίδα],
  • «Διηγήματα» [τομ. 1-2, 1921-1922],
  • «Η Κρουσταλλένια και άλλα διηγήματα», το 1922,
  • «Ηλιοστάλαχτη», το 1923, [μεταφράστηκε στη Ρωσική γλώσσα, παρά την προτροπή του ίδιου στον εκπρόσωπο της Σοβιετικής πρεσβείας ότι, «..Υπάρχουν τόσα αριστουργήματα της ελληνικής λογοτεχνίας, του Παπαδιαμάντη, του Καρκαβίτσα τα οποία πρέπει να γνωρίσετε..»],
  • «Τρεις λόγοι», το 1925,
  • «Απολογία μισανθρώπου και άλλα διηγήματα», το 1930,
  • «Λεηλασία μιας ζωής», μυθιστόρημα, το 1935, το οποίο περιλαμβάνει εκτεταμένη αναφορά στα Νοεμβριανά γεγονότα του 1916 στην Ελλάδα και στο Κίνημα των Επιστράτων.

Το έργο του «τα Μικρόβια» δημοσιεύθηκε το 1931 στο «Les Oeuvres Libres» μεταφρασμένο στα Γαλλικά, όπως και το «Γαμπρός ζωγραφιστός» γαλλικά και ορισμένα άλλα δημοσιεύθηκαν στην Αγγλική έκδοση «The Sun». Απέρριψε την πιθανότητα να είναι υποψήφιος για Ακαδημαϊκός καθώς θεωρούσε ότι «...ο Σπύρος Μελάς κατά την γνώμην μου έχει σοβαρώτερο έργο..», όπως έλεγε χαρακτηριστικά στο Μιχάλη Ροδά. Μεγάλο μέρος του έργου του παρέμεινε ανέκδοτο, ενώ μετά το θάνατο του στο περιοδικό «Νέα Εστία» δημοσιεύθηκε το ημιτελές μυθιστόρημά του «Λουκάς Σαματάς», όπου το 1943 με πρωτοβουλία του Θεοδώρου Ξύδη που τα κατέγραψε, συγκεντρώθηκαν και παρουσιάστηκαν. Έγραψε το 1892 το Λατινικόν Αναγνωσματάριον προς χρήσιν των Ελληνικών Σχολείων [4]. Υπήρξε μέλος της «Ενώσεως Ελλήνων Λογοτεχνών». Τα έργα του «Λεηλασία μιας Ζωής» [5] το 1978 και «Η Κρουσταλλένια» [6] το 1981, έγιναν τηλεοπτικές σειρές και παρουσιάστηκαν από την κρατική τηλεόραση.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

  1. [Η Χρονογραφία Περί τα γεγονότα και τα ζητήματα Πέτρος Χάρης, Περιοδικό «Νέα Εστία», τεύχος 376ο, 1η Φεβρουαρίου 1943, σελίδες 177η-178η.]
  2. [«...Εντυπώσεις γραφείσαι υπό του εκ Μεσολογγίου νεαρού διδάκτορος της φιλολογίας κ. Αντ. Τραυλαντώνη εις γλώσσαν ανθηράν και απέριττον, ειλημμέναι δε εκ του φυσικού χωρίς υπερβολάς και φαντασιώδη γεγονότα, είναι εις άκρον ενδιαφέρουσαι, ποικιλώταται δε εις την ανέλιξιν σκηνών και επεισοδίων...»] Απόσπασμα από την αναγγελία της δημοσιεύσεως του έργου.]
  3. [Η Εξαδέλφη, Ολόκληρο το έργο Βιβλιοθήκη Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης]
  4. [Λατινικόν Αναγνωσματάριον, Ολόκληρο το βιβλίο Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.]
  5. [Λεηλασία μιας ζωής Τηλεοπτική Σειρά, 20 επεισόδια.]
  6. [Κρουσταλλένια Τηλεοπτική Σειρά, 26 επεισόδια.]