Γεώργιος Ζάρας

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Γεώργιος Ζάρας [1] Έλληνας εθνικιστής, αγωνιστής της Εθνικής αντιστάσεως στη διάρκεια της Κατοχής την περίοδο 1941-1944, πρωταγωνιστική φυσιογνωμία της δεκαετίας 1940-49 στο νομό Ηλείας και γενικότερα στην Πελοπόννησο, το «κινούμενον φάντασμα» όπως τον αποκάλεσαν οι κομμουνιστοσυμμορίτες στο «συνέδριο» τους στο Λυκοχώρι Γορτυνίας [2] ανώτατος αξιωματικός της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής με το βαθμό του Αντιστρατήγου ε.α., πολιτικός που διατέλεσε βουλευτής [3] του νομού Μεσσηνίας, γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1915 στο χωριό Λογγός κοντά στο Βρεστό του σημερινού Δήμου Ανδρίτσαινας-Κρεστένων της πρώην επαρχίας Ολυμπίας στο νομό Ηλείας και πέθανε στις 11 Ιανουαρίου 2011 στον Πύργο Ηλείας.

Ο Ζάρας παντρεύτηκε την Καλλιρρόη Δέρβη [4] και από το γάμο τους απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τον Παναγιώτη (Τάκη), την Φανή, την Καλλιόπη και την Φρειδερίκη, από τα οποία απέκτησε εγγόνια. Ο Γεώργιος Ζάρας κατοικούσε μονίμως, ως την δεκαετία του ’70 και μετά την αποστρατεία του, στον οικισμό Καταράχι Πύργου Ηλείας. Ανιψιός του είναι ο αντιστράτηγος Παναγιώτης Ζάρας.

Γεώργιος Ζάρας

Βιογραφία

Πατέρας του Γιώργου Ζάρα ήταν ο Παναγιώτης Ζάρας και μητέρα του η Φανή Βενέτη από το χωριό Μυρώνια (Μπάρζελι) Ολυμπίας, σε απόσταση πέντε χιλιόμετρα από το Βρεστό, των οποίων ήταν το τρίτο στη σειρά από τα παιδιά τους. Ο Γεώργιος παρακολούθησε τα μαθήματα του Δημοτικού στη γενέτειρα του και τα μαθήματα της Μέσης εκπαιδεύσεως στο Γυμνάσιο της Ανδρίτσαινας. Το 1937 κατατάχθηκε για να υπηρετήσει τη θητεία του στον Ελληνικό στρατό και έγινε Λοχίας. Το 1939 τον βαθμό του Λοχία υπηρέτησε στην Σχολή Εφαρμογής Ιππικού Λαρίσης. Απολύθηκε παραμονές του Ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940 με την κήρυξη του οποίου επιστρατεύθηκε και συμμετείχε με τον βαθμό του Επιλοχία. Σύμφωνα με το στρατολογικό του μητρώο έλαβε μέρος σε 9 μεγάλες μάχες μέσα σε πέντε μήνες, υπό τις διαταγές των διοικητών του 5ου Συντάγματος Πεζικού, Παπαπέτρου και της 11ης Μεραρχίας, του Σωκράτη Δημάρατου (στρατηγού στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο), και παρασημοφορήθηκε και για την ανδρεία του.

Μετά την συνθηκολόγηση της Ελλάδος, ο Ζάρας επέστρεψε πεζή στη γενέτειρα του, βγήκε από τους πρώτους στα βουνά της Ολυμπίας και πλαισίωσε τις Εθνικές αντάρτικες ομάδες των Χρήστου Καραχάλιου & Γεωργίου Θεοχαρόπουλου. Αρχικά με το βαθμό του Ανθυπασπιστή και αργότερα με το βαθμό του Ανθυπομοιράρχου έδρασε στους Νομούς Μεσσηνίας, Ηλείας και Αρκαδίας. Το 1943, ο Ζάρας υπέβαλε αίτημα να χειροτονηθεί Ιερέας στη θέση του παπα-Δήμου -Βασίλειος Γεωργακόπουλος το πραγματικό του όνομα- που ήταν νονός του και ως τότε παπάς και δάσκαλος του χωριού, όμως το αίτημα του δεν έγινε δεκτό. Μαζί με τους άλλους αξιωματικούς αγωνίσθηκε στα βουνά της Ολυμπίας εναντίον του κομμουνιστικού κινήματος, καθώς αντιλήφθηκε αμέσως τις προθέσεις του Ε.Α.Μ. και εντάχτηκε στην φιλοβασιλική οργάνωση Ε.Β.Α.Μ. [5]. Μετά την διάλυση των Εθνικών ανταρτικών ομάδων Ολυμπίας από τον ΕΛΑΣ, ο Ζάρας συνελήφθη και οδηγήθηκε μαζί με άλλους για εκτέλεση, όμως με αιφνιδιαστική κίνηση κατόρθωσε να πέσει σε παρακείμενο βάραθρο και να γλιτώσει από το εκτελεστικό απόσπασμα, καθώς κρύφτηκε πίσω από τα νερά ενός μικρού καταρράκτη και παρά τις επίμονες έρευνες των συμμοριτών δεν εντοπίσθηκε. Όπως περιγράφει ο συγγραφέας Κωνσταντίνος Καραλής: «....Μετά από την διάλυσιν των Εθνικών Ομάδων Ολυμπίας, συνελήφθη από τους ΕΑΜίτας και ωδηγήθη μαζί με άλλους στον τόπο του Γολγοθά, δια αιφνιδίας όμως κινήσεως του, κατόρθωσε να ριφθή εις παρακείμενον βάραθρον και να γλιτώσει από τους όνυχας του εκτελεστικού αποσπάσματος. Εκρύβη όπισθεν του μικρού καταρράκτου ύδατος και, παρά τας επιμόνους έρευνας των φρουρών των μελλοθανάτων, δεν ανευρέθη» [6]. Το 1945 ο Ζάρας διορίστηκε υπάλληλος της κοινότητος Βρεστού, όμως σύντομα κατετάγη στην Χωροφυλακή.

Συμμοριτοπόλεμος

Επικεφαλής ομάδος περίπου 150 ανδρών ο Ζάρας συμμετείχε στις δύο από τις τρεις μάχες της Ζαχάρως, μαζί με τα τάγματα των M.A.Y. [Μονάδες Ασφαλείας Υπαίθρου]. Η πρώτη μάχη έγινε στις 21 Οκτωβρίου 1947, με σχετικά μικρές δυνάμεις. Στις 13 Μαρτίου 1948 το απόσπασμα Ζάρα ενεπλάκη σε μάχη με τους κομμουνιστοσυμμορίτες που επιτέθηκαν στο χωριό Ψάρι Τριφυλίας και τους απώθησε προκαλώντας τους πανικό και αρκετούς θανάτους [7].

2η μάχη Ζαχάρως

Στη δεύτερη μάχη που έγινε στις 24 Ιουνίου 1948, τις δυνάμεις αμύνης της κωμοπόλεως αποτελούσαν 102 άνδρες του αποσπάσματος [8] του Ανθυπομοιράρχου Ζάρα, 35 άνδρες της Υποδιοικήσεως Χωροφυλακής και εξήντα άνδρες των Μ.Α.Υ. Οι δυνάμεις αυτές βρίσκονταν στο εσωτερικό της κωμοπόλεως της Ζαχάρως αλλά και σε διάφορα περιφερειακά οχυρά. Η δύναμη του Στρατού κατανεμήθηκε σε τρία εξωτερικά φυλάκια και δύο εσωτερικά ήτοι:

  • «Αγίου Ηλία» παρά την ομώνυμη εκκλησία,
  • ύψωμα «Κωτσαρέλου» επί της ανατολικής λοφοσειράς της Ζαχάρως,
  • ύψωμα «Μαυροβούνι» άνωθεν του Νεκροταφείου επί της βορείας πλευράς της Ζαχάρως. Τα τρία εξωτερικά φυλάκια βρίσκονταν σε απόσταση ενός χιλιομέτρου το καθένα από την κωμόπολη.
  • ύψωμα Αγίου Σπυρίδωνος
  • «Κορδορούγα» συνοικία στην βόρεια πλευρά της Ζαχάρως,
  • Δημοτικό σχολείο της Ζαχάρως και τέλος
  • καφενείο «Μουσαμά», όπου βρισκόταν ο σταθμός διοικήσεως του Ζάρα.

Την προηγούμενη ημέρα ο επικεφαλής των συμμοριών του ΚΚΕ πρώην αξιωματικός του Στρατού Κανελλόπουλος ανακοίνωσε στου συμμορίτες «...ότι βαδίζομεν διά μίαν και την σπουδαιοτέραν πασών αποστολήν υπέχουσαν κρίσιμον σημασίαν διά την επικράτησιν μας εν Πελοποννήσω ήτοι βαδίζομεν κατά της Ζαχάρως. Εκ της αυριανής μάχης θα κριθή η τύχη μας εν Πελοποννήσω δι’ ο και επιβάλλεται διά την πιστήν εκτέλεσιν της Κυβερνήσεως του Αρχηγού Μάρκου όστις διέταξεν την αντί πάσης θυσίας εξόντωσιν του αποσπάσματος Ανθυπομοιράρχου Ζάρα Γεωργίου να γίνωμεν κύριοι της Κωμοπόλεως Ζαχάρως διά της καταστροφής αυτής γενόμεθα κύριοι ολοκλήρου της υπαίθρου Πελοποννήσου....». Σύμφωνα με την έκθεση του Αντιστρατήγου Ασημάκη Ζήρα [9]: «....Καθ’ όλην την διάρκειαν του αγώνος ο Διοικητής του αποσπάσματος Ανθυπομοίραρχος Ζάρας Γεώργιος έτρεχεν από του Φυλακίου «Μουσαμά» εις το Φυλάκιον του Δημοτικού Σχολείου και διά των φωνών του προς το Φυλάκιον του Αγίου Ηλία ενεψύχωνεν τους υπερασπιστάς και ενεθάρρυνεν αυτούς εις τον Αγώνα...». Η επίθεση των κομμουνιστοσυμμοριτών αντιμετωπίστηκε με στρατιωτικές ενισχύσεις και επιπλέον αεροπορική κάλυψη που χτύπησε τα νώτα των συμμοριτών, ενώ η ομάδα του Ζάρα είχε 12 νεκρούς [10].

Η Ανωτέρα Στρατιωτική Διοίκησις Πελοποννήσου κοινοποίησε την ακόλουθη Ημερησία Διαταγή [11] της 26 Ιουνίου 1948 με θέμα της την δράση του αποσπάσματος Ζάρα:
«Α.Σ.Δ.Π. ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΔΙΑΤΑΓΗ 26.6.48
Την 24ην Ιουνίου το Απόσπασμα Ζάρα κέρδισε νέαν νίκην, πρόσθεσαν μίαν λαμπράν εισέτι σελίδα εις την ιστορίαν του, το εξαιρετικόν τούτο Απόσπασμα.
Υπερχίλιοι συμμορίται από τής 03.00 ώρας χρησιμοποιούντες βαρύν οπλισμόν ενεργούν αλλεπάλληλους επιθέσεις εξ όλων των κατευθύνσεων κατά του υπερασπίζοντος την κωμόπολιν της Ζαχάρως Αποσπάσματος Ζάρα.
Διοικητής, βαθμοφόροι και οπλίται Αποσπάσματος με πίστιν προς την νίκην και τον διεξαγόμενον υπό του Έθνους αγώνα και με απόφασιν να πέσωσιν μέχρις ενός αποκρούουν τας διαδοχικάς του εχθρού επιθέσεις, προκαλούντες εις τούτον σοβαράς απωλείας. Οι άνδρες του Αποσπάσματος δια της απαράμιλλου αυτοθυσίας και ηρωισμού των αποδεικνύουν δια μίαν εισέτι φοράν ότι η πίστις προς την Πατρίδα και τον αγώνα φέρουν την νίκην, η ψυχή νίκα την ύλην. 49 νεκρούς εγκαταλείπουν οι συμμορίται φεύγοντες και υπέρ τους 80 τραυματίας μεταφέρουν κατησχυμένοι, υπερχίλιοι ΕΑΜοσλαβοβούλγαροι από τους ολίγους Έλληνας.
Προς τον διοικητήν, βαθμοφόρους και άνδρας του Αποσπάσματος Ζάρα εκφράζω την πλήρη ευαρέσκειαν και συγχαρητήρια μου.
Ο ανθυπασπιστής Ζάρας να υποβάλει προτάσεις ηθικών αμοιβών εις διακριθέντας βαθμοφόρους και οπλίτας αποσπάσματος.
ΤΣΙΓΚΟΥΝΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Υποστράτηγος-Διοικητής.»

3η μάχη Ζαχάρως

Σε συνέχεια της διαταγής του στρατηγού Αλέξανδρου Τσιγγούνη και μετά από έκθεση του στρατιωτικού διοικητού Πελοποννήσου στις 25 Σεπτεμβρίου 1948, ο Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου στρατηγός Δημήτριος Γιατζής ζήτησε την άμεση ενίσχυση του αποσπάσματος Ζάρα, με επείγον απόρρητο έγγραφο του προς τα Υπουργεία Στρατιωτικών και Δημοσίας Τάξεως και το Γ.Ε.Σ. ενίσχυσε το Απόσπασμα Ζάρα σημαντικά με οπλισμό. Στην τρίτη μάχη, στις 13 Οκτωβρίου 1948, σε βοήθεια των αμυνομένων κατοίκων και του Στρατού έσπευσε το 616 Τάγμα της 72ης Ταξιαρχίας υπό τον ταγματάρχη Χρυσούλη. Η δύναμη των υπερασπιστών της Ζαχάρως, ήταν οι περί τους 100 άνδρες του αποσπάσματος Ζάρα, 19 άνδρες της Υποδιοικήσεως Χωροφυλακής Ζαχάρως και 37 άνδρες της Διμοιρίας των Μ.Α.Υ. Ζαχάρως. Το απόσπασμα Ζάρα διοικούσε ο έφεδρος Υπολοχαγός Περικλής Κανελλόπουλος διότι ο Ζάρας απουσίαζε στην Τρίπολη με άδεια, όπου μόλις πληροφορήθηκε τα της επιθέσεως, επέβη αεροπλάνου και έπεσε με αλεξίπτωτο στην Ζαχάρω προκειμένου να τεθεί επικεφαλής των ανδρών του [12]. Στη μάχη αυτή το απόσπασμα Ζάρα είχε 5 νεκρούς και 18 τραυματίες [13]. Στο συγχαρητήριο μήνυμά του προς τον Δήμο Ζαχάρως (με ημερομηνία «Τρίπολη 15 Οκτωβρίου 1948»), ο προσωρινός ανώτερος διοικητής Χωροφυλακής Πελοποννήσου Μπόγρης αναφέρει την ομάδα του Ζάρα ως «Μεταβατικόν Απόσπασμα Ζάρα». Στις 10 Δεκεμβρίου του 1948 το απόσπασμα του Ζάρα σκότωσε στη θέση «Καταρράχι της Σωτήρως» τον κομμουνιστοσυμμορίτη Γιώργο Καούκη, στέλεχος του Ε.Α.Μ. Ανδρίτσαινας και υπεύθυνο για μια σειρά από δολοφονίες εθνικιστών πολιτών, το κεφάλι του οποίου κρέμασαν στην πλατεία της Ανδρίτσαινας. Ανάλογη ήταν η τύχη που επιφύλαξε ο Ζήρας στα επίσης στελέχη του αυτοαποκαλούμενου «Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδος» Βλάση Σταυρόπουλο και Νίκο Καράμπελα, που σκοτώθηκαν από το απόσπασμα του Ζάρα στη θέση «Κρεβάτες» και στις 30 Απριλίου του 1949 τα κεφάλια τους κρεμάστηκαν στην πλατεία Κουρμαδά της Ανδρίτσαινας. Τον Οκτώβριο του 1949, όταν κάτοικοι της Ζαχάρως συγκέντρωσαν χρήματα για την ανέγερση της προτομής του τότε Ανθυπομοιράρχου Ζάρα, ο ίδιος με επιστολή του παρακάλεσε τα μέλη της επιτροπής να εγκαταλείψουν το σχέδιο τους και να διαθέσουν τα χρήματα που συγκέντρωσαν για την ενίσχυση των συμμοριόπληκτων οικογενειών της περιοχής [14].

Πολιτική δράση

Στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950 ο Ζάρας εκλέχθηκε βουλευτής Μεσσηνίας με το κόμμα «Ελληνική Αναγέννησις» που συμμετείχε στον εθνικιστικό συνασπισμό «Πολιτική Ανεξάρτητος Παράταξις» [15] συγκεντρώνοντας 4.905 ψήφους. Ο Ζάρας άσκησε βουλευτικά καθήκοντα έως τις 30 Ιουλίου του 1951 [16], όταν διαλύθηκε η Βουλή και προκηρύχθηκαν εκ νέου εκλογές. Στις εκλογές του 1951 πολιτεύτηκε στην περιφέρεια Μεσσηνίας με το Λαϊκό Κόμμα, αλλά δεν εξελέγη [17]. Εναντίον του Ζάρα υποβλήθηκε μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση από τον υποψήφιο της ΕΔΑ Ιωάννη Δημητρόπουλο, όμως ο Ζάρας αθωώθηκε στη δίκη που έγινε στις 12 Οκτωβρίου 1951 στο Β' Κακουργιοδικείο Πειραιώς [18]. Μετά την εκλογική του αποτυχία επανήλθε στις τάξεις της Ελληνικής Χωροφυλακής και διετέλεσε διοικητής Πελοποννήσου με έδρα την Τρίπολη και το 1968 είχε τον βαθμό του Ταγματάρχη. Διατέλεσε Υποδιοικητής και Διοικητής της Ανωτέρας Διοικήσεως Χωροφυλακής Δυτικής Ελλάδος με έδρα την Πάτρα και αποστρατεύτηκε το 1975 με το βαθμό του Αντιστρατήγου. Τον Απρίλιο του 2005 νοσηλεύθηκε σε νοσοκομείο των Αθηνών.

Συγγραφικό έργο

Ο Ζάρας έγραψε και δημοσίευσε το βιβλίο:

  • «Απομνημονεύματα τη Κατοχής και του Συμμοριτοπολέμου».

Διακρίσεις

Ο Γεώργιος Ζάρας τιμήθηκε με όλα τα προβλεπόμενα μετάλλια και παράσημα, μεταξύ τους:

  • Τάγματος Βασιλέως Γεωργίου Α' άνευ και μετά ξιφών,
  • Ταξιάρχου του Φοίνικος,
  • Μετάλλιο Στρατιωτικής Αξίας Β' Τάξεως,
  • Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας.
  • Μετάλλιο Αυτοθυσίας και
  • Πολεμικός Σταυρός Γ' Τάξεως, τα οποία του απονεμήθηκαν με Βασιλικό Διάταγμα στις 22 Ιουλίου 1950 [19]
  • Μετάλλιο Ανδραγαθίας της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής,
  • Αναμνηστικό Μετάλλιο του Ελληνοϊταλικού Πολέμου 1940-41,
  • Μετάλλιο Ευδοκίμου Υπηρεσίας της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής και
  • Μετάλλιο Εθνικής Αντιστάσεως.

Μνήμη Γεωργίου Ζάρα

O Γεώργιος Ζάρας είναι αντικείμενο αναφοράς και μελέτης σε σχεδόν όλα τα ιστορικά βιβλία της περιόδου της κομμουνιστικής ανταρσίας και του συμμοριτοπολέμου, τουλάχιστον σε όσα αναφέρονται στα γεγονότα που έλαβαν χώρα στην Πελοπόννησο και στα βιβλία που αναφέρονται στην Ιστορία της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής. Οι πληροφορίες που υπάρχουν για την ζωή και το έργο του προέρχονται κυρίως από βιβλία κομμουνιστών -πρώην στασιαστών ή από μέλη των οικογένειων τους- οι οποίοι είναι απολύτως επικριτικοί για τη ζωή και το έργο του Ζάρα, ενώ πολλοί συκοφαντούν ευθέως τη μνήμη του Αντιστρατήγου επικαλούμενοι ψεύτικα περιστατικά και δήθεν συμβάντα. Παράλληλα παραθέτουν ψευδείς και συχνότατα συκοφαντικές πληροφορίες για την ζωή και τη δράση του, είναι δε χαρακτηριστικό ότι αναφέρουν πως εκλέχθηκε βουλευτής «τιμητικώς» αν και για να εκλεγεί συγκέντρωσε περί τις 5.000 ψήφους, ενώ παραθέτουν ψευδή στοιχεία ακόμη και για την ημερομηνία του θανάτου του.

Ως χαρακτήρας υπήρξε ακαταπόνητος, σεμνός, τίμιος και πειθαρχικός, διέθετε απαράμιλλο θάρρος, δεν παρασύρονταν από τον ενθουσιασμό της στιγμής και στάθμιζε με ψυχραιμία την κατάσταση ενώ αντιμετώπιζε τους κινδύνους με μεθοδικότητα. Γνώριζε τον τρόπο να διευθύνει το απόσπασμα του φροντίζοντας να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα προστασίας και γνώριζε σε βάθος τις μεθόδους διεξαγωγής του ανορθόδοξου πολέμου. Επέδειξε τεράστια αποθέματα επιμονής και υπομονής στις ενέδρες κι είχε την θέληση αλλά και τη δύναμη της ψυχής να εφαρμόζει την ακινησία επί ολόκληρα 24ωρα περιμένοντας τον εχθρό, γεγονός που του επέτρεψε να πετύχει σημαντικές νίκες στη Ζαχάρω, στο Διαβολίτσι, στις Ράχες της Γορτυνίας, στο Μπούζι και αλλού. Το απόσπασμα του που το συγκροτούσαν ατρόμητοι άνδρες είχε καταστεί το φόβητρο των κομμουνιστοσυμμοριών της Πελοποννήσου [20]. Με τη δράση του ο Ζάρας έγινε θρύλος και θέμα της λαϊκής μούσας που τραγούδησε [21] το όνομα του. Η 4η Αναθεωρητική Βουλή των Ελλήνων σε συνεδρίαση της ασχολήθηκε διεξοδικά με τα ηρωικά κατορθώματα του Ζάρα και των ανδρών του. Την Δευτέρα 8 Απριλίου 2013 στις 18:00 το απόγευμα στην αίθουσα του Πανελληνίου Συνδέσμου Μαχητών και Φίλων της Εθνικής Αντιστασιακής Οργανώσεως «Χ» διοργανώθηκε τιμητική εκδήλωση στη μνήμη του Ζάρα. Στη διάρκεια της εκφωνήθηκε ομιλία με θέμα «Γεώργιος Ζάρας-Ο αητός της Πελοποννήσου», από τον απόστρατο αξιωματικό Δημήτριο Παυλή.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

  1. [Το επίθετο Ζάρας, προέρχεται από το ζαρώνω >ζάρα (=ζαρωματιά, πτυχή), πού παρήχθη πιθανόν από τη λέξη όζος της αρχαίας Ελληνικής ή κατά σύντμηση από εκτενέστερο επίθετο όπως Ζαρόγιαννης, Ζαρόκωστας. Το παράλληλο Ζάρος συνάπτουν προς το σλαβ. zâr =αναμμένο κάρβουνο.]
  2. Γεώργιος Ζάρας, ο τρόμος των συμμοριτών. Εφημερίδα «Εμπρός», Πέμπτη 25 Δεκεμβρίου 1947, σελίδα 7η.
  3. Ζάρας Γεώργιος, τέως Αξιωματικός Χωροφυλακής. Βιογραφικό Λεξικό Ελλήνων Βουλευτών
  4. [Πατέρας της Καλλιρρόης Δέρβη ήταν ο Γεώργιος Δέρβης και μητέρα της η Γιωργούλα Λαμπροπούλου από το Βρεστό Ολυμπίας.]
  5. [Η οργάνωση Εθνικής Αντιστάσεως με την ονομασία Ελληνικό Βασιλικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, (ΕΒΑΜ), η μόνη οργάνωση, πλην ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, που είχε ένοπλα και πολιτικά μέλη, έδρασε κυρίως στους νομούς της Βόρειας Πελοποννήσου ιδιαίτερα Αργολίδος και Κορινθίας ως οργάνωση βάσεως, πληροφοριών, κατασκοπίας και δολιοφθορών. Επικεφαλής της ήταν ο γυμναστής Σταύρος Καλαράς (Τσελέπης=Σαύρα, ή γιος Σουλτάνου, το παρατσούκλι του) από το Χιλιομόδι Κορινθίας και στο ένοπλο τμήμα της αρχηγός ήταν ο ενωμοτάρχης Απόστολος Κουβελάκης. Η εχθρική κατοχή βρήκε τον Καλαρά στο Στρατιωτικό Νοσοκομείο Λουτρακίου από τραύμα του στο Μέτωπο της Βορείου Ηπείρου. Αμέσως έφυγε από το Νοσοκομείο και φόρτωσε ένα αυτοκίνητο όπλα, που μετέφερε κι έκρυψε κοντά στη Μονή Φανερωμένης στο Χιλιομόδι. Υπό την αιγίδα του ΕΒΑΜ δρούσαν η ΕΟΑ στην Κορινθία του λοχαγού Χρήστου Μαρκόπουλου (Νικηταρά), η οργάνωση στο όρος Φαρμακάς των Ταγματαρχών Βαζαίου καί Προκοπίου και το Εθνικό Κομιτάτο Ελλήνων Πατριωτών περιοχής Ξυλοκάστρου Κορινθίας. Τα ένοπλα μέλη της οργανώσεως συγχωνεύθηκαν αρχικά στο παράρτημα του Ε.Σ. του Εμμανουήλ Βαζαίου στον Φαρμακά και ελάχιστοι προσχώρησαν μαζί του στον ΕΛΑΣ. Οι άλλοι επέστρεψαν στα χωριά τους ή διέφυγαν στην Αθήνα και τη Μέση Ανατολή. Τα πολιτικά μέλη παρέμειναν ανεξάρτητα μέχρι την άνοιξη του 1944, οπότε με την καταδίκη του Καλαρά από τον Θεόδωρο Ζέγκο (σύντροφος Στάθης) και την περιπετειώδη δραπέτευση του στην Αθήνα, η οργάνωση διαλύθηκε, ενώ μεγάλος αριθμός μελών της σφάγηκαν στον Φενεό και στη Στιμάγκα. Στις 15 Δεκεμβρίου του 1946 ο Καλαράς έφυγε για τις Η.Π.Α. και επανήλθε μετά το τέλος του συμμοριτοπολέμου το Νοέμβριο 1949, όμως τον Ιούνιο του 1951 εγκαταστάθηκε μόνιμα στις Ηνωμένες Πολιτείες.]
  6. [Κωνσταντίνος Καραλής, «Ιστορία των Δραματικών Γεγονότων της Πελοποννήσου», Β' Τόμος, Α' Βραβείο Ακαδημίας Αθηνών.]
  7. Συμμορίται επετέθησαν κατά χωρίου της Τριφυλίας Εφημερίδα «Εμπρός», 16 Μαρτίου 1948, σελίδα 4η.]
  8. [Απόστολος Β. Δασκαλάκης, «Ιστορία της Ελληνικής Χωροφυλακής 1936-1950», B' τόμος, σελίδα 664η.]
  9. Ζαχάρω Ηλείας, οι τρεις επιθέσεις του ΔΣΕ, Αντιστράτηγος ε.α Ζήρος Ασημάκης, Μάρτιος 1961.
  10. [Εκ των υπερασπιστών της Ζαχάρως φονεύθηκαν οι ακόλουθοι άνδρες του αποσπάσματος Ζάρα. Υπαξιωματικοί: 1/ Μόνιμος ενωματάρχης Γκότσης Ιωάννης του Νικολάου, 2/ Μόνιμος υπενωματάρχης Μπισμπίκος Ευάγγελος του Νικολάου. 3/ Μόνιμος υπενωματάρχης Βλαχοδήμος Δημήτριος του Γρηγορίου. Μόνιμοι χωροφύλακες: 1/ Καντιδενός Γεώργιος του Ιωάννου. 2/ Κρητικάκης Νικόλαος του Εμμανουήλ. 3/ Πασσάς Θεοφάνης του Μιχαήλ. 4/ Πολυχρονόπουλος Ιωάννης του Εμμανουήλ 5/ Πελεκάνος Ιωάννης του Εμμανουήλ. 6/ Μπούρλος Άγγελος του Δημητρίου. Χωροφύλακες άνευ θητείας: 1/ Δημόπουλος Κων/νος του Λάμπρου. 2/ Σκαρτσολιάς Μιλτιάδης του Γεωργίου. 3/ Μιχαλάκης Κυριάκος του Αντωνίου]
  11. Η κατά της Ζαχάρως επίθεση και το απόσπασμα Ζάρα.
  12. Επιδρομή κατά της κωμοπόλεως Ζαχάρως Εφημερίδα «Ελευθερία», 14 Οκτωβρίου 1948, σελίδα 6η.
  13. [Οι νεκροί της 3ης μάχης για την προάσπιση της Ζαχάρως ήταν οι: 1/ Μόνιμος Υπενεμωτάρχης Μπουρογιαννόπουλος Αριστείδης του Αλεξάνδρου. 2/ Μόνιμος Χωροφύλαξ Καρανικόλας Αθανάσιος του Αγαπητού. 3/ Μόνιμος Χωροφύλαξ Τσάφος Νικόλαος του Θεμιστοκλέους. 4/ Μόνιμος Χωροφύλαξ Γιολδάσης Δημήτριος του Κων/νου. 5/ Μόνιμος Χωροφύλαξ Χαλδαίος Κωνσταντίνος του Θεοδώρου. Τραυματίες της ίδιας μάχης ήταν οι μόνιμοι χωροφύλακες: 1/ Ασημακόπουλος Πέτρος του Ευθυμίου. 2/ Βεργάδος Θεόδωρος του Αθανασίου. 3/ Λυκογιάννης Νικόλαος του Γεωργίου. 4/ Παπασπύρου Σπυρίδων του Κων/νου. 5/ Σπυράκης Μιχαήλ του Αθανασίου. 6/ Κιάμος Χρίστος του Σπυρίδωνος. 7/ Μπολδάκης Φώτιος του Νικολάου. 8/ Τσουμπέδακης Λύσανδρος του Αθανασίου. 9/ Κουτσοκέρας Ιωάννης του Γεωργίου. 10/ Κατσιβέλης Παύλος του Σταύρου. 11/ Μπαταλιάς Γεώργιος του Βασιλείου. 12/ Λουκάς Νικόλαος του Παναγιώτου. 13/ Σταματόπουλος Γεώργιος του Χαρίτου. 14/ Σαβοριανάκης Ευάγγελος του Αντωνίου. 15/ Μάρκου Παναγιώτης του Γεωργίου, καθώς και άνευ θητείας χωροφύλακες: 1/ Κολλάτος Γεώργιος του Ιωάννου. 2/ Σκούφης Γεώργιος του Σπυρίδωνος. 3/ Καραχάλιος Κων/νος του Σπυρίδωνος.]
  14. Ελεύθερα (σχόλια) Εφημερίδα «Ελευθερία», 19 Οκτωβρίου 1949, σελίδα 1η.
  15. [Στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1950 με τον εθνικιστικό συνασπισμό «Πολιτική Ανεξάρτητος Παράταξις» εκλέχθηκαν βουλευτές οι: Κωνσταντίνος Αποσκίτης, Αρκαδίας, 5.743 ψήφοι, Λεωνίδας Βρεττάκος, Λακωνίας, 3.523 ψήφοι, Γεώργιος Δεμενόπουλος (απεβίωσε την 1η Ιανουαρίου 1951), Φλωρίνης, 1530 ψήφοι, αναπληρωτής Στέργιος Μπινόπουλος, Φλωρίνης, 1469 ψήφοι, Γεώργιος Ζάρας, Μεσσηνίας, 4.905 ψήφοι, Χρήστος Θηβαίος, Ευβοίας, 1.975 ψήφοι, Ευάγγελος Καλαντζής, Φθιωτιδοφωκίδας, 7.820 ψήφοι, Κωνσταντίνος Μανιαδάκης (παραιτήθηκε της έδρας), 11.176 ψήφοι, αναπληρωτής Κωνσταντίνος Καλαμαράς, 2.414 ψήφοι, Κωνσταντίνος Κοτζιάς (παραιτήθηκε του αξιώματος), Αθηνών, 9.612 ψήφοι, αναπληρωτής Ηλίας Αποσκίτης, 2.235 ψήφοι, Αριστείδης Κρανιάς, Φθιωτιδοφωκίδας, 5.475 ψήφοι, Κωνσταντίνος Μανιαδάκης, Αργολιδοκορινθίας, ψήφοι 5.991, Θεόδωρος Τουρκοβασίλης (παραιτήθηκε του αξιώματος), Αρκαδίας, 8.396 ψήφοι, αναπληρωτής Δημήτριος Μπαρμπαλιάς, 3.396 ψήφοι, Αθανάσιος Μπουκουβάλας, Σερρών, 1.872 ψήφοι, Νικόλαος Μπουραντάς, Αττικοβοιωτίας, 3.237 ψήφοι, Παναγιώτης Σταθόπουλος, Λακωνίας, 3.685 ψήφοι, Νικόλαος Σπέντζας, Μεσσηνίας, 5.706 ψήφοι, Θεόδωρος Τουρκοβασίλης, Θεσσαλονίκης, 3.168 ψήφοι.]
  16. Μητρώο Γερουσιαστών & Βουλευτών, σελίδα 61η.
  17. Ζάρας Γεώργιος, τέως Αξιωματικός Χωροφυλακής. Βιογραφικό Λεξικό Ελλήνων Βουλευτών
  18. Ηθωώθη ο κ. Ζάρας Εφημερίδα Εμπρός, Σάββατο 13 Οκτωβρίου 1951, σελίδα 4η.
  19. Ηθικαί Αμοιβαί Εφημερίδα «Εμπρός», 23 Ιουλίου 1950, σελίδα 5η.
  20. [Ιστορία των Δραματικών γεγονότων της Πελοππονήσου, Κωνσταντίνος Καραλής, Β' Τόμος, Α' βραβείο Ακαδημίας Αθηνών.]
  21. Γεια σου Ζάρα αθάνατε, Δημοτικό τραγούδι.