Οργάνωση «Χ»
Η Οργάνωση «Χ» ή «Στρατιωτική Οργάνωσις Γρίβα», ένοπλη εθνικιστική και αντικομμουνιστική ομάδα Εθνικής Αντιστάσεως την περίοδο της Κατοχής της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα, ιδρύθηκε τον Μάιο του 1941 από το Γεώργιο Γρίβα, Έλληνα Κυπριακής καταγωγής μοναρχικό εθνικιστή ανώτατο Αξιωματικού του Ελληνικού Στρατού. Σύμφωνα με μεταπολεμικές εκθέσεις του Γρίβα η οργάνωση ήταν το πρώτο αντιστασιακό σχήμα που δημουργήθηκε σχεδόν ευθύς αμέσως μετά την κατάληψη της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα, και από τον Μάρτιο του 1943 έγινε γνωστή ως Οργάνωση «Χ» ή εν συντομία «Χ».
Περιεχόμενα
Ιστορικό
Αμέσως μετά την πτώση των οχυρών Μεταξά, την υπογραφή συνθήκης μεταξύ Ελλάδος και Γερμανίας αλλά και την συγκρότηση της Κυβερνήσεως του Στρατηγού Τσολάκογλου, ο Γεώργιος Γρίβας, ως τότε Επιτελάρχης της ΙΙας Μεραρχίας, τοποθετήθηκε υπεύθυνος της νεοσύστατης Υπηρεσίας Στρατιωτικών Αρχείων που είχε έδρα στην Πανεπιστημίου 11 στην Αθήνα. Προπομπός της οργανώσεως ήταν η «Άγνωστος Μεραρχία Χ» η οποία συστάθηκε μόνο από αξιωματικούς, τους Στρατηγούς Γεώργιο Λάβδά και Βασίλειο Βραχνό και τα ηγετικά στελέχη Κωνσταντίνο Παπακωνσταντίνου, Θεμιστοκλή Κετσέα, Αγησίλαο Σινιώρη και Γεώργιο Γρίβα, που είχε ως καθήκον και ευθύνη την ένταξη νέων μελών ενώ πολιτικός της αρχηγός ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χρύσανθος.
Αρχικός πυρήνας
Σύντομα ο Γρίβας αυτονομήθηκε και δημιούργησε την «Εθνική Οργάνωση Χ» ή απλώς «Χ» και τον αρχικό της πυρήνα αποτέλεσαν σχεδόν όλοι οι κατώτεροι αξιωματικοί της ΙΙας Μεραρχίας. Η οργάνωση είχε εθνικιστικό, αντικομμουνιστικό, φιλοβασιλικό χαρακτήρα και προσανατολισμό, ενώ διαπνέονταν από θαυμασμό για το Εθνικό Καθεστώς της 4ης Αυγούστου υπό τον πρωθυπουργό Ιωάννη Μεταξά. Τα μέλη της παρέμειναν πιστοί υποστηρικτές του εξόριστου βασιλιά Γεωργίου Β', που βρίσκονταν με την Ελληνική κυβέρνηση το Κάιρο της Αιγύπτου. Ως σήμα της είχε τη μονογραφή του Γεωργίου B' με τα δύο σταυρωτά γάμμα που έμοιαζαν με το γράμμα «Χ» του Ελληνικού αλφάβητου, ενώ στο σήμα της υπάρχει το στέμμα. Η οργάνωση, στην οποία ορίστηκαν Υπαρχηγός και Επιτελάρχης ενώ συγκροτήθηκαν Γραφεία Επιχειρήσεων, επιδόθηκε, κυρίως, σε συλλογή πληροφοριών, κατασκοπία, αναγραφή συνθημάτων και φυγάδευση Ελλήνων προς τη Μέση Ανατολή. Τα μέλη της έγιναν γνωστά ως Χίτες, ενώ η οργάνωση εξέδιδε την «Εφημερίδα των Χιτών».
Μεταξύ των πρώτων μελών της περιλαμβάνονταν οι Ταγματάρχες Αριστείδης Χαμόδρακας, Ιωάννης Μποσμπουρέλης, Νικόλαος Μπόντζος, Παντελής Πολύζος, και Νικόλαος Παπαρρόδου. Ως τον Σεπτέμβριο εκείνου του έτους στην οργάνωση είχαν ενταχθεί και ο Αρχίατρος Παναγιώτης Φουστάνος, οι Λοχαγοί Νικόλαος Βαρδάνης, Γεώργιος Θεοχαρόπουλος και Μιχαήλ Ξένος, οι Υπολοχαγοί Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Μιχαήλ Ασημακόπουλος, Μιχαήλ Κουρουπός και Όμηρος Παπαδόπουλος, ο Εύελπις ΙΙ Τάξεως Νικόλαος Παπαγεωργίου, αδελφός του Υπολοχαγού, αλλά και πολίτες μεταξύ τους οι φοιτητές Κωνσταντίνος και Μιχαήλ Ευσταθόπουλος. Ως τις αρχές του 1942 η Οργάνωση είχε εντάξει μέλη στις περιοχές Πετράλωνα, Κουκάκι, Γαργαρέτα, Πλατείας Βάθη, Πλατεία Αττικής, Άνω και Κάτω Πατήσια, Μεταξουργείο, Καλλιθέα, Παγκράτι, Υμηττό και Βύρωνα. Ως ένοπλη οργάνωση συγκροτήθηκε προς το τέλος της Κατοχής, εξοπλισμένη με όπλα αγορασμένα από τους Γερμανούς οι οποίοι αποχωρούσαν, με σκοπό να εμποδίσει την κατάληψη της εξουσίας από το «Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο» [«Ε.Α.Μ.»], τις συμμορίες του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος.
Όρκος των μελών της
Τα μέλη της έδιναν όρκο πίστεως που περιλάμβανε τα ακόλουθα. «Πιστεύω, εις μίαν μεγάλην Τρισένδοξη, ελευθέρα, ευτυχισμένη Ελλάδα. Εις το κοινωνικόν καθεστώς το οποίον μας κληροδότησαν οι πρόγονοί μας, υπό το οποίον μεγαλούργησε η φυλή μας και το οποίον σέβεται την Ελευθερίαν του ατόμου, τας παραδόσεις της Πατρίδος, της Θρησκείας και της οικογενείας. Εις μία κοινωνικήν δικαιοσύνην στηριζομένην, ουχί εις την πάλην των τάξεων και του ανταγωνισμού κεφαλαίου και εργασίας, αλλά είς την αρμονικήν συνεργασίαν τούτων. Εις το πολίτευμα της Βασιλευομένης Δημοκρατίας, ως ανταποκρινομένης προς τον χαρακτήρα και τας παραδόσεις του Έθνους, εξυπηρετούσης κάλλιον τα εθνικά συμφέροντα.»
Ανάπτυξη της «Χ»
Ο Γεώργιος Γρίβας θεωρούσε ότι η οργάνωση έπρεπε να συμπεριλάβει, πλην των στρατιωτικών και πολίτες, ώστε να αποκτήσει λαϊκό έρεισμα. Αντιθέτως τα υπόλοιπα μέλη της είχαν τη γνώμη ότι η επάνδρωση της έπρεπε να γίνει μόνο από αξιωματικούς. Η διχογνωμία και η εμμονή τους προκάλεσε τη διάσπαση της σε δύο διαφορετικές ομάδες, την ομάδα «Εύορκων Στελεχών» υπό τους Στρατηγούς Λαβδά και Βραχνό και την Οργάνωση «Χ». Ο Γρίβας έγινε ο αδιαμφισβήτητος αρχηγός της οργανώσεως, στην οποία ενέταξε ως υπαρχηγό και στενό του συνεργάτη τον υπολοχαγό Όμηρο Παπαδόπουλο. Σκοπός του ήταν η αύξηση του αριθμού μελών της οργανώσεως και η συσπείρωση όσο το δυνατόν περισσότερων αξιωματικών στις τάξεις της, ενώ στα μέλη της περιλαμβάνονταν και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος, που είχε αρνηθεί να ορκίσει την πρώτη κατοχική κυβέρνηση υπό το Γεώργιο Τσολάκογλου. Ο Γρίβας συνδέθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Χρύσανθο, μέσω του μητροπολίτη Κυρήνειας Μακαρίου Β' και χάρη στον Χρύσανθο, η οργάνωση εξασφάλισε ένα σεβαστό χρηματικό ποσό για την αγορά του απαραίτητου οπλισμού.
Η οργάνωση αριθμούσε 2.500 ενεργά μέλη, ενώ η ένοπλη παρατακτική δύναμή της ήταν περί τα 300 άτομα, όμως το σύνολο των μελών της που έφεραν όπλα ήταν πολύ μεγαλύτερο. Λειτουργούσε ως δεξαμενή ενόπλων, στέλνοντας ενισχύσεις σε άλλες εθνικιστικές οργανώσεις ανά την επικράτεια, όπως ο ΕΔΕΣ στην Ήπειρο, το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων στην Στερεά, στις ομάδες του Καραχάλιου στην Πελοπόννησο, ενώ μέρος των αξιωματικών της λειτουργούσε ως εκπαιδευτές για τους νεοσύλλεκτους άλλων οργανώσεων. Αρχικά η οργάνωση ασχολήθηκε με σαμποτάζ και κατασκοπεία κατά Γερμανικών στόχων, δημιουργώντας δίκτυο πληροφοριών υπέρ των Αγγλικής υπηρεσίας «Force 133». Το τμήμα δολιοφθορών προκαλούσε πλήγματα σε αποθήκες και εργοστάσια των Γερμανών κατακτητών, ενώ η ειδική «ομάδα πλαστογράφων» που διέθετε, φυγάδευε αξιωματικούς στη Μέση Ανατολή.
Η δομή της
Ήταν οργάνωση καθαρά στρατιωτική και με αυστηρή πειθαρχία. Η οργανωτική δομή και η στελέχωση της ακολουθούσαν τη λογική στρατιωτικής μονάδας. Διέθετε αρχηγό, υπαρχηγό και επιτελάρχη, τρία «Γραφεία Επιχειρήσεων» κι έκανε συντονισμένες προσπάθειες για να συγκροτήσει πυρήνες στις Αθηναϊκές συνοικίες. Το άτυπο «στρατηγείο» της Χ ήταν το Θησείο και συγκεκριμένα η οικία του Γεωργίου Γρίβα. Στο επιτελείο του αρχηγού της περιλαμβάνονταν οι, ταγματάρχης Ιωάννης Μπουσμπουρέλης, ταγματάρχης Παντελής Πολύζος, λοχαγός Χαράλαμπος Σταυρόπουλος, υπολοχαγός Όμηρος Παπαδόπουλος και ο λοχαγός Νικόλαος Κοντογιαννόπουλος. Τα μέλη της επιδείκνυαν τυφλή εμπιστοσύνη και υπακοή στο πρόσωπο του αρχηγού, Αντισυνταγματάρχη Γεωργίου Γρίβα. Μέλος της ήταν και ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, μετέπειτα ηγέτης του καθεστώτος της 21ης Απριλίου 1967 ενώ συνολικά 201 Αξιωματικοί του Ελληνικού Στρατού αναφέρεται πως συνδέθηκαν σταδιακά με την οργάνωση.
Μεταξύ των υποστηρικτών της ήταν ο Σπυρίδων Μαρκεζίνης, ο Χρήστος Ζαλοκώστας, η Ευγενία Λύτρα, εγγονή του ζωγράφου και ο Αχιλλέας Κύρου, διευθυντής της εφημερίδος «Εστία». Η περιοχή της δράσεως της είχε διαιρεθεί στους τομείς Κυψέλης, Άνω και Κάτω Πατησίων, Ιπποκράτους, Κολωνακίου, Αμπελοκήπων, Παγκρατίου, Νέου Κόσμου, Καλλιθέας, Κουκακίου, Νέας Σμύρνης, Θησείου, Πλάκας, Μεταξουργείου, Πλατείας Βάθης, Πλατείας Αττικής, Αγίου Παντελεήμονα, Υμηττού, Βύρωνα, Καισαριανής, Πειραιά, Χαλανδρίου, Αγίας Παρασκευής, Ηρακλείου, Αμαρουσίου, Κηφισίας, Κορωπίου, Γραβιάς, Χαλκίδος, Κορίνθου και Αιγίου. Τα τμήματα αυτά είχαν επανδρωθεί μέχρι τα τέλη του 1942 με μεγάλη μυστικότητα. Ο Όμηρος Παπαδόπουλος, υπαρχηγός και στενός συνεργάτης του Γρίβα, ήταν ο σύνδεσμος της οργανώσεως με άτομα και αντικομμουνιστικές οργανώσεις, όπως με τον Αλέξανδρο Παπάγο, με τον υποστράτηγο Κωνσταντίνο Βεντήρη, τον αρχηγό της αντιστασιακής οργανώσεως «Ρ.Α.Ν.», με το Χρήστο Ζαλοκώστα, της οργανώσεως «Εθνική Δράση» και άλλους.
Στους κόλπους της λειτουργούσαν 14 Τάγματα Επιδρομών σε Αθήνα, Πειραιά και τις γύρω περιοχές καθώς και το Τάγμα Θανάτου στις ανατολικές συνοικίες, τα οποία διοικούνταν από πρώην αξιωματικούς του Εθνικού Στρατού. Τα τάγματα είχαν ως αποστολή την διενέργεια ένοπλων επιχειρήσεων, την κάλυψη ομάδων που διενεργούσαν σαμποτάζ, τη συγκέντρωση πληροφοριών, την αναγραφή συνθημάτων και κυρίως δράση στην περιοχή του Θησείου, για την προστασία των πολιτών από τις κομμουνιστοσυμμορίες του ΕΛΑΣ, την κομμουνιστική «Οργάνωση Περιφρούρησης Λαϊκού Αγώνα» [«Ο.Π.Λ.Α.»] -δηλαδή τα μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος- αλλά και τα μπλόκα των δυνάμεων κατοχής, την κλοπή παντός είδους εξοπλισμού και οπλισμού από τους Γερμανοϊταλούς.
Η δράση της [1]
Έτος 1942
Η πρώτη εμφάνιση των «Χιτών» έγινε το πρωί της 6ης Απριλίου 1942, πρώτης επετείου της γερμανικής κατακτήσεως, όταν οι Αθηναίοι αντίκρισαν συνθήματα γραμμένα στους τοίχους, όπως «Όλα για την Ελλάδα», «Κάτω οι Γερμανο-ιταλοί», «Θάνατος στους Βούλγαρους» όλα γραμμένα την προηγούμενη νύχτα από μέλη της «Χ». Η οργάνωση διατηρούσε ασύρματη επικοινωνία με το Στρατηγείο Μέσης Ανατολής και αργότερα μέσα στον ίδιο μήνα του 1942 ο Ζαφείρης Βάλβης, πολιτικός σύμβουλος της οργανώσεως, ταξίδεψε στο Κάιρο για να συναντήσει τον πρωθυπουργό Εμμανουήλ Τσουδερό και να του ζητήσει όπλα, όμως επέστρεψε άπρακτος στην Ελλάδα καταγγέλοντας τη στάση του Παναγιώτη Κανελλόπουλου. Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου η οργάνωση συνεργάστηκε με τον Ελληνοπολωνό Γεώργιο Ιβάνωφ για την ανατίναξη των καυσίμων στο αεροδρόμιο του Τατοΐου. Μέσα στο 1942 η οργάνωση φυγάδευσε 100 Έλληνες αξιωματικούς στην Αίγυπτο, από τους οποίους πολλοί ήταν μέλη της, μεταξύ τους οι Τσίχλης, Παπαδάτος, Κουβαράκης, Τσάκωνας, Μαχαίρας και άλλοι, που στελέχωσαν τις Ελληνικές ένοπλες δυνάμεις της Μέσης Ανατολής, πολέμησαν στο Ελ-Αλαμέιν και στο Ρίμινι, ενώ έμειναν πιστοί στην νόμιμη κυβέρνηση στα γεγονότα της κομμουνιστικής ανταρσίας του 1942.
Έτος 1943
Στις αρχές του 1943 ο οργάνωση δημιούργησε γραφείο πληροφοριών στην οδό Πατησίων 9 υπό τον Παντελή Πολύζο. Το γραφείο συγκέντρωνε πολύτιμες πληροφορίες που μετά από διασταύρωση και έλεγχο προωθούνταν στους Συμμάχους μέσω της υπηρεσίας «force 133» της οργανώσεως «Κόδρος» του Αριστείδη Πηλαβάκη, απεσταλμένου της κυβερνήσεως. Στις 25 Μαρτίου 1943 έγινε κατάθεση στεφάνου στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Το σχέδιο προέβλεπε αιφνιδιαστική προσέλευση πολλών «Χιτών» από διαφορετικές κατευθύνσεις για να πλαισιώσουν τον μονόχειρα, ανάπηρο του ελληνο-ιταλικού πολέμου, Χρήστο Ευθυμάκη, που είχε αναλάβει την κατάθεση και προσήλθε αιφνιδιαστικά στον Άγνωστο στρατιώτη κρατώντας το στεφάνι με τα διακριτικά της «Χ» ενώ εκατοντάδες μέλη της οργάνωσης έψαλλαν σε στάση προσοχής τον εθνικό ύμνο. Τα μέλη της οργανώσεως φυγαδεύτηκαν από άνδρες της Ελληνικής Χωροφυλακής και απέφυγαν τη σύλληψη. Η Οργάνωση Προστασίας Λαϊκού Αγώνα [Ο.Π.Λ.Α.] εκτέλεσε εν ψυχρώ τον Ιωάννη Καπράλο τον Οκτώβριο του 1943 και η «Χ» απάντησε με ολομέτωπη επίθεση σε αποθήκη πυρομαχικών της ΟΠΛΑ στον Βύρωνα και σε αντίποινα η ομάδα του Νίκου Παπαγεωργίου αφαίρεσε από μυστική αποθήκη του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ στο Βύρωνα περίπου 70 περίστροφα και 11 χειροβομβίδες, με καταδρομική επιχείρηση.
Αυτή την περίοδο έγιναν συνολικά σαράντα δολοφονίες αξιωματικών και οπλιτών της «Χ» ενώ ο Γρίβας από ένα σπίτι στο Κολωνάκι, απέστειλε επείγουσες αναφορές στον Γεώργιο Παπανδρέου προειδοποιητικές για την επικείμενη, κι αναμενόμενη απ' όλους, αναμέτρηση με τις συμμορίες του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος. Στις 30 Νοεμβρίου κομμουνιστές τραυμάτισαν θανάσιμα την Μαγδαληνή Χαρμπούρα, αδελφή ενός Ανθυπασπιστή που ήταν δραστήριο μέλος της οργανώσεως ενώ την επόμενη ημέρα, την 1η Δεκεμβρίου, δολοφονήθηκε έξω από το σπίτι του στο Κολωνάκι ο Ηλίας Ρογκάκος, Εύελπις και φοιτητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Δολοφονήθηκαν ακόμη σε ενέδρες κομμουνιστών οι Κυριάκος Μπορίτσας, Παύλος Περιστεριώτης, Δημήτριος Γυφτοδήμος, Αλέξανδρος Κυτσίρης, Γεώργιος Φόης, Ευθύμιος Πίπας, Βασίλειος Πίπας, Ανδρέας Μπαρτσάλας, Κωνσταντίνος Μανωλάκος, Αλκίνοος Πετρόπουλος, ο Ανδρέας Κολλάρος, οι Ευέλπιδες Θμάς Γλεγλάκος, αρχηγός της οργανώσεως στην περιοχή Μανιάτικα του Πειραιά, Αντώνιος Περράκης και Θεόδωρος Δημητριάδης καθώς και ο Υπολοχαγός Νίκος Παπαγεωργίου.
Έτος 1944 / Επιχείρηση «Κακή θάλασσα»
Ο Γρίβας σε σύσκεψη στελεχών του στις 19 Φεβρουαρίου 1944 δήλωσε: «Η πίστις μας στον πατριωτικό αγώνα για την εξόντωση του κουμμουνισμού είναι ακλόνητη. Για το σκοπό αυτό βοηθούμε έκ του Αφανούς το έργο των Σωμάτων Ασφαλείας καί συντονίζουμε τή δράση μας κατά συνοικίας μέ τίς άλλες Εθνικές όργανώσεις. Ή κυβέρνηση τού Κάιρου είναι έν γνώσει τής ένώσεως όλων των ’Εθνικών όργανώσεων καί τήν έπιδοκιμάζει απολύτως» Το καλοκαίρι του 1944 μια ομάδα της οργανώσεως στο Κολωνάκι με επικεφαλής τον ανθυπολοχαγό Κοκώνη αποπειράθηκε να εισβάλει σε μια αποθήκη των S.S. και να αρπάξει τον οπλισμό της.
Στις 9 Σεπτεμβρίου 1944, μέσω του ασυρμάτου της οργανώσεως «Κόδρος» ελήφθη μήνυμα από το Κάιρο που ενημέρωνε τον συνταγματάρχη Σπηλιωτόπουλο ότι εντός των επομένων ημερών κατέφτανε καΐκι με οπλισμό και πυρομαχικά. Το σημείο αποβάσεως ήταν η παραλία «Κακή Θάλασσα» στην ανατολική Αττική. Ο Σπηλιωτόπουλος διέταξε τον συνταγματάρχη Ζάγγλη της οργανώσεως «ΡΑΝ» να μεταβεί στην περιοχή και να περιμένει το καΐκι με το πολεμικό υλικό, ενώ η ομάδα του Ζάγγλη πήγε εφοδιασμένη με πλαστές αστυνομικές ταυτότητες που τους εξασφάλισε ο διοικητής της Αστυνομίας Άγγελος Έβερτ, ώστε να αποφύγει τους Γερμανικούς ελέγχους και να γίνεται ελεύθερα η κυκλοφορία των οχημάτων. Τα οχήματα που χρησιμοποιήθηκαν για την μεταφορά τους ήταν του μηχανοκίνητου τμήματος της Αστυνομίας, του Νικόλαου Μπουραντά. Η συνολική δύναμη της ομάδας Ζάγκλη ήταν περίπου 120 άντρες, αλλά η κύρια δύναμη των ενόπλων ήταν 30 χίτες.
Μετά από καθυστέρηση αρκετών ημερών τελικά το καΐκι με την επωνυμία «Σεντ Τζον» έφτασε το βράδυ της 20ης Σεπτεμβρίου 1944 ενώ τα όπλα και τα πυρομαχικά εκφορτώθηκαν μετά από υπεράνθρωπες προσπάθειες. Μόλις τελείωσε η εκφόρτωση, έκρυψαν τα όπλα και ο Ζάγκλης έστειλε τον γιο του να ενημερώσει τον Σπηλιωτόπουλο που έπρεπε να μεριμνήσει για την μεταφορά τους στην Αθήνα. Ένα μικρό τμήμα συμμοριτών του ΕΛΑΣ που έδρευε στην Κερατέα είχε αντιληφθεί την ύπαρξη της ομάδας Ζάγκλη και συνέλαβε το γιο του, ο οποίος όμως με θαυμαστή ψυχραιμία τους παραπληροφόρησε σχετικά με την δύναμη των ενόπλων. Τους είπε ότι είναι μόνο 10 άνδρες και ότι τους ήρθαν κάποια όπλα απ΄την Εύβοια. Οι Ελασίτες σίγουροι για την υπεροπλία τους επιχείρησαν να επιτεθούν για να πάρουν τα όπλα, όμως απέτυχαν, κυρίως χάρη στους Χίτες που τους πλαγιοκόπησαν και τους υποχρέωσαν να υποχωρήσουν. Στη συνέχεια ο Ζάγκλης έστειλε τον λοχαγό Ξένο της «Χ» να ενημερώσει τον Σπηλιωτόπουλο, ενώ τα όπλα μεταφέρθηκαν με οχήματα του μηχανοκίνητου του Νικόλαου Μπουραντά κάτω από την μύτη των Γερμανών, και αποθηκεύτηκαν στην έδρα του σώματος.
Στις 14 Ιουνίου 1947 ο αντιστράτηγος Παναγιώτης Σπηλιωτόπουλος, σε έγγραφο του επιβεβαίωσε την πλήρη γνώση της επιχειρήσεως και των εντολών που ο ίδιος είχε εκδώσει και ανέφερε τα παρακάτω.
«Β Ε Β Α Ι Ω Σ Ι Σ
Ο κάτωθι υπογεγραμμένος Αντιστράτηγος ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ βεβαιώ ότι,
1. Από του μηνός Αυγούστου 1944, ότε ανέλαβον τα καθήκοντα του Στρατιωτικού Διοικητού Αττικής, Διορισθείς υπό της εν Κάϊρω Κυβερνήσεως, η Εθνική Στρατιωτική Οργάνωσις υπό την ηγεσίαν του αντ/ρχου κ. Γ. Γρίβα υπήχθη υπό τας διαταγάς μου, και συνεμορφώθη προς απάσας τας δοθείσας αυτή εντολάς, συγκροτήσασα το 1ον Σύνταγμα Πεζικού υπό τας διαταγάς του αρχηγού της αντ/ρχου κ. Γ.Γρίβα (εκ των οργανώσεων Χ.ΜΔ.ΜΚ.).-
2. Εις την οργάνωσιν ανετέθη, όπως διαθέση τμήμα εις τον Συν/ρχην του Πυρκ/κού Ζάγκλην Δημ. διά την μεταφοράν εις Αθήνας του εις Πόρτο Ράφτη αποσταλέντος οπλισμού υπό της εν Κάϊρω Ελληνικής Κυβερνήσεως διά τας ανάγκας των Σωμάτων Ασφαλείας . Την αποστολήν ταύτην εξεπλήρωσε με πλήρη επιτυχίαν κατορθώσασα.
-α) Να διοχετεύση εις περιοχήν Πόρτο Ράφτη δύναμιν περίπου 100 ανδρών της οργανώσεως μετά του οπλισμού των διά την κάλυψιν της εκφορτώσεως.
-β) Να μεταφέρη τον οπλισμόν εις Αθήνας παρά τους κινδύνους, ους περιέκλειεν η εν λόγω ενέργεια εκ μέρους του κατακτητού και να παραδώση τούτον εις τα Σώματα Ασφαλείας.
-γ) Να αποκρούση εις την περιοχήν εκφορτώσεως του Πόρτο Ράφτη επίθεσιν αναρχικών.
Διά την εις αίσιον πέρας αχθείσαν λίαν επικίνδυνον ταύτην αποστολήν προέτεινα την απονομήν ηθικής αμοιβής εις τους αξιωματικούς και άνδρας του αποσπάσματος τούτου της οργανώσεως
Η παρούσα βεβαίωσις χορηγείται τη αιτήσει της οργανώσεως
Εν Αθήναις τη 14 Ιουνίου 1947
Ο Βεβαιών
Π. ΣΠΗΛΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ
Αντιστράτηγος.»
Τον Σεπτέμβριο του 1944, παράλληλα με την σταδιακή αποχώρηση των Γερμανών, οι Χίτες είχαν καταλάβει στρατιωτικά την περιοχή του Θησείου, με ένα μεγάλο τμήμα του να στρατωνίζεται στο εκεί δημοτικό σχολείο. Οι κομμουνιστικές συμμορίες με δύο επιθέσεις που πραγματοποίησαν τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο προσπάθησαν να εξουδετερώσουν την οργάνωση χωρίς όμως αποτέλεσμα. Όταν η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος υπό το Γεώργιο Παπανδρέου επέστρεψε στην Αθήνα, ο πρωθυπουργός πήγε στο Θησείο και ζήτησε την άμεση αποστράτευση της «Χ» και την κατεδάφιση των οχυρωματικών έργων. Ο Θεμιστοκλής Τσάτσος, μέλος της κυβερνήσεως Παπανδρέου, επισκέφτηκε το Θησείο, συνεχάρη τον Γρίβα και μίλησε σε συγκέντρωση των Χιτών στην Πλατεία.
Τον ίδιο μήνα η εξόριστη κυβέρνηση του Καΐρου διόρισε το ηγετικό στέλεχος της ΡΑΝ, Παναγιώτη Σπηλιωτόπουλο, Στρατιωτικό Διοικητή Αττικής και η «Χ» τέθηκε υπό της διαταγές του, ενώ έλαβε την εντολή σχηματισμού του 1ου Συντάγματος Πεζικού. Τον Οκτώβριο του 1944 το ΕΑΜ αποπειράθηκε να δολοφονήσει τον ίδιο το Γρίβα όταν εκείνος επέστρεφε με το αυτοκίνητου από το γραφείο της οδού Κριεζιώτου στο σπίτι του στο Θησείο μέσα από την οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Στα στενά της Πλάκας εμφανίστηκε μια ομάδα ντυμένη με στολές Γερμανών στρατιωτών και άρχισε να πυροβολεί κατά του αυτοκινήτου που μετέφερε τον Γρίβα. Ο οδηγός ανέπτυξε ταχύτητα με κατεύθυνση προς το κέντρο της Αθήνας, κι ο Γρίβας που διασώθηκε χωρίς να υποστεί ούτε γρατζουνιά, ανταπέδωσε τα πυρά με το πιστόλι του, φωνάζοντας προς τους συνεπιβάτες του: Είναι κομμουνιστές με Γερμανικές στολές.
Δεκεμβριανά 1944 / Μάχη στο Θησείο
Πολλούς μήνες πριν την Μάχη στο Θησείο, που προηγήθηκε της κομμουνιστικής ανταρσίας του Δεκεμβρίου στην Αθήνα, το κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος διέβλεπε στο πρόσωπο του Γρίβα, των ανδρών του και των Ταγμάτων Ασφαλείας, τους μοναδικούς αντιπάλους που μπορούσαν να σταθούν εμπόδιο στην επιδρομή του για την κατάληψη της εξουσίας και την κατάλυση των θεσμών του Αστικού κράτους. Όσο πλησίαζε ο Οκτώβριος οι συκοφαντικές επιθέσεις εναντίον της οργανώσεως «Χ» και του Γρίβα εντείνονταν καθημερινά και για τη διάδοση τους χρησιμοποιούνταν κάθε πρόσφορο μέσο. Ενδεικτικό του κλίματος είναι δημοσίευμα που αναφέρει: «...Οι Χίτες είναι ανοιχτοί προδότες και όργανα των γερμανών. Απ’ αυτούς οπλίστηκαν με γερμανικά όπλα οι Χίτες Παπαγεωργίου, Παπαγιανόπουλος και σκότωσαν τους πατριώτες. Ο αρχηγός των Χιτών Συν/χης Γρίβας είναι γνωστός κατάσκοπος των γερμανών, πουλημένο τομάρι που ετοιμάζει αντιλαϊκά ξεφαντώματα. Οι γερμανοί και οι χίτες σκοποί χαιρετιούνται με εγκαρδιότητα. Οι γερμανοί παραδίδουν στους χίτες τα κτίρια που αδειάζουν. Να μερικά στοιχεία από την τελευταία δράση τους. Στις 9/10, τη Δευτέρα οι Χίτες χτύπησαν τον ΕΛΑΣ στο Θησείο και σε λίγο έφτασαν για να τους ενισχύσουν οι γερμανοί. Ο ΕΛΑΣ όμως του έδωκε ένα πρώτης τάξεως μάθημα. Την Κυριακή 8/10 οι Χίτες χτύπησαν με πολυβόλα γυναίκες και παιδιά που παρακολουθούσαν το θείο κήρυγμα στην εκκλησία Αγ. Αικατερίνης στα Πετράλωνα. Αυτοί είναι οι Χίτες, Παλιάνθρωποι, εγκληματίες, δολοφόνοι εθνοπροδότες. Ο λαός της Αθήνας-Πειραιά ζητάει από τον κ. Σπηλιωπόπουλο να αφοπλίσει τους γερμανοπροδότες Χίτες...» [2].
Από την πλευρά της η «Χ» συμμετείχε με ιδιαίτερη επιτυχία στον ένοπλο αγώνα κατά των μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος, αξιοποιώντας το δίκτυο της σε πληροφορίες για την Ο.Π.Λ.Α., το οπλισμό των κομμουνιστών ανταρτών καθώς και για την προστασία των των μελών της, τα οποία αμύνθηκαν αποτελεσματικά στο καθεστώς τρομοκρατίας που επέβαλλαν οι δυνάμεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και τα μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος. Η οργάνωση είχε τεράστια συμμετοχή στις μάχες των Δεκεμβριανών του 1944 ή αλλιώς στη μάχη των Αθηνών. Τα μέλη της πολέμησαν σε μάχες στην περιοχή του Θησείου και στο Σύνταγμα Χωροφυλακής στη συνοικία Μακρυγιάννη, εναντίον των κομμουνιστών ανταρτών του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ. H περιοχή του Θησείου ήταν ελεγχόμενη υπό τους Χίτες και εκεί έλαβε χώρα η Μάχη του Θησείου όπου συμμετείχε η οργάνωση, με πολλές απώλειες, στο πλευρό του κυβερνητικού μετώπου, ενώ στην ίδια περιοχή, στην οδό Νηλέως 1, κατοικούσε και ο Γεώργιος Γρίβας. Το πρωί της 3ης Δεκεμβρίου ο Γρίβας βρισκόταν στην Στρατιωτική Διοίκηση Αθηνών όπου συναντήθηκε με τον Υφυπουργό των Στρατιωτικών Λεωνίδα Σπαή, που ζήτησε αριθμό αξιωματικών της, οι οποίοι να αναλάβουν υπηρεσία στα Τάγματα Εθνοφυλακής, ενώ ανακοίνωσε στον Γρίβα ότι επέρχεται σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ. Αμέσως μετά ο Γρίβας έφτασε με αυτοκίνητο στην Ακρόπολη όπου έπεφταν ήδη οι πρώτοι πυροβολισμοί. Το μεσημέρι της 3ης Δεκεμβρίου στην περιοχή του Θησείου υπήρχαν μόνο 120 Χίτες με δέκα αξιωματικούς λόγω της διαταγής για απομάκρυνση των Χιτών που στρατωνίζονταν στο Δημοτικό Σχολείο.
Στις 4 Δεκεμβρίου 1944, το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος αποφάσισε να στραφεί εναντίον του αρχηγείου της οργανώσεως στο Θησείο. Περίπου 1.200 αντάρτες από τα Τάγματα του ΕΛΑΣ Καλλιθέας και Ταύρου επιτέθηκαν το πρωί και κατέλαβαν το λόφο της Πνύκας, ενώ ως το μεσημέρι είχαν καταλάβει τα φυλάκια της στην οδό Αιγινήτου και του Αστεροσκοπείου. Οι Χίτες υπερασπιστές των δύο φυλακίων στην οδό Αποστόλου Παύλου δέχτηκαν καταιγιστικά πυρά και αναγκάστηκαν τελικά να υποχωρήσουν στο κτίριο του Θ' Αστυνομικού Τμήματος, το οποίο κάλυπτε ένα βρετανικό άρμα. Οι υπόλοιποι μαζί με το Γρίβα φυγαδεύτηκαν από τους Βρετανούς με την βοήθεια αρμάτων μάχης στα Παλαιά Ανάκτορα. Οι απόψεις για τους νεκρούς και αιχμαλώτους της Χ διίστανται, ενώ οι Χίτες δέχονται ότι η δύναμη τους, στο Θησείο ήταν 80 άντρες και οι απώλειες τους 28. Οι νεκροί του ΕΛΑΣ ήταν 20 άνδρες και 70 τραυματίες αποτέλεσμα του εξαιρετικά βαρύ οπλισμού των αντρών της «Χ».
Στις μάχες της οδού Σόλωνος, όπου είχαν τοποθετηθεί φυλάκια της οργανώσεως στα σημεία της Σόλωνος 142, στο τέλος της οδού, Σόλωνος 92 και Χαριλάου Τρικούπη, καθώς και απέναντι από τη Νομική, στην πλατεία Λυκαβηττού, στην Κανάρη, στα Παλαιά Ανάκτορα, στο Ζάππειο και στο Θησείο. Η επίθεση εναντίον του φυλακίου της οδού Σόλωνος 142, άρχισε στις 4 Δεκεμβρίου έως την τις του μηνός, κι έπειτα από αλλεπάλληλες επιθέσεις του ΕΛΑΣ, με πολλούς τραυματίες, οι Χίτες διατάχθηκαν μέσω τηλεφώνου να εγκαταλείψουν το κτίριο. Η διαφυγή τους έγινε από τις ταράτσες των σπιτιών της περιοχής, ενώ οι τραυματίες επιβιβάστηκαν σε αγγλικά άρματα. Ο Νίκος Φαρμάκης μέλος της Χ και μετέπειτα βουλευτής [3], ανέφερε ότι ανακρίθηκε στο Φρουραρχείο Αθηνών από τους Άγγλους και ερωτήθηκε αν ήθελε να βοηθήσει τους Άγγλους στις εκκαθαρίσεις της Αθήνας. Μετά τη θετική του απάντηση, του δόθηκε στολή Βρετανού αλεξιπτωτιστή και στρατολογήθηκε στην 5th Batalion of the 2nd Paratroop Brigade έως την 5η Ιανουαρίου 1945. Καθοριστική ήταν η επέμβαση του 2ου Λόχου των Χιτών στη μάχη του Συντάγματος Χωροφυλακής στου Μακρυγιάννη, όπου επάνδρωσαν θέσεις στην Λεωφόρο Συγγρού όπισθεν των επιτιθέμενων κομμουνιστών ανακουφίζοντας τους ηρωικούς Χωροφύλακες που ως τότε είχαν δεχτεί την επίθεση περισσότερων από 10.000 ενόπλων κομμουνιστών ανταρτών.
Οικογένεια Χαμόδρακα
Το μέλος της οργανώσεως Ταγματάρχης Αριστείδης Χαμόδρακας, αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού που συμμετείχε στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και στην Εποποιία στα βουνά της Βορείου Ηπείρου, όταν κηρύχθηκε ο πόλεμος υπηρετούσε σε στρατιωτική μονάδα της ΙΙας Μεραρχίας στην Δράμα, όπου κατοικούσε με την οικογένεια του. Μετά την επίθεση των Ιταλικών δυνάμεων του Μπενίτο Μουσολίνι στην Ελλάδα ο Αριστείδης απέστειλε την οικογένεια του, τη σύζυγο του και τους τέσσερις γιους του στην Αθήνα, προκειμένου να είναι ασφαλείς. Ο Χαμόδρακας είχε τέσσερις γιους, τον Ιωάννη, φοιτητή Νομικής, τον Κωνσταντίνο, φοιτητή Νομικής τον Οδυσσέα, απόφοιτο της Βαρβακείου και τον ανήλικο εκείνη την εποχή Θεοφάνη Χαμόδρακα. Τον Μάιο του 1941, μετά την κατάρρευση του Μετώπου ο Χαμόδρακας βρέθηκε κι εκείνος στην Αθήνα κοντά στην οικογένεια του όπου μυήθηκε στην Οργάνωση «Χ» από τον ίδιο τον Γεώργιο Γρίβα. Μέλη και στελέχη πρώτης γραμμής της οργανώσεως ήταν και οι τρεις μεγαλύτεροι από τους τέσσερις γιους του. Ο Αριστείδης συμμετείχε στην πρώτη σύσκεψη της Οργάνωσης, που έγινε στο σπίτι του αρχιάτρου Παναγιώτη Φουστάνου στο Κουκάκι. Ο Ταγματάρχης Αριστείδης Χαμόδρακας και οι γιοι του Ιωάννης και Κωνσταντίνος δολοφονήθηκαν την 3η Δεκεμβρίου 1944 ενώ ο Οδυσσέας Χαμόδρακας συνελήφθη από τους κομμουνιστές στη διάρκεια της μάχης του Θησείου και δολοφονήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1944. Από την μανία των δολοφόνων της κομμουνιστικής συμμορίας Ο.Π.Λ.Α. διασώθηκαν η σύζυγος του Αριστείδη Χαμόδρακα και ο ηλικίας μόλις 9 ετών Φάνης, ο μικρότερος γιος της οικογένειας, που μαζί με την μητέρα του είχαν καταφύγει και κρύβονταν σε συγγενικό σπίτι.
Συμμοριοπόλεμος
Μετά την υπογραφή της συμφωνίας της Βάρκιζας το 1945, η οργάνωση σταμάτησε την ένοπλη δράση της και μετατράπηκε σε πολιτικό κόμμα, όμως έκρυψε σε διάφορα σημεία όπλα και πυρομαχικά, ενώ τα μέλη της επάνδρωσαν το 143ο Τάγμα Εθνοφυλακής, που είχε διοικητή τον Ταγματάρχη Θεμιστοκλή Μπαμπίλη. Ο Σπύρος Παπαγεωργίου γράφει στο βιβλίο του ότι η «Χ» έκρυψε τον οπλισμό της και αναφέρει, «...Γι’ αυτό και τυπικώς μόνον αυτοδιελύθη. Στην πραγματικότητα συνέχισε να οργανώνεται και να διατηρεί συμπαγείς τις δυνάμεις της. Βεβαίως οι Χίτες έδωσαν πολιτική τροπή και έκφραση στον αγώνα τους, αλλά συνέχισαν να διατηρούν τη στρατιωτική δομή τους. Λόγοι προνοητικότητας τους έκαμαν να μην παραδώσουν τον οπλισμό τους, αλλά να τον φυλάξουν για κάθε ενδεχόμενο...», ενώ σε άλλο σημείο αναφέρει ότι,«...Κατά τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια οι Χίτες των Αθηνών στην πλειοψηφία τους οπλοφορούσαν..». Τα μέλη της συμμετείχαν στις μάχες εναντίον της ανταρσίας των μελών, των οπαδών και των φίλων του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος. Ο φόρος αίματος της «Χ» ήταν εξαιρετικά βαρύς, καθώς δεκάδες νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες -το μισό της δυνάμεως της οργανώσεως σε νεκρούς και τραυματίες, ενώ οι αντίστοιχες απώλειες των κομμουνιστές ανήλθαν σε 750 νεκρούς και τραυματίες- πότισαν με το αίμα τους το δένδρο της ελευθερίας κι έσωσαν την Ελλάδα από το «Σιδηρούν Παραπέτασμα». Στη διάρκεια της κατοχής της Αθήνας από τον ΕΛΑΣ, η τρομοκρατική κομμουνιστική οργάνωση ΟΠΛΑ εκτέλεσε δεκάδες μέλη της «Χ» ανάμεσα σε άλλους εθνικιστές και πατριώτες πολίτες, σε ένα όργιο αίματος και ερυθρής τρομοκρατίας.
Μετά την υπογραφή της Συμφωνίας της Βάρκιζας, η «Χ» αυτοδιαλύθηκε ως στρατιωτική οργάνωση ενώ ο Γρίβας αποστρατεύτηκε τρείς εβδομάδες αργότερα. Μέλη της δραστηριοποιήθηκαν σε περιοχές που κυριαρχούσαν οι συμμορίες του Κομμουνιστικού Κόμματος διενεργώντας ελέγχους ταυτοτήτων, περιπολίες και μπλόκα. Την άνοιξη του 1945 το 143ο Τάγμα εγκαταστάθηκε για τρεις μήνες στην Ημαθία, συμβάλλοντας στην προστασία του αγροτικού πληθυσμού από τη δράση των συμμοριτών και ίδρυσαν εκεί το ισχυρότερου παράρτημα της «Χ» στην Κεντρική Μακεδονία. Στις 16 Ιανουαρίου του 1946 ο γραμματέας του Κ.Κ.Ε. Λακωνίας Βαγγέλης Ρογκάκος, οργάνωσε τη δολοφονία του τοπικού αρχηγού της Χ, Γρηγορίου Κοντοβουνήσιου, του εξάχρονου γιού του και των συνοδών τους. Άμεσα οι ομάδες των ΕΑΟΚ υπό την ηγεσία του Βαγγέλη Μαγγανά εισέβαλε στην Καλαμάτα στις 18 Ιανουαρίου και προχώρησαν στην εκτέλεση μελών κομμουνιστικών συμμοριών. Στις 20 Ιανουαρίου 1.000 μέλη της «Χ» στην Καλαμάτα και απελευθέρωσαν ομοϊδεάτες τους. Η κυβέρνηση Παπανδρέου, λόγω των διεθνών αντιδράσεων που προκλήθηκαν, υποσχέθηκε ότι θα διαλύσει τη «Χ», κάτι που έπραξε τον ίδιο μήνα.
Εκλογικές συμμετοχές
Τον Μάιο του 1946 ο Γεώργιος Γρίβας κατηγόρησε τους πολιτικούς ως «αδίστακτους καρπωτές των αγώνων των πραγματικών αγωνιστών», και αποφάσισε να συμμετάσχει στην πολιτική με σχηματισμό που είχε τίτλο «Κόμμα Χ Εθνικής Αντιστάσεως» με πρόεδρο τον Κωνσταντίνο Ευσταθόπουλο. Το κόμμα απέκτησε δική του «εργατική νεολαία» και δικό του εργατικό συνδικάτο. Σύμφωνα με μαρτυρία του Όμηρου Παπαδόπουλου ο Γρίβας είχε δεχθεί πρόταση να πολιτευτεί με το Λαϊκό Κόμμα του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη στις εκλογές του 1946 και αποδέχθηκε την πρόταση, όμως η ηγεσία του Λαϊκού Κόμματος, λίγες μέρες αργότερα ακύρωσε τη συμφωνία τους. Το 1946 το Εθνικό Κόμμα Χιτών, κυκλοφόρησε μια φιλοβασιλική προκήρυξη, εν όψει του προγραμματισμένου Δημοψηφίσματος για το Πολιτειακό, η οποία έκλεινε με τη φράση «Όλοι για την επάνοδον του βασιλιά μας», ενώ οι Χίτες προσπάθησαν για την επάνοδο του Γεωργίου Β' στον Ελληνικό Θρόνο. Στις εκλογές του Μαρτίου 1946, το «Εθνικό Κόμμα Χιτών» συγκέντρωσε 1.848 ψήφους ή ποσοστό 0,17 %. Είναι χαρακτηριστικό ότι εκείνη την εποχή, σύμφωνα με πληροφορίες της Βρετανικής Στρατιωτικής Υπηρεσίας, τα μέλη της «Χ» ανέρχονταν σε 50.000.
Στο τέλος του 1946 η οργάνωση «Χ», εμφανίστηκε στη Κύπρο όπου άρχισε να δρα στο τέλος του 1947, την περίοδο των εκλογών του Αρχιεπισκόπου της Κύπρου συμβάλλοντας καθοριστικά καθοριστικά στην εκλογή του Αρχιεπισκόπου. Μία από τις δραστηριότητες του κόμματος ήταν η εξεύρεση εργασίας στα μέλη του. Σύμφωνα με τον ιστορικό Πέτρο Παπαπολυβίου η συμμετοχή των μελών του κόμματος στις μάχες εναντίον των συμμοριών του Κομμουνιστικού Κόμματος «ήταν µία προσπάθεια που εντασσόταν στις «αρχές του Χιτισμού» και στη στράτευση για τη νίκη των «εθνικών δυνάμεων» {...} η ηγεσία και οι άνδρες του θα αποδεικνύονταν και χρήσιμοι και ικανοί». Την 1η Φεβρουαρίου του 1948 το κόμμα μετονομάστηκε σε «Εθνικόν Αγροτικόν Κόμμα Χιτών», ονομασία που χρησιμοποίησε στις εκλογές της 5ης Μαρτίου του 1950. Με την αλλαγή ονομασίας ο Γρίβας προσδοκούσε να ενισχυθεί από «....τους Χίτας εργάτας, τους Χίτας μικροεπαγγελματίας, τους Χίτας υπαλλήλους». Στις εκλογές του Μαρτίου 1950, έλαβε 14.256 ψήφους ή ποσοστό 0,84 %, χωρίς να εκλέξει βουλευτή. Η δράση τόσο του Ελλαδικού όσο και του Κυπριακού παραρτήματος, φαίνεται να σταματά το 1950 και ο Γρίβας οργάνωσε τις ομάδες και σχεδίασε τη δράση της ΕΟΚΑ.
Μνήμη της «Χ»
Όταν η κυβέρνηση του Ιωάννη Ράλλη, κάλεσε τους Έλληνες αξιωματικούς να καταταγούν στα Τάγματα Ασφαλείας, τα Ευζωνικά Τάγματα, ο αρχηγός της «Χ» απάντησε, «...Ως προς την συγκεκριμένη κατηγορία, έχουμε να αναφέρουμε ότι η οργάνωση ουδεμία σχέση έχει με τα Τάγματα Ασφαλείας.... Είμαστε υποχρεωμένοι να συμμορφωθούμε ως προς τις προσταγές της κυβερνήσεως στο Κάιρο. Η οργάνωση διέταξε τους αξιωματικούς που προσεκλήθησαν προς κατάταξη να μην παρουσιαστούν...». Στις 13 Ιουλίου 1944, Λόχος των Ταγμάτων Ασφαλείας επιχείρησε στο Θησείο για τη σύλληψη του Γρίβα, όμως απέτυχαν διότι ο Γρίβας διέμενε σε σπίτι στους Αμπελόκηπους, ενώ δεν κατάφεραν να συλλάβουν ούτε σύζυγό του Βασιλική, γιατί διέμενε σε φιλικό σπίτι. Στη διάρκεια της Κατοχής η οργάνωση συνεισέφερε στον αγώνα του Στρατηγείου της Μέσης Ανατολής στο οποίο απέστειλε 95 λεπτομερείς αναφορές σχετικά με θέσεις, βάσεις και αποθήκες των Γερμανών στην Ελλάδα. Μεταπολεμικά ο Κρις Γουντχάουζ έγραψε, ότι η «Χ» ήταν σχεδόν άγνωστη πριν την Απελευθέρωση, και πως ότι ήταν γνωστό για τη «Χ» δεν παρέπεμπε σε Αντιστασιακή δράση, αλλά σε δράση ανάλογη με την Κου Κλουξ Κλαν.
Ο στενός συνεργάτης του Γρίβα εθνικιστής συγγραφέας Σπύρος Παπαγεωργίου αναφέρει σε βιβλίο του, ότι η «Χ» στη μετά Βάρκιζα εποχή, δεν παρέδωσε τον οπλισμό της αλλά τον έκρυψε. Συγκεκριμένα, γράφει: «Γι’ αυτό και τυπικώς μόνον αυτοδιελύθη. Στην πραγματικότητα συνέχισε να οργανώνεται και να διατηρεί συμπαγείς τις δυνάμεις της. Βεβαίως οι Χίτες έδωσαν πολιτική τροπή και έκφραση στον αγώνα τους, αλλά συνέχισαν να διατηρούν τη στρατιωτική δομή τους. Λόγοι προνοητικότητας τους έκαμαν να μην παραδώσουν τον οπλισμό τους, αλλά να τον φυλάξουν για κάθε ενδεχόμενο.» Επίσης, αναφέρει στο βιβλίο του ότι «Κατά τα πρώτα μετακατοχικά χρόνια οι χίτες των Αθηνών στην πλειοψηφία τους οπλοφορούσαν». Oι αξιωματικοί που ανήκαν ως μέλη στον Ι.Δ.Ε.Α.:
- εκτιμούσαν βαθιά και αξιολογούσαν ως πολύ σημαντικό και καίριο το ρόλο που διαδραμάτισε η οργάνωση του στρατηγού Γεωργίου Γρίβα για την οποία πίστευαν ότι «τοσούτον συνεκίνησεν το Πανελλήνιον η ανδρεία και η αποφασιστικότης του Αρχηγού της οργανώσεως Χ και των ανδρών της, ώστε μετά την εις Αθήνας συντριβήν των κομμουνιστών, αυτή αυτομάτως εξηπλώθει εις ολόκληρον την χώραν και υπό το όνομα Χ οργανώθη ο αντικομμουνιστικός αγών...» [4].
Ο Βρετανός Κρις Γουντχάουζ, αρχηγός της Συμμαχικής Αποστολής στην κατεχόμενη Ελλάδα, αναφέρει, πολλά χρόνια αργότερα και καταφανώς ενοχλημένος από την κατοπινή δράση του Γρίβα, σχετικά με την οργάνωση: «...το σώμα αυτό που αργότερον έγινε γνωστόν ως το όργανον αμέσου δράσεως της βασιλικής δεξιάς υπό την αρχηγίαν του συνταγματάρχου Γρίβα, ισχυρίσθη ότι υπήρξε κίνημα αντιστάσεως κατά την κατοχήν. Εάν ο ισχυρισμός αυτός είναι αληθής, η Χ θα εταξινομείτο ως η μόνη οργάνωσις της Δεξιάς που έδρα τότε εν Αθήναις, εις την πραγματικότητα όμως ήτο άγνωστος μέχρι ολίγου προ της αποχωρήσεως των Γερμανών. Αλλά και τότε ακόμη το όνομά της δεν εσήμαινε τίποτε σχετιζόμενον με την αντίστασιν. Μόνον κατά τα αμέσως μετά τον πόλεμο έτη, απέκτησε τη σημασία μιας Κου Κλουξ Κλαν». Ο Γεώργιος Γρίβας σε απάντησή του στον Γούντχαουζ ανέφερε, «...Αν ο Γούντχαουζ αγνοούσε ποιοί είμαστε, σημαίνει ότι είχε πλήρη άγνοια της κατάστασης στην Ελλάδα, οπότε δεν ήταν ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση. Εκτός αν αυτός προσμετρούσε την συμμετοχή στην Εθνική αντίσταση υπολογίζοντας τις χρυσές λίρες που έλαβε συγκεκριμένη οργάνωση. Σε κάθε περίπτωση ομολογούμε πως ορθώς δεν μας υπολογίζει μεταξύ των συμμετασχόντων στην Εθνική αντίσταση, διότι εμείς αγωνιστήκαμε με μοναδικό κίνητρο την απελευθέρωση της πατρίδος μας....».
Η οργάνωση «Χ» αναγνωρίστηκε επισήμως ως Εθνική Οργάνωσις Εσωτερικής Αντιστάσεως με την 155/1950 Εγκύκλιο Διαταγή του Υπουργείου Στρατιωτικών και το Βασιλικό Διάταγμα της 10ης Μαρτίου 1950, ενώ απόγονοι και φίλοι των μαχητών και των μελών της έχουν ιδρύσει το σωματείο «Πανελλήνιος Σύνδεσμος Μαχητών και Φίλων της Εθνικής Αντιστασιακής Οργανώσεως Χ» [5] και τελούν διάφορες εκδηλώσεις καθώς και ετήσιο ιερατικό μνημόσυνο στη μνήμη του Γεωργίου Γρίβα και των μελών της.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Διαβάστε τα λήμματα
Βιβλιογραφία
- [«Ο Γρίβας και η «Χ». Το χαμένο αρχείο», Σπύρος Παπαγεωργίου, εκδόσεις «Νέα Θέσις».]
- [«Οργάνωσις «Χ», τρία χρόνια, τρεις αιώνες», Όμηρος Παπαδόπουλος, εκδόσεις «Νέα Θέσις».]
- [«Θησείο: Ιούνιος 1941-Δεκέμβριος 1944», Φάνης Χαμόδρακας, Αθήνα, 2009.]
Παραπομπές
- ↑ [Έκθεσις επί του τρόπου οργανώσεως και δράσεως της Εθνικής Οργανώσεως «Χ».
Μέσα εις την γενικήν απογοήτευσιν και απαισοδοξία ήτις επεκράτει λόγω της κατοχής της πατρίδος μας υπό των Γερμανοιταλών, εθεωρήσαμεν καθήκον μας να μην αφήσωμεν να σβύση το εκθαμβωτικόν φώς του Αλβανικού έπους αλλά να κρατήσωμεν την δάδα του αναμμένην, το ιερόν πυρ της οποίας να μεταδώσωμεν εις τας καρδίας των Ελλήνων, ώστε να διατηρηθή άσβεστη η πατριωτική φλόγα των ιδανικών της φυλής μας και η δείψα της απελευθερώσεως. Προς τούτο συνεστήθη στρατιωτική οργάνωσις ήτις έλαβε περί τα μέσα του 1943 την ονομασία «Χ» με πυρήνας αξιωματικούς του ενεργού Στρατού και η οποία έταξεν ως σκοπόν της την συμβολήν διά παντός μέσου εις την ταχυτέραν εκδίωξιν του κατακτητού από την Πατρώαν γην.
Προς επιδίωξιν του σκοπού τούτου εκρίθη αναγκαία η συγκρότησις μαχητικών τμημάτων και η επαφή με την Ελληνικήν Κυβέρνησιν του Καΐρου προς λήψιν οδηγιών και κατευθύνσεων. Η οργάνωσις, μακράν πάσης πολιτικής επιδιώξεως και απηλλαγμένη πάσης κομματικής χροιάς καθόσον εις τα μέλη της επρυτάνευε η σκεψις της σωτηρίας της Πατρίδος και ουχί το κομματικόν ή ατομικόν συμφέρον, επεδόθη δραστηρίως εις την μύησιν μελών κατά τον συνωμοτικόν τρόπον και εις την συγκρότησιν τμημάτων, αρχής γενομένης από τας πόλεις Αθηνών, Πειραιώς και τα περίχωρα. Η Οργάνωσις διά την δράσιν εναντίον του κατακτητού διέκρινε το έργον της εις δύο αλληλοεξαρτουμένας φάσεις εκ των οποίων η μεν πρώτη ανήγετο εις την πλήρη Οργάνωσιν, προπαρασκευήν και εφοδιασμόν διά μαχητικών μέσων των τμημάτων της χωρίς να γίνη πρόωρος εκδήλωσις της υπάρξεως της και χωρίς συνεπώς να προκληθή πρόωρος αντίδρασις του κατακτητού η δε Δευτέρα αφεώρα την μαχητικήν εκδήλωσιν κατά του κατακτητού εις τον πρόσφορον εκείνον χρόνον όστις συνεδυάζετο με γεγονότα προκαλούμενα υπό των Συμμαχικών δυνάμεων εν Ελλάδι ή αλλαχού της Βαλκανικής.
Η Οργάνωσις προέβλεπε επίσης παρενόχλησιν του κατακτητού, ιδίας των συγκοινωνιών του, διά της δράσεως ανταρτικών ομάδων. Αι σκέψεις όμως αι οποίαι διείπον μιαν τοιαύτην ενέργειαν συνοψίζοντο εις τα κάτωθι:
- Οργάνωσις της υπαίθρου εν άκρα μυστικότητι ιδία εις περιοχάς ζωτικάς εις τον κατακτητήν από απόψεως συγκοινωνιών.
- Εφοδιασμός των περιοχών τούτων διά μαχητικών μέσων αποστελλομένων έξωθεν.
- Μετά πλήρη προπαρασκευήν, εκδήλωσις της ενεργείας των συγκροτουμένων ανταρτικών ομάδων αλλά τοιαύτη συντονισμένη, απευθυνομένη συμφώνως προς εν γενικόν σχέδιον ενέργειας.
Αύται ήσαν αι κεντρικαί σκέψεις προς το Γενικόν αρχικόν σχέδιον δράσεως της Οργανώσεως.
Εφρονούσαμεν επίσης οτι οιασδήποτε δράσεως εντός της Ελλάδος θα έπρεπε να συμμετάσχη ολόκληρον το έθνος, μη αποκλειομένου ουδενός λόγω κομματικών πεποιθήσεων και ότι η δράσις αύτη έπρεπε να αναληφθή υπό ηγεσίας εν Ελλάδι, η οποία και να κατευθύνη τον όλον αγώνα βάσει γενικών οδηγιών του Γενικού Στρατηγείου Μ. Ανατολής άνευ ουδεμίας άλλης αναμίξεως του τελευταίου εις εσωτερικά ζητήματα οργανώσεως, επιλογής προσώπων κ.λπ.
Δυστυχώς τα ανωτέρω δεν ετηρήθησαν με τα γνωστά ολέθρια και καταστροφικά αποτελέσματα διά τον τόπον. Τα γεγονότα εξελίχθησαν ως κάτωθι εις την Οργάνωσιν «Χ». Οδηγίαι παρά της ελληνικής Κυβερνήσεως Καΐρου ουδέποτε ελήφθησαν. Η Οργάνωσις εν τούτοις δεν έπαυσεν από του να επιζητή εις πάσαν παρουσιαζομένην περίστασιν επαφήν μετά της Ελληνικής Κυβερνήσεως Καΐρου προς λήψιν οδηγιών. Τοιαύται επαφαί επεζητήθησαν:
- Με πρόσωπα αναχωρήσαντα εντεύθεν
- Με εγγράφους αναφοράς, αποσταλείσας δι΄αναχωρησάντων εντεύθεν αξιωματικών επί των αναφορών τούτων ουδεμία απάντησις ελήφθη.
- Μέσω διαφόρων προσώπων εν Ελλάδι τα οποία ως εκ της Θέσεως των θα ήτο δυνατόν να έχουν επαφή μετά της Ελληνικής Κυβερνήσεως Καΐρου.
Ούτω η Οργάνωσις έλαβε επαφήν μετά του τέως Αρχιεπισκόπου αθηνών Χρυσάνθου ήτις και ετηρήθη μέχρι απελευθερώσεως. Εν τη οικία του Μακαριωτάτου εγένετο άπαξ της εβδομάδος σύσκεψις εις ην ελάμβανον μέρος πλην του Αρχηγου της ημετέρας οργανώσεως και διάφοροι προσωπικότητες εν οις οι κ.κ. Αλεξ. Κύρου, Χρ. Ζαλοκώστας, δικηγόρος, Χρ. Παπαδόπουλος και εχαράσσετο η τηρητέα γραμμή.
Εν τη οικία του Αρχιεπισκόπου ελήφθη άπαξ μόνον επαφή μετά αντιπροσώπου της Ελλ. Κυβερνήσεως Καΐρου (κ. Τσουδερού) αφιχθέντος εκ του Εξωτερικού, όστις ηρκέσθη να είπη εις τον Αρχηγόν της Οργανώσεως τα εξής: «να τηρηθή η ακολουθηθείσα μέχρι τούδε υπό της Οργανώσεως τακτική».
Μετά του Αρχηγού της Οργανώσεως κ. Γρίβα έλαβε επαφήν και ο αείμνηστος ταγματάρχης Τσιγάντε. Ούτος ελθών εις Αθήνας κατά τον Αύγουστον 1942, εαν δεν απατώμεθα, επεζήτησε προσωπικήν επαφήν μεθ΄ ημών μόλις κατά τον Ιανουαάριον 1943, ολίγας ημέρας προ της δολοφονίας του. Εις τίνα οικίαν εν Κυψέλη παρισταμένων και των Συν/άρχου Πεζ. Αντωνοπούλου Μιχ., Αντ/άρχου πυρ/κού Παναγοπούλου. Ο Ταγμ. Τσιγάντες επέδειξε εις τον αρχηγόν της Οργανώσεως «Χ» κ. Γρίβαν πληρεξούσιον έγγραφον δι’ ου ήτο εφοδιασμένος του τότε αντιπροέδρου της Κυβερνήσεως Καΐρου κ. Π. Κανελλοπούλου και συνεφωνήθη από κοινού όπως επικειμένης της επανόδου του ταγ/χου Τσιγάντε εις κάϊρον η εντολή ην ούτος ειχε διαβιβασθή εις επιτελείον αξιωματικών ούτινος μέλη θα ήσαν και οι ανωτέρω αξιωματικοί και ο αρχηγός της Οργανώσεως «Χ». Επισυμβάσης όμως μετά τινας ημέρας της δολοφονίας του ταγμ. Τσιγάντε η συγκρότησις του επιτελείου τούτου δεν επραγματοποιήθη διότι η συμφωνία δεν ετηρήθη εκ μέρους των διαδόχων του Τσιγάντε και ούτως η ημετέρα Οργάνωσις ετηρήθη μακράν πάσης ενεργού αναμίξεως εις τας ενεργείας τούτων, τηρηθείσης μιας απλής επαφής μετά τούτων. Ούτω η ημετέρα Οργάνωσις μη έχουσα οδηγίας εκ μέρους της Ελληνικής Κυβερνήσεως Καΐρου σχετικώς με την αποστολήν και την δράσιν της κατά του κατακτητού ανέπτυξε ιδίαν πρωτοβουλίαν εντός των Εθνικών πλαισίων πάντοτε.
Τας ενεργείας της θα τας διακρίνωμεν εις δύο χρονικάς περιόδους:
Α) Από της συστάσεως της Οργανώσεως μέχρι της εποχής του συνεδρίου του Λιβάνου.
Β) Aπό του τελευταίου τούτου μέχρι και του Δεκεμβριανού κομμουνιστικού κινήματος.
Α) ΠΡΩΤΗ ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Κατά ταύτην η Οργάνωσις επεδόθη δραστηρίως:
Ι. Εις την συγκρότησιν και οργάνωσιν των μαχητικών τμημάτων της ινα είναι πάντοτε ετοιμη δι΄ οιανδήποτε αποστολήν με την ελπίδα ότι μίαν ημέραν θα ελέμβανε οδηγίες εκ της Ελληνικής Κυβερνήσεως Καΐρου μετά της οποίας δεν έπαυσε να επιζητή την επαφήν.
ΙΙ. Εις την επιζήτησιν επαφής μετά του Γεν. στρατηγείου της Μέσης ανατολής και εις προσπάθειαν εξόδου ανταρτικών ομάδων.
ΙΙΙ. Εις την επιζήτησιν συνεργασίας μετ' άλλων Εθνικών Οργανώσεων διά τον συντονισμόν και την ενοποίησιν του αγώνος.
ΙV. Εις την συλλογήν πληροφοριών και την διαβίβασιν τούτων εις εν Ελλάδι μυστικάς Αγγλικάς υπηρεσίας πληροφοριών.
V. Εις προπαγάνδαν και εξύψωσιν του ηθικού του λαού.
VI. Συγκρότησις και Οργάνωσις μαχητικών τμημάτων
Η οργάνωσις επεδόθει δραστηρίως από των πρώτων ημερών της συστάσεώς της εις την συγκρότησιν και την οργάνωσιν μαχητικών ομάδων εντός των πόλεων Αθηνών Πειραιώς και εις τα περίχωρα καθώς και εις περιοχάς της υπαίθρου εις Πελοπόννησον (περιοχή Αργους, Αιγίου, Κορίνθου και Στερεάν Ελλάδα (περιοχαί Γραβιάς, Αμφίσσης). H προσπάθεια εις την ύπαιθρον παρουσίασε μικράς προόδους λόγω δυσκολιών συνδέσμου και ιδία λόγω της αντιδράσεως των Γερμανοιταλών οίτινες συνέλαβον και εφυλάκισαν πλείστα των στελεχών μας. Εις Αργος συνελήφθη και εφυλακίσθη υπό των Ιταλών ο επικεφαλής της εκεί κινήσεως μας και εις Κόρινθον επίσης. Εις την αντιδρασιν ταύτην προσετέθη είτα και η τοιαύτη του Ε.Α.Μ. ήτις αρχικώς εδυσχέραινε και τελικώς παρέλυσεν πάσαν κίνησιν μας εις την ύπαιθρον εφόσον ημων μη εχόντων ανταρτικάς ομάδας, δεν ήτο δυνατόν τα διωκόμενα υπό των Γερμανών και των κομμουνιστών μέλη μας να εύρουν εις αυτάς καταφύγιον.
Εις τας Αθήνας και τον Πειραιά η εργασία της Οργανώσεως εν αρχή επροχώρει καλώς διότι η ανακάλυψις της υπό του κατακτητού δεν ήτο εύκολος, αφ΄ ενός μεν λόγω της μεγάλης μυστικότητος η οποία ετηρείτο εις την μύησιν των μελών και γενικώς εις πάσας τας ενεργείας της Οργανώσεως και λόγω επίσης της πληθύος των εμφανιζόμενων οργανώσεων αφ΄ ετέρου δε διότι υπήρχε δυνατότης αποκρύψεως και εν κρυπτώ εργασίας έστω και αν μέλη μας ανεκαλύπτοντο και διώκοντο. Αι πόλεις Αθηνών και Πειραιώς εδιαιρέθησαν εις τομείς, η διοίκησις δε εκάστου τούτων ανετέθη εις μόνιμον αξιωματικόν του Στρατού όστις είχε υπό τας διαταγάς του αξιωματικούς διαμένοντες εντός των τομέων και οι οποίοι προέβαινον εις μύησιν και στρατολογίαν μελών εντός της περιοχής των τομέων.
Ούτω οργανώθησαν μαχητικά τμήματα εν Αθήναις, εις Κυψέλην, Ανω και Κάτω Πατήσια, Ιπποκράτους, Αμπελοκήπους, κολωνάκι, Παγκράτι, Νέον Κόσμον, Καλλιθέαν, Νέα Σμύρνη, Θησείον, Πετράλωνα, Πλάκα, Μεταξουργείον, Βάθη, Πλατεία Αττικής, Αγ. Παντελεήμονα, Υμηττόν, Βύρωνα, Καισαριανή. Επίσης οργανώθησαν τοιαύτα εις συνοικίας του Πειραιώς και εις Προάστεια, Χαλάνδρι, Αγ. Παρασκευή, Ηράκλειον.
Αι μαχητικαί αυταί ομάδες αρχικώς ήσαν άοπλοι, μετά την συνθηκολόγησιν της Ιταλίας κατωρθώθη η αγορά οπλισμού Ιταλικου, διά πόρων ους έθεσε εις την διάθεσιν της Οργανώσεως οικονομική επιτροπή υπό την Προεδρείαν του Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου.
Δια των πόρων τούτων επετεύχθη η αγορά και ο εξοπλισμός κατά το μάλλον και ήττον καλός 200 περίπου ανδρών.
Σκοπός της συγκροτήσεως των μαχητικών τούτων ομάδων ήτο:
1) Η εν ευθέτω χρόνω μαχητική δράσις εναντίον του κατακτητού συνδυαζομένη με ετέραν τοιαύτην γενικωτέραν καθ΄όλην την Ελλάδα και κατευθυνομένην υπό του Στρατηγείου της Μ. Ανατολής ή εν Ελλάδι εκπροσώπου του.
2) Η συλλογή πληροφοριών και η διαβίβασις τούτων εις το Στρατηγείον Μ. Ανατολής.
3) Η ενέργεια σαμποτάζ αλλά μόνον εφόσον υπεδεικνύετο έξωθεν, επί τη βάσει ενός γενικού σχεδίου.
4) Η εξύψωσις του ηθικού του λαού διά της προπαγάνδας και εντύπων.
Παρ’ όλην την μυστικότητα η οποία ετηρήθη εν τούτοις δεν ήτο δυνατόν η οργάνωσις να διαφύγη επί μακρόν της προσοχής του κατακτητού.Ο Αρχηγός της Οργανώσεως Γ. Γρίβας επανειλημμένως ειδοποιήθη από διάφορα πρόσωπα ότι θα συνελαμβάνετο υπό των Γερμανών. Την 24 Μαρτίου 1943 Γερμανοί μετέβησαν εις την στρατιωτικήν υπηρεσίαν (υπηρεσία στρατιωτικών αρχείων) παρ΄ή υπηρέτει ο Αρχηγός της Οργανώσεως και τον ανεζήτησαν. Ειδοποιηθείς ούτος παρά αξιωματικών εις το Αγορανομικόν Δικαστήριον ούτινος την ημέραν εκείνην ετύγχανεν μέλος, διέφυγε και έκτοτε μέχρι της απελευθερώσεως παρέμεινε κρυπτόμενος και καταζητούμενος υπό των Γερμανών. Την επομένην, 25 Μαρτίου, οι Γερμανοί μετέβησαν εις την οικίαν του Αρχηγού διά να τον συλλάβουν και καθ΄ ην στιγμήν ούτος επικεφαλής της Οργανώσεως έκαμε μαχητικήν εκδήλωσιν παρά το μνημείον του Αγνωστου Στρατιώτου και εν συνεχεία παρά τον Μητροπολιτικόν ναόν, καθ΄ην ετραυματίσθησαν διά σφαιρών 4 μέλη της Οργανώσεως.
Από της ημέρας ταύτης ήρξατο πλέον η απηνής δίωξις των Γερμανών αρκετά δε μέλη μας συνελήφθησαν και εφυλακίσθησαν τινά δε και εξετελέσθησαν. Η τοιαύτη δίωξις δεν ανέστειλε ούτε επιβράδυνε τας ενεργείας της Οργανώσεως διά την αύξησιν και συγκρότησιν της δυνάμεως των μαχητικών τμημάτων της. Εκαστον τμήμα εξεπαιδεύετο δι΄αγώνα εντός ωκημένου τόπου και εξετέλει ασκήσεις συναγερμού. Υπό των επί κεφαλής αξιωματικών είχον μελετηθή ενέργειαι ιδία προσβολή των χώρων των κατεχομένων υπό των στρατευμάτων κατοχής, εντός του τομέως εκάστου.
- Εις τα διώξεις του κατακτητού εναντίον της Οργανώσεως προσετέθησαν βραδύτερον, η τρομοκρατία του ΕΑΜ και η αντίδρασις της κυβερνήσεως Ράλλη.
α) Τρομοκρατία του ΕΑΜ
Και ενωρίτερον αλλά κυρίως από των μέσων του 1943 το ΕΑΜ αφίνει να φανή έκδηλος ο σκοπός του αγώνος τον οποίον διεξάγει. Η εκδήλωσις αύτη αρχίζει με μιαν αγρίαν τρομοκρατίαν η οποία εξαπολύεται επ΄άκρον εις άκρον της Ελλάδος και ήτις αποσκοπεί την εξόντωσιν, διά παντός μέσου, παντός εθνικόφρονος στοιχείου, το οποίον βραδύτερον θα ήτο εμπόδιον εις τους σκοπούς του ΕΑΜ. Εθνικαί ανταρτικαί ομάδες, εξοντώνονται και διαλυονται, αξιωματικοί και πολίται συμμετέχοντες εις ταύτας αιχμαλωτίζονται και εξευτελίζονται, το δολοφονικό στιλέτο της ΟΠΛΑ κτυπή πάν υγιές εθνικόφρον στοιχείον υπό τα όμματα των Γερμανών. Ο φοβερός εφιάλτης της τρομοκρατίας πτερυγίζει παντού υπό μορφή εκβιασμών, απαγωγών, αιχμαλωσιών, δολοφονιών αι οποίαι συντείνουν εις την πλήρη δυστυχίαν ενός λαού, εις συμπλήρωμα των τρομοκρατικών και καταστροφικών μεθόδων τας οποίας εφήρμοζον οι βάρβαροι κατακτηταί. Εδώ ακριβώς ευρισκεται η αιτία του ότι μέρος της δραστηριότητος της ημετέρας Οργανώσεως κατά του κατακτητού εστράφη εις το να αντιμετωπίσει τον εξοντωτικόν αγώνα τον οποίον είχεν κηρύξει το ΕΑΜ εναντίον ημών, καθώς και εναντίον των άλλων εθνικών Οργανώσεων. Ούτω, ενώ ο αγών μας εξεκίνησε ως καθαρώς Εθνικός απελευθερωτικός κατέληξε εις το επίπεδον ενός εμφυλίου σπαραγμού, τον οποίον εντέχνως υποδαύλιζε ο κατακτητής προς ίδιον συμφέρον, τόσον διά της προπαγάνδας του όσον και διά της αμφιρρόπου στάσεώς του, πράγμα το οποίον μόνον οι ανόητοι του ΕΑΜ δεν ηθέλησαν να εννοήσουν, ενδιαφερόμενοι μόνον διά την προπαρασκευήν των διά την διά την βίαιαν κατάληψιν της Αρχής μετά την αποχώρησιν των Γερμανών. Ιδού διατί κατά την απελευθέρωσιν και μετά ταύτην, κατά το Δεκεμβριανόν κίνημα ευρέθημεν αντιμέτωποι προς το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ και μεταξύ ημών και εκείνων έλαβον χώραν ένοπλαι συγκρούσεις εντός των Αθηνών, καθ’ όμοιον τρόπον καθ’ ον έλαβον τοιαύται εις την ύπαιθρον μεταξύ των Εθνικών ανταρτικών ομάδων (Ζέρβα, Ψαρρού) και ΕΛΑΣ.
β) Αντίδρασις της Κυβερνήσεως Ράλλη.
Ευρισκόμεθα εις την εποχήν καθ’ ην η Κυβέρνησις Ράλλη αποεφάσισε την συγκροτησιν των Ταγμάτων ασφαλείας. Τον Φεβρουάριον 1944 διαταγή της Κυβερνήσεως εκείνης διετάσσοντο οι αξιωματικοί να δηλώσωσι εάν επιθυμούν να καταταγώσι εις τα δημιουργηθησόμενα τάγματα ασφαλείας. Η θέσις ην εν προκειμένω έλαβεν η Οργάνωσις ήτο όπως άπαντες οι αξιωματικοί της δηλώσουν ότι δεν επιθυμούν να καταταγώσι εις αυτά. Και τούτο διότι, ημείς ως οργάνωσις υπείκουσα εις τας διαταγάς της νομίμου Ελληνικής Κυβερνήσεως Καΐρου ήτις εξεδηλώθει ευθύς εξ αρχής εναντίον της συγκροτήσεως των ταγμάτων τούτων δεν είχομεν δικαίωμα να συζητήσωμεν εάν ήταν ή ού χρήσιμα τα τάγματα ταύτα και σκόπιμος ή ού η συγκρότησίς των αλλά είχομεν υποχρέωσιν να πειθαρχήσωμεν τυφλώς εις τας διαταγάς της όπερ και επράξαμεν. Την απόφασιν ταύτην η Οργάνωσις ανεκοίνωσε εις την προς τον σκοπόν λήψεως αποφάσεως επί της συμμετοχής η ου των αξιωματικών εις τα τάγματα συγκληθείσαν σύσκεψιν των Αρχηγών των συνεργαζομένων των εθνικών Οργανώσεων ης ην παρέστησαν οι στρατηγοί Βεντήρης (ΡΑΜ), Διάμεσης (ΕΔΕΜ) και Συν/ρχης Αντωνόπουλος Μιχ. (Σ.Ε.). Η ανωτέρω διαταγή της Κυβερνήσεως Ράλλη ηκυρώθη λόγω της προκληθείσης αντιδράσεως διά να διατυπωθή ευθύς αμέσως υπό άλλην μορφήν (της διά διαταγών του Υπουργείου Εθνικής Αμύνης τοποθετήσεως αξιωματικών εις τα τάγματα). Διά τοιούτων διαταγών εκλήθησαν δυναμικά στελέχη της Οργανώσεως εν οις και διοικηταί των περιοχών Ιπποκράτους, Κολωνακίου, Πατησίων, Κουκακίου, Αγ. Παρασκευής, Χαλανδρίου, Νέου Κόσμου. Η Οργάνωσις έδωσε διαταγή εις τούτους να μη παρουσιασθούν και να αλλάξουν κατοικίαν εκ φόβου συλλήψεώς τωνκαι να εξακολουθήσουν εργαζόμενοι εν τω πλαισίω της Οργανώσεως. Ούτω περί τους 40 Αξιωματικοί και Ευέλπιδες την Οργανώσεως εκ των κληθέντων εις τα τάγματα δεν παρουσιάσθησαν, προτιμήσαντες την δίωξιν της Κυβερνήσεως ήτις και τους εστέρησεν των αποδοχών των.
Το Υπουργείον Εθνικής Αμύνης εκάλεσεν και τον Αρχηγόν της Οργανώσεως Αντ/ρχην Γ. Γρίβα να παρουσιασθή εις τα τάγματα ασφαλείας (αριθ. Δ/γής ΕΠ 18888/9-5-44). Ως ήτο επόμενον ούτος δεν παρουσιάσθη και τότε ελήφθησαν εναντίον του σειρά πιεστικών μέτρων, ήτοι: 1) Διετάχθη η σύλληψις του Αρχηγού της οργανώσεως (αριθ. Δ/γής Υπουρ. Εθνικής Αμύνης ΕΠ 18525/10-6-44).
2) Εστερήθη ούτος των αποδοχών του (αριθ. Δ/γής Υπουρ. Εθνικής Αμύνης ΕΠ 18263/28-7-44)
Επεδιώχθη η σύλληψίς του. Την νύκτα της 12-13 Ιουνίου 1944 αξιωματικός επί κεφαλής 40 περίπου ανδρών των ταγμάτων ασφαλείας (άγνωστον πώς είχε γνωσθεί η κατά την νύκταν εκείνη διαμονή του Αρχηγού εν τη οικία του, καθ’ όσον αυτός λόγω διώξεως των Γερμανών παρέμενε από του Μαρτίου 1943 εις οικίαν τινά παρά τα Τουρκοβούνια) επεχείρησε να τον συλλάβη. Ο Αρχηγός κατώρθωσε να διαφύγη υποστάς διαφόρους μώλωπες.
Η Κυβέρνησις Ράλλη έλαβε ανάλογα μέτρα και εναντίον των άλλων αξιωματικών της Οργανώσεως οι οποίοι δεν παρουσιάσθησαν. Η πειθαρχία, η αυταπάρνησις και η αυτοθυσία των αξιωματικών τούτων πρέπει να εκτιμηθεί δεόντως. Τινές τούτων διά να εξοικονομήσωσι τα προς το ζην (αφού εστερήθησαν των αποδοχών των) ηναγκάσθησαν να μετέλθουν διάφορα επαγγέλματα ταπεινωτικά, χάριν του ιερού αγώνος τον οποίον διεξήγαγον. Τους Αξιωματικούς τούτους η Οργάνωσις στερουμένη επαρκών οικονομικών μέσων δεν ηδυνήθη να ενισχύση επαρκώς. Αι διώξεις των Γερμανών αφ’ ενός, η τρομοκρατία του ΕΑΜ και τα κτυπήματα της Κυβερνήσεως Ράλλη αφ’ ετέρου, εναντίον της οργανώσεως εμείωσαν σημαντικώς την δύναμίν της, αλλά πάντα τούτα δεν κατέστη δυνατόν να μειώσουν το πείσμα και την απόφασίν της προς συνέχισην του αγώνος ούτε και την μαχητικότητά της και τούτο το απέδειξε εις όλας τας εκφάνσεις του αγώνος όταν μετά τινάς εβδομάδας ετέθη υπό τας διαταγάς του Στρατιωτικού Δ/τού Αττικής του διορισθέντος υπό της Ελληνικής Κυβερνήσεως Καΐρου, περί του οποίου γίνεται λόγος κατωτέρω εις σχετικόν κεφάλαιον.
ΙΙ. Επιζήτησις επαφής μετά του Γενικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής και προσπάθεια εξόδου ανταρτικών ομάδων
Την οργάνωσιν απησχόλησε σοβαρώς από των πρώτων ημερών της συστάσεώς της η συγκρότησις ανταρτικών ομάδων εις την ύπαιθρον προς παρενόχλησιν του κατακτητού. Η τοιαύτη όμως προσπάθειά της δεν θα ήτο δυνατόν να ευοδωθή εφόσον δεν θα ενισχύετο έξωθεν διά μέσων οπλισμού. Απηντείτο ως εκ τούτου, επαφή μετά του Γεν. Στρατηγείου Μέσης Ανατολής.
Αι προς τούτο ενέργειαί μας ήσαν αι εξής:
1) Εμελετήθη η προώθησις μικρών αναρτικών ομάδων εις την περιοχήν Ρούμελης, ως προπομπός ισχυροτέρων τοιούτων, εφ’ όσον θα ελαμβάνομεν ενίσχυσιν έξωθεν. Με τα ελάχιστα οικονομικά μέσα τα οποία τότε είχε θέσει εις την διάθεσιν ημών ο Αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος αποφασίζεται η προώθησις μικρών ομάδων υπό την ηγεσίαν αξιωματικών εις την περιοχήν Αμφίσσης. Αύτη όμως δεν επραγματοποιήθη διότι η έξοδος του Συν/ρχού Ψαρρού επί κεφαλής ανταρτικού Σώματος εις την περιοχήν Ρούμελης μας ηνάγκασε να παραιτηθούμε του σκοπού μας διά την αυτήν περιοχήν.
2) Τον Φεβρουάριον 1943 ο Αρχηγός της Οργανώσεως εκλήθη εις σύσκεψιν υπό του Αρχιστρατήγου Παπάγου και Αχιλλέως Κύρου, οίτινες την εποχήν εκείνην ήρξαντο μιας προσπαθείας προς ενοποίησιν του αγώνος των Εθνικών Οργανώσεων. Έκτοτε η Οργάνωσις συνειργάσθη μετά των ανωτέρω και ο Αρχηγός της Οργανώσεως ήρχετο εις συχνάς επαφάς μετά του Αρχιστράτηγου παρ’ ου ελάμβανε διαταγάς. Την εποχήν εκείνην εμελετάτο ο προσφορώτερος τρόπος δράσεως εναντίον του κατακτητού. Δυστυχώς η μετά τινά χρόνον επισυμβάσα σύλληψις του Αρχιστράτηγου υπό των Γερμανών διέκοψε την περαιτέρω συνεργασίαν.
3) Η Οργάνωσις περί τον μήνα Μάϊον - Ιούνιον 1943 επεχείρησε την έξοδον ανταρτικών ομάδων εις την περιοχήν Αιγίου. Και η προσπάθεια αύτη απέτυχε και δι’ άλλους λόγους αλλά και διότι δεν επετεύχθη σύνδεσμος μετά του Γεν. Στρατηγείου Μ. Ανατολής διά ρίψεις.
4) Το θέρος 1943 η προσοχή της Οργανώσεως εστράφη εις την περιοχή Ελικώνος - Κιθαιρώνος της οποίας η κατοχή υπό ημετέρων ανταρτικών ομάδων θα απετέλει σοβαρόν κίνδυνον διά τας προς βορρά συγκοινωνίας των Γερμανών, ιδία εν περιπτώσει υποχωρήσεως τούτων εξ Ελλάδος. Η μελέτη και η προπαρασκευή της συγκροτήσεως ανταρτικών ομάδων διά την άνω περιοχήν απησχόλησε σοβαρώς την Οργάνωσιν, ήτις και αξιωματικόν της (Λοχαγόν Πυρ/κού Ξένον Μιχ.) απέστειλε εκεί διά την αναγνώρισιν και μελέτην και κατάλληλον τμήμα ειχε συγκροτηθή προς τούτο. Όταν η μελέτη και προπαρασκευή επερατώθη ο Αρχηγός της Οργανώσεως συννενοήθη μετά της μυστικής Αγγλικής υπηρεσίας πληροφοριών ‘Κόδρος΄ μετά της οποίας προ πολλού συνειργάζετο, δι’ επαφήν μετά του Γεν. Στρατηγείου Μ. Ανατολής.
Τα ανταλλαγέντα τηλεγραφήματα μεταξύ της υπηρεσίας πληροφοριών Κόδρος και του Γ.Σ Μ. Ανατολής έχουν ούτω:
(επίσημα αντίγραφα τούτων υπεβλήθησαν υφ΄ ημών εις Υ. Στρατιωτικών).
Αριθ. 118-59 13/8/43
‘Συν/χης Γρίβας έχει έτοιμον Σώμα δι΄Ελικώνα Στόπ. Θέλει γνωρίζει εαν δύναται γίνει αμέσως ρίψις όπλων και εφοδίων όπως εξέλθη Στόπ. Προσωπική γνώμη ενεργήσετε δραστηρίως όπως δυνηθή συγκροτήση ανωτέρω ανταρτικόν Σώμα, δεδομένου ότι αντιλήψεις ανωτέρω αξιωματικού καθαρώς Εθνικαί και φίλαγγλοι. Παρακαλώ απαντήσετε’
Η απάντησις του στρατηγείου ήτο η εξής:
Αριθ. 5058 20/8/43
‘Σήμα 118 στόπ. Στρατηγείον δέχεται προτάσεις ανάγκη όπως Συν/ρχης έλθη εις επαφήν μετά πλησιέστερον εν Ελλάδι Βρεττανικών αξιωματικών της liaison επαναλαμβάνω liaison και υπογράψη συμφωνητικόν Nat. Band stop. Το Σώμα του τότε θα αποκτήση ‘ ολα τα ζητούμενα προτερήματα Στόπ Απαντήσατε’
Αποσταλέν 2ον τηλεγράφημα εις Γεν. Στρατηγείον
Αριθ. 131/38 5/9/43
‘Γρίβας δέχεται υπογραφήν Nat Band. Eπειδή απ΄ευθείας επαφή με liaison αδύνατος λόγω παρεμβολής ΕΑΜ υποδείξατε τρόπον επαφής χρησιμοποιήσαντες εν αναγκη γνωστόν τρόπον (------)’
Η απάντησις του στρατηγείου ήτο η εξής:
Αριθ. 5154 22/9/43
‘Σήμα σας 151 σύμφωνοι Στόπ. Θα υποδείξω γνωστόν τρόπον επαφής (-------) Στόπ.’
Το Στρατηγείον Μ. Ανατολής δεν έδωσε συνέχειαν εις άνω αιτήσεις και ούτε υπέδειξε τρόπον επαφής με Βρεττανόν αξιωματικόν, πιθανώτατα κατόπιν εμμέσου επεμβάσεως οργάνων του ΕΑΜ.
Και μετά την αποτυχίαν της προσπαθείας αυτής η Οργάνωσις δεν παρητήθη του σκοπού της διά την έξοδον ανταρτικών ομάδων
5) Περί το τέλος Οκτωβρίου 1943, ήλθεν εις Αθήνας ο Αγγλος λοχαγός ΝΤΟΝ όστις ανέλαβε προσπάθειαν συνεργασίας και συντονισμού όλων των Εθνικών Οργανώσεων του Εσωτερικού. Αποτέλεσμα της προσπαθείας ταύτης υπήρξεν η επαφή των εκπροσώπων των κυριωτέρων Εθνικών Οργανώσεων (Χ, ΡΑΝ, ΕΔΕΣ,ΕΔΕΝ,ΕΚΟ,ΕΔ,ΤΡΙΑΙΝΑ) και η υπογραφή υπό τούτων πρωτοκόλλου κατά τον Νοέμβριον 1945 διά του οποίου αύται εδέχοντο να τεθώσι υπό τας διαταγάς του Γεν. Στρατηγείου Μ. Ανατολής. Το Πρωτόκολλον τούτο καθώριζε ως εξής τους σκοπούς της συνεργασίας των Εθνικών τούτων Οργανώσεων.
α) Να βοηθήσωσι οιανδήποτε συμμαχικήν δύναμιν εισβολής.
β) Να εμποδίσωσι πράξεις σαμποτάζ εκ μέρους του εχθρού.
γ) Να επιτεθώσι κατά των υποχωρούντων εχθρικών στρατευμάτων και να προστατεύωσι και φρουρήσωσι την πόλιν, ευθύς ως εκκενωθή αυτη και μέχρι αφίξεως των συμμαχικών στρατευμάτων.
δ) Να θέσωσι εις την διάθεσιν των Συμμάχων μετά την κατοχήν ολόκληρον την ένοπλον δύναμίν των.
ε) Να οργανώσωσι υπηρεσίαν πληροφοριών
στ) Να αναγνωρίσωσι το Γεν. Στρατηγείον Μ. Ανατολής ως Υπάτην αρχήν διά την οργάνωσιν και κατεύθυνσιν του αγώνος και να ορκισθώσι υποταγήν εις οιανδήποτε διαταγήν.
Ο Λοχαγός ΝΤΟΝ ανεχώρησε διά Καϊρον ινα επιτύχη σχετικήν έγκρισιν του Στρατηγείου Μ. Ανατολής προς έναρξιν συντονισμένης δράσεως των Εθνικών Οργανώσεων.
Επί του αποτελέσματος των ενεργειών του ουδέποτε ελάβαμεν σχετικήν ειδοποίησιν και ούτω και η προσπάθεια ημών αύτη εναυάγησεν.
6) Τον Δεκέμβριον 1943 Ο Αρχηγός της Οργανώσεως εκλήθη από πρόσωπον σχέσιν έχον με την μυστικήν Αγγλικήν υπηρεσίαν εν Ελλάδι και εγνώσθη αυτώ, ότι επειδή αι υπάρχουσαι πληροφορίαι σχετικώς με τους σκοπούς της Οργανώσεως είναι πολύ καλαί η δε Οργάνωσις είναι η δυναμικωτέρα όλων των άλλων του Εσωτερικού, υπήρχε η διάθεσις εκ μέρους της Αγγλικής Υπηρεσίας, διά την ενίσχυσιν εις μέσα εφόσον η Οργάνωσις θα εδέχετο να τεθή υπό τας διαταγάς του Γεν. Στρατηγείου Μ. Ανατολής. Αφού απηντήσαμεν ότι και ημείς αυτό επιδιώκομεν από μακρού, μας εγνώσθη ότι θα υπεδεικνύοντο τα κατάλληλα πρόσωπα προς επαφήν και συνεννόησιν. Μια και μόνη επαφή ελήφθη μετά των υποδειχθέντων προσώπων μέσω του εφοπλιστού κ. Αναστασίου Ποταμιάνου, ενεργούντος εκ μέρους της Οργανώσεως, και απεστάλη μάλιστα υπό τούτων μακροσκελές τηλεγράφημα εις στο Στρατηγείον Μ. Ανατολής υπέρ της υποστηρίξεως της Οργανώσεως. Πλην η επαφή αύτη υπήρξε και η τελευταία διότι έκτοτε απεφεύχθη οιαδήποτε άλλη επαφή μεθ΄ ημών εκ μέρους των ανωτέρω προσώπων, μολονότι ημείς απανειλλημένως τους ωχλήσαμεν. Ο Αρχηγός της Οργανώσεως ηναγκάσθη μάλιστα να μεταβή και συναντήση το πρόσωπον όπερ αρχικώς του έκαμε την πρότασιν υπαγωγής του εις το Στρατηγείον Μ. Ανατολής συνοδευόμενος και υπό του Αρχηγού της μυστικής Αγγλικής υπηρεσίας πληροφοριών ‘Κόδρος’ όστις προσεφέρθη να μας εξυπηρετήση θέτων εις την διάθεσιν μας τα μέσα συνδέσμου ά ούτος διέθετε μετά του Γεν. Στρατηγείου Μ. Ανατολής διά την συνεννόησιν μετά τούτου. Η γνώμη ημών είναι ότι η αποτυχία και της προσπαθείας αυτής διά μιαν συνεννόησιν μετά του Γεν. Στρατηγείου διά την εξοδον εκ μέρους ημών ανταρτικών ομάδων οφείλεται εις το ότι τα διάφορα πρόσωπα της Αγγλικής Υπηρεσίας εις τα οπία ήτο εμπεπιστευμένη εν Ελλάδι, η ανταρτική κίνησις, αντέδρων συστηματικώς εις την συμμετοχήν της Οργανώσεως εις μίαν τοιαύτην κίνησιν, διότι τα πρόσωπα ταύτα είχον εμπιστευθή εις χείρας οπαδών του ΕΑΜ.
7) Μετά την κατάρρευσιν της Ιταλίας και την εκ των φυλακών, όπου εκρατείτο, απελευθέρωσιν του Αγγλου Μακάσυ, ο Συν/αρχης Πεζ. Αντωνόπουλος Μιχ. όστις εφέρετο εκ των διαδόχων του Τσιγάντε εν τη Οργανώσει ‘ΜΙΔΑΣ’ εγνώρισε εις τον αρχηγόν της ημετέρας Οργανώσεως ότι ελθών εις επαφήν μετά του ανωτέρω Άγγλου συνεζήτησαν περί του δυνατού συγκροτήσεως ανατρτικών ομάδων και επρότεινεν εις τον αρχηγόν της ημετέρας Οργανώσεως εαν θα ήτο διατεθειμένος να αναλάβουν από κοινού την τοιαύτην προσπάθειαν. Ο Αρχηγός της ημετέρας Οργανώσεως εδέχθη προθύμως υπό την προυπόθεσιν ταχείας και πραγματικής ενισχύσεως του αγώνος. Αι απόψεις αύται διεβιβάσθησαν εις τον κ. Μακάσυ όστις ανεχώρησε δι΄ Αίγυπτον. Και εκ μέρους τούτου ουδεμίας σχετικής απαντήσεως ετύχαμεν.
ΙΙΙ. Επιζήτησις συνεργασίας μετά των άλλων Εθνικών Οργανώσεων
Η συνεργασία αύτη υπήρξε δύσκολος αφ΄ενός μεν διότι ουδεμία οδηγία ελήφθη εκ της Ελληνικής Κυβερνήσεως Καΐρου καθορίζουσα τον ρόλον των Οργανώσεων και προ παντός την ανωτάτην Διοίκησιν εν Ελλάδι εις την οποίαν αύται ώφειλον να πειθαρχήσουν, ου ένεκα έκαστος έπραττε κατά το δοκούν, αφ’ ετέρου δε λόγω της εγωπάθειας η οποία δυστυχώς κατέχει το πλείστον των Ελλήνων.
Η Οργάνωσις επέτυχε τας κάτωθι συνεργασίας:
1) Μετά της μυστικής Αγγλικής υπηρεσίας πληροφοριών ‘Κόδρος’ μεθ’ ης ετέθη εν επαφή υπό του Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου. Η συνεργασία μας μετά ταύτης διήρκεσε μέχρι τέλους
2) Μετά του Συν/άρχου Ψαρρού. Μετά του Ψαρρού ο Αρχηγός της Οργανώσεως είχε έλθει εις επαφήν αρχάς του 1943. Μετά τινάς όμως ημέρας ο άνω Συν/άρχης εξήλθε εις Ρούμελην επικεφαλής ανταρτικού Σώματος και ενισχύσαμεν τούτο βραδύτερον δι΄ αριθμού τινός αξιωματικών.
3) Την 26 Οκτωβρίου 1943 η Οργάνωσις υπέγραψε πρωτόκολλον μεθ’ άλλων Εθνικών Οργανώσεων έχον ούτω: Αι κατωτέρω υπογεγραμμέναι Εθνικαί Οργανώσεις βεβαιούν ότι συνεργάζονται διά τον Εθνικόν αγώνα και είναι πρόθυμοι να θέσωσι άπασαν την μαχητικήν των δύναμιν υπό τας διαταγάς του Στρατηγείου Μ. Ανατολής’ Το πρωτόκολλον τούτο υπεγράφη υπό των Οργανώσεων Χ, ΡΑΝ, ΕΔΕΣ, ΕΔΕΜ, ΕΚΟ, Σ.Ε.
4) τον Νοέμβριον 1943 υπεγράφη πρωτόκολλον συνεργασίας και υπαγωγής εις το Στρατηγείον Μ. Ανατολής υπό των Οργανώσεων Χ, ΡΑΝ, ΕΔΕΣ, ΕΔΕΜ, ΕΚΟ, ΕΔ, ΤΡΙΑΙΝΑ, υπαγορευθέν υπό του Αγγλου Λοχαγού ΝΤΟΝ περί ου εγένετο μνεία εις το κεφάλαιον ΙΙ/5. Εν αναμονή απαντήσεως του Λοχαγού ΝΤΟΝ όστις ανεχώρησε διά Κάϊρον, οι αρχηγοί των Οργανώσεων Χ, ΡΑΝ, ΕΚΟ, ΕΔΕΣ, ΣΕ συνήρχοντο και αντήλλασον γνώμας.
Στενωτάτη υπήρξεν η συνεργασία της ημετέρας Οργανώσεως μετά της υπό του Στρατηγού Βεντήρην Οργανώσεως ΡΑΝ. Ο Στρατηγός Βεντήρης εις το Συνέδριον του Λιβάνου εις ο μετέβη ως εκπρόσωπος των Εθνικών Οργανώσεων εν τη κατεχομένη Ελλάδι, εξεπροσώπησε και την ημετέραν Οργάνωσιν, κατοπιν σχετικής εξιοσοδοτήσεως ημών. Η συνεργασία των δύο Οργανώσεων Χ και ΡΑΝ επισημοποιήθη διά του κατωθι πρωτοκόλλου.
ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΝ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΡΑΝ ΚΑΙ Χ
Ι. Κοινή αποφάσει των Οργανώσεων ΡΑΝ και Χ ενοποιείται η διοίκησις των μαχίμων αυτών μονάδων διά την κοινήν εκπαίδευσιν και δράσιν κατά τα λοιπά (εσωτερική διοίκησις, εφοδιασμος στρατολογίαν αμφότεραι αι ως άνω Οργανώσεις τηρούσι πλήρη την αυτοτέλειαν των.
ΙΙ. Προς τούτο:
α) Ορίζεται διοικητής των μαχίμων τμημάτων ο Αντ/άρχης Γρίβας με πλήρη δικαιοδοσίαν ως προς την εκπαίδευσιν, συνεργασίαν και τακτικήν χρησιμοποίησιν αυτών.
β) Θα βοηθήται ο ανωτέρω Διοικητής υπό επιτελείου αποτελουμένου εξ αξιωματικών αμφοτέρων των Οργανώσεων. Το επιτελείον τούτο περιωρισμένης συνθέσεως, θα περιλαμβάνη Ι και ΙΙ γραφεία.
ΙΙΙ. Την εκτέλεσιν του σχεδίου ενεργειας αναθέτομεν εις τον Αντ/άρχην Γρίβα.
ΙV. Ο κίνδυνος τον οποίον διατρέχει η Πατρίς επιβάλλει εις τους αξιωματικούς μας πνεύμα εξαιρετικής δραστηριότητος και ζήλου διά την εκτέλεσιν των διατασσομένων
8/4/1944
Δια την ΡΑΝ Δια την Χ
Κ. Βεντήρης Γ. Γρίβας
Κατόπιν της συμφωνίας ταύτης τα μάχιμα τμήματα των δύο τούτων Οργανώσεων συνειργάζοντο στενώς. Η συνεργασία αύτη εξηκολούθησε μέχρι του διορισμού Στρατιωτικού Δ/τού Αττικής υπό του Στρατηγείου Μ. Ανατολής (Στρατηγος Σπηλιωτόπουλος), οπότε εκάστη των Οργανώσεων απέκτησε αυτοτέλειαν υπαχθείσαι αμφότεραι, υπό τας διαταγάς του Στρατιωτικού Δ/τού Αττικής
IV. Συλλογή Πληροφοριών
Η Οργάνωσις είχε αναπτύξει πηγάς πληροφοριών επί του κατακτητού διά μέσων άτινα διέθετε το ΙΙ Γραφείον της.
Πληροφορίαι γενικωτέρου ενδιαφέροντος διεβιβάζοντο εις Αγγλικάς υπηρεσίας πληροφοριών.
Η Οργάνωσις συνειργάζετο μετά των κάτωθι Αγγλικών μυστικών Υπηρεσιων πληροφοριών.
1) Οργάνωσις ‘ΚΟΔΡΟΣ’ Την Οργάνωσιν ταύτην εβοήθησε προσωπικώς ο Αρχηγός της Χ εις επίλυσιν διαφόρων παρουσιαζομένων ζητημάτων δι' ‘ α τω εζητείτο η γνώμη και επέμβασις του. Εις την Οργάνωσιν ‘ΚΟΔΡΟΣ’ διεθέσαμεν ομάδα αξιωματικών και ιδιωτών με επί κεφαλής τον Λοχαγόν Δουκάκην Εμ. οίτινες διετίθεντο εις διαφόρους αποστολάς εξυπηρετούσας τον Συμμαχικόν αγώνα (συγκέντρωσις και αποστολή εις την νόμιμον Κυβέρνησιν πληροφοριών, διενέργεια σαμποτάζ κ.λ.).
2) Αγγλική μυστική Υπηρεσία Force 133
Εις την υπηρεσιαν ταύτην διετέθη ομάς αξιωματικών και στρατιωτών της Οργανώσεως και η οποία παρέσχε πολιτυμωτάτας πληροφορίας περί του εχθρού και σχεδιαγράμματα οχυρωματικών θέσεων τούτου εν Ελλάδι. Πάντα ταύτα απεστέλλοντο εις το Γεν. Στρατηγείο Μ. Ανατολής. Εις το τελευταίο τούτο απεστάλησαν πέντε ταχυδρομεία διά βενζινοπλοίων και υποβρυχίων με τας κάτωθι εργασίας:
1) Εκθεσις της εν Αθηναις επικρατούσης καταστάσεως από απόψεως οργανώσεων
2) Εκθεσιν πράκτορος της Γερμανικής Κατασκοπείας.
3) Δελτίον κινήσεως σταθμων Ρουφ - Πελλοποννήσου (10-11-44 μέχρι 13 Δεκεμβρίου 1944
4) Δετίον κινήσεως σταθμού Λαρίσσης - Αθηνών από 28-10-43 μέχρι 30-11-44
5) Δελτίον καταστροφών του αεροδρομίου Χασανίου κατά βομβαρδισμόν 13 Δ/βρίου 1943.
6) Γενικαί πληροφορίαι κινήσεως Γερμανών
7) Κίνησις Λιμένος Πειραιώς κατά μήνας Οκτώβριον, Νοέμβριον και Δ/βριον 1943.
8) Γενικαί δυνάμεις Γερμανών εν Ισθμώ Κορίνθου, μετά σχετικού σχεδιαγράμματος
9) Στρατιωτική κατάστασις Αττικής
10) Κατάστασις ομάδων Ασφαλείας
11) Εντυπον περί της εκτελέσεως του Λοχαγού Πετρώφ
12) Σχεδιάγραμμα της υπό κατασκευήν οδού Λουτρακίου-Πλατάνου προς Μέγαρα.
13) Περί υποθέσεως αποστολής Κουκή-Καλογερή
14) Περί ψευδοργανώσεως Ι.Σ.Σ
15) Στρατιωτικήν κατάστασις Γερμανών εις Αιτωλίαν και Ακαρνανιαν
16) Στρατιωτική κατάστασις Γερμανών Νομού Βοιωτίας
17) Στρατιωτική κατάστασις Γερμανών της Νήσου Κεφαλληνίας
(αυτό ήτο το πρώτον ταχυδρομείον)
Το δεύτερον ταχυδρομείον περιελάμβανε τα κάτωθι:
1) Δελτίον κινήσεως Σταθμού Λαρίσσης Αθηνών
2) Εκθεσιν εξετάσεως Σπυρ. Σ. Στυλιανού πράκτορος των Γερμανών και προοριζόμενου ν΄αποσταλεί εις ΚάΙρον
3) Δελτίον καταστροφών του αεροδρομίου Χασανίου κατά τον βομβαρδισμόν της 13 Δ/βρίου 1943.
4) Δελτίον κινήσεως Γερμανών των σταθμών Ρούφ-Πελοποννήσου
5) Γενικαί στρατιωτικαί πληροφορίαι επί των Γερμανών
6) Πληροφορίαι υπό ημερομηνίαν 21-12-43
7) Γενικαί πληροφορίαι υπό ημερομηνίαν 27-12-43
8) Δελτίον κινήσεως σταθμού Ρούφ - Δαφνίου υπό ημερομηνίαν 31-12-43
9) Γενικαί στρατιωτικαί πληροφορίαι υπό ημερομηνίαν 1-1-44
10) Συνθήματα Γερμανικής προπαγάνδας υπό ημερομηνίαν 1-1-44
11) Γενικαί στρατιωτικαί πληροφορίαι ημερομηνίας 2-1-44
12) Γενικαί στρατιωτικαί πληροφορίαι υπό ημερομηνίαν 2-1-44 και 5-3-44
13) Δελτίον κινήσεως σταθμού Ρούφ-Δαφνίου ημερ. 5-1-44
14) Γενικαί στρατ. πληροφορίαι ημερ. 8-1-44
15) Δελτίον κινήσεως σταθμού Ρούφ 10-1-44
16) Σχεδιάγραμμα Νέου και Παλαιού Φαλήρου με λεπτομερή έκθεσιν υπό ημερ. 1-1-44
17) Σχεδιάγραμμα Πειραιώς με πλήρες μνημόνιον συνταχθέν την 1-1-44
18)Σχεδιάγραμμα Ελευσίνος με πληρες μνημόνιο συνταχθέν την 1-1-44
19) Απόκομμα εκ του Αθηνών υπό κλίμακα 1:10.000 συνταχθέν την 1-1-44 με πλήρες μνημόνιον
20) Δύο πρωτότυπα Γερμανικών εγγράφων μεταφρασμένων στην Ελληνικήν
21) Δελτίον Σταθμού Λαρίσσης
Του τρίτου τααχυδρομείου το περιεχόμενον απετελείτο εκ των κάτωθι:
1) Γενικαί πληροφορίαι υπο ημερ. 17-12-43
2) Συνθήματα Γερμανικής Προπαγάνδας
3) Εβδομαδιαίον δελτίον κινήσεως σταθμού Ρούφ
4) Εκθεσις επακτίου Αμύνης Νέου και Παλαιού Φαλήρου 1-1-44
5) Γενικαί στρατιωτικαί πληροφορίαι
6) Δελτίον κινήσεως σταθμού Ρούφ
7) Γενικαί στρατιωτικαί πληροφορίαι
8) Δελτίον κινήσεως σταθμού Ρούφ
9) Δελτίον κινήσεως σταθμού Λαρίσσης
10) Δελτίον σταθμού Δαφνίου
11) Γενικαί πληροφορίαι
12) Ειδική πληροφορία υπό ημερ. 16-1-44
13) Γενικαί στρατ. πληροφορίαι ημερ. 18-1-44
14) Δελτία σταθμού Ρούφ 20-1-44
15) Μια φωτοτυπία Γερμανικού σχεδιαγράμματος του λιμένος Πειραιώς
Του 4ου ταχυδρομείου το περιεχόμενον απετελείτο από τα κάτωθι έγγραφα:
1) Σχεδιάγραμμα από 23-1-44 μετά πλήρους μνημονίου της περιοχής Δαφνίου
2) Σχεδιάγραμμα από 25-1-44 μετά πλήρους μνημονίου της περιοχής Κάτω Πατησίων
3) Σχεδιάγραμμα από 27-1-44 μετά μνημονίου της περιοχής Μενιδίου.
4) Σχεδιάγραμμα από 17-1-44 μετά πλήρους μνημονίου της περιοχής Χασανίου
5) Σχεδιάγραμμα από 23-1-44 μετά πλήρους μνημονίου της περιοχής Σκαραγκά
6) Σχεδιάγραμμα μετά πλήρους μνημονίου της περιοχής Κηφισσίας
7) Σχεδιάγραμμα από 13-1-44 μετά πλήρους μνημονίου της περιοχής Αμαρουσίου.
8) Σχεδιάγραμμα από 20-1-44 μετά πλήρους μνημονίου της περιοχής Ελευσίνος
9) Σχεδιάγραμμα από 26-1-44 μετα πλήρους μνημονίου της περιοχης Καλλιθέας
10) Σχεδιάγραμμα από 29-1-44 μετά πληρους μνημονίου της περιοχής Λιμένος Πειραιώς.
Δέον να σημειωθή ότι τα σχεδιαγράμματα εγένοντο υπό ειδικών αξιωματικών μετά ακριβείας και υπό σταρτιωτική κλιμακα ώστε ευχερώς να εξευρίσκοντο οι στόχοι υπό της συμμαχικής αεροπορίας.
11) Πληροφορίαι υπό ημερομηνίαν 12-3-44 και 14-1-44
12) Ειδική πληροφορία υπό ημερομ. 25-1-44
13) Γενικαί πληροφορίαι
14) Γενικαί σταρτιωτικαί πληροφορίαι
15) Αντίγραφον εγγράφου υπηρεσίας Σιδηροδρόμων Θεσσαλονίκης εμφαίνον βραδυπορίας από 25-1-44
16) Εκθεσις αφορώσα τους στρατιωτικούς στόχους Ελευσίνος υπό ημερομηνίαν 23-1-44
17) Πληροφορίαι υπό ημερ. 22-1-44
18) Στρατιωτική κατάστασις Γερμανών εν Καλλιθέα
19) Δελτίον πληροφοριών διαφόρων λιμένων
20) Δελτία κινήσεως σταθμών Ρούφ - Λαρίσσης και Δαφνίου
21) Μετάφρασις φωτογραφηθέντος Γερμανικού εγγράφου
22) Μία φωτοτυπία σχεδιαγράμματος τοπογραφίας διαφόρων Γερμανικών στόχων
23) Μια φωτογραφία γερμανικού εγγράφου δι’ ού υπεβάλλετο σχεδιάγραμμα εις προιστάμενη αρχήν.
Του πέμπτου ταχυδρομείου, το περιεχόμενον απετελείτο εκ των κάτωθι εγγράφων:
1) Δελτίον κινήσεως σταθμού Δαφνίου, Λαρίσσης και Ρούφ μέχρι Απριλίου 1944
2) Στρατιωτική κατάστασις Γερμανών Αμαρουσίου, Πειραιώς, Αθηνών
3) Στρατιωτικαί Γερμανικαί υπηρεσίαι εν Αθήναις
4) Μετάφρασις εκ Γερμανικού εγγράφου αφορώντος σύνθεσιν αμαξοστοιχιών από 21-2-44
5) Γενικαί στρατ. πληροφορίαι
6) Λεπτομερής περιγραφή αποθηκών της βενζίνης Σέλλ από 22-3-44
7) Νέοι σιδ. σταθμοί τεθέντες εν λειτουργία υπό Γερμανικών αρχών
8) Μετάφρασις Γερμανικού εγγράφου υψίστης σπουδαιότητος
9) Φωτοτυπία Γερμανικού εγγράφου
10) Εγγραφον υπηρεσίας συντηρήσεως γραμμών σιδ. Θεσσαλονίκης
11) Εκθεσις ανατινάξεως γραμμής
12) Εγγραφον υπηρεσίας συντηρήσεως γραμμών ΣΕΚ
13) Εγγραφον υπουργ. Συγκοινωνίας
14) Εκθεσις προόδου εργασιών ΣΕΚ
15) Διάφοραι γενικαί πληροφορίαι
V. Προπαγάνδα και εξύψωσις του ηθικού του λαού
Η οργάνωσις εξέδωσε την εφημερίδα ‘Αναγέννησις’
Μετά την υπό των Γερμανών απαγόρευσιν της χρησιμοποιήσεως ‘Ράδιο’ η Οργάνωσις ωργάνωσε ιδίαν υπηρεσίαν η οποίαν ελάμβανε το ραδιοφωνικόν δελτίον του σταθμού Καΐρου όπερ διένεμε εις τα μέλη της καθώς και στας συνοικίας μερίμνη των αντιστοίχων τομέων. Εκδηλώσεις κατά τας ημέρας των Εθνικών εορτών, αναγραφή συνθημάτων εθνικών και κατά του κατακτητού, έδιδαν την εντύπωσιν εις τον λαόν ότι υπάρχει κάτι το οποίον επαγρυπνεί επ΄ αυτών και είναι έτοιμον να αποδοθή εις αγώνας κατά του κατακτητού όταν επιστή η ώρα της απελευθερώσεως.] - ↑ [Εφημερίδα «Ριζοσπάστης», Πέμπτη 12 Οχτώβρη 1944.]
- ↑ «Η Μαρία Κάλλας ήταν η ερωμένη του Ιταλού φρουράρχου το 1943» Συνέντευξη του Νίκου Φαρμάκη στην εφημερίδα «Δημοκρατία».
- ↑ [Γεώργιος Καραγιάννης, «1940-1952, Το δράμα της Ελλάδας, Έπη και αθλιότητες», σελίδα 51η, Αθήνα, 1963.]
- ↑ [Κοπή της βασιλόπιτας της Οργάνωσης «Χ» Ηλεκτρονική εφημερίδα «Ελληνικές Γραμμές», 20 Ιανουαρίου 2013.]