Διονύσης Παπαγιαννόπουλος

Ο Διονύσιος Παπαγιαννόπουλος Έλληνας εθνικιστής, πιστός Ορθόδοξος χριστιανός, σθεναρός πολέμιος του κομμουνισμού και του υλισμού, κορυφαίος ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1912 στο χωριό Διακοπτό της επαρχίας Καλαβρύτων στο νομό Αχαΐας και πέθανε στις 13 Απριλίου 1984, από ανακοπή καρδιάς, στο σπίτι του στην Αθήνα.

Ήταν άγαμος και δεν απέκτησε απογόνους.

Διονύσης Παπαγιαννόπουλος
Συνοπτικές πληροφορίες
Γέννηση: 12 Ιουλίου 1912
Τόπος: Διακοπτό, Καλάβρυτα (Ελλάδα)
Σύζυγος: Άγαμος
Τέκνα: Άτεκνος
Υπηκοότητα: Ελληνική
Ασχολία: Ηθοποιός
Θάνατος: 13 Απριλίου 1984
Τόπος: Αθήνα (Ελλάδα)

Βιογραφία

Γονείς του Διονύση ήταν ο Σπήλιος και η Μαρία Παπαγιαννοπούλου, των οποίων ήταν το όγδοο από τα παιδιά της πολυμελούς οικογενείας τους και γεννήθηκε στο δίπατο σπίτι τους δίπλα στις γραμμές του τραίνου. Ο Διονύσης παρακολούθησε τις εγκύκλιες σπουδές στη γενέτειρα του. Ήταν εξαιρετικός μαθητής, όμως υπερβολικά ατίθασος ως χαρακτήρας. Βασάνιζε συμμαθητές και ζώα, ώσπου σταμάτησε να τα πειράζει μετά από ένα τετράστιχο που διάβασε σε ένα απόκομμα εφημερίδας: «Η καλοσύνη είπ΄ η γιαγιά, /μονάχα η καλοσύνη, /όλα στον κόσμο φεύγουνε, /μόνη απομένει εκείνη». Συμμαθητής και συνομήλικός του ήταν ο σπουδαίος Έλληνας ζωγράφος Γιάννης Σπυρόπουλος. Το 1924 ο Παπαγιαννόπουλος μετακόμισε στο Αίγιο, όπου παρακολούθησε τα μαθήματα του Γυμνασίου έως το 1929 που αποφοίτησε. Στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου, συμμετείχε σε μια θεατρική παράσταση με μεγάλη επιτυχία και συνειδητοποίησε πως είχε ιδιαίτερο ταλέντο στην ηθοποιία. Ήταν πολύ καλός ποδοσφαιριστής και αγωνίζονταν με τον ομάδα «Κεραυνός» Παναιγιαλείας, όμως απομακρύνθηκε από το ποδόσφαιρο μετά από ένα πολύ σκληρό τραυματισμό στο κεφάλι σε αγώνα με Άγγλους ναύτες. Έκτοτε, είχε πόνους στον αυχένα κάθε φορά που μεταβάλλονταν οι καιρικές συνθήκες. Την ίδια εποχή παρακολούθησε την παράσταση «Ο Βαρκάρης του Βόλγα», από τους ηθοποιούς ενός περιοδεύοντος θιάσου κι αποφάσισε πως θα γινόταν ηθοποιός.

Μετά το Γυμνάσιο, επέστρεψε στο Διακοφτό, καθώς η μητέρα του δεν τον άφηνε να σπουδάσει. Ο Παπαγιαννόπουλος απευθύνθηκε σε ένα φίλο του στην Αθήνα, από τον οποίο ζήτησε να του στείλει διάφορα θεατρικά έργα. Εκείνος του έστειλε το «Κόκκινο πουκάμισο» του Σπύρου Μελά, τον «Αγαπητικό της Βοσκοπούλας», την «Γκόλφω» και άλλα, με τα οποία άρχισε να διοργανώνει παραστάσεις. Έφτιαξε σκηνή με σκηνικά και παραχωρούσε τις εισπράξεις από τις παραστάσεις στην τοπική εκκλησία του Αγίου Τρύφωνος, αφού ήταν ο μόνος τρόπος να πείσει τους γονείς του που δεν ήθελε να γίνουν «θεατρίνοι». Μετά τη παράσταση, κόσμος περίμενε να τον συγχαρεί, ανάμεσά τους και μια συμμαθήτρια του η οποία τον φίλησε και ο Παπαγιαννόπουλος «έχασε το φως του», όμως η οικογένεια της μετακόμισε κι ο Παπαγιαννόπουλος έχασε τα ίχνη της, χωρίς να μάθει ποτέ που εγκαταστάθηκαν, όπως δήλωσε 35 χρόνια αργότερα σε συνέντευξη του στην Αθηναϊκή εφημερίδα «Βραδυνή». Μετά την αποφοίτηση του από το Γυμνάσιο και επί έξι χρόνια, Ο Διονύσης προσπαθούσε ένα πείσει τους γονείς του να τον αφήσουν να πάει στην Αθήνα να σπουδάσει. Τελικά, έπεισε τον ιερέα της εκκλησίας του Αγίου Τρύφωνος να ζητήσει από τους θεοσεβούμενους γονείς του να του επιτρέψουν να σπουδάσει σε ιεροδιδασκαλείο των Αθηνών.

Καλλιτεχνική διαδρομή

Το 1935 ο Παπαγιαννόπουλος γράφηκε και σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου με δάσκαλο τον Αιμίλιο Βεάκη, αφού αρχικά απορρίφθηκε λόγω της βαριάς προφοράς του, και αποφοίτησε το 1938 με άριστα. Όταν ο Αιμίλιος Βεάκης έστειλε συγχαρητήριο τηλεγράφημα στους γονείς του για το δίπλωμα, αυτοί νόμισαν πως ο Βεάκης ήταν διευθυντής του ιεροδιδασκαλείου και έσπευσαν με χαρά να δείξουν το τηλεγράφημα στους συγχωριανούς. Τον ίδιο χρόνο ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος πρωτοεμφανίστηκε ως επαγγελματίας ηθοποιός στην παράσταση «Βασιλιάς Ληρ» του Σαίξπηρ, στο ρόλο του Ιππότη. Στη σκηνή του Εθνικού Θεάτρου ο πρώτος σημαντικός του ρόλος ήταν στην παράσταση τα «Δημιουργηθέντα Συμφέροντα». Παρέμεινε στο Εθνικό Θέατρο μέχρι το 1941 κι αργότερα συνέπραξε με τους θιάσους της Μαρίκας Κοτοπούλη, στην παράσταση «Η Χάνελε πάει στον Παράδεισο» του Γκέρχαρτ Χάουπτμαν, που ήταν και η πρώτη θεατρική συμμετοχή της Έλλης Λαμπέτη, των Μαίρης Αρώνη-Δημήτρη Χορν, Χατζίσκου-Άννας Συνοδινού, του Μουσούρη και του Ντίνου Ηλιόπουλου. Τον Δεκέμβριο του 1942, την παράσταση παρακολούθησε ο Γερμανός στρατιωτικός διοικητής Αθηνών και μετά το τέλος της πήγε στα παρασκήνια για να συγχαρεί τον Παπαγιαννόπουλο, ο οποίος αρνήθηκε να τον δεχτεί.

Το 1943 ο Παπαγιαννόπουλος συνεργάστηκε με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη. Στο έργο «Λουίζα Μύλλερ» του Φρειδερίκου Σίλερ, έπαιξε τον ρόλο του «Βουρμ», που σημαίνει «σκουλήκι» και «ραδιούργος» στα Γερμανικά. Σε κάποια από τις παραστάσεις στο κοινό βρέθηκε και ο Μαξ Μέρντεν, ο Γερμανός διοικητής της Βορείου Ελλάδος, που συγκλονίστηκε από την ερμηνεία του Παπαγιαννόπουλου και μετά το τέλος της παραστάσεως θέλησε να συγχαρεί τον ηθοποιό. Ο Παπαγιαννόπουλος αρνήθηκε να δεχτεί τα συγχαρητήρια του Γερμανού διοικητή, παρα τις προσπάθειες του απεσταλμένου του. Αρχικά ο ηθοποιός ισχυρίστηκε ότι δεν μπορούσε γιατί άλλαζε ρούχα. Ο απεσταλμένος επέμεινε και κατάφερε να μεταδώσει προφορικά το μήνυμα του Μέρτεν που έλεγε: «Τον ρόλο αυτό στη Γερμανία τον παίζει ο καλύτερος Γερμανός ηθοποιός, ο διάσημος Κράους αλλά σε ορισμένες σκηνές εσύ είσαι καλύτερος. Και αυτό έγκειται στην πονηριά και στην καπατσοσύνη, την οποία έχει ο Έλληνας».

Το 1946 Ο Παπαγιαννόπουλος επέστρεψε στο Εθνικό Θέατρο κι έμεινε μέχρι το 1950. Ως τα μέσα της δεκαετίας του 1950 πρωταγωνίστησε σε ρόλους από το κλασικό ρεπερτόριο, ενώ στη συνέχεια άρχισε να εμφανίζεται σε κωμωδίες. Το 1964 συγκρότησε τον δικό του θίασο και ανέβασε το έργο

• «Κάνε με Πρωθυπουργό» στο θέατρο Σαμαρτζή.

Στην συνέχεια και μέχρι το 1974 συγκρότησε θιάσους με δημοφιλείς πρωταγωνιστές σημειώνοντας μεγάλες επιτυχίες, όπως

• «Ζήτω η ζωή» του Γεράσιμου Σταύρου,
• «Δεσποινίς Διευθυντής» των Ασημάκη Γιαλαμά και Κώστα Πρετεντέρη,
• «Η Κυρία του Κυρίου»,
• «Ο Άνθρωπος που Γύρισε από τα Πιάτα»,
• «Το Μεγάλο μας Τσίρκο».

Σύμφωνα με τη φημολογία της εποχής, ήταν ερωτευμένος με την ηθοποιό Άννα Καλουτά, η οποία διατηρούσε ερωτική σχέση με τον ηθοποιό Λάμπρο Κωνσταντάρα, γεγονός που δεν του επέτρεψε να πραγματοποιήσει την επιθυμία του να την παντρευτεί, λόγος που τον οδήγησε στην απόφαση να μείνει άγαμος. Τα τελευταία χρόνια της καριέρας του εμφανίστηκε σε πολλές επιθεωρήσεις.

Διακρίσεις

Το 1968 βραβεύτηκε με το βραβείο των Ελλήνων κριτικών για την ταινία

• «Το Κανόνι και το Αηδόνι».

Ευεργετούσε συχνά συναδέλφους αλλά και συμπολίτες του, κυρίως στην περιοχή που είχε γεννηθεί. Προς τιμήν του, ο Δήμος Διακοπτού τοποθέτησε τη προτομή του, που φιλοτέχνησε η γλύπτρια Αλίκη Χατζή και στήθηκε, ύστερα από δωρεά του Συνδέσμου «Ο Βουραϊκός», δίπλα στον σιδηροδρομικό σταθμό του οδοντωτού σιδηροδρόμου . Στο Διακοπτό καθιερώθηκε η διεξαγωγή των ετήσιων εκδηλώσεων «Αυγουστιάτικες βραδιές πολιτισμού στο Διακοπτό-Παπαγιαννοπούλεια», με τη από κοινού διοργάνωση της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Αιγιαλείας και Θεατρικών Ομάδων από την Αιγιάλεια και την υπόλοιπη Αχαΐα.

Ιδεολογικές απόψεις

Ήταν εθνικιστής στις ιδεολογικές του πεποιθήσεις, πιστός χριστιανός, ενώ υπήρξε σθεναρός πολέμιος του κομμουνισμού και του υλισμού. Tο 1940, με την κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου, παρουσιάστηκε στο 6ο Σύνταγμα Πεζικού στην Κόρινθο και στη συνέχεια πολέμησε στην πρώτη γραμμή στο Αλβανικό μέτωπο και πήρε μέρος σε μεγάλες μάχες. Στα βουνά της Χειμάρρας προήχθη σε λοχία κι εκεί, με γράμμα που δέχθηκε από το σπίτι του, πληροφορήθηκε ότι ο πατέρας του πέθανε από εγκεφαλικό. Προήχθη στο βαθμό του έφεδρου ανθυπολοχαγού και παρέμεινε στην πρώτη γραμμή πυρός μέχρι και την συνθηκολόγηση με τους Γερμανούς, ενώ στη συνέχεια επέστρεψε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, περπατώντας.

Με το βαθμό του έφεδρου, αρχικά Υπολοχαγού και στη συνέχεια Λοχαγού του Ελληνικού Στρατού, υπηρέτησε στην πρώτη γραμμή στη διάρκεια του συμμοριτοπολέμου, της ένοπλης κομμουνιστικής εξεγέρσεως. Σύμφωνα με όσα υποστήριξε σε συνέντευξη του ο Στυλιανός Παττακός, περιλαμβάνονταν, όπως και οι Παντελής Ζερβός, Αλίκη Βουγιουκλάκη, Ζωή Λάσκαρη, Κώστας Βουτσάς, Νικήτας Πλατής, Βίκυ Μοσχολιού, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Γιώργος Ζαμπέτας και πολλοί άλλοι, μεταξύ των καλλιτεχνών που υποστήριξαν σθεναρά την Επανάσταση της 21ης Απριλίου 1967 του Γεώργιου Παπαδόπουλου, για τον οποίο έλεγε ότι «Μας απάλλαξε από τους αλήτες των δρόμων». Μετά το 1974 και για ένα μικρό χρονικό διάστημα συντάχθηκε με το κόμμα «Νέα Δημοκρατία» του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Το τέλος του

Ο «κυρ Γιώργης» για τον πολύ κόσμο, ο «Νιόνιος» για τους κοντινούς του ανθρώπους, βρέθηκε νεκρός στις 17 Απριλίου, την Μεγάλη Τρίτη του 1984, στο διαμέρισμα του, ένα δυάρι δευτέρου ορόφου, σε πολυκατοικία στη συμβολή των οδών Αλεξάνδρου Σούτσου και Λεωφόρου Αλεξάνδρας 63, στην στάση «Σόνια», στην Αθήνα. Ήταν νεκρός τρεις μέρες, από τα ξημερώματα της Κυριακής των Βαΐων, και το πτώμα του βρέθηκε από την οικιακή του βοηθό. Υπέφερε από καρδιακά προβλήματα τα οποία παραμελούσε. Βρέθηκε πεσμένος ανάσκελα στο χαλί με τα χέρια του ανοικτά και φορούσε ρόμπα, μπλε πιτζάμες και σκούρες κάλτσες, όπως αποτυπώθηκε σε φωτογραφία που δημοσιεύθηκε στον Τύπο της εποχής. Ο αιφνίδιος θάνατος του δεν του επέτρεψε να συντάξει διαθήκη, γεγονός που οδήγησε σε δικαστικές διαμάχες τα παιδιά των αδελφών του, που ήταν νόμιμοι κληρονόμοι του.

Κινηματογραφικές παραγωγές

Συμμετείχε σε 134 κινηματογραφικές παραγωγές, 31 απ' αυτές με τη Φίνος Φιλμ, είτε σε πρώτους είτε σε δεύτερους ρόλους. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στον κινηματογράφο το 1947, στην ταινία:

• «Παιδιά της Αθήνας» του Τάκη Μπακόπουλου.

Στη συνέχεια συμμετείχε, μεταξύ άλλων, στις ταινίες

• «Τα Χριστούγεννα του αλήτη»,
• «Άνεμος του μίσους» το 1954,
• «Το Ποντικάκι» το 1954,
• «Στέλλα» το 1955,
• «Τζο Ο Τρομερός» το 1955,
• «Μια Ζωή Την Έχουμε» το 1958,
• «Χαρούμενοι Αλήτες» το 1958,
• «Ο Ηλίας Του 16ου» το 1958,
• «Έγκλημα Στο Κολωνάκι» το 1959,
• «Το Ξύλο Βγήκε Από Τον Παράδεισο» το 1959,
• «Η Χιονάτη Και Τα 7 Γεροντοπαλίκαρα» το 1960,
• «Μια Ιταλίδα Στην Ελλάδα» το 1960,
• «Ένας Βλάκας Και Μισός» το 1960,
• «Έξω Οι Κλέφτες» το 1961,
• «Ποτέ Δε Σε Ξέχασα» το 1962,
• «Ο Άντρας Της Γυναίκας Μου» το 1962,
• «Χτυποκάρδια στο θρανίο» το 1963,
• «Ένας Ντελικανής» το 1963,
• «Ο Κύριος Πτέραρχος» το 1963,
• Το Γέλιο Βγήκε Από Τον Παράδεισο» το 1963,
• Η Ψεύτρα» το 1963,
• Η Σωφερίνα» το 1964,
• Λόλα» το 1964,
• Δις Διευθυντής» το 1964,
• «Η βίλα των οργίων» το 1964,
• Ο Γυρισμός Της Μάνας» το 1964,
• Φτωχός Εκατομμυριούχος» το 1965,
• Τζένη Τζένη» το 1965,
• «Μια τρελή, τρελή οικογένεια» το 1965,
• «Υπάρχει και φιλότιμο» το 1965,
• «Φωνάζει Ο Κλέφτης» το 1965,
• «Φτωχός Εκατομμυριούχος το 1965,
• «Οι Κυρίες Της Αυλής» το 1966,
• «Η Αδελφή Μου Θέλει Ξύλο» το 1966,
• «Διπλοπενιές» το 1966,
• «5.000 Ψέματα» το 1966,
• «Όλοι Οι Άνδρες Είναι Ίδιοι» το 1966,
• «Ο Ξυπόλητος Πρίγκηψ» το 1966,
• «Γαμπρός Από Το Λονδίνο» το 1967,
• «Κάτι κουρασμένα παλικάρια» το 1967,
• «Ο Αχόρταγος» το 1967,
• «Γοργόνες Και Μάγκες» το 1968,
• «Πολύ Αργά Για Δάκρυα» το 1968,
• «Η Αρχόντισσα Και Ο Αλήτης» το 1968,
• «Για ποιον χτυπά η κουδούνα» το 1968,
• «Ο Ψεύτης» το 1968,
• «Ένας ιππότης για τη Βασούλα» το 1968,
• «Ο Μικές παντρεύεται» το 1968,
• «Ο Γόης» το 1968,
• «Γαμπρός Με Φούντες» το 1969,
• «Ο Άνθρωπος Που Γύρισε Από Τα Πιάτα» το 1969,
• «Η Νεράιδα και το παλληκάρι» το 1969,
• «Ένα Ασύλληπτο Κορόιδο» το 1969,
• «Ο Απίθανος» το 1970,
• «Ο δασκαλάκος ήταν λεβεντιά» το 1970,
• «Νάτανε το 13 Να Έπεφτε Σε Μας» το 1970,
• «Ο Τρελός Της Πλατείας Αγάμων» το 1970,
• «Τρελά Κορίτσια Απίθανα Αγόρια» το 1970,
• «Γιακουμής Μια Ρωμέικη Καρδιά» το 1970,
• «Καυτά Ψυχρά Κι Ανάποδα» το 1971,
• «Ένας Ξένοιαστος Παλαβιάρης» το 1971,
• «Ο Επαναστάτης Ποπολάρος» το 1971,
• «Ο Κυρ Γιώργης Και Οι Τρέλλες» Του το 1971,
• «Υπέροχες Νύφες Κορόιδα Γαμπροί» το 1972,
• «Λυσιστράτη» το 1972,
• «Αν Ήμουν Πλούσιος» το 1972,
• «Πιο Τρελός Και Από Τους Τρελούς» το 1972,
• «Ο Μάγκας Με Το Τρίκυκλο» το 1972,
• «Ο Τσαρλατάνος» το 1973,
• «Ένας Νομοταγής Πολίτης» το 1974,
• «Ο Κυρ Γιώργης εκπαιδεύεται» το 1977,
• «Καθένας με την τρέλα του» το 1980,
• «Ταξίδι στα Κύθηρα» το 1984.
• «Φουσκοθαλασσιές».

Τηλεοπτικές παραγωγές

Είχε υποδυθεί με επιτυχία το ρόλο του μπάρμπα-Γιώργη στην τηλεοπτική σειρά:

• «Το Λούνα Παρκ» , η οποία προβλήθηκε από το το 1974 ως το καλοκαίρι του 1978, συγκεκριμένα ως την Πέμπτη 3 Αυγούστου, στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας Τηλεοράσεως [Ε.Ι.Ρ.Τ.],

που ήταν η μοναδική του εμφάνιση σε τηλεοπτική σειρά.

Θεατρικές τηλεοπτικές παραγωγές

Πρωταγωνίστησε, μεταξύ άλλων, στις τηλεοπτικές θεατρικές παραστάσεις:

• «Ο Θωμάς και ο Χατζηθωμάς» το 1973, στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας Τηλεοράσεως [Ε.Ι.Ρ.Τ.],
• «Ο κουσούρης» το 1973, στην Υπηρεσία ΕΝημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων [Υ.ΕΝ.Ε.Δ.],
• «Ένα θηρίο στο κλουβί» το 1975, στην Υπηρεσία ΕΝημερώσεως Ενόπλων Δυνάμεων [Υ.ΕΝ.Ε.Δ.],
• «Σαν τον Καραγκιόζη» το 1975, στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας Τηλεοράσεως [Ε.Ι.Ρ.Τ.],
• «Η μεγάλη παρέλαση» το 1979,στην Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση [Ε.Ρ.Τ.],
• «Τ' ανάποδα» το 1981, στην Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση [Ε.Ρ.Τ.].

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Διονύσης Παπαγιαννόπουλος «Εκπομπές που αγάπησα», Φρέντυ Γερμανός
• Διονύσης Παπαγιαννόπουλος «Μηχανή του Χρόνου», Χρίστος Βασιλόπουλος, Νέα Ελληνική Τηλεόραση
• Διονύσης Παπαγιαννόπουλος νεκρός μέσα στο σπίτι του!
• Διονύσης Παπαγιαννόπουλος retrodb.gr
• O Διονύσης Παπαγιαννόπουλος περιφρόνησε επιδεικτικά τον διαβόητο ναζί «δήμιο της Θεσσαλονίκης»

Βιβλιογραφία

• [Διονύσης Παπαγιαννόπουλος 1912-1984. Ο πρίγκιπας της ελληνικής κωμωδίας.] Κάρολος Ε. Μωραΐτης

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org