Μάνος Φαλτάιτς

Ο Εμμανουήλ Φαλτάιτς, Έλληνας εθνικιστής φιλόσοφος, συγγραφέας, λαογράφος, ζωγράφος και ιδρυτής του ομώνυμου μουσείου στη Σκύρο, γεννήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 1938 στην Αθήνα και πέθανε στις 15 Δεκεμβρίου 2012 στη Σκύρο, όπου κατοικούσε. Η νεκρώσιμη ακολουθία και η ταφή του έγιναν στη Σκύρο.

Ήταν παντρεμένος από το 1971, με την Αναστασία Γιαννουδάκη-Φαλτάιτς , που γεννήθηκε το 1938 στα Χανιά, γνωστή λογοτέχνη και καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Μάνος Φαλτάιτς

Βιογραφία

Το αρχικό επίθετο της οικογένειας, όπως αυτό διασώζεται στα αρχεία της Δημογεροντίας της Σκύρου από τα μέσα του 1600, ήταν Φάλταης ή Φάλνταγης. Το όνομα Φάλνταγης , είτε σαν επίθετο, είτε σαν μικρό όνομα είναι από τα ελάχιστα εκείνα Ελληνικά ονόματα που διασώθηκαν μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού, ενώ η πρώτη γραπτή αναφορά του ονόματος σώζεται το 1643 όταν ο πρόγονος τους Κυπαρίσσης Φάλταγης υπήρξε επικεφαλής αντιπροσωπείας Προεστών Σκυριανών που πήγε στην Κωνσταντινούπολη για να ρυθμίσει το θέμα εγκαταστάσεως στη Σκύρο του Τούρκου καδή. Η κατάληξη του επιθέτου και η μετατροπή του σε Φαλτάϊτς άλλαξε με σκοπό τη διευκόλυνση των εμπορικών συναλλαγών ενός προγόνου της σημερινής οικογένειας με την Οδησσό της τότε Τσαρικής Ρωσίας στα μέσα του 19ου αιώνος.

Γενικά

Ο Κώστας Φαλτάιτς κατάγονταν από την προβυζαντινή αριστοκρατική οικογένεια των Φαλνταγηδών της Σκύρου, επίθετο το οποίο παραλλάχθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα σε Φαλτάϊτς, καθώς ο παππούς του και άλλα μέλη της οικογένειας έζησαν στην Οδησσό και στο Ταϊγαρόγκ της Ρωσίας, λόγω των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων. Στις ίδιες πόλεις έδρασαν οι αδερφοί Τζάνοι, ο άλλος κλάδος της οικογένειας Φαλτάιτς, οι οποίοι διαδραμάτισαν ηγετικό ρόλο στη Φιλική Εταιρεία και στην επανάσταση της Μολδοβλαχίας, ως στενοί συνεργάτες του εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη και του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Μέχρι το 1821 μέλη της οικογένειας χρημάτισαν προεστοί, γραμματείς, επίτροποι και δημογέροντες της Χώρας στη Σκύρο.

Οικογένεια Φαλτάιτς

Προπάππος του Μάνου Φάλτάιτς ήταν ο Γεωργαντής Φάλταγης, που συμμετείχε στην Ελληνική εθνεγερσία του 1821 και πολέμησε με τον Γεώργιο Καραϊσκάκη στη μάχη του Φαλήρου και το 1827 πήρε μέρος στην πολιορκία της Ακροπόλεως των Αθηνών, παππούς του ο Δημήτριος Γεωργαντής-Φαλτάιτς, λόγιος που γεννήθηκε το 1855 και πέθανε το 1900 στη Σκύρο και γιαγιά του η Άννα, κόρη του Νικολάου Μαρτσέλο και της Μαρίας Γριμάλδη, που γεννήθηκε στη Σμύρνη και πέθανε το 1944, στη Σκύρο. Πατέρας του ήταν ο εθνικιστής δημοσιογράφος, συγγραφέας και ερευνητής Κωνσταντίνος Φαλτάιτς και μητέρα του η Ευφροσύνη, κόρη του Φραγκούλη Κωνσταντίνου Μαλατέστα -Φραγκούλη και της Άννας Γρηγοριάδη, η οποία γεννήθηκε το 1907 στη Σκύρο, όπου πέθανε και τάφηκε το 1986. Ο Μάνος Φαλτάιτς, που είχε έναν μεγαλύτερο αδελφό, τον δημοσιογράφο Νικόλαο Φαλτάιτς, έζησε τα παιδικά του χρόνια, μεταξύ Μελικαρούς και της Βιγλατορίας του Παληόπυργου στη Σκύρο, όπου είχε εγκατασταθεί η οικογένεια του, μετά την κατάληψη και την κατοχή της Ελλάδος από τις δυνάμεις του Άξονα, στη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου πολέμου.

Σπουδές & Πολιτική δράση

Παρακολούθησε μέρος από τις εγκύκλιες σπουδές του στη Σκύρο, όμως το 1947, τρία χρόνια μετά το θάνατο του πατέρα του, εγκαταστάθηκε με τη μητέρα του στην Αθήνα, όπου αποφοίτησε από το Δημοτικό και το Γυμνάσιο. Σπούδασε νομικές και πολιτικές επιστήμες στην «Πάντειο Ανωτάτη Σχολή Πολιτικών Επιστημών» [«Π.Α.Σ.Π.Ε.»], το σημερινό «Πάντειο» πανεπιστήμιο, και στη συνέχεια φοίτησε στη Νομική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης, από την οποία πήρε πτυχίο όμως δεν άσκησε ποτέ τη δικηγορία.

Ως φοιτητής ανέπτυξε πολιτική δράση στα εθνικά θέματα, όπως το Κυπριακό και η Βόρεια Ήπειρος, με την ιδιότητα του Προέδρου του συλλόγου «Εθνική Παμφοιτητική Ένωση» [«Ε.Π.ΕΝ.»] ενώ το 1958 πρωταγωνίστησε στα φοιτητικά συλλαλητήρια που είχαν σκοπό την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Ηγήθηκε του ογκώδους συλλαλητηρίου στα προπύλαια της Αθήνας, τον Απρίλιο του 1958, κατά την άφιξη του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και των τριών συνεξόριστων του, από τις Σεϋχέλες στην Αθηνά. Το 1962 ίδρυσε την «Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων» [«Π.Ε.Α.Ν.»] μεθοδεύοντας τους αγώνες των νέων κατά της παγκοσμιοποιήσεως, ενώ εξέδωσε το περιοδικό «Οδηγητής», καθοδηγητικό και αγωνιστικό όργανο της «Π.Ε.Α.Ν.», τίτλο που αργότερα οικειοποιήθηκε η «Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδος» [«Κ.Ν.Ε.»], αυθαίρετα και χωρίς προηγούμενη συνεννόηση μαζί του.

Το 1963, με δική του έμπνευση και πρωτοβουλία, οργάνωσε την κίνηση για την Ελληνική πνευματική αναγέννηση, κηρύσσοντας το έτος Περικλή Γιαννόπουλου, σε συνεργασία με κορυφαίους εκπροσώπους της Ελληνικής διανοήσεως, μεταξύ τους ο εθνικιστής αρχιτέκτονας και ακαδημαϊκός Δημήτριος Πικιώνης, ο συγγραφέας Γιάννης Χατζηφώτης, ο πρόεδρος του «Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών», ποιητής Νίκος Σταμπολής, ο Λίνος Καρζής, εθνικιστής διανοούμενος και από τους αναβιωτές του Αρχαίου Ελληνικού Θεάτρου, ο κοινοτιστής Κωνσταντίνος Καραβίδας, ο Γιάννης Τσαρούχης, κορυφαίος Έλληνας ζωγράφος του 20ου αιώνα και άλλοι.

Έδωσε μάχες για τη διάσωση και προβολή της παραδοσιακής κληρονομιάς και ως το τέλος της ζωής του, ανάπτυξε και δίδασκε την κοσμοθεωρία του Νταϊσμού και Κοινοτισμού, του διπολικού σχήματος της Αρμονίας και Δυσαρμονίας, της Συμπαντικής Ψυχής και Συνείδησης, σαν μια ολοκληρωμένη κοσμοθεωρία και βιοθεωρία. Το 1993 ίδρυσε μαζί με την Αναστασία Φαλτάιτς το Θέατρο και το Φεστιβάλ της Βιγλατορίας του Παλαιόπυργου, στη Σκύρο.

Συγγραφικό έργο

Θεατρικά

• «Σκυρίτες»- Φεστιβάλ Σκύρου 1993
• «Το Αδερφάτο των Δαναών»- Φεστιβάλ Σκύρου 1994
• «Τα Τέκνα της Στύγας»- Φεστιβάλ Σκύρου 1995
• Λέων Σγουρός»-Φεστιβάλ Σκύρου 1994
• «Σωκράτης Δεσμώτης»- Φεστιβάλ Σκύρου 1999
• «Ο Τράγος του Στούμπου»- 2006.

Ιστορικά-Αρχαιολογικά

• «Σκύρος»
• «Προχριστιανικοί Οικισμοί και Λατρείες εν Σκύρω»
• «Τα αρχαία καμινευτήρια σιδήρου της Σκύρου»
• «Αναδρομή στις ρίζες του Κοινοτισμού».

Λογοτεχνικά

• «Ο Ρούσος»- χρονικό
• «Άννα του Μητσοάνα»- χρονικό
• «Ένας παραλίγο Σκυριανός Τσακιτζής»- χρονικό
• «Μανουί- Παμ και Βικτώρ- Η Πολυνησία του Αγίου Ερμόλαου»-νουβέλα
• «Μανουί- Παμ και Βικτώρ-Στον αρχαίο ναό της Φούρκας»-νουβέλα
• «Μανουί- Παμ και Βικτώρ- Στη Σπηλιά του Αντρειώτη»- νουβέλα
• «Νηπιακές Μνήμες Πολέμου»- χρονικό
• «Μελικαρού»- χρονικό
• «Το χρονικό του Παλαιόπυργου»- χρονικό
• «Ως τη Βρύση του Βούρλου»- χρονικό
• «Στις Μοναξιές των Αγίων»
• «Τα τρία σπαθιά του Γριμάλδη»-νουβέλα
• «Το σπαθί του Γριμάλδη»-νουβέλα
• «Πριν βγει ο Ηρακλής στο κλαρί»- νουβέλα
• «Ο πρώτος άθλος του Ηρακλέους»- νουβέλα
• «Οι Γραμματικοί της Αλεξάνδρειας»- σκωπτικό
• «Οι αγαπητικοί της Μαριγούλας»-σκωπτικό
• «Μελίκ»- νουβέλα
• «Ο Τεκές του Λαμπρόπουλου»
• «Η συμμορία του Χάντακα»- μεταξύ χρονικού και νουβέλας
• «Η συμμορία της Φούρκας»-νουβέλα
• «Κωσταντής Καλαμάρας»- διήγημα

Ποίηση

• «Νταϊσμός
• «Βιγλατορία του Παλαιόπυργου»
• «Μεταξύ Αριμάν και Οργούζ»
• «Το Χρώμα που Νίκησε».

Δοκίμια

• «Νταϊσμός»
• «Το Καρναβάλι της Σκύρου και η καταγωγή των Απόκρεω»
• «Φωνή και Γραφή»
• «Για μια ισορροπημένη Παιδεία»
• «Περί Σεξ οι απόψεις μου»
• «Δοκίμια Τέχνης»
• «Συλλογές και Μουσεία»
• «Αλαλούμ και Πάμπλο Πικάσο»
• «Νταήδες»
• «Οι ομάδες του περιθώριου- Αλάνια- Μάγκες- Κουτσαβάκια και Μόρτες».

Λαογραφικά- Λαϊκή Τέχνη

• «Του Καλικαντζάρου το Ποδάρι»
• «Τα διακοσμητικά αντικείμενα του Σκυριανού σπιτιού από ιστορική και κοινωνιολογική άποψη»
• «Σκυριανή κεντητική»
• «Σκυριανή Ξυλοτεχνία»
• «Σκυριανή κεραμική».

Αναπτυξιακά

• «Τουριστικοί Οικισμοί Σκύρου»
• «Σχιστό Κορυδαλλού και Στενή Ευβοίας»
• «Ουρμπανισμός-Για μια Παγκόσμια Χωροταξική ανασύνταξη και το μοντέλο της Κοινοτικής Πολιτείας».

Πολιτικά

• «Πανευρώπη και Κοινή Αγορά»
• «Κοινοτική Πολιτεία».

Κοινωνιολογία

• «Κάστες και Κοινωνική Ιεραρχία στη Σκύρο»
• «Η αληθινή Μαντάμ Σουσού»
• «Τα ονόματα του λαού μας».

Φιλοσοφία

• «Η Στράτα του Μανουί»
• «Το διπολικό σχήμα-Αρμονία- Δυσαρμονία»
• «Αριμάν και Οργούζ»
• «Συμπαντική Ψυχή και Συνείδηση»
• «Η θρησκεία των Οντοτήτων».

Μουσείο Φαλτάιτς

Ο Μάνος Φαλτάιτς, στις 12 Αυγούστου 1964, ίδρυσε το ομώνυμο Μουσείο , το πρώτο τοπικό λαογραφικό μουσείο της Ελλάδος, στο οποίο αφιέρωσε και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του. Το «Μουσείο Φαλτάιτς» είναι ένα από τα πρώτα τοπικά ιστορικά και λαογραφικά μουσεία της Ελλάδος που δημιουργήθηκε με στόχο να διασωθεί η Σκυριανή παραδοσιακή κληρονομιά. Στεγάζει μεγάλο αριθμό αντικειμένων του πολιτισμού και της παραδοσιακής τέχνης της Σκύρου αλλά και της Ελλάδας γενικότερα. Το μουσείο πέρα από το κυρίως συγκρότημα του αρχοντικού, αποτελείται από ένα σύνολο αιθουσών και συμπληρωματικών χώρων διάσπαρτων μέσα στο άλσος του Παληόπυργου. Στο χώρο του άλσους βρίσκεται το πέτρινο υπαίθριο θέατρο του μουσείου, στο οποίο πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις, συναυλίες, θεατρικές παραστάσεις και φεστιβάλ, του μουσείου αλλά και τοπικών φορέων, συμπληρώνοντας την πολιτιστική δραστηριότητα και προσφορά του.

Σε ειδικό χώρο του μουσείου, εκτίθεται μεγάλη συλλογή παλαιών και σπάνιων βιβλίων, που εκδόθηκαν σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης από Έλληνες λόγιους. Στο αρχοντικό υπάρχει σήμερα ένας απίστευτος πλούτος από εφημερίδες εποχής, εκθέματα λαογραφικού ενδιαφέροντος αλλά και μοναδικά εκθέματα όπως μια αυθεντική προκήρυξη της Φιλικής Εταιρείας του 1821, η Αποκήρυξη της Ελληνικής Επαναστάσεως, χειρόγραφα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και άλλα. Ιδιαίτερο χώρο καταλαμβάνουν τα πρωτότυπα έργα, αρχεία και εκδόσεις του Κωνσταντίνου Φαλτάϊτς, η συλλογή των γλυπτών Γεωργίου και Λουκίας Γεωργαντή και η Πινακοθήκη του Μάνου Φαλτάϊτς, στην οποία παρουσιάζονται έργα ζωγραφικής του, τα οποία έχουν ως κύριο χαρακτηριστικό τους την ψυχορατική τους διάσταση. Στο χώρο λειτουργεί πωλητήριο με δημιουργίες του καλλιτεχνικού του εργαστηρίου, όπως σταμπωτά, έργα ζωγραφικής, κεραμικά, εκδόσεις της Βιγλατορίας του Παληόπυργου, αλλά και κάποια βιολογικά προϊόντα. Για τη δημιουργία του Μουσείου αλλά και για την πολύτιμη συμβολή του στην διάσωση και διατήρηση της ελληνικής παραδόσεως, βραβεύθηκε το 1974 από την Ακαδημία Αθηνών.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Μουσείο Φαλτάιτς
• Ο Μάνος Φαλτάιτς παρουσιάζει τη Σκύρο.

Παραπομπές

ΜΕΤΑΠΑΙΔΕΙΑ: η ΕΛΛΗΝΙΚΗ εναλλακτική εγκυκλοπαίδεια

Έκδοση της Metapedia.org