Αλέξανδρος Παπανικολάου

Από Metapedia
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Ο Αλέξανδρος Παπανικολάου Έλληνας ανώτατος αξιωματικός με το βαθμό του Πτεράρχου (ε.α.) της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, που διατέλεσε αρχηγός Γ.Ε.Α. [Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας] από τις 25 Νοεμβρίου 1975 μέχρι τις 23 Ιανουαρίου 1975, και ανακηρύχθηκε Επίτιμος Αρχηγός Γ.Ε.Α., γεννήθηκε το 1927 στο χωριό Καστέλλια της πρώην επαρχίας Παρνασίδος του νομού Φωκίδος και πέθανε στις 30 Οκτωβρίου του 2012 στο σπίτι του στο Δήμο Παπάγου Αττικής. Η νεκρώσιμη ακολουθία του τελέστηκε στις 31 Οκτωβρίου από τον Ιερό Ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στο κοιμητήριο του Δήμου Παπάγου όπου και τάφηκε.

Ήταν έγγαμος με την Ελένη Παπανικολάου και από το γάμο του έγινε πατέρας δύο τέκνων, του Παναγιώτη και της Βασιλικής, μετέπειτα συζύγου του Νικολάου Καραγιώργου.

Αλέξανδρος Παπανικολάου
Συνοπτικές πληροφορίες
Γέννηση: 1927
Τόπος: Καστέλλια Παρνασίδος, Φωκίδα (Ελλάδα)
Θάνατος: 31 Οκτωβρίου
Τόπος: Παπάγος, Αττική (Ελλάδα)
Υπηκοότητα: Ελληνική
Ασχολία: Αξιωματικός Π.Α., (Πτέραρχος ε.α.)
Αρχηγός Γ.Ε.Α.

Βιογραφία

Πατέρας του Αλέξανδρου ήταν ο ιερέας Παναγιώτης Παπανικολάου, λειτουργός στην Ναό της Ευαγγελίστριας στα Καστέλλια Φωκίδος. Ο τότε Υποσμηναγός Παπανικολάου υπήρξε ο πρώτος Διοικητής του 348 Σμήνους Τακτικής Αναγνωρίσεως με αεριωθούμενα αεροσκάφη F-84G και ελικοφόρα Helldivers το οποίο συγκροτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 1953 στο αεροδρόμιο της Ελευσίνος.

Αρχηγός ΓΕΑ

Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος και η κυβέρνηση του Σπύρου Μαρκεζίνη ανατράπηκαν τα μεσάνυχτα της 25ης Νοεμβρίου 1973 από κίνημα στρατιωτικών καθοδηγούμενων από τον Ταξίαρχο Δημήτριο Ιωαννίδη. Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας διορίστηκε ο Στρατηγός Φαίδων Γκιζίκης και σχηματίστηκε κυβέρνηση υπό τον Αδαμάντιο Ανδρουτσόπουλο. Οι εκλογές που είχαν προκηρυχθεί για την 10η Φεβρουαρίου του 1974 ακυρώθηκαν και την ίδια ημέρα τοποθετήθηκαν στην ηγεσία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων οι:

  • Αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων [Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων-ΑΕΔ και μετέπειτα ΓΕΕΘΑ] ο Αντιστράτηγος Γρηγόριος Μπονάνος,
  • Αρχηγός Γ.Ε.Σ. [Γενικό Επιτελείο Στρατού] ο Αντιστράτηγος Ανδρέας Γαλατσάνος,
  • Αρχηγός Γ.Ε.Α. [Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας] ο Αντιπτέραρχος Αλέξανδρος Παπανικολάου, ενώ
  • Αρχηγός Γ.Ε.Ν. [Γενικό Επιτελείο Ναυτικού] παρέμεινε ο Αντιναύαρχος Πέτρος Αραπάκης, στη θέση που τον είχε τοποθετήσει την 1η Ιουνίου 1973 ο Γεώργιος Παπαδόπουλος.

Την 1η Ιουνίου 1974 ο Μπονάνος εξέδωσε άκρως απόρρητο έγγραφο με το οποίο εντέλλονταν οι αρχηγοί των επιτελείων όπως αποφεύγουν προκλήσεις κατά της Τουρκίας και στο οποίο σημειωνόταν ότι κάθε ενέργεια ή εκδήλωση κατά της Τουρκίας θα αναλαμβάνονταν μόνο μετά από διαταγή του ίδιου. Στις 2 Ιουλίου ο Μπονάνος πήρε μέρος σε σύσκεψη που έγινε στο Ελληνικό Πεντάγωνο στην Αθήνα, στην οποία πήραν μέρος και οι Ανδρέας Γαλατσάνος, Πέτρος Αραπάκης, ο Συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Καμπόκης, τότε Διοικητής Καταδρομών, καθώς και ο Δημήτριος Ιωαννίδης, όπου αποφασίστηκε η ανατροπή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ' και στις 11 Ιουλίου κάλεσε τον αρχηγό της Εθνοφρουράς στρατηγό Ντενίση να έρθει στην Αθήνα με σκοπό ή πρόσχημα να εκτιμήσουν την κατάσταση που δημιουργήθηκε μετά την από 2 Ιουλίου επιστολή του Αρχιεπισκόπου. Την Δευτέρα 15 Ιουλίου 1974 η Εθνική Φρουρά ανέτρεψε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Γ' και στη θέση του τοποθετήθηκε ο βουλευτής Νίκος Σαμψών, ήρωας του Απελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ και υποστηρικτής της ενώσεως Ελλάδος-Κύπρου. Στις 08.00 το πρωί εκείνης της μέρας ο Μπονάνος κάλεσε στο γραφείο του τους αρχηγούς των επιτελείων των τριών κλάδων και τους ανακοίνωσε ότι «...η Εθνοφρουρά ανέτρεψεν τον Μακάριον όστις μάλλον είχε φονευθεί».

Το πρωί της 21ης Ιουλίου ο Μπονάνος κάλεσε σε σύσκεψη στο γραφείο του τους αρχηγούς των τριών κλάδων και τους ανακοίνωσε ότι αποφασίσθηκε η κήρυξη πολέμου κατά της Τουρκίας. Την ώρα που η Τουρκική εισβολή στην Κύπρο ήταν σε εξέλιξη, το Πολεμικό Συμβούλιο, υπό την προεδρία του Στρατηγού και προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, Φαίδωνα Γκιζίκη, και τη συμμετοχή του πρωθυπουργού Αδαμάντιου Ανδρουτσόπουλου και του ταξίαρχου Δημήτριου Ιωαννίδη, διέταξε τους:

  • Αρχηγό Ενόπλων Δυνάμεων στρατηγό Γρηγόριο Μπονάνο,
  • Αρχηγό Στρατού αντιστράτηγο Ανδρέα Γαλατσάνο,
  • Αρχηγό Ναυτικού αντιναύαρχο Πέτρο Αραπάκη και
  • Αρχηγό Αεροπορίας πτέραρχο Αλέξανδρο Παπανικολάου

να κηρύξουν Γενική Επιστράτευση και να προχωρήσουν στην άμεση ενίσχυση της Άμυνας της Κύπρου. Παράλληλα συμφωνήθηκε όπως:

  • α) μια Μοίρα Καταδρομών πλήρως εξοπλισμένη θα μεταφερόταν αεροπορικώς από τη Σούδα στη Λευκωσία,
  • β) τρία υπερσύγχρονα υποβρύχια θα έπλεαν στην Κύπρο σε μια προσπάθεια παρακωλύσεως της αποβάσεως των Τούρκων,
  • γ) το πλήρως εξοπλισμένο 573 Τάγμα Πεζικού με 550 Κύπριους εθελοντές θα μεταφερόταν με το επιταγμένο οχηματαγωγό πλοίο «Ρέθυμνο»,
  • δ) να εμπλακούν από αέρος τα 30 υπερσύγχρονα αεροπλάνα τύπου Fantom που μόλις είχαν παραληφθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

Στη σύσκεψη των Αρχηγών των Κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων ο Παπανικολάου φέρεται να είχε πει επιγραμματικά τα εξής: «...Εφ’ όσον τούτο επιτάσσει το ύψιστο της πατρίδος συμφέρον, η Αεροπορία είναι καθ’ όλα ετοίμη. Άπαντα τα υπ’ αυτής διατιθέμενα αεροσκάφη, είναι έμφορτα πυρομαχικών, τα δε πληρώματα έχοντα πλήρη γνώσιν των λεπτομερειών της αποστολής των και των στόχων, αναμένουν την διαταγήν απογειώσεως» [1]. Επίσης φέρεται ότι για τα αεροσκάφη F-84F, τα οποία είχαν πρόβλημα καυσίμου επιστροφής, υπήρχε διακρατική συμφωνία με κράτος της Μέσης Ανατολής, βάσει της οποίας μετά την αποστολή τους στην Κύπρο θα προσγειώνονταν σε αεροδρόμιο του κράτους αυτού για ανεφοδιασμό και θα επέστρεφαν στην Ελλάδα. Πιλότοι που βρίσκονταν μέσα στα πολεμικά αεροσκάφη από τις 20 Ιουλίου 1974 αναμένοντας την εφαρμογή της διαταγής αποδεσμεύσεως που φέρεται ότι έδωσε ο Πτέραρχος Παπανικολάου στα 12 αεροσκάφη F-84F, τα οποία στάθμευαν στο αεροδρόμιο του Καστελλίου Πεδιάδος Κρήτης, με στόχο την προσβολή της αποβατικής τουρκικής δυνάμεως υποστηρίζουν πως η διαταγή απογειώσεως των αεροσκαφών που δόθηκε δύο φορές από τον Αρχηγό του Γ.Ε.Α. μεταξύ 11ης και 12ης πρωινής ώρας της 22ας Ιουλίου ανακλήθηκε και τις δύο με εντολή του Προέδρου Φαίδωνα Γκιζίκη [2].

Πολιτειακή μεταβολή

Στις 22 Ιουλίου ο Γαλατσάνος και οι άλλοι τρεις ανώτατοι αξιωματικοί του στρατεύματος, Γρηγόριος Μπονάνος, Πέτρος Αραπάκης, Αλέξανδρος Παπανικολάου, που, μαζί με τον Δημήτριο Ιωαννίδη, σχεδίασαν και υλοποίησαν την ανατροπή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ', συμμετείχαν σε σύσκεψη υπό την προεδρία του Φαίδωνα Γκιζίκη. O Υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, Χένρι Κίσινγκερ, ήδη από το βράδυ της 22ας Ιουλίου είχε γνωστοποιήσει ότι «ενδεχομένως τη στιγμή αυτή πραγματοποιείται πολιτική μεταβολή» [3] στην Ελλάδα. Στις 2 μετά το μεσημέρι της 23ης Ιουλίου συνεκλήθη τελικώς η σύσκεψη των πολιτικών, υπό τον Γκιζίκη, στο γραφείο του στη Βουλή κατά την οποία παρέδωσαν την εξουσία στην αποκαλούμενη Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Γράφει [4] ο Μπονάνος: «Όταν εμείναμε μόνοι οι τέσσαρες (σ.σ. δηλαδή ο Μπονάνος και οι αρχηγοί των τριών κλάδων των Ενόπλων Δυνάμεων) ήλεγξα αν παρακολουθούμεθα από κάποιον και όταν εβεβαιώθην ότι αυτό δεν συνέβαινε, τους είπα να καθίσουν. Επίστευα ότι είχεν έλθη η ώρα να υλοποιήσω το σχέδιον που από καιρόν εσκεπτόμην. Να πολιτικοποιήσω το καθεστώς και να απομακρύνω τας Ενόπλους Δυνάμεις από την ευθύνην της διακυβερνήσεως της χώρας και την φθοράν της αναμείξεώς των με έργα άσχετα με την αποστολήν των. Αλλ΄ είχα ανάγκην και της συμφώνου γνώμης των άλλων Αρχηγών. Τας απόψεις μου βεβαίως τας εγνώριζαν όλοι, αφού άλλωστε δεν τας απέκρυπτα και τας είχα αναπτύξει κατ' επανάληψιν εις συγκεντρώσεις αξιωματικών. Επηκολούθησε λοιπόν μεταξύ μας η ακόλουθος συνομιλία, την οποίαν μεταφέρω εδώ μαγνητοφωνικώς και κατά λέξιν:
....{...}... Αρχηγός προς Παπανικολάου:
- Εσύ, Αλέκο, ελέγχεις την Αεροπορία;
- Μάλιστα.
....{...}... Τότε ηγέρθην της θέσεώς μου και αντήλλαξα χειραψίαν με έναν έκαστον χωριστά, λέγων: Αυτή η χειραψία είναι η επισφράγισις ενός συμβολαίου τιμής μεταξύ μας. Ουδείς όμως πρέπει να λάβει γνώσιν των αποφάσεών μας, διότι οι μηχανισμοί του Ιωαννίδη παραμένουν ισχυροί ακόμη. Να αναμένετε τας διαταγάς μου».

Αντίθετη άποψη για τον ρόλο του Μπονάνου στην πολιτειακή μεταβολή διατυπώνουν ο Αλέξανδρος Παπανικολάου στην «Απόρρητη έκθεσή» [5] του προς τον Καραμανλή αλλά και ο Πέτρος Αραπάκης. Ο Ναύαρχος Αραπάκης υποστηρίζει [6] ότι την 21η Ιουλίου 1974 σε συζήτηση των τεσσάρων, «εκμεταλλευόμενος την κατάσταση που είχε δημιουργηθεί, βρήκα ότι ήταν οι κατάλληλη ευκαιρία να ρίξω την ιδέα να προχωρήσουμε σε αλλαγή από την στρατιωτική στην πολιτική ηγεσία. Πρότεινα τότε να καλέσουμε τους πολιτικούς και να προχωρήσουμε στη μεταπολίτευση», διεκδικώντας κι αυτός για λογαριασμό του την ιδέα της πολιτειακής μεταβολής.

Στις 8 Νοεμβρίου 1974 ο εθνικιστής δικηγόρος Αθηνών Γεώργιος Αλφαντάκης κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά [7] [8] σε βάρος του Γαλατσάνου και άλλων προσώπων τα οποία κατονόμασε για τις παραλείψεις τους την περίοδο της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Σύμφωνα με την απόρρητη έκθεση του Αλέξανδρου Παπανικολάου προς τον Κωνσταντίνο Καραμανλή ο Γαλατσάνος στη σύσκεψη της Κυριακής 21 Ιουλίου 1974 απάντησε σε σχετικό ερώτημα «....ότι και ο Στρατός Ξηράς δεν ήτο ακόμη έτοιμος προς πόλεμον. Αι δυνάμεις μας, προσέθεσεν, και τα τεθωρακισμένα μας δεν έφτασαν ακόμη εις τον Έβρον, η επιστράτευσις τελεί εν εξελίξει και απαιτούνται τουλάχιστον τρεις εισέτι ημέραι δια να ευρεθώμεν εν πλήτη ετοιμότητι. Ούτος δεν συνεφώνησεν προς την άποψιν της καταφυγής εις σύρραξιν. Την αυτήν θέσιν και μάλιστα εις έντονον τόνον, υπεστήριξεν και ο Α' υπαρχηγός Αρχηγείου Στρατού, αντιστράτητος Επιτήδειος...» [9]. Ο Παπανικολάου ως Αρχηγός Γ.Ε.Α. επέλυσε το πρόβλημα της ανυπαρξίας μεταγωγικού που να καλύπτει τις ανάγκες της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας όταν τον Ιούνιο του 1974 παράγγειλε δεκαοχτώ (18) Lockheed C-130H Hercules που η Αεροπορία άρχισε να παραλαμβάνει σταδιακά από τα μέσα του 1975 κι έπειτα.

Ο τότε πρωθυπουργός Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος στο βιβλίο του «Η μαρτυρία ενός πρωθυπουργού» [10] αναφέρει ότι στη σύσκεψη που συγκλήθηκε το μεσημέρι της 21ης Ιουλίου 1974, στο γραφείο του Προέδρου και Στρατηγού Φαίδωνα Γκιζίκη στην οποία συμμετείχαν εκτός του ίδιου και οι Ταξίαρχος Δημήτριος Ιωαννίδης, αρχηγός ΑΕΔ Αντιστράτηγος Γρηγόριος Μπονάνος, Αντιστράτηγος Ανδρέας Γαλατσάνος, αρχηγός ΓΕΣ, Αντιπτέραρχος Αλέξανδρος Παπανικολάου, αρχηγός ΓΕΑ, Αντιναύαρχος Πέτρος Αραπάκης, αρχηγός ΓΕΝ, αποφασίστηκε ομόφωνα η προσβολή της τουρκικής αποβατικής δυνάμεως από δύο υποβρύχια και σμήνος μαχητικών αεροσκαφών «Fantom». Επιπλέον υποστηρίζει ότι οι αρχηγοί των επιτελείων, δηλαδή οι Μπονάνος, Γαλατσάνος, Παπανικολάου και Αραπάκης δεν εξετέλεσαν τις εντολές του πολεμικού συμβουλίου και υπάκουσαν στις υποδείξεις των Αμερικανών και πως σε επαφή με τη C.I.A., μεθόδευσαν την πτώση του στρατιωτικού καθεστώτος και την επιβολή ως πρωθυπουργού του Κωνσταντίνου Καραμανλή.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Παραπομπές

  1. [Απόρρητη έκθεση του Πτεράρχου Παπανικολάου προς τον Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή της 20ης Σεπτεμβρίου 1974, σελίδa 14η]
  2. [Απόρρητη Έκθεση Πτεράρχου Παπανικολάου προς τον Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή της 20ης Σεπτεμβρίου 1974, σελίδα 17η]
  3. [Σπύρου Μαρκεζίνη «Σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδος«, Γ' τόμος εκδόσεις «Πάπυρος», Αθήνα 1994, σελίδα 233η.]
  4. [Γρηγόριος Μπονάνος, «Η Αλήθεια», Αθήνα 1986, σελίδα 271η.]
  5. [Σταύρου Ψυχάρη, «Τα παρασκήνια της Αλλαγής», Β' έκδοση, «Το Βήμα βιβλιοθήκη», Αθήνα 2010, σελίδες 255η-257η.]
  6. [«Το τέλος της σιωπής», εκδόσεις «Λιβάνης», Αθήνα 2000, σελίδα 301η.]
  7. Τα εκτελεστικά όργανα της προδοσίας. Εφημερίδα «Συναγερμός», Παρασκευή 22 Ιουλίου 1983, τεύχος 9ο.
  8. Μηνυτήριος Εξώδικος Αναγγελία-Ενώπιον Πάσης Αρμοδίας Αρχής Γεώργιος Αλφαντάκης, 8 Νοεμβρίου 1974.
  9. Η απόρρητη έκθεσις του Παπανικολάου. Εφημερίδα «Μακεδονία», 26 Ιουνίου 1975, σελίδα 7η.
  10. «Η μαρτυρία ενός πρωθυπουργού», Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος, Αθήνα 1993.